Καμπούλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Καμπούλ

Σημαία
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Καμπούλ
34°31′58″N 69°9′57″E
ΧώραΑφγανιστάν[1]
Διοικητική υπαγωγήΤσαγκατάι
Ίδρυση1200
Διοίκηση
 • ΔήμαρχοςHamdullah Nomani
Έκταση275 km²
Υψόμετρο1.790 μέτρα
Πληθυσμός4.273.156 (2020)[2]
Ζώνη ώραςUTC+04:30
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Καμπούλ (αποσαφήνιση).

Η Καμπούλ (στα περσικά: کابل) είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη σε πληθυσμό πόλη του Αφγανιστάν, με πληθυσμό που υπολογίζεται σε τρία περίπου εκατομμύρια (εκτίμηση για το έτος 2005: 2.994.000 [3]). Είναι χτισμένη στην κοιλάδα του ομώνυμου ποταμού ανάμεσα στα βουνά του Χίντου Κους, σε μέσο υψόμετρο 1790 m πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, και σε γεωγραφικό πλάτος 34° 32΄ βόρειο και γεωγραφικό μήκος 69° 10΄ ανατολικό. Υποδιαιρείται σε 18 διοικητικές περιφέρειες. Σημερινός (2009) δήμαρχος είναι ο μηχανικός Μιρ Αμπντούλ Αχάντ Σαχέμπι.

Η Καμπούλ έχει ιστορία μεγαλύτερη των τριάντα αιώνων. Πολλοί στρατοί πολέμησαν για τη στρατηγική της θέση στον Δρόμο του μεταξιού. Το 1776 ο Τιμούρ Σαχ Ντουράνι την ανακήρυξε πρωτεύουσα του νέου κράτους του Αφγανιστάν. Ο πληθυσμός της σήμερα μιλά κυρίως τη διάλεκτο ντάρι της περσικής γλώσσας.

Ανάμεσα στα κυριότερα προϊόντα της Καμπούλ συγκαταλέγονται τα υφάσματα, η ζάχαρη από ζαχαρότευτλα και τα έπιπλα, αλλά οι σχεδόν συνεχείς πολεμικές συρράξεις από το 1978 έχουν περιορίσει την οικονομική σημασία της πόλεως.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Καμπούλ πιστεύεται ότι ιδρύθηκε μεταξύ του 2000 και του 1500 π.Χ.[4] Η λέξη Κουμπά αναφέρεται στη Ριγκ Βέδα (1700–1100 π.Χ.) και πιστεύεται ότι σημαίνει τον ποταμό. Υπάρχει μία αναφορά σε ένα οικισμό με το όνομα Καμπουρά από τους Πέρσες Αχαιμενίδες περί το 400 π.Χ., που ίσως απετέλεσε τη βάση για την αντίστοιχη μνεία του Πτολεμαίου.[5] Ο Αλέξανδρος ο Μέγας κατέκτησε την Καμπούλ, η οποία αργότερα ενσωματώθηκε στην Αυτοκρατορία των Σελευκιδών και μετά στη Μαουριανή Αυτοκρατορία. Οι Βακτριανοί ίδρυσαν τη μικρή πόλη Παροπαμισάδη κοντά στην Καμπούλ.

Σύμφωνα με αρκετούς σημαντικούς ερευνητές, το σανσκριτικό όνομα της Καμπούλ είναι Καμπότζ[6][7][8][9][10]. Αναφέρεται ως Κοφές ή Κόφενε σε κλασσικά έργα. Η Εφημερίδα της Προεδρίας της Βομβάης του 1904 υποστηρίζει ότι το αρχαίο όνομα της Καμπούλ ήταν Καμποτζαπούρα, που ο Πτολεμαίος αποδίνει ως Καβούρη. Ο Χιούεν Τσανγκ το μετατρέπει σε Καόφου (ονομασία και μιας από τις 5 φυλές των Γιουέτσι που είχαν μεταναστεύσει από την άλλη πλευρά του Ινδοκούχου στην κοιλάδα της Καμπούλ περί τον 1ο αιώνα π.Χ.[11]).

Το Ελληνικό βασίλειο της Βακτριανής απέσπασε την Καμπούλ από τους Ινδούς Μαουριανούς στις αρχές του 2ου αιώνα π.Χ. και στη συνέχεια την πέρασε στο Ελληνοϊνδικό βασίλειο στα μέσα του ίδιου αιώνα. Οι Ινδοσκύθες έδιωξαν τους Ελληνοϊνδούς στα μέσα του 1ου αιώνα π.Χ., αλλά έχασαν την πόλη από τους Κουσάν σχεδόν 100 χρόνια αργότερα, συγκεκριμένα από τον αυτοκράτορα Κουτζούλα Καντφίσες. Οι Κουσάν την κράτησαν ως τον 3ο αιώνα μ.Χ.[12][13]. Η Καμπούλ ήταν η μία από τις δύο πρωτεύουσές τους.

