Ρωμανός της Βουλγαρίας
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Ρομάν (Ρωμανός) | |
|---|---|
 Ο Ιβάν Ασέν Β', τοιχογραφία στη Μονή Ζωγράφου του Αγίου Όρους | |
Τσάρος της Βουλγαρίας | |
| Περίοδος | 977–991 (997) |
| Προκάτοχος | Βόρις Β΄ |
| Διάδοχος | Σαμουήλ |
| Γέννηση | δεκαετία 930 |
| Θάνατος | 997 Κωνσταντινούπολη |
| Πατέρας | Πέτρος Α΄ |
| Μητέρα | Ειρήνη Λακαπηνή |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ο Ρομάν (βουλγαρικά: Роман, Ρωμανός) ήταν αυτοκράτορας (τσάρος) της Βουλγαρίας από το 977 έως το 997 (σε Βυζαντινή αιχμαλωσία από το 991).
Βασιλεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Ρομάν ήταν ο δεύτερος επιζών γιος του Αυτοκράτορα Πέτρου Α΄ της Βουλγαρίας από τον γάμο του με τη Μαρία (μετέπειτα Ειρήνη) Λακαπηνή, την εγγονή του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ρωμανού Α΄ Λεκαπηνού. Είναι πιθανό να είχε το διπλό όνομα Ρομάν-Συμεών, αλλά αυτό μπορεί να οφείλεται σε σύγχυσε με έναν άλλο άνδρα στις πηγές. Γεννήθηκε γύρω στο 930, και πιθανά επισκέφτηκε την Κωνσταντινούπολη με τη μητέρα και τους μεγαλύτερους αδελφούς του μετά το 931.
Δεν γνωρίζουμε τίποτε για τη ζωή του Ρομάν μέχρι το 968, όταν πήγε με τον μεγαλύτερο αδελφό του Βόρι στην Κωνσταντινούπολη για να διαπραγματευτούν μια συμφωνία ειρήνης μεταξύ Βουλγαρίας και Βυζαντίου, κατά την οποία φαίνεται σαν να υπηρέτησε ως επίτημος όμηρος στη Βυζαντινή αυλή. Με την παραίτηση του πατέρα τους το 969, ο Βόρις και ο Ρομάν επέστρεψαν στη Βουλγαρία, όπου ο Βόρις Β΄ τον διαδέχτηκε ως Αυτοκράτορας. Ο Ρομάν μπορεί να ανακηρύχθηκε συναυτοκράτορας κατά τη Βυζαντινή συνήθεια, αλλά ενδείξεις για αυτό είναι ασαφείς.
Στη Βουλγαρία ο Ρομάν μοιράστηκε πιθανώς τη μοίρα του αδελφού του, γίνοντας πρώτα ένα πιόνι στα χέρια του πρίγκιπα Σβιάτοσλαβ Α΄ του Κιέβου και στη συνέχεια του Βυζαντινού Αυτοκράτορα Ιωάννη Τσιμισκή. Μετά τη νίκη του τελευταίου το 971, ο Ρομάν μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη μαζί με την οικογένεια του αδελφού του. Για να εξασφαλιστεί ότι η βουλγαρική δυναστεία θα πεθαινε (ο Βόρις Β΄ προφανώς είχε μόνο κόρες), ο Βυζαντινός αυτοκράτορας ευνούχισε τον Ρομάν. Ο Βόρις και ο Ρομάν παρέμειναν σε επίτημη αιχμαλωσία στο αυτοκρατορικό παλάτι μέχρι μετά το θάνατο του αυτοκράτορα, το 976.
Σε αυτό το σημείο οι επιδρομές των Κομητόπουλων σε βυζαντινές κτήσεις στη Μακεδονία οδήγησαν σε ένα βυζαντινό στρατήγημα που προορίζονταν να διαιρέσει την ηγεσία των ακόμα ακατάκτητων βουλγαρικών εδαφών στα δυτικά. Προσωρινά φυλακισμένοι, δόθηκε στους Βόρις και Ρομάν δυνατότητα να δραπετεύσουν το 977. Κατά τη διάρκεια της προσπάθειάς τους να διασχίσουν τα σύνορα της Βουλγαρίας, ο Βόρις Β΄ θεωρήθηκε ότι ήταν εχθρός και σκοτώθηκε από έναν φρουρό. Ο Ρομάν κατάφεραν να αναγνωριστεί από τις βουλγαρικές περιπολίες, και αναγνωρίστηκε από τους Βουλγάρους σαν νόμιμος αυτοκράτορας, αν και ως ευνούχος δεν ήταν επιλέξιμος για το θρόνο.
Αν και ο Ρομάν αναγνωρίστηκε ως επίσημος Βούλγαρος ηγεμόνας, τα περισσότερα στρατιωτικά ζητήματα έμειναν στα χέρια του Σαμουήλ, ο οποίος ήταν ο νεότερος αδελφός της δυναστείας Κομητόπουλων, και ο Ρομάν αφιερώθηκε σε εκκλησιαστικές πράξεις, παρόμοια με τον πατέρα του Πέτρο στο τέλος της ζωής του. Κατά τη διάρκεια μιας από τις εισβολές του στη Βουλγαρία, ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Βασίλειος Β΄ κατόρθωσε να συλλάβει τον Ρομάν το 991. Ο Ρομάν παρέμεινε σε βυζαντινή αιχμαλωσία μέχρι το θάνατό του το 997, και ήταν μόνο τότε που ο Σαμουήλ πήρε το Βουλγαρικό αυτοκρατορικό τίτλο. Αυτή, τουλάχιστον, είναι η ακολουθία των γεγονότων που αναφέρει ο αξιόπιστος ιστορικός Γιαχία Αντιόχειας.
Σύμφωνα με τη μεταγενέστερη μαρτυρία του Βυζαντινού χρονογράφου Ιωάννη Σκυλίτζη, το 1004 τα Σκόπια παραδόθηκαν στον Βασίλειο Β΄ από το Διοικητή τους Ρομάν Συμεών, ο οποίος μπορεί να έχει μπερδευτεί με τον αυτοκράτορα Ρομάν στο κείμενο. Ο Ρομάν-Συμεών έλαβε τον τίτλο του πατρικίου και ονομάστηκε στρατιωτικός διοικητής ή στρατηγός του Θέματος της Αβύδου.
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Fine, John Van Antwerp (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century (στα Αγγλικά). Ανν Άρμπορ, Μίσιγκαν: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08149-7.
- Jordan Andreev, Ivan Lazarov, Plamen Pavlov, Кой кой е в средновековна България, Sofia 1999.
- (πρωτογενής πηγή) Ιωάννης Σκυλίτζης II, 455, 13
- Pavlov, P. Boris i Roman (βουλγαρικά)