Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ιωάννης του Μπριέν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ιωάννης του Μπριέν
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση1158[1] ή 1170[2]
Θάνατος23  Μαρτίου 1237
Κωνσταντινούπολη
Τόπος ταφήςΒασιλική του Αγίου Φραγκίσκου της Ασίζης και Αββαείο του Φουκαρμόν
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Ιερουσαλήμ
Θρησκευτικό τάγματάγμα των Φραγκισκανών
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΒασιλέας της Ιερουσαλήμ
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜαρία του Μομφερράτου (από 1210)[3][4]
Βερεγγάρια του Λεόν (από 1223)[3][4]
Στεφανία της Αρμενίας (από 1214)[4]
ΤέκναΙσαβέλλα Β' της Ιερουσαλήμ[3]
Μαρία των Μπριέν
Ιωάννης Β΄ του Μπριέν
Λουδοβίκος του Μπριέν[3]
Αλφόνσος του Μπριέν[5][6]
ΓονείςΕράρ Β΄ του Μπριέν[3] και Αγνή του Μονφωκόν[3]
ΑδέλφιαΓουλιέλμος του Μπριέν
Γκωτιέ Γ΄ του Μπριέν
ΟικογένειαΟίκος του Μπριέν και Ντε Μπριέν
Στρατιωτική σταδιοδρομία
Πόλεμοι/μάχεςΕ΄ Σταυροφορία
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαβασιλιάς
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Ο Ιωάννης του Μπριέν (Jean de Brienne, Ελληνικά : Ιωάννης της Βριέννης, περί το 1170 – 27 Μαρτίου 1237) μέλος του Οίκου του Μπριέν, ήταν βασιλιάς της Ιερουσαλήμ (1210 - 1225), Κόμης του Μπριέν (1205 - 1221) και Λατίνος Αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης (1229 - 1237) σε συμβασιλεία με τον Βαλδουίνο Β΄ της Κωνσταντινούπολης.

Ο Ιωάννης του Μπριέν ήταν τρίτος γιος του Εράρ Β΄ του Μπριέν ενός πλούσιου ευγενούς από την Καμπανία και της Αγνής των Μονφωκόν.[7][8] Ο Ιωάννης σαν μικρότερος γιος προοριζόταν στον εκκλησιαστική τομέα αλλά στέφτηκε ιππότης και κυβέρνησε μικρές εκτάσεις στην Καμπανία (1200). Με τον θάνατο του μεγαλύτερου αδελφού του Γκωτιέ Γ΄ του Μπριέν ορίστηκε κηδεμόνας στο όνομα του ανήλικου ανιψιού του Γκωτιέ Δ΄ του Μπριέν που ζούσε στη νότια Ιταλία. Οι βαρόνοι του Βασιλείου της Ιερουσαλήμ αποφάσισαν να παντρευτεί τη βασίλισσα Μαρία του Μομφερράτου, ο Φίλιππος Β΄ της Γαλλίας και ο Πάπας Ιννοκέντιος Γ΄ έδωσαν τη σύμφωνη γνώμη τους. Αναχώρησε για τους Άγιους Τόπους και παντρεύτηκε τη Μαρία, το ζευγάρι στέφτηκαν βασιλείς (1210). Μετά τον πρόωρο θάνατο της Μαρίας (1212) ο Ιωάννης διετέλεσε αντιβασιλεύς στο όνομα της μικρής τους κόρης Ισαβέλλας Β΄ της Ιερουσαλήμ, ένας ευγενής ο Ιωάννης Α΄ της Βηρυτού επιχείρησε να τον εκθρονίσει. Ο Ιωάννης του Μπριέν ήταν αρχηγός στην Ε΄ Σταυροφορία, τα ηγετικά του δικαιώματα στον Σταυροφορικό στρατό δεν ήταν ομόφωνα αλλά κυβέρνησε την Δαμιέτη στην Αίγυπτο όταν έπεσε στα χέρια τους (1219). Διεκδίκησε το Αρμενικό Βασίλειο της Κιλικίας στο όνομα της δεύτερης συζύγου του Στεφανίας της Αρμενίας (1220) αλλά όταν πέθανε η Στεφανία και ο μικρός τους γιος έχασε τα δικαιώματα του και επέστρεψε στην Αίγυπτο. Η Ε΄ Σταυροφορία κατέληξε σε πλήρη αποτυχία, η Δαμιέτη έπεσε ξανά στα χέρια των Μαμελούκων (1221).

