Αρμένοι Ρεθύμνου
Συντεταγμένες: 35°18′12″N 24°27′37″E / 35.30333°N 24.46028°E
| Αρμένοι Ρεθύμνης | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ρεθύμνου |
| Δήμος | Ρεθύμνης |
| Δημοτική Ενότητα | Ρεθύμνης |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Ρεθύμνης |
| Υψόμετρο | 380 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 416 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 741 50 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Οι Αρμένοι είναι χωριό και έδρα ομώνυμης κοινότητος του Δήμου Ρεθύμνης στην Περιφερειακή Ενότητα Ρεθύμνου της Κρήτης. Έχουν χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός της Ελλάδoς. Οι δομές Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης που λειτουργούν είναι το δημοτικό σχολείο, νηπιαγωγείο καθώς και ο παιδικός σταθμός του Δήμου .
Γεωγραφική θέση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Αρμένοι βρίσκεται 10,5 χλμ. νότια από το Ρέθυμνο, στο δρόμο προς το δήμο Αγίου Βασιλείου. Βρίσκεται σε μια κοιλάδα σε υψόμετρο 380 μ. η οποία βρίσκεται δυτικά του όρους Βρύσινα, ύψους 858 μέτρων. Στην κοιλάδα, γνωστή ως Αρμενόκαμπος καλλιεργούνται αμπέλια, ελιές και άλλα καρποφόρα δέντρα, καθώς και πατάτες και βελανιδιές.[1]
Ιστορικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στη θέση Πρινοκέφαλο, περίπου 10 χιλιόμετρα νότια της πόλης του Ρεθύμνου, εκτείνεται το μεγαλύτερο γνωστό υστερομινωικό νεκροταφείο της Κρήτης, το οποίο αναπτύσσεται στην ανατολική πλαγιά του λόφου. Η ανακάλυψή του έγινε τυχαία το 1969, όταν μαθητές από το γειτονικό χωριό Σωματά εντόπισαν επιφανειακά αγγεία, τα οποία είχαν απομακρύνει από τους τάφους μικρά ζώα (άρκαλοι). Έκτοτε, η θέση ανασκάπτεται συστηματικά υπό τη διεύθυνση του Επίτιμου Γενικού Διευθυντή Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισμού, Δρ. Γιάννη Τζεδάκι.[2]
Μέχρι σήμερα έχουν εντοπιστεί και ανασκαφεί συνολικά 231 τάφοι, στην πλειονότητά τους ασύλητοι και οικογενειακοί, οι οποίοι χρονολογούνται στην Υστερομινωική ΙΙΙΑ–Β περίοδο (περίπου 1425–1210 π.Χ.). Πρόκειται κυρίως για θαλαμωτούς τάφους με δρόμο, λαξευμένους σε μαργαϊκό ασβεστόλιθο. Ο δρόμος (διάδρομος πρόσβασης) διαμορφώνεται είτε ως ράμπα είτε ως κλιμακοστάσιο, ενώ η είσοδος καλυπτόταν με λίθινη πλάκα ή φράγμα από ακατέργαστους λίθους. Ορισμένοι τάφοι έφεραν και λίθινες επιτύμβιες στήλες[3].
Εξαίρεση της ταφικής αρχιτεκτονικής αποτελεί ο τάφος 200 ο οποίος είναι κτιστός θολωτός.[4]
Η ταφική πρακτική περιλάμβανε την τοποθέτηση των νεκρών είτε απευθείας στο δάπεδο του θαλάμου είτε σε λάρνακες[5]. Σε επαναλαμβανόμενες ταφές στον ίδιο τάφο προηγούνταν η ανακομιδή των οστών των προηγούμενων νεκρών, προκειμένου να ελευθερωθεί χώρος[6]. Σύμφωνα με τον Στέργιο Σπανάκη, η ύπαρξη ενός τόσο εκτεταμένου νεκροταφείου υποδηλώνει και την ύπαρξη σημαντικού οικισμού στην ευρύτερη περιοχή.
Ονομασία και ιστορική εξέλιξη του οικισμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Στέργιος Σπανάκης αναφέρει ότι το όνομα του χωριού προέρχεται από τους Αρμένιους οι οποίοι ήρθαν στην Κρήτη ως στρατιώτες κατά την ανάκτηση της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά το 961.