Περί το 230 μ.Χ. οι Κουσάν ηττήθηκαν από την Αυτοκρατορία των Σασσανιδών και αντικαταστάθηκαν από Σασσανίδες ηγεμόνες, τους Κουσανσάς ή «Ινδοσασσανίδες». Το 420 οι Κουσανσάχοι εκδιώχθηκαν από το Αφγανιστάν από τους Χιονίτες, και αυτοί με τη σειρά τους το 460 από τους Εφθαλίτες. Οι Εφθαλίτες νικήθηκαν το 565 από μία συμμαχία Περσών και Τούρκων. Αλλά η Καμπούλ υπάχθηκε σε ένα τμήμα του Κουσανο-εφθαλιτικού Βασιλείου της Καπίσα (Καμπούλ-Σαχάν), που κατάφερε να επιβιώσει. Οι ηγεμόνες των Kabul-Shahan έκτισαν ένα τεράστιο αμυντικό τείχος γύρω από την πόλη για να την προστατεύσουν από εισβολείς, το οποίο σώζεται μέχρι σήμερα. Περί το 670 οι Κουσανο-εφθαλίτες έδωσαν τη θέση τους στη δυναστεία Χίντου-Σάχι.

Ισλαμική κατάκτηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 674 οι εισβολείς της νέας θρησκείας του Ισλάμ κατέκτησαν την Καμπούλ. Ωστόσο, μόλις τον 9ο αιώνα ένας χαλκωματής που έγινε κυβερνήτης, ο Γιακούμπ μπιν Λάιθ ας-Σαφφάρ, μετέστρεψε τους κατοίκους στον μουσουλμανισμό. Κατά τους επόμενους αιώνες η Καμπούλ πέρασε διαδοχικά υπό τον έλεγχο των Σαμανιδών, των Γαζναβιδών, των Γκουριδών, των Τιμουριδών, της Μογγολικής αυτοκρατορίας της Ινδίας, των Ντουράνι και τελικώς των Μπαρακζάι.

Τον 13ο αιώνα οι ορδές των Μογγόλων πέρασαν από τη χώρα. Τον επόμενο αιώνα η Καμπούλ αναδύεται και πάλι ως εμπορικό κέντρο υπό τον Ταμερλάνο, ο οποίος πήρε για σύζυγο την αδελφή του τότε κυβερνήτη της Καμπούλ. Αλλά καθώς η ισχύς της δυναστείας του μειώθηκε, η πόλη αλώθηκε το 1504 από τον Μπαμπούρ, που την έκανε στρατηγείο του. Ο Ινδός ποιητής Χαϊντάρ που επισκέφθηκε την Καμπούλ εκείνη την εποχή έγραψε: «γευμάτισε και πιες στην Καμπούλ: είναι βουνό, έρημος, πόλη, ποτάμι και όλα τα υπόλοιπα».

Νεότερη ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Πέρσης Ναντέρ Σαχ κατέλαβε την πόλη το 1738, αλλά δολοφονήθηκε 9 χρόνια αργότερα. Ο Αφγανός στρατιωτικός διοικητής Αχμάντ Σαχ Ντουράνι ανέβηκε τότε στην εξουσία (1747) για τους Παστούν και δημιούργησε μια Αφγανική Αυτοκρατορία. Ο γιος του Τιμούρ Σαχ Ντουράνι μετέφερε την πρωτεύουσα του Αφγανιστάν από την Κανταχάρ στην Καμπούλ το 1776 [14].

Το 1826 το βασίλειο υφάρπαξε ο Ντοστ Μοχαμάντ και στη συνέχεια οι Βρετανοί των Ινδιών το 1839. Η εξέγερση του 1841 κατέληξε στη Σφαγή του στρατού του Έλφινστοουν και των ακολούθων του κατά την υποχώρησή τους από την Καμπούλ στη Τζαλαλαμπάντ. Ο Ντοστ Μοχάμεντ επέστρεψε στον θρόνο.

Στις αρχές του 20ού αιώνα ο βασιλιάς Αμανουλάχ Χαν ήλθε στην εξουσία και επέφερε καινοτομίες, όπως ο εξηλεκτρισμός της Καμπούλ και η στοιχειώδης εκπαίδευση για τα κορίτσια. Ο ίδιος οδηγούσε μια Ρολς-Ρόις και ζούσε στα περίφημα Ανάκτορα Νταρούλ Αμάν. Το 1919, μετά και τον Τρίτο Αγγλοαφγανικό Πόλεμο, ο Αμανουλάχ ανακήρυξε την ανεξαρτησία του Αφγανιστάν από ξένες επιρροές στο Τέμενος Ιντ Γκαχ ή Έιντγκαχ . Δέκα χρόνια αργότερα, εγκατέλειψε την Καμπούλ εξαιτίας μιας τοπικής εξεγέρσεως και τον διαδέχθηκε ο αδελφός του Ναντίρ Χαν. Ο βασιλιάς Ναντίρ δολοφονήθηκε το 1933 και ο 19χρονος γιος του, ο Ζαχίρ Σαχ, έγινε ο βασιλιάς της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες.

Το Πανεπιστήμιο της Καμπούλ άνοιξε για μαθήματα στις αρχές της δεκαετίας του 1930 και κατά την επόμενη δεκαετία η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται ως βιομηχανικό κέντρο. Η ασφαλτόστρωση των δρόμων της άρχισε μετά το 1950.

Τη δεκαετία του 1960 η Καμπούλ ανέπτυξε ένα κοσμοπολίτικο χαρακτήρα. Το πρώτο κατάστημα Μαρκς εντ Σπένσερ στην Κεντρική Ασία άνοιξε εκεί. Ο Ζωολογικός Κήπος της Καμπούλ εγκαινιάσθηκε το 1967 και διατηρήθηκε σε υψηλό επίπεδο με τη βοήθεια επισκεπτών Γερμανών ζωολόγων.

Το 1969 μία θρησκευτικού χαρακτήρα εξέγερση στο Τζαμί Πουλ-ε Κλίστι είχε ως στόχο την αυξανόμενη επιρροή της ΕΣΣΔ στην πολιτική ζωή του Αφγανιστάν. Τον Ιούλιο 1973 ο Ζαχίρ Σαχ εκδιώχθηκε με αναίμακτο πραξικόπημα και η Καμπούλ έγινε πρωτεύουσα μιας δημοκρατίας με πρόεδρο τον Μοχάμαντ Νταούντ. Το 1975 εγκαινιάσθηκε συγκοινωνία με ηλεκτρικά τρόλεϊ στην πόλη, με βοήθεια από την Τσεχοσλοβακία.

Μετά την εισβολή των Σοβιετικών, ο Ερυθρός Στρατός κατέλαβε την πρωτεύουσα και την κατέστησε κέντρο επιχειρήσεων και στρατηγείο κατά τον δεκαετή ανταρτοπόλεμο με τους Μουτζαχεντίν. Η αμερικανική πρεσβεία στην πόλη έκλεισε στις 30 Ιανουαρίου 1989. Η πόλη έπεσε στα χέρια τοπικών πολιτοφυλακών μετά την κατάρρευση της φιλοσοβιετικής κυβερνήσεως του Μοχαμάντ Νατζιμπουλάχ το 1992. Καθώς αυτές οι δυνάμεις εκφυλίσθηκαν σε αντιμαχόμενες φατρίες, η πόλη άρχισε να υποφέρει. Τον Δεκέμβριο, το τελευταίο από τα 86 τρόλεϊ της Καμπούλ σταμάτησε να κινείται. Μέχρι σήμερα, τα μέσα μαζικής μεταφοράς στην πόλη περιορίζονται σε ένα στόλο από 800 λεωφορεία.

Δρόμος της Καμπούλ το 2008.

Το 1993 η πόλη έμεινε χωρίς υδροδότηση και ηλεκτροδότηση. Τον έλεγχο είχε τότε η πολιτοφυλακή του Μπουρχαννουντίν Ραμπάνι, η Τζαμιάτ-ε Ισλάμι, αλλά η οργάνωση Χεζμπ-ε Ισλάμι του τυπικά πρωθυπουργού Γκιουλμπουντίν Χεκματυάρ άρχισε να βομβαρδίζει την πόλη, βομβαρδισμός που κράτησε μέχρι το 1996. Δεκάδες χιλιάδες αμάχων σκοτώθηκαν και ακόμα περισσότεροι έφυγαν ως πρόσφυγες. Ο ΟΗΕ εκτίμησε ότι περί το 90% των κτηρίων της Καμπούλ καταστράφηκαν εκείνη τη δεκαετία.