Ο Ιωάννης ήταν ο πρώτος βασιλιάς που επισκέφτηκε τις Ευρωπαϊκές χώρες για να τον υποστηρίξουν, έδωσε την κόρη του σύζυγο στον αυτοκράτορα Φρειδερίκο Β΄ και αναγκάστηκε να παραιτηθεί (1225). Οι πάπες προσπάθησαν να πείσουν τον Ιωάννη του Μπριέν να επανέλθει αλλά οι βαρόνοι των Ιεροσολύμων ήθελαν τον Φρειδερίκο. Ο Ιωάννης διορίστηκε διοικητής των παπικών εκτάσεων στην Τοσκάνη, στρατιωτικός διοικητής στην Περούτζια και διοικητής των δυνάμεων του πάπα Γρηγορίου Θ΄ στους πολέμους του εναντίον του Φρειδερίκου Β΄ (1228, 1229). Εξελέγη (1229) συναυτοκράτορας του Βαλδουίνου Β΄ στη Λατινική Αυτοκρατορία και στέφτηκε στην Κωνσταντινούπολη (1221). Ο Ιωάννης Γ' Δούκας Βατάτζης και ο Ιβάν Ασέν Β΄ που κατείχαν τις πρώην Λατινικές εκτάσεις στη Μικρά Ασία και τη Θράκη ξεκίνησαν στις αρχές του 1235 την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης. Ο Ιωάννης του Μπριέν υπερασπίστηκε επιτυχώς την πόλη πολλούς μήνες αλλά οι πολιορκητές αποχώρησαν όταν τους νίκησε ο Γοδεφρείδος Β΄ Βιλλεαρδουίνος με ενωμένο στόλο από τις Ιταλικές πόλεις (1236). Ο Ιωάννης πέθανε την επόμενη χρονιά σαν μέλος του Τάγματος των Φραγκισκανών

Πρώτα χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παιδική ηλικία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιωάννης του Μπριέν γεννήθηκε γύρω στο 1170 αλλά ο 14χρονος διπλωμάτης Γεώργιος Ακροπολίτης που τον είδε (1231) τον περιγράφει "υπερήλικας ως 80άρης", αν η πληροφορία αληθεύει πρέπει να γεννήθηκε γύρω στο 1150.[9][10][11][12] Κανένας άλλος ιστορικός ωστόσο εκτός από τον Ακροπολίτη δεν τον περιγράφει υπερήλικα.[11] Ο πατέρας του αναφέρει τους αδελφούς του "μικρά παιδιά" το 1177 και κατονομάζει τον δάσκαλο του μεγαλύτερου γιου του Γκωτιέ Γ΄ (1184) κάτι που δείχνει ότι οι μεγαλύτεροι αδελφοί του γεννήθηκαν στα τέλη της δεκαετίας του 1160.[13][14] Οι σύγχρονοι ιστορικοί έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι γεννήθηκε τη διετία 1168 - 1170.[15][16] Τα "Χρονικά των Μενεστρέλων του Ρενς" τον 13ο αιώνα αναφέρουν ότι ο πατέρας του τον προόριζε για εκκλησιαστική σταδιοδρομία αλλά ο ίδιος "δεν το επιθυμούσε".[16] Τα Χρονικά τονίζουν ότι στη συνέχεια ο μικρός Ιωάννης δραπέτευσε στο αβαείο του Κλαιρβώ που ζούσε ένας θείος του από μητέρα.[16] Με την παρότρυνση των οπαδών του έγινε ιππότης και συμμετείχε σε πολλά τουρνουά και μάχες.[16] Οι περιγραφές των Μενεστρέλων δείχνουν σε πολλά σημεία αναξιόπιστες, ο Ιωάννης δεν είχε κανένας μητρικό θείο στο Κλαιρβώ, ο ιστορικός Γκάι Πέρι ωστόσο σε πολλά σημεία τους επιβεβαιώνει.[17] Η εκκλησιαστική σταδιοδρομία ήταν συνηθισμένο φαινόμενο τον 12ο αιώνα στους μικρότερους γιους των ευγενών, πιθανώς και ο πατέρας του έκανε το ίδιο.[17] Ο Ιωάννης όπως τον περιγράφουν πολλοί συγγραφείς της εποχής του "είχε άριστη φυσική κατάσταση, ήταν γυμνασμένος και μπορούσε να πολεμήσει τέλεια" ενώ τονίζουν τη σωματική του δύναμη.[18]

