Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ραπτόπουλο Μεσσηνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Έχει παραληφθεί ότι από το 1997 μέχρι το 2000 ήταν πρωτεύουσα του Δήμου Τριπύλης.

Συντεταγμένες: 37°11′3.1″N 21°44′30.1″E / 37.184194°N 21.741694°E / 37.184194; 21.741694

Ραπτόπουλο
Γενική άποψη του χωριού.
Ραπτόπουλο is located in Greece
Ραπτόπουλο
Ραπτόπουλο
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΑποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
(Έδρα: Πάτρα)
Περιφέρεια Πελοποννήσου
(Έδρα: Τρίπολη)
Περιφερειακή ΕνότηταΜεσσηνίας
(Έδρα: Καλαμάτα)
ΔήμοςΤριφυλίας
(Έδρα: Κυπαρισσία)
Δημοτική ΕνότηταΤριπύλης
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΜεσσηνίας
Υψόμετρο544[1]-550[2] μ.
Πληθυσμός
Μόνιμος68
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας24500 [3]
Τηλ. κωδικός27610[4]
Δήμος Τριφυλίας
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Ραπτόπουλο.

Το Ραπτόπουλο ή Ραφτόπουλο[2] αναφερόμενο επίσημα ως το Ραπτόπουλον και παλαιότερα ως το Ραυτόπουλον, είναι ορεινός οικισμός κοντά στην Κυπαρισσία και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.

Το Ραπτόπουλο βρίσκεται περίπου 21 χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά της Κυπαρισσίας στον επαρχιακό δρόμο που ενώνει την Κυπαρισσία με την Μεσσήνη, ανάμεσα στα χωριά Ροδιά (παλαιότερα Λεντεκάδα) και Λυκουδέσι, από τα οποία απέχει περίπου 3,5 χιλιόμετρα νοτιότερα και 4 χιλιόμετρα βορειότερα αντίστοιχα. Έχει υψόμετρο 544[1]-550[2] μέτρα και απέχει 21 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους.

Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Στην ευρύτερη περιοχή της Τριπύλης είχε τα κοπάδια του, αλλά και τους «δρυοκόπους» (ξυλοκόποι για τις δρύες, ξύλο κατάλληλο για τα πλοία). Σε μικρή απόσταση είναι οι αρχαιολογικοί χώροι της Μουριατάδας (πιθανώς της αρχαίας Αμφιγένειας) και της Περιστεριάς στη διαδρομή Ραπτόπουλο – Κυπαρισσία.[2]

Το ίδιο το χωριό, το οποίο είναι χτισμένο στην πλαγιά του βουνού, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Τριφυλίας και της ευρύτερης περιοχής της Τριπύλης. Δυο ρέματα χωρίζουν το χωριό σε γειτονιές, το «Ξερολάγκαδο» και τα «Κανάλια». Σύμφωνα με την επίσημη άποψη του Δήμου Τριφυλίας, αλλά και την τοπική παράδοση, πιθανώς οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού να προέρχονταν από την Αγορέλιτσα (σήμερα το Αμπελόφυτο).[2] Η δεύτερη παράλληλη ονομασία του χωριού ήταν Καρυοπούλα, όνομα που διατήρησε μέχρι και το 1959, όταν συνεχίστηκε η κύρια και επίσημη ονομασία ως το Ραπτόπουλον (από το «Ράπτης» και όχι «Ράφτης»). Η συνηθισμένη αναφορά από τον πληθυσμό της ευρύτερης περιοχής, για το χωριό, όμως, είναι η αναφορά ως το Ραφτόπουλο (π.χ. «Πάμε στο Ραφτόπουλο» κ.λπ.).[2]

Την εποχή της Ενετοκρατίας αναφερόταν ως Ραφτόπουλο (Raftopullo). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο. Το Ραφτόπουλο (Raftopullo), ανήκε, το 1689, στην επαρχία της Αρκαδίας (ή Αρκαδιάς, δηλαδή την περιοχή της σημερινής Κυπαρισσίας), η οποία ήταν μια από τις 4 επαρχίες, στις οποίες χωριζόταν τότε το διαμέρισμα της Μεθώνης (επαρχία Φαναριού, επαρχία Αρκαδιάς, επαρχία Ναβαρίνου και επαρχία Μεθώνης).[5] Το Ραφτόπουλο, αναφερόταν ως Raftopolo, στην απογραφή Grimani του 1700 και ως Rastepulo στην απογραφή Pacifico/Alberghetti του 1704.[6]