Η Καμπούλ καταλήφθηκε από τους Ταλιμπάν στις 26 Σεπτεμβρίου 1996,[15]. Οι Ταλιμπάν εκτέλεσαν δημόσια (με λυντσάρισμα) τον πρώην πρόεδρο Νατζιμπουλάχ και τον αδελφό του. Από τότε ο αιματηρός εμφύλιος πόλεμος κατασίγασε. Οι Ραμπανί, Χεκματυάρ, Ντοστούμ, Μασούντ και οι υπόλοιποι διέφυγαν από την πόλη.

Περίπου 5 χρόνια αργότερα, τον Οκτώβριο 2001, οι ΗΠΑ εισέβαλαν στο Αφγανιστάν. Οι Ταλιμπάν εγκατέλειψαν την Καμπούλ κατά τους επόμενους μήνες εξαιτίας των αμερικανικών βομβαρδισμών, ενώ η Αφγανική Βόρεια Συμμαχία (πρώην Μουτζαχεντίν) ήρθε και ανέλαβε τον έλεγχο της πόλεως. Στις 20 Δεκεμβρίου 2001, η Καμπούλ ανακηρύχθηκε έδρα της Αφγανικής Μεταβατικής Διοικήσεως (Afghan Transitional Administration), που μετατράπηκε στη σημερινή κυβέρνηση του Αφγανιστάν.

Από τις αρχές του 2003 η πόλη άρχισε να αναπτύσσεται και πάλι με τη βοήθεια των ξένων επενδύσεων. Η ασφάλεια στην πόλη μέχρι το τέλος του 2008 παρεχόταν από τον αμερικανικό στρατό και δυνάμεις του NATO. Σήμερα αυτή την ευθύνη για το μεγαλύτερο μέρος της πόλης φέρει η Αφγανική Εθνική Αστυνομία (ANP) και ο στρατός του Αφγανιστάν.

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κλίμα της Καμπούλ είναι ξηρό με κυρίως χιονοπτώσεις και βροχές τον χειμώνα και την άνοιξη. Τα καλοκαίρια είναι ήπια, με θερμοκρασίες που δεν ξεπερνούν τους 35 βαθμούς C εξαιτίας του μεγάλου υψομέτρου και πολύ χαμηλή υγρασία. Οι χειμώνες αντιθέτως είναι δριμείς και μακροί, από τις αρχές Δεκεμβρίου μέχρι και τον Μάρτιο. Η πιο βροχερή εποχή του χρόνου είναι η άνοιξη.

Διοίκηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης της Καμπούλ.

Η πόλη της Καμπούλ αποτελεί τη μία από τις 15 επαρχίες του ομώνυμου νομού και υποδιαιρείται σε 18 «τομείς», ο καθένας από τους οποίους έχει αρκετές γειτονιές. Οι τομείς της Καμπούλ αυξήθηκαν από 11 σε 18 το έτος 2005.

Αντίθετα με άλλες πόλεις του κόσμου, η Καμπούλ έχει δύο ανεξάρτητες διοικήσεις ταυτοχρόνως: τη Νομαρχία και τον Δήμο. Καμιά τους δεν εκλέγεται απευθείας από τον λαό. Ο νομάρχης, που είναι και ο κυβερνήτης της περιοχής Καμπούλ, διορίζεται από τον υπουργό Εσωτερικών και είναι υπεύθυνος για διοικητικά ζητήματα ολόκληρης της επαρχίας. Ο δήμαρχος της Καμπούλ επιλέγεται από τον Πρόεδρο του Αφγανιστάν, κι είναι υπεύθυνος μεταξύ άλλων για τον πολεοδομικό σχεδιασμό και περιβαλλοντικά θέματα.

Οι αστυνομικές δυνάμεις υπάγονται στη νομαρχία και στο Υπουργείο Εσωτερικών. Ο αρχηγός της Αστυνομίας διορίζεται από τον υπουργό.