Διεκδικητής της κομητείας του Μπριέν

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πατέρας του Εράρ Γ΄ ενώθηκε στην Γ΄ Σταυροφορία και πέθανε πολεμώντας στους Αγίους Τόπους, τον διαδέχθηκε ο μεγαλύτερος γιος του Γκωτιέ Γ΄.[19][20] Ο Ιωάννης αναφέρεται για πρώτη φορά σε διάταγμα του αδελφού του που δείχνει ότι είχε μεγάλη θέση στην αυλή.[11][20] Σύμφωνα με έναν στίχο στα "Χρονικά του Έρνουλ" συμμετείχε σε πόλεμο εναντίον του Πέτρου Β΄ του Κουρτεναί.[21] Τα "Χρονικά των Μενεστρέλων του Ρενς" τον καταγράφουν (1200) σαν "Ιωάννη τον Ακτήμονα" επειδή κατείχε διάφορα μικρά χωριά στην κομητεία της Καμπανίας.[20] Ο Θεοβάλδος Γ΄ της Καμπανίας του έδωσε μερικές επιπλέον εκτάσεις στο Μακόν και το Λονσόλ (1201) αλλά μετά τον πρόωρο θάνατο του η χήρα του Λευκή της Ναβάρρας (1177-1229) του ζήτησε να πουλήσει το Μακόν επειδή ανήκε στην προίκα της.[22][23] Ο Γκωτιέ Γ΄ πέθανε τον Ιούνιο του 1205 σε μάχη στη νότια Ιταλία, η χήρα του γέννησε έναν μεταθανάτιο γιο τον Γκωτιέ Δ΄ που μεγάλωσε στην Ιταλία.[23] Ο Ιωάννης διεκδίκησε τον τίτλο του κόμητος της Μπριέν και άρχισε να κυβερνά την κομητεία στο όνομα του ανιψιού του.[24] Σαν υποτελής του κόμητος της Καμπανίας προσκλήθηκε πολλές φορές στην αυλή της Λευκής, σύμφωνα με τα "Χρονικά του Έρνουλ" τον "αγαπούσε περισσότερο από οποιονδήποτε άντρα" κάτι που ενόχλησε έντονα τον Φίλιππο Αύγουστο.[12][25]

Γάμος με την Μαρία του Μομφερράτου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γάμος του Ιωάννη της Μπριέν με την πρώτη σύζυγο του Μαρία του Μομρερράτου - μικρογραφία 13ου αιώνα

Οι δυο στίχοι του Έρνουλ περιγράφουν διαφορετικές ιστορίες για τον τρόπο που ο Ιωάννης έγινε βασιλιάς της Ιερουσαλήμ.[26] Ο ένας στίχος αναφέρει ότι οι λόρδοι των Ιεροσολύμων έστειλαν επιστολή στον Γάλλο βασιλιά Φίλιππο Β΄ (1208) ζητώντας έναν σύζυγο για τη Μαρία, ο Φίλιππος τους παρουσίασε τον Ιωάννη επειδή ήθελε να τον απαλλαγεί.[12][25][20] Στον άλλο στίχο ένας ανώνυμος ευγενής πρότεινε γαμπρό τον Ιωάννη κάτι που έγινε δεκτό από τους βαρόνους και τον Φίλιππο.[26] Ο Ιωάννης του Μπριέν επισκέφτηκε την αυλή του Ιννοκέντιου Γ΄ στη Ρώμη.[27] Ο πάπας δώρησε 40.000 μάρκα για την υπεράσπιση της Ιερουσαλήμ, για να ξοδέψει τα χρήματα θα έπρεπε να πάρει την άδεια από τον πατριάρχη της Ιερουσαλήμ, τους Ναΐτες Ιππότες και τους Ιωαννίτες Ιππότες.[28]