Επίσης το χωριό αναφερόταν τον 19ο αιώνα ως Raphtopoulou σύμφωνα με τον Pouqueville το 1815 και Phaphtopoulou σύμφωνα με την απογραφή του 1829, που έγινε από την «επιστημονική αποστολή του Μοριά» (Mission scientifique de Morée), η οποία ήταν τμήμα της γαλλικής αποστολής με την ονομασία Εκστρατεία του Μοριά (Expédition de Morée), η οποία ήταν αποστολή εκστρατευτικού σώματος 13.000-15.000 ανδρών, υπό την αρχηγία του Νικολάου - Ιωσήφ Μαιζώνος στην Πελοπόννησο, μεταξύ των ετών 1828 και 1833.[6] Υπάρχουν επίσης αναφορές του χωριού και ως Ραυτόπλου ή ως Ραφτόπουλον ή ως το Ραυτοπούλου. Το Ραυτόπουλο προσαρτήθηκε και έγινε έδρα στον παλαιό Δήμο Τριπύλης το 1835.[7][8] Το 1840[9] το Σελά (σήμερα ο Σελλάς) ορίζεται αυτό ως έδρα του Δήμου Τριπύλης[10] και παρέμεινε ως το 1843,[11] όταν μεταφέρθηκε η έδρα του δήμου στον οικισμό της ΣαρακινάδαςΣαρακηνάδας, σήμερα το Κρυονέρι, της δημοτικής ενότητας Αετού). Το χωριό αναφέρεται, το 1853 επίσης σαν Ραυτοπούλου στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή και ως χωριό του Δήμου Τριπύλης της Επαρχίας Τριφυλίας με πληθυσμό 423 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[12] Ως έδρα του δήμου τότε αναφερόταν η Σαρακινάδα. Σύμφωνα με την απογραφή του 1861 το Σελά ήταν και πάλι τότε έδρα του δήμου με 279 κατοίκους. Λίγο αργότερα η έδρα του δήμου μεταφέρεται και πάλι στην Σαρακινάδα, ενώ το 1876 μεταφέρεται από αυτήν στον οικισμό Ραυτόπουλον,[13] όπως επιβεβαιώνεται και από την απογραφή του 1879. Το Ραυτόπουλον παρέμεινε έδρα του παλαιού Δήμου Τριπύλης ως το 1912, που αυτός καταργήθηκε. Το 1899 μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας,[14] για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας,[15] ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας. Το 1912 το Ραυτόπουλον προσαρτάται και γίνεται έδρα στην Κοινότητα Ραυτοπούλου.[16] Το 1927 αποσπάται από την Κοινότητα Λιχουδεσίου ή Λυκουδεσίου που είχε έδρα το Λιχουδέσι ή Λυκουδέσι,[17][18] και προσαρτήθηκε στην Κοινότητα Ραυτοπούλου[19] και η Ασούτενα η οποία λίγο αργότερα, το 1928, μετονομάσθηκε σε Παληά Βρύση και στη συνέχεια, από το 1940, σε Παλαιά Βρύση. Το 1940 επίσης το όνομα του Ραυτόπουλου και της κοινότητας διορθώνεται σε Ραπτόπουλον και Κοινότητα Ραπτοπούλου αντίστοιχα. Το Ραπτόπουλο παρέμεινε έδρα της ομώνυμης κοινότητας, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, μαζί με την Παλαιά Βρύση στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», υπήχθησαν στην κατηργημένη Κοινότητα Τριπύλας,[20][21] ως το 2010. Η Κοινότητα Τριπύλας μετονομάσθηκε επίσημα, το 2006, σε Κοινότητας Τριπύλης[22] και καταργήθηκε στα τέλη του 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» το Ραπτόπουλον ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[2][23] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. Το Ραπτόπουλον σήμερα είναι η έδρα της Τοπικής Κοινότητας του Ραπτοπούλου του Δήμου Τριφυλίας, στην οποία υπάγεται και ο οικισμός της Παλαιάς Βρύσης.[2]

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 76 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται με την κτηνοτροφία, καθώς και σε διάφορες αγροτικές εργασίες.[2]

Εξέλιξη Πληθυσμού του Ραπτοπούλου Μεσσηνίας
Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1689 79[5]
1844 485[24]
1851 423[12]
1879 458[5][25]
1889 431[26]
1896 485[27]
1907 475[28]
1920 492[29]
1928 513[30]
1940 524[31]
1951 504[32]
1961 440[33]
1971 311[34]
1981 228[35]
1991 207[36]
2001 196[37]
2011 76[38]

Κτίρια - αξιοθέατα - εκδηλώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια ιδιαίτερη σημασία έχει το παλαιό Δημοτικό Σχολείο, αφενός αρχιτεκτονικά και αφετέρου ιστορικά.[2][39] Επίσης στα σημαντικά κτίρια και αξιοθέατα του χωριού περιλαμβάνεται το Παραδοσιακό Λιοτρίβι[2] στην τοποθεσία Βουλιαγμένη του χωριού, στο οποίο πραγματοποιούνται ενέργειες με σκοπό την μετατροπή του σε Μουσείο.[40]

Υπάρχουν επίσης οι δυο εκκλησίες του χωριού,[2] η παλαιότερη εκκλησία του Αγίου Νικολάου (εορτασμός 6η Δεκεμβρίου) και η νεότερη εκκλησία των Αγίων Αναργύρων (Κοσμά και Δαμιανού, από την Ρώμη, εορτασμός 1η Ιουλίου), οι οποίες υπάγονται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας:

  • Εκκλησία του Αγίου Νικολάου: Κτίστηκε περί το 1418 με πελεκητή πέτρα. Το τέμπλο της εκκλησίας είναι ξυλόγλυπτο και φυλάσσεται στο γυναικωνίτη του ναού.[2]
  • Εκκλησία των Αγίων Αναργύρων: Κτίστηκε περί το 1880 και είχε ως πρώτο εφημέριό της τον ιερομόναχο Ευγένιο Καρυώτη, ο οποίος μετακλήθηκε από το Μοναστήρι της Σκαφιδιάς της Ηλείας.[2]

Την ημέρα του εορτασμού των Αγίων Αναργύρων, την 1η Ιουλίου, ο Σύλλογος των Απαταχού Ραυτοπουλαίων, που ιδρύθηκε το 1981 και αναγνωρίστηκε το 1983,[41] διοργανώνει το ετήσιο πανηγύρι του χωριού με χορούς και μουσική, κατά τη διάρκεια του οποίου, διατίθενται ψητή γουρνοπούλα, καθώς και διάφορα τοπικά εδέσματα.

  1. 1,0 1,1 Ραπτόπουλο, από την ιστοσελίδα: buk.gr
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 2,11 2,12 2,13 1) Τ.Κ. Ραπτοπούλου: Το Ραπτόπουλο Αρχειοθετήθηκε 2017-07-06 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
  3. Ταχυδρομικός Κώδικας Ραφτόπουλο Μεσσηνίας.
  4. Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Κυπαρισσία: 27610
  5. 5,0 5,1 5,2 Σπυρίδων Λάμπρος, «Απογραφή Νομού Μεθώνης επί Βενετών Αρχειοθετήθηκε 2015-12-09 στο Wayback Machine.», Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος, τόμος 2ος Αρχειοθετήθηκε 2017-11-06 στο Wayback Machine., Εκ του Τυπογραφείου Αδελφών Περρή, Εν Αθήναις 1883, σελ. 686-710. Από την Ψηφιακή Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Απογραφή 1689, Νο 141 Raftopullo - Απογραφή 1879, Νο 141 Ραυτόπουλον, σελ. 706-707.
  6. 6,0 6,1 Αναστάσιος Αθ. Παναγιωτόπουλος, Μεσαιωνικής Μεσσηνίας ιστορικογεωγραφικά και Κοντοβουνίων οικιστικά, Αναστατικές Εκδόσεις Δ. Ν. Καραβία, Αθήνα 2007, ISBN 978-960-258-103-2, Οικιστική εξέλιξη 1 Αρχειοθετήθηκε 2020-08-11 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimos-pylou-nestoros.gr, Νο 9 Ραφτόπουλο - Απογραφή Corner (1689): Raftopullo - Απογραφή Grimani (1700): Raftopolo και Οικιστική εξέλιξη 2 Αρχειοθετήθηκε 2020-08-11 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimos-pylou-nestoros.gr, Νο 10, Απογραφή Pacifico/Alberghetti (1704): Rastepulo - Pouqueville (1815): Raphtopoulou, Απογραφή Expedition Scientifique de Moree (1829): Phaphtopoulou.
  7. 21-04-1835.
  8. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Ραυτόπουλον (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  9. ΦΕΚ 22Α - 18/12/1840.
  10. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Τριπύλης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  11. ΦΕΚ 6Α - 06/03/1843.
  12. 12,0 12,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σ. 582.
  13. ΦΕΚ 49Α - 08/11/1876.
  14. ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899.
  15. ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909.
  16. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Ραυτοπούλου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  17. ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
  18. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Λυκουδεσίου ή Λιχουδεσίου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  19. ΦΕΚ 138Α - 11/07/1927.
  20. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Κ. Τριπύλας (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  21. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
  22. ΦΕΚ 36Α - 16/02/2006.
  23. ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
  24. Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 41.
  25. Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 125.
  26. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 91.
  27. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 107.
  28. Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 395.
  29. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 240.
  30. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 280.
  31. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 309.
  32. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 150.
  33. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 145.
  34. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 141.
  35. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 151.
  36. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 184.
  37. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 186.
  38. "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
  39. Το κτίριο του παλαιού Δημοτικού Σχολείου στο Κ.Δ Ραπτόπουλου, Κοινότητας Τριπύλας, Ν. Μεσσηνίας[νεκρός σύνδεσμος], ΥΑ ΥΠΠΟ/ΔΙΝΕΣΑΚ/17578/510/30-3-2006 - ΦΕΚ 476/Β/17-4-2006[νεκρός σύνδεσμος], σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος Αρχειοθετήθηκε 2018-04-01 στο Wayback Machine., της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
  40. Ανακοίνωση για το παλαιό Ελαιοτριβείο - Μουσείο Ραυτοπούλου, περιοδικό: "Ραυτόπουλο. Η φωνή της Τριπύλης", αρ. φυλ. 39, Οκτ. - Δεκ. 2016, σελ. 4.
  41. Ιστορικό ίδρυσης του Συλλόγου των Απανταχού Ραυτοπουλαίων, περιοδικό: "Ραυτόπουλο. Η φωνή της Τριπύλης", αρ. φυλ. 1, Απρ. - Ιουν. 2007, σελ. 2.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]