  • Τομείς και περιοχές της Καμπούλ
    • Σαχρ-ε Νάου (= «Νέα Πόλη»)
    • Γουαζίρ Ακμπάρ Χαν
    • Μάκρο Ράιανς (1, 2, 3 και 4)
    • Χάιρ Χάνα (1, 2 και 3)
    • Ντάστι Μπάρτσι
    • Κάρτεϊ Σάχι
    • Καλάι Γουαζίρ
    • Χουσχάλλ Χαν
    • Αφσάρ
    • Κλόλα Πούστα και Ταϊμάνι
    • Κάρτεϊ Παργουάν
    • Κάρτεϊ Νάου
    • Κάρτεϊ (3 και 4)
    • Ντάρουλ-Αμάν
    • Τσεχλστόον
    • Τσενταγουόλ
    • Σαχρ-ε Κόχνα (η «Παλιά Πόλη»)
    • Ντεχ Μπουρί
    • Μπίμπι Μαχρόο

Δημογραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πληθυσμός της Καμπούλ αντανακλά τον πολυφυλετικό και πολυπολιτισμικό χαρακτήρα του Αφγανιστάν. Ο υπολογισμός του ΟΗΕ για πληθυσμό 2.994.000 το 2005 πρέπει να συγκριθεί με την εκτίμηση του 2006 από το Κεντρικό Στατιστικό Γραφείο του Αφγανιστάν για 2.536.300 [16].

Δεν υπάρχουν επίσημα κυβερνητικά στοιχεία για τον ακριβή καταμερισμό του πληθυσμού της Καμπούλ σε φυλές και γλώσσες. Φαίνεται ότι οι ομιλητές της περσικής αποτελούν την πλειονότητα των κατοίκων, με τους Σουνίτες Τατζίκους τη μεγαλύτερη εθνοτική ομάδα. Ακολουθούν οι Σιίτες Χαζάροι και μετά έρχονται οι Παστούν, που επίσης μιλούν περσικά. Οι τουρκόφωνοι Ουζμπέκοι είναι η επόμενη σημαντικότερη μειονότητα, και ακολουθούν οι Αϊμάκ, οι Μπαλόχ, οι Πασάι, οι Σιχ και οι Ινδοί, που ομιλούν τις δικές τους γλώσσες ως μητρικές και την περσική ως την κοινή γλώσσα της Καμπούλ.

Μεταφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το παλαιό τέρμιναλ του Διεθνούς Αεροδρομίου της Καμπούλ, που εξυπηρετεί σήμερα μόνο πτήσεις εσωτερικού.

Το Διεθνές Αεροδρόμιο της Καμπούλ, το μόνο που διαθέτει η πόλη, είναι η έδρα των Ariana Afghan Airlines, του εθνικού αερομεταφορέα του Αφγανιστάν. Οι εταιρείες Kam Air, Pamir Airways και Safi Airways έχουν επίσης τα κέντρα τους στην Καμπούλ. Πρόσφατα οι Τουρκικές Αερογραμμές υπέγραψαν συμβόλαιο συνεργασίας με την Ariana για δρομολόγια από τη Δύση προς το Αφγανιστάν με λιγότερες αναμονές. Το νέο διεθνές τέρμιναλ, που κόστισε 35 εκατομμύρια δολάρια, πληρώθηκε από την ιαπωνική κυβέρνηση και άνοιξε σε πλήρη λειτουργία το 2008. Δύο ακόμα τέρμιναλ πρόκειται να λειτουργήσουν στο μέλλον αν η αεροπορική κίνηση προς την Καμπούλ αυξηθεί. Για τους περισσότερους επιβάτες που έρχονται από την Ευρώπη, την Αφρική, τη Ρωσία και τη Βόρειο Αμερική, η Κωνσταντινούπολη είναι η πόλη από την οποία αναχωρούν οι απευθείας πτήσεις για την Καμπούλ. Οι επιβάτες από τη Μέση Ανατολή και την υπόλοιπη Ασία αλλάζουν συνήθως αεροπλάνο στο Ντουμπάι. Οι απευθείας πτήσεις Φραγκφούρτη-Καμπούλ έχουν σταματήσει προσωρινά μέχρι η Ariana να παραλάβει τα νέα ασφαλέστερα αεροσκάφη, εκτός από ένα αίρμπας που εκτελεί μία πτήση αυτού του δρομολογίου την εβδομάδα.

Το αεροδρόμιο της Καμπούλ στεγάζει και μία στρατιωτική αεροπορική βάση, που αποτελεί τον κύριο αερολιμένα της πολεμικής αεροπορίας του Αφγανιστάν. Οι δυνάμεις του NATO το χρησιμοποιούν λιγότερο και η εξυπηρέτησή τους γίνεται από την αεροπορική τους βάση στο Μπάγκραμ, βόρεια της Καμπούλ.

Τα μέσα μαζικής μεταφοράς στην πόλη περιορίζονται σε 800 αστικά λεωφορεία και είναι δημόσια. Υπάρχει ωστόσο μία βαθμιαία επέκταση και αναβάθμιση με περισσότερα οχήματα, καθώς και σχέδια για ανασύσταση της συγκοινωνίας τρόλεϊ. Εκτός από τα λεωφορεία, υπάρχουν ταξί με κίτρινο χρώμα, αρκετά ως προς τον αριθμό. Λειτουργεί επίσης μία λεωφορειακή γραμμή «εξπρές» από και προς το αεροδρόμιο με αφετηρία το κέντρο της πόλης.

Καθώς η ποιότητα του οδικού δικτύου βελτιώνεται, περισσότεροι κάτοικοι αγοράζουν νέα Ι.Χ. αυτοκίνητα. Με την εξαίρεση των μοτοσικλετών, πολλά οχήματα στην πόλη χρησιμοποιούν ως καύσιμο υγραέριο. Οι σταθμοί καυσίμων είναι κυρίως ιδιωτικοί, αλλά το καύσιμο εισάγεται από το Ιράν. Τα ποδήλατα είναι συνηθισμένα στους δρόμους της Καμπούλ.

Τηλεπικοινωνίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Υπηρεσίες κινητής τηλεφωνίας παρέχονται στην πόλη από 4 εταιρείες. Η πόλη απέκτησε διαδικτυακές υπηρεσίες το 2002 και από τότε το Διαδίκτυο επεκτείνεται γρήγορα. Η Καμπούλ έχει πολλούς ραδιοσταθμούς που εκπέμπουν πρόγραμμα σε όλες τις τοπικές γλώσσες, καθώς και κάποιες εκπομπές στα αγγλικά. Η αφγανική κυβέρνηση γίνεται όλο και λιγότερο ανεκτική προς τους ινδικούς σταθμούς και τον μη-ισλαμικό πολιτισμό που διαδίνουν, απειλώντας να τους απαγορεύσει. Μεταξύ των τοπικών τηλεοπτικών σταθμών συγκαταλέγονται και οι εξής:

Εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μαθήτριες του Σχολείου Θηλέων Σουλτάν Ράζια το 2002.

Το σύνολο των δημόσιων σχολείων στην Καμπούλ άνοιξε πάλι το 2002 και υπάρχουν τάσεις για βελτίωση κάθε χρόνο. Η πλειονότητα των παιδιών αμφότερων των φύλων στην πόλη παρακολουθούν πλέον μαθήματα. Κάποια από τα γνωστότερα σχολεία είναι τα Γυμνάσια Amani, Αϊσά-ι-Ντουράνι, Γκουλάμ Χαϊντέρ Χαν, το Σχολείο Θηλέων Σουλτάν Ράζια, κ.ά..

Τα κολέγια και ΑΕΙ της Καμπούλ ανακαινίσθηκαν επίσης μετά το 2002. Τα παλαιότερα είχαν ιδρυθεί στις αρχές του εικοστού αιώνα.

Πανεπιστήμια στην Καμπούλ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αξιοθέατα και τουρισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η παλιά πόλη της Καμπούλ είναι γεμάτη παζάρια ανάμεσα στους στενούς, στριφογυριστούς δρόμους της. Υπάρχει το Αφγανικό Εθνικό Μουσείο με βασικό έκθεμα ένα εντυπωσιακό άγαλμα του θεού Σούρυα που ανασκάφηκε στο Χαΐρ Χανά, το ερειπωμένο Παλάτι Νταρούλ Αμάν, το μαυσωλείο του Αυτοκράτορα Μπαμπούρ και το Πάρκο Τσεχλστόον, η Μινάρ-ι-Ιστικλάλ («Στήλη της Ανεξαρτησίας») που ανεγέρθηκε το 1919 μετά τον Τρίτο Αφγανικό Πόλεμο, το μαυσωλείο του Τιμούρ Σαχ Ντουράνι και το επιβλητικό Τζαμί Ιντ Γκαχ (ιδρυθέν το 1893). Το Μπαλά Χισάρ είναι ένα φρούριο που κατέστρεψαν οι Βρετανοί το 1879 σε αντίποινα για τη θανάτωση του αντιπροσώπου τους και τώρα αναστηλώθηκε ως στρατιωτική σχολή. Ο Μιναρές του Τσακάρι, που καταστράφηκε το 1998, έφερε βουδιστικά σύμβολα.

Στο κέντρο της Καμπούλ.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν επίσης το κέντρο της πόλης με το πρώτο εμπορικό κέντρο, τα καταστήματα γύρω από την οδό Ανθέων, η περιοχή Γουαζίρ Ακμπάρ Χαν, οι Κήποι του Μπαμπούρ (Μπαγκ-ε Μπαμπούρ), το γήπεδο γκολφ, ο Ζωολογικός Κήπος της Καμπούλ, το Σαχ Ντο Σαμσέρα και άλλα γνωστά τζαμιά, η Εθνική Πινακοθήκη, τα Αφγανικά Εθνικά Αρχεία, το μαυσωλείο της αφγανικής βασιλικής οικογένειας, το Μουσείο Ναρκών OMAR, ο Λόφος Μπίμπι Μαχρόο, το Κοιμητήριο και οι Κήποι Παγκμάν.

Στον κοντινό λόφο Τάππε-ι-Μαραντζάν ανακαλύφθηκαν βουδιστικά αγάλματα, καθώς και νομίσματα του ελληνικού Βασιλείου της Βακτριανής από τον 2ο αιώνα π.Χ.. Στα περίχωρα της Καμπούλ βρίσκεται μια ακρόπολη και τα βασιλικά ανάκτορα. Οι Παγκμάν και η Τζαλαλαμπάντ είναι ενδιαφέρουσες κοιλάδες βόρεια και ανατολικά της πόλεως.

Το Πάρκο Σαρ-ε Νάου τον χειμώνα.
Οι Κήποι Μπαμπούρ τον χειμώνα του 2006.
  • Πάρκα
    • Κήποι του Μπαμπούρ (Μπαγκ-ε Μπαμπούρ)
    • Πάρκο Μπάγκι Μπαλά
    • Πάρκο Λίμνης Κάργκα
    • Πάρκο Ζαρνεγκάρ
    • Πάρκο Σαρ-ε Νάου
    • Μπαγκ-ε Ζανάνα
    • Τσαμάν-ε-Χοζόρι
  • Τζαμιά
    • Χάτζι Αμπντούλ Ραχμάν (υπό κατασκευή)
    • Τζαμί Ιντ Γκαχ
    • Πουλ-ε Χίστι
    • Σαχ-ε Ντο Σαμσέρα

Η «αναγέννηση» της οικονομίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με στοιχεία του Οκτωβρίου 2007, υπάρχουν 16 αδειοδοτημένες τράπεζες στην Καμπούλ, όπως η Da Afghanistan Bank, η Afghanistan International Bank, η Standard Chartered Bank, η Kabul Bank, η Azizi Bank, η Punjab National Bank και η Habib Bank. Γραφεία της Western Union υπάρχουν επίσης σε αρκετά σημεία σε όλη την πόλη.

Μια μικρή εσωτερική αγορά-εμπορικό κέντρο, η Kabul City Center με ξενοδοχείο 4 αστέρων στους πάνω έξι ορόφους άνοιξε το 2005. Το 5 αστέρων Serena Hotel άνοιξε την ίδια χρονιά, ενώ ένα άλλο βρίσκεται υπό κατασκευή.

Το σχέδιο για το μελλοντικό σύγχρονο πρόγραμμα για αστική ανάπτυξη της Καμπούλ, κόστους 9 δις δολαρίων City of Light Development.

Μία νέα σύλληψη, το City of Light Development («Ανάπτυξη Πόλη του Φωτός»), που είχε ο δρ. Χισάμ Ν. Ασκούρι για την ίδρυση μιας ιδιωτικής πρωτοβουλίας για επενδύσεις έχει προταθεί ως πόλος εμπορικής, ιστορικής και πολιτιστικής αναπτύξεως μέσα στα όρια της παλαιάς πόλεως της Καμπούλ, κατά μήκος της νότιας όχθης του ποταμού Καμπούλ και της λεωφόρου Τζάντε Μεϋγουάντ[17]. Ενσωματωμένο στο σχέδιο είναι ένα νέο κτηριακό συγκρότημα για το Αφγανικό Εθνικό Μουσείο. Ο Ashkouri έχει υπογράψει ένα μακροπρόθεσμο συμφωνητικό με τον πρέσβη στις ΗΠΑ Σάιντ Ταγιέμπ Τζαουάντ για την ολοκλήρωση του σχεδίου στα επόμενα 20 ως 25 χρόνια, ενώ έχει παρουσιάσει το σχέδιο «Πόλη του Φωτός» στον Πρόεδρο Καρζάι και έχει λάβει ένα γράμμα υποστηρίξεως από τον πρόεδρο και τον υπουργό Αστικής Αναπτύξεως.