Κατά την Ενετική περίοδο υπήρχαν δύο χωριά, οι Απάνω και Κάτω Αρμένοι. Ο Φραντσέσκο Μπαρότσι το 1577 τα αναφέρει ως Armenus Cato και Armenus Apano. Στην ενετική απογραφή του 1583 από Καστροφύλακα οι Κάτω Αρμένοι είχαν 155 κατοίκους και οι Απάνω Αρμένοι 228 κατοίκους. Ο Φραντσέσκο Μπαζιλικάτα τους αναφέρει επίσης, το 1630.
Ο οικισμός Απάνω Αρμένοι φαίνεται να κατοικήθηκε από Τούρκους και εγκαταλήφθηκε κατά τους Οθωμανικούς χρόνους. Δεν αναφέρεται στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834.[1] Στην απογραφή του 1881 οι Αρμένοι υπαγόταν στον δήμο Χρωμοναστηρίου, με 348 Χριστιανούς και 142 Τούρκους κατοίκους.
Στην απογραφή του 1900 είχαν 424 κατοίκους και ανήκαν στον δήμο Βρυσιναίων.[1] Το 1925, οι Αρμένοι ορίστηκαν έδρα ομώνυμης κοινότητας, στην Επαρχία Ρεθύμνης, η οποία συνέχισε να υφίσταται μέχρι την Καποδιστριακή διοικητική διαίρεση, οπότε και προσαρτήθηκαν στο δήμο Ρεθύμνης.[7]
Απογραφές πληθυσμού
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Αναλυτικά η δημογραφική πορεία του χωριού σύμφωνα με τις απογραφές:
| Απογραφή | 1900 | 1920 | 1928 | 1940 | 1951 | 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Πληθυσμός[1] | 424 | 353 | 383 | 392 | 513 | 410 | 401 | 337 | 310 | 313 | 379 | 416 |
Διοικητικά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Δείτε: Κοινότητα Αρμένων
Οι Αρμένοι αναφέρονται επίσημα το 1925 στο ΦΕΚ 27Α - 31/01/1925 να ορίζονται έδρα της ομώνυμης νεοϊδρυθείσας κοινότητας.[8] Σύμφωνα με το σχέδιο Καλλικράτης και την τροποποίηση του Κλεισθένης Ι, μαζί με τους ορεινούς τους οικισμούς Άγιος Γεώργιος, Σωματάς και Φωτεινός αποτελούν την κοινότητα Αρμένων που υπάγεται στη δημοτική ενότητα Ρεθύμνης του δήμου Ρεθύμνης ενώ σύμφωνα με την απογραφή του 2011 ως κοινότητα έχει 706 κατοίκους ενώ ως οικισμός 379.[9][10]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Σπανάκης, Στέργιος (1993). Πόλεις και χωριά της Κρήτης στο πέρασμα των αιώνων, τόμος Α΄. Ηράκλειο: Γραφικές Τέχνες Γ. Δετοράκης. σελίδες 147–148.
- ↑ «Ψηφιακές Πολιτιστικές Διαδρομές σε αρχαιολογικούς χώρους & μνημεία της Περιφερειακής Ενότητας Ρεθύμνου».
- ↑ «Νεκρόπολη Αρμένων». Ψηφιακές Πολιτιστικές Διαδρομές Ρεθύμνου. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2025.
- ↑ «Νεκρόπολη Αρμένων». www.rethymno.gr. Δήμος Ρεθύμνης. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ «Νεκρόπολη Αρμένων». Ψηφιακές Πολιτιστικές Διαδρομές Ρεθύμνου. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2025.
- ↑ «Νεκρόπολη Αρμένων». Ψηφιακές Πολιτιστικές Διαδρομές Ρεθύμνου. Ανακτήθηκε στις 22 Απριλίου 2025.
- ↑ «Αρμένοι (Ρεθύμνης)». Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών - Αναλυτικά. ΕΕΤΑΑ-Ελληνική Εταιρία Τοπικής Ανάπτυξης και Αυτοδιοίκησης Α.Ε. Ανακτήθηκε στις 14 Οκτωβρίου 2019.
- ↑ «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των Οικισμών». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Μαΐου 2022.
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού Αρχειοθετήθηκε 2020-05-20 στο Wayback Machine.», σελ. 10889 (σελ. 415 του pdf)
- ↑ «Νόμος 4555/2018 - ΦΕΚ 133/Α/19-7-2018 ( Άρθρα 1 - 151) (Πρόγραμμα ΚΛΕΙΣΘΕΝΗΣ) (Κωδικοποιημένος)». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2022.