Βασιλιάς της Ιερουσαλήμ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στέψη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιωάννης στρατοπέδευσε στην Άκρα (13 Σεπτεμβρίου 1210), την επόμενη μέρα ο πατριάρχης της Ιερουσαλήμ Αλβέρτος του Βερτσέλλι τον πάντρεψε με τη Μαρία, ο Ιωάννης και η Μαρία στέφτηκαν βασιλείς στην Τύρο (3 Οκτωβρίου 1210).[29] Η συνθήκη που είχε κλείσει ο προκάτοχος της Μαρίας Αμωρί Β΄ της Ιερουσαλήμ και ο Αγιουβίδης σουλτάνος Αλ-Αντίλ Α' διεκόπη όταν έφτασε ο Ιωάννης.[30] Ο Αλ-Αντίλ Α' ζητούσε ανανέωση της συνθήκης αλλά οι λόρδοι των Ιεροσολύμων το αρνήθηκαν χωρίς τη συγκατάθεση του βασιλιά.[29] Ο Αλ-Αντίλ Α' άρχισε να λεηλατεί τις περιοχές γύρω από την Άκρα όταν γινόταν η στέψη του βασιλικού ζεύγους αλλά δεν επιτέθηκε στην πόλη, ο Ιωάννης όταν επέστρεψε επιτέθηκε για αντίποινα σε μουσουλμανικές περιοχές.[29][31]

Συγκρούσεις διαδοχής

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στέψη του Ιωάννη της Μπριέν και της Μαρίας του Μομφερράτου (3 Οκτωβρίου 1210) - Ιστορία της Ουτρεμέρ, 13ος αιώνας

Οι 300 Γάλλοι ιππότες που συνόδευσαν τον Ιωάννη στους Αγίους Τόπους δεν μπήκαν στη συνοδεία του, δήλωσαν μόνο τη συμμετοχή τους στη Σταυροφορία των Αλβιγηνών.[32] Ο ξάδελφος του Ιωάννη Γουόλτερ του Μονμπελιάρ ενώθηκε μαζί του μόνο μετά την εξορία του από την Κύπρο.[32] Ο Μονμπελιάρ ξεκίνησε επιδρομές στο Δέλτα του Νείλου.[31] Ο Ιωάννης αρνήθηκε να προχωρήσει σε νέα συνθήκη με τον Αλ-Αντίλ Α' και έστειλε απεσταλμένους στον πάπα Ιννοκέντιο για να ζητήσει νέα Σταυροφορία.[29] Η Μαρία πέθανε στα τέλη του 1212 αμέσως μετά τη γέννηση της κόρης τους Ισαβέλλας.[33][34] Ο θάνατος της έφερε σύγκρουση ανάμεσα στον χήρο βασιλιά και τον Ιωάννη του Ιμπελέν που κυβερνούσε πριν γίνει ο γάμος της Μαρίας.[33][35] Ο Ιωάννης του Μπριέν έστειλε τον επίσκοπο της Σιδώνας Ραούλ του Μερενκούρ στην Αγία Έδρα να ζητήσει βοήθεια από τον πάπα.[36] Ο Ιννοκέντιος επικύρωσε στις αρχές του 1213 τον Ιωάννη σαν νόμιμο αντιβασιλιά και κηδεμόνα της κόρης του Ισαβέλλα και ζήτησε από τους ιερείς να τον υποστηρίξουν, οι λόρδοι ορκίστηκαν πίστη στον βασιλιά και τη μικρή του κόρη.[37][38] Ο Ιωάννης του Ιμπελέν εγκατέλειψε τους Αγίους Τόπους και εγκαταστάθηκε στην Κύπρο.[39] Οι σχέσεις ανάμεσα στον Ιωάννη του Μπριέν και τον βασιλιά της Κύπρου ήταν άσχημες, ο Ούγος Α΄ της Κύπρου φυλάκισε τους οπαδούς του Ιωάννη στην Κύπρο και τους απελευθέρωσε μόνο με εντολή του πάπα.[40] Όταν ξέσπασε ο Πόλεμος Διαδοχής της Αντιόχειας ο Ιωάννης υποστήριξε τον Βοημούνδο Δ΄ της Αντιόχειας και τους Ναΐτες, οι αντίπαλοι τους Ραϋμόνδος Ρουπέν και Λέων Β΄ της Αρμενίας είχαν υποστήριξη από τον Ούγο και τους Ιωαννίτες.[40] Ο Ιωάννης της Μπριέν έστειλε ωστόσο μόνο 50 ιππότες για να πολεμήσουν τους Αρμένιους στην Αντιόχεια (1213).[41] Ο Λέων έκλεισε ειρήνη με τους Ναΐτες, την ίδια χρονιά συμφιλιώθηκε με τον Ιωάννη.[42] Ο Ιωάννης παντρεύτηκε σε δεύτερο γάμο τη μεγαλύτερη κόρη του Στεφανία ή Ρίτα (1214) και δέχτηκε προίκα 30.000 μπεζάντια.[42][43] Οι διαμάχες ανάμεσα στον Ιωάννη, τον Λέων, τον Ούγο και τον Βοημούνδο καταγράφονται στις επιστολές του πάπα, τους ζητούσε να συμφιλιωθούν πριν αναχωρήσει η Ε΄ Σταυροφορία για τους Αγίους Τόπους.[43]

Α΄ Σταυροφορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πάπας Ιννοκέντιος ανακήρυξε την Ε΄ Σταυροφορία για την "απελευθέρωση των Αγίων Τόπων" και την ανάκτηση της Ιερουσαλήμ από τους απίστους.[44][45] Η πρώτη στρατιά έφτασε στις αρχές Σεπτεμβρίου 1217 με αρχηγό τον Λεοπόλδο ΣΤ΄ της Αυστρίας.[46] Ο Ανδρέας Β΄ της Ουγγαρίας ακολούθησε με τον στρατό του τον ίδιο μήνα, σύντομα ο Ούγος Α΄ της Κύπρου και ο Βοημούνδος Δ΄ της Αντιόχειας ενώθηκαν με τους Σταυροφόρους.[43][47] Η πείνα θέρισε τον στρατό των Σταυροφόρων και οι περισσότεροι επέστρεψαν στην Ευρώπη.[48] Ακολούθησε εμφύλιος μεταξύ τους, ο Ανδρέας Β΄ της Ουγγαρίας ζήτησε την ηγεσία αλλά πολλοί όπως ο Ιωάννης του το αρνήθηκαν.[47][49] Οι Σταυροφόροι λεηλάτησαν τις περιοχές του Αλ-Αντίλ Α' για φαγητό και προμήθειες, ο σουλτάνος οπισθοχώρησε τον Νοέμβριο του 1717.[50][51] Ο Ιωάννης πολιόρκησε το κάστρο των Αγιουβιδών στο όρος Ταμπόρ και ενώθηκε μόνο με τον Βοημούνδο Δ΄.[47][52] Στάθηκε ανίκανος να το κυριεύσει κάτι που σύμφωνα με τον σύγχρονο ιστορικό Ζακ του Βιτρί "έδωσε θάρρος στους απίστους".[47][53]

