Κάστελλος Ρεθύμνης
Συντεταγμένες: 35°18′32″N 24°26′50″E / 35.30889°N 24.44722°E
| Κάστελλος | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ρεθύμνης |
| Δήμος | Ρεθύμνης |
| Δημοτική Ενότητα | Ρεθύμνης |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Ρεθύμνης |
| Υψόμετρο | 400 μέτρα |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 74100 |
| Τηλ. κωδικός | +30 28310 |
Ο Κάστελλος ή Κάστελος είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητας του Δήμου Ρεθύμνης[1] στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνης της Κρήτης. Απέχει 14 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο και είναι κτισμένος σε υψόμετρο 400 μ.,[2] στην κορυφή λόφου με θέα προς το όρος Βρύσινας.[3] Έχει ανακηρυχθεί παραδοσιακός οικισμός.
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στην περιοχή του χωριού έχει ανασκαφεί ακρόπολη της υστερομινωϊκής περιόδου, από την οποία σώζονται δύο σειρές τείχη και τρεις πύργοι μεταγενεστέρων χρόνων.[3] Κοντά στον Κάστελλο έχει βρεθεί το υστερομινωικό νεκροταφείο Αρμένων.
Στις ενετικές απογραφές αναφέρεται ως δύο χωριά, τον Πώδε και τον Εκείθεν ή Πέρα Κάστελο. Ο Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 τους αναφέρει ως Castello Epodhes και Castello Echite. Στην ενετική απογραφή του 1583 από τον Καστροφύλακα αναφέρνται ως Pera Castello με 206 κατοίκους και Pode Castello με 176 κατοίκους. Ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα το 1630 αναφέρει τους Pera και Epodhes Castello.[2] Δεν αναφέρεται στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834, αλλά αναφέρεται στο έργο Κρητικά του Μιχαήλ Χουρμούζη το 1842, ως Κάστελος. Στην απογραφή του 1881 αναφέρεται στο δήμο Ατσιπόπουλου και είχε 168 Χριστιανούς και 17 Τούρκους κατοίκους. Στην απογραφή του 1900 είχε 195 κατοίκους. Στην απογραφή του 1920 αναφέρεται ως έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου.[2] Το 1925, ο Κάστελλος υπάχθηκε αρχικά στην κοινότητα Αρμένων και το 1928 ορίστηκαν έδρα της κοινότητας Κάστελλου, μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση, οπότε και προσαρτήθηκε στον Δήμο Ρεθύμνης.[4]
Δείτε: Κοινότητα Καστέλλου Ρεθύμνης
Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός[2] | 195 | 112 | 124 | 139 | 113 | 100 | 62 | 70 | 97 | 108 |
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το κτίριο του δημοτικού σχολείου ανακαινίστηκε το 2004 από το δήμο Ρεθύμνης και λειτουργεί πλέον ως μουσείο βελανιδιάς, με στόχο την ανάδειξη της επεξεργασίας του βελανιδιού και τη χρήση του στη βυρσοδεψία.[5] Ο δίκλιτοςναός της Αγίας Παρασκευής 2,5 χιλιόμετρα από το χωριό ήταν στο παρελθόν καθολικό μοναστηριού.[3]
Προσωπικότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Βιβυλάκης Εμμανουήλ: εκδότης Ραδάμανθυς, σημαιοφόρος Θεόδωρου Κολοκοτρώνη στην Εθνεγερσία του 1821[6]
- Κωνσταντίνος Ηλιάκης: ήρωας φονευθείς υπό των Τούρκων πιλότος της Πολεμικής Αεροπορίας
- Καλαϊτζάκης Εμμανουήλ: αγωνιστής Εθνεγερσίας 1821[7][8]
- Καλαϊτζάκης Εμμ. Στυλιανός: γενάρχης δημοσιογραφικής οικογένειας Καλαϊτζάκη (Κρητική Επιθεώρησις)
- Κωνσταντίνος Πωλογεώργης, με καταγωγή από την Ίμπρο Σφακίων της οικογένειας Πωλογεώργη, εγγονός του Γεωργίου Πωλογεώργη, οπλαρχηγού Κομιτάδων κατά την επανάσταση του 1821 στα Σφακιά. Υπήρξε καθηγητής Φιλοσοφίας και Θεολογίας, παρασημοφορήθηκε στο Μακεδονικό (μάχη του Σκρα) και στη Μικρασιατική Εκστρατεία, όπου πιάστηκε αιχμάλωτος των Νεότουρκων, έζησε μέχρι την ηλικία των 108
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «Τοπική Κοινότητα Καστέλλου | Καστέλλου | Δήμος». www.rethymno.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2022.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α΄. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελ. 379.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Κάστελλος». www.rethymno.gr. Δήμος Ρεθύμνης. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ «Κάστελλος (Ρεθύμνης)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ «Απογραφικό δελτίο Προγραμμάτων από τις 14 Σεπτεμβρίου 2000 έως 2006». www.rethymno.gr. Δήμος Ρεθύμνης. Ανακτήθηκε στις 21 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ Kρητική Επιθεώρησις 20/1/1965 σελ.4
- ↑ Ιωσήφ Βαλέστρας και Ιωάννης Πετρώφ, από τους πιο γνωστούς Φιλέλληνες
- ↑ Kρητική Επιθεώρησις 15 Σεπτεμβρίου 1963 σελ.1
| |||||||||||||||||
 |
Αυτό το λήμμα σχετικά με ένα χωριό της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |