Τιμούρ Σαχ Ντουρανί
| Τιμούρ Σαχ Ντουρανί | |
|---|---|
 Ο Τιμούρ Σαχ Ντουράνι το 1773 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 1746 Μασχάντ |
| Θάνατος | 18 Μαΐου 1793[1] Καμπούλ |
| Χώρα πολιτογράφησης | Αυτοκρατορία των Ντουρανί |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | πολιτικός |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Σαχ Σουτζά Ντουρανί Ζαμάν Σαχ Ντουρανί Αγιούμπ Σαχ Ντουρανί Μαχμούντ Σαχ Ντουρανί Αλί Σαχ Ντουρανί Humayun Mirza |
| Γονείς | Αχμάντ Σαχ Ντουρανί |
| Οικογένεια | Durrani |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | αυτοκράτορας (1772–1793) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Τιμούρ Σαχ Ντουρανί, (παστού, περσικά, ούρντου, αραβικά: تیمور شاہ درانی, 1748 – 18 Μαΐου 1793) ήταν ο δεύτερος ηγεμόνας της Αυτοκρατορίας των Ντουρανί, από τις 16 Οκτωβρίου 1772 μέχρι τον θάνατό του το 1793.[2] Είχε εθνοτική καταγωγή από τους Παστούν, και ήταν το δεύτερο τέκνο και μεγαλύτερος γιος του Αχμάντ Σαχ Ντουρανί.
Πρώτα χρόνια
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Τιμούρ Σαχ γεννήθηκε τι 1748 και απέκτησε εξουσία σε μικρή ηλικία καθώς νυμφεύτηκε την κόρη του Αυτοκράτορα των Μουγκάλ Αλαμγκίρ Β΄.[3]
Νίκη στο Παντζάμπ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Έλαβε την πόλη Σιρχίντ ως δώρο για τον γάμο του και αργότερα το 1757 έγινε κυβερνήτης των επαρχιών Παντζάμπ, Κασμίρ και Σιρχίντ (σε ηλικία 9 ετών), από τον πατέρα του για έναν χρόνο (από τον Μάιο του 1757 έως τον Απρίλιο του 1758). Ο Τιμούρ Σαχ Ντουρανί ηττήθηκε από τους Σιχ στη Μάχη του Γκοχαλβάρ (Αμριτσάρ, 1757).[4]
Οι Σιχ, με τη βοήθεια του Αντίνα Μπεγκ Χαν, κυβερνήτη του Τζουλουντούρ Ντοάμπ, μαζί με τον Ραγκουνάθ Ράο ο οποίος ηγούνταν της Αυτοκρατορίας των Μαράτα, εκδίωξαν τον Τιμούρ Σαχ και τον Τζαχάν από το Παντζάμπ και διατήρησαν τον έλεγχο της περιοχής υπό τον Αντίνα.[5]
Κληρονόμος της δυναστείας των Ντουρανί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Όταν ο Τιμούρ Σαχ διαδέχθηκε τον πατέρα του το 1772, οι φύλαρχοι των επαρχιών τον δεν τον αποδέχθηκαν με προθυμία και το μεγαλύτερο μέρος της βασιλείας του αναλώθηκε στην επαναβεβαίωση της εξουσίας του στην Αυτοκρατορία των Ντουρανί. Έμεινε γνωστός για τη χρήση του οχυρού Μπάλα Χισάρ στην Πεσαβάρ, ως τη χειμερινή πρωτεύουσα της Αυτοκρατορίας των Ντουρανί.[6]
Μεταρρυθμίσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του, η Αυτοκρατορία των Ντουρανί άρχισε να συρρικνώνεται. Σε μία απόπειρα να απομακρυνθεί από τις δυσαρεστημένες φυλές των Παστούν, μετέφερε την πρωτεύουσα από την Κανταχάρ στην Καμπούλ και επέλεξε την Πεσαβάρ ως χειμερινή πρωτεύουσα το 1776.[7] Το ανάκτορό του επηρεαζόταν από τον περσικό πολιτισμό και στηρίχθηκε στους Κιζιλμπάσηδες σωματοφύλακες για την προσωπική του προστασία.
Απέλαση του Αμπντούλ Καντίρ Χαν Ντουρανί
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το 1776, ο Τιμούρ Σαχ ανάγκασε τον θείο του Αμπντούλ Καντίρ Χαν Ντουρανί να απομακρυνθεί από το Αφγανιστάν. Ο Αμπντούλ αποχώρησε από το Αφγανιστάν και έστειλε την οικογένεια του, σύζυγο, αδέλφια, ανίψια και γιους στο Ακόρα Χατάκ, στο σημερινό Χαϊμπέρ Παχτούνκουα. Ο ίδιος μετέβη στη Δαμασκό όπου πέθανε το 1781.