Ο Ανδρέας Β΄ επέστρεψε στην πατρίδα του στις αρχές του 1218 μαζί με τον Ούγο Α΄ και τον Βοημούνδο Δ΄ αφήνοντας πίσω τους Σταυροφόρους.[54] Οι Σταυροφόροι παρά το γεγονός ότι ελάττωσαν τις στρατιωτικές τους δραστηριότητες οχύρωσαν την Καισάρεια και την Ατλίτ.[55] Μετά την άφιξη νέων στρατευμάτων από την Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία επιτέθηκαν στην Αίγυπτο.[56][57] Εξέλεξαν τον Ιωάννη της Μπριέν αρχηγό και του έδωσαν την άδεια να παραμείνει βασιλιάς στη γη που θα κατακτούσε.[58] Η εξουσία του ωστόσο ήταν μονάχα τυπική αφού δεν μπορούσε να επιβληθεί σε στρατιώτες ξένων χωρών.[59]

Επιχειρήσεις στην Αίγυπτο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η πολιορκία της Δαμιέτης από Φρίζιους στην Ε΄ Σταυροφορία - Ματθαίος των Παρισίων, 13ος αιώνας

Τον Μάιο του 1217 οι Σταυροφόροι ξεκίνησαν την πολιορκία της Δαμιέτης, κατέλαβαν στις 24 Αυγούστου έναν πύργο στρατηγικής σημασίας σε ένα νησάκι στο Δέλτα του Νείλου και μπορούσαν να ελέγξουν την κίνηση στο ποτάμι.[58][60][61][62] Τον Σεπτέμβριο ήρθαν νέες ενισχύσεις από την Ιταλία υπό την ηγεσία του Πελάγιου, καρδινάλιου του πάπα Ονωρίου Γ΄.[63] Οι δυνάμεις των Αιγυπτίων επιχείρησαν να κάνουν αιφνίδια επίθεση στον στρατό των Σταυροφόρων στις 9 Οκτωβρίου αλλά ο Ιωάννης έμαθε τις κινήσεις τους, o ίδιος και η συνοδεία του επιτέθηκαν και εξόντωσαν την εμπροσθοφυλακή τους.[62] Οι Σταυροφόροι οικοδόμησαν ένα πλωτό κάστρο στον Νείλο αλλά μια καταιγίδα τους έπληξε και οι Αιγύπτιοι επιτέθηκαν στο κάστρο θανατώνοντας όλους τους αμυνόμενους, μόνο δυο στρατιώτες γλύτωσαν και ο Ιωάννης τους εκτέλεσε λόγω δειλίας.[62] Ο Πελάγιος ανέλαβε πρωτοβουλίες και ξεκίνησε συνομιλίες με τον Ιωάννη εξοργίζοντας τον στρατό, οι στρατιώτες επιτέθηκαν στο Αιγυπτιακό στρατόπεδο χωρίς να πάρουν διαταγή και θανατώθηκαν όλοι (29 Αυγούστου 1219).[64] Στον πανικό που ακολούθησε οι Σταυροφόροι γλύτωσαν την ολοκληρωτική καταστροφή χάρη στη βοήθεια που τους πρόσφεραν οι Ναΐτες και οι Ιωαννίτες.[64]

Ο Αλ-Καμίλ έστειλε στα τέλη Οκτωβρίου απεσταλμένους προτείνοντας στους Σταυροφόρους να τους παραχωρήσει την Ιερουσαλήμ, τη Βηθλεέμ και τη Ναζαρέτ αν αποσυρθούν από την Αίγυπτο.[65] Ο Ιωάννης και οι υπόλοιποι λόρδοι ήταν έτοιμοι να δεχτούν την προσφορά αλλά τους σταμάτησε ο παπικός απεσταλμένος Πελάγιος που τους έπεισε ότι οι μουσουλμάνοι μπορούν εύκολα να τις ανακαταλάβουν, οι Σταυροφόροι τελικά αρνήθηκαν.[65][66] Ο Αλ-Καμίλ έστειλε ενισχύσεις στη Δαμιέτη αλλά οι άντρες συνελήφθησαν στις 3 Νοεμβρίου, δυο μέρες αργότερα οι Σταυροφόροι κατέλαβαν την πόλη.[67] Ο Πελάγιος πρότεινε να αναλάβει τη διοίκηση της πόλης η εκκλησία αλλά μετά την απειλή του Ιωάννη να αποχωρήσει παραδόθηκε στον ίδιο.[67] Ο Τζων του Ζοϊνβίλε αναφέρει ότι ο Ιωάννης λεηλάτησε το ένα τρίτο των θησαυρών της Δαμιέτης και έκοψε νομίσματα με το όνομα του.[68] Ο σουλτάνος της Δαμασκού Αλ-Μουαζάμ Ίσα επιτέθηκε στα τέλη του 1219 στο βασίλειο της Ιερουσαλήμ και λεηλάτησε την Καισάρεια.[69]