Περί τα 6 χιλιόμετρα από το κέντρο της Καμπούλ, στην επαρχία Μπαγκράμι, έχει ολοκληρωθεί ένα βιομηχανικό συγκρότημα σε έκταση 89 στρεμμάτων με σύγχρονες υποδομές που θα επιτρέψει στις επιχειρήσεις να κάνουν εκεί εργασίες. Αυτό το «βιομηχανικό πάρκο» διαθέτει διεύθυνση για τη συντήρηση των γύρω δημόσιων δρόμων, πάρκινγκ, 24ωρη περιμετρική ασφάλεια, και έλεγχο προσβάσεως για ανθρώπους και οχήματα. Μία δεύτερη φάση με άλλα 109 στρέμματα θα ακολουθήσει αμέσως μετά[18]. Εργοστάσιο εμφιαλώσεως 25 εκατομ. δολαρίων της Κόκα κόλα άνοιξε το 2006 και εγκαινιάσθηκε από τον πρόεδρο της χώρας Χαμίντ Καρζάι.

Η αύξηση του πληθυσμού προκαλεί την ανέγερση νέων οικιστικών συγκροτημάτων στην Καμπούλ.

Στα τέλη του 2007 η κυβέρνηση ανεκοίνωσε ότι όλες οι κατοικίες που βρίσκονται στα γύρω από την Καμπούλ βουνά θα γκρεμιστούν μέσα σε ένα-ενάμισυ χρόνο ώστε να φυτευθούν δέντρα και άλλα φυτά. Το σχέδιο είναι να γίνει η πόλη πιο πράσινη και η κατοίκηση να περιορισθεί στις πιο κατάλληλες επίπεδες περιοχές, όπου θα παρασχεθεί καθολική υδροδότηση και ηλεκτροδότηση. Το ίδιο σχέδιο προβλέπει την ασφαλτόστρωση όλων των οδών της Καμπούλ[19].

Εικόνες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Γερμανικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ισπανικά, Ιταλικά) archINFORM. 7986. Ανακτήθηκε στις 6  Αυγούστου 2018.
  2. nsia.gov.af:8080/wp-content/uploads/2019/06/%D8%A8%D8%B1-%D8%A2%D9%88%D8%B1%D8%AF-%D9%86%D9%81%D9%88%D8%B3-%D9%86%D9%87%D8%A7%DB%8C%DB%8C-%D8%B3%D8%A7%D9%84-98.pdf.
  3. UN World Urbanization Prospects: The 2005 Revision Population Database...link Αρχειοθετήθηκε 2009-12-23 στο Wayback Machine.
  4. The history of Afghanistan, Ghandara.com website Αρχειοθετήθηκε 2013-07-27 at Archive.is
  5. "Kabul" Chambers's Encyclopaedia: A Dictionary of Universal Knowledge (1901 edition) J.B. Lippincott Company, New York, page 385
  6. Ethnologische Forschungen und Sammlung von Material für dieselben, 1871, p 244, Adolf Bastian - Ethnology.
  7. The People of India: A Series of Photographic Illustrations, with ..., 1868, p 155, John William Kaye, Meadows Taylor, Great Britain India Office - Ethnology.
  8. Supplementary Glossary, p. 304, H. M. Elliot.
  9. Various Census of India, 1867, p 34.
  10. Memoir on Cuneiform Inscription, 1849, p 98, Cuneiform inscriptions; Journal of the Royal Asiatic Society of Great Britain & Ireland, 1849, p 98, Henry Creswicke Rawlinson, Royal Asiatic Society of Great Britain and Ireland.
  11. The Ancient Geography of India, p 15, A Cunningham.
  12. Hill, John E. 2004. The Western Regions according to the Hou Hanshu. Draft annotated English translation...link
  13. Hill, John E. 2004. The Peoples of the West from the Weilue 魏略 by Yu Huan 魚豢: A Third Century Chinese Account Composed between 239 and 265 CE. Draft annotated English translation... Link
  14. Encyclopaedia Britannica - The Durrani dynasty (from Afghanistan)
  15. Steve Coll, Ghost Wars (New York: Penguin, 2005), 14.
  16. «Central Statistics Office, Annual Report, Kabul-Afghanistan». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2008. 
  17. Kabul - City of Light Project...link Αρχειοθετήθηκε 2007-06-01 at Archive.is
  18. Afghanistan Industrial Parks Development Authority...Kabul (Bagrami) Αρχειοθετήθηκε 2007-06-05 στο Wayback Machine.
  19. Pajhwok Afghan News, Kabul beautification plan announced (December 17, 2007) Αρχειοθετήθηκε 2008-02-22 στο Wayback Machine.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]