Ανάκτηση χαμένων εδαφών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Τιμούρ Σαχ Ντουρανί εξασφάλισε το Μουλτάν από τους Σιχ το 1780, με τις δυνάμεις του να επικρατούν των Σιχ στο Ροχτάς, εξασφαλίζοντας έτσι το Μπαβαλπούρ και το Κασμίρ.[8]
Προσπάθειες για τη διάσωση του Σαχ Αλάμ Β΄
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μέχρι το 1788 πραγματοποίησε ανεπιτυχείς απόπειρες να διαβεί τις πεδιάδες του Παντζάμπ για να διασώσει τον κουνιάδο του αυτοκράτορα Σάχη Αλάμ Β΄ ο οποίος τυφλώθηκε από έναν ευνούχο Γκουλάμ Καντίρ. Μη καταφέρνοντας να επιτύχει τον σκοπό του, έγραψε μία επιστολή στον Τσαρλς Κορνουάλις, 1ο Μαρκήσιο Κορνουάλις, ζητώντας από τους Βρετανούς να προστατεύσουν τη δυναστεία Μουγκάλ.[8]
Προσωπικός βίος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Τιμούρ Σαχ είχε 24 γιους,[7] και οι διαμάχες για τη διαδοχή του μετά τον θάνατό του άρχισαν να υπονομεύουν την εξουσία των Ντουρανί.[7] Η αυτοκρατορία αποσυντέθηκε υπό την εξουσία του διαδόχου του, Ζαμάν Σαχ Ντουρανί.[7] Το 1797 ο Σαχ Ζαμάν, όπως ο πατέρας και ο παππούς του πριν από αυτόν, αποφάσισε να εμπλουτίσει την περιουσία του διατάσσοντας μία πλήρους κλίμακας εισβολή στο Χιντουστάν, την διαχρονική λύση των Αφγανών σε περιόδους οικονομικών κρίσεων.[7]
Ο Τιμούρ Σαχ καμάρωνε ως άνθρωπος με εκλεπτυσμένο γούστο. Αναδημιούργησε τους κήπους του οχυρού Μπάλα Χισάρ στην Καμπούλ, οι οποίοι κατασκευάστηκαν αρχικά από τον κυβερνήτη της Καμπούλ υπό τον Σαχ Τζαχάν.[9] Στην προσπάθειά του αυτή εμπνεύστηκε από τη σύζυγο του, Γκαουχάρ-ουν-Νίσα Μπεγκούμ, μια πριγκίπισσα των Μουγκάλ, κόρη του Αυτοκράτορα Αλαμγκίρ Β΄,[10] η οποία μεγάλωσε στο Κόκκινο Οχυρό του Δελχί με τον επιβλητικό κήπο του.[7] Επιπλέον, όπως οι συγγενείς του από τους Μουγκάλ, είχε ταλέντο για εκθαμβωτικές επιδείξεις, όπως στον τρόπο ντυσίματος του. Η διαμάχη μεταξύ των γιων του Μαχμούντ Σαχ Ντουρανί, Ζαμάν Σαχ Ντουρανί και Σαχ Σουτζάχ Ντουρανί συνεχίστηκε και μετά τον θάνατό του.
Θάνατος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Τιμούρ Σαχ πέθανε το 1793 και τον διαδέχθηκε ο πέμπτος γιος του, Ζαμάν Σαχ Ντουρανί. Ο τάφος του βρίσκεται στην Καμπούλ.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ pantheon
.world /profile /person /Timur _Shah _Durrani. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017. - ↑ «Afghanistan - The first Muslim dynasties». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 2018.
- ↑ Collier, Dirk (2016). The Great Mughals and their India. USA: Hay House, Inc. σελ. 522. ISBN 9789384544980.
- ↑ Lansford, Tom (2017). Afghanistan at War: From the 18th-Century Durrani Dynasty to the 21st Century. Santa Barbara: ABC-CLIO. σελ. 20. ISBN 9781598847604.
- ↑ Markovits, Claude (2004). A History of Modern India, 1480-1950. London: Anthem Press. σελ. 199. ISBN 9781843310044.
- ↑ Caroe, Olaf (1957) The Pathans.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 Dalrymple, William (2013). Return of a King: The Battle for Afghanistan. London: Bloomsbury Publishing. σελ. 10. ISBN 140882843X.
- ↑ 8,0 8,1 Gandhi, Rajmohan (2013). Punjab: A History from Aurangzeb to Mountbatten. USA: Aleph Book Company.
- ↑ Dalrymple, William (2013). Return of a King: The Battle for Afghanistan. London: Bloomsbury Publishing. σελ. 10. ISBN 978-1-4088-2843-4.
- ↑ Sarkar, Jadunath (1950). Fall of the Mughal Empire, Volume 2. M. C. Sarkar. σελ. 92.