Διεκδίκηση του Αρμενικού βασιλείου της Κιλικίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο πεθερός του Λέων Α΄ της Αρμενίας πέθανε λίγους μήνες πριν οι Σταυροφόροι κυριεύσουν τη Δαμιέτη, όρισε στο νεκροκρέβατο διάδοχο τη μικρότερη κόρη του Ισαβέλλα της Αρμενίας.[70] Ο Ιωάννης και ο Ραϋμόνδος Ρουπέν αμφισβήτησαν ο καθένας για δικούς του λόγους τη διαδοχή και αποφάσισαν να διεκδικήσουν τα δικαιώματα τους στο Αρμενικό βασίλειο της Κιλικίας.[68] Ο πάπας Ονώριος δέχτηκε τον Φεβρουάριο του 1220 το αίτημα του Ιωάννη της Μπριέν και τον όρισε κληρονόμο.[71] Ο Ιωάννης εγκατέλειψε τη Δαμιέτη για τα Ιεροσόλυμα με σκοπό να πάει στην Κιλικία να διεκδικήσει τον θρόνο.[72][73] Η Στεφανία πέθανε λίγο μετά την άφιξη του Ιωάννη, οι σύγχρονοι ιστορικοί τον κατηγορούν ότι χτύπησε μέχρι θανάτου τη σύζυγο του επειδή προσπάθησε να δηλητηριάσει τη θετή της κόρη Ισαβέλλα.[74][75] Ο μικρός γιος τους πέθανε σε λίγους μήνες με αποτέλεσμα τη διακοπή όλων των δικαιωμάτων του Ιωάννη στον θρόνο της Κιλικίας.[75] Ο πάπας Ονώριος όταν έμαθε τον θάνατο της Στεφανίας και του γιου της όρισε κληρονόμο στον θρόνο του Αρμενικού βασιλείου της Κιλικίας τον Ραϋμόνδο Ρουπέν και απείλησε τον Ιωάννη με αφορισμό εάν επέμενε.[76]

Απώλεια της Δαμιέτης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιωάννης της Μπριέν έκανε πολλούς μήνες να επιστρέψει στους Σταυροφόρους.[77] Την ίδια εποχή ο ανιψιός του Γκωτιέ Δ΄ ενηλικιώθηκε και του παρέδωσε την κομητεία της Μπριέν (1221).[78] Την περίοδο που έλειπε ο Ιωάννης ο Αλ-Καμίλ έκανε νέα πρόταση στους Σταυροφόρους να τους παραδώσει το βασίλειο της Ιερουσαλήμ για να αποχωρήσουν αλλά ο Πέλαγιος αρνήθηκε.[79] Ο Ιωάννης επέστρεψε τελικά στην Αίγυπτο και ενώθηκε στη Σταυροφορία υπό τις διαταγές του πάπα Ονώριου (6 Ιουλίου 1221).[79][80] Οι αρχηγοί του Σταυροφορικού στρατού αποφάσισαν να συνεχίσουν την επίθεση στην Αιγύπτου παρά την επίμονη άρνηση του Ιωάννη.[80][81] Οι Σταυροφόροι πλησίασαν τη Μανσούρα αλλά οι Αιγύπτιοι κατέκλυσαν το στρατόπεδο τους.[82] Ο ηττημένος Πελάγιος αναγκάστηκε να κλείσει ειρήνη οκτώ ετών με τον Αλ-Καμίλ και να του παραδώσει τη Δαμιέτη στις 28 Αυγούστου, ο Ιωάννης βρισκόταν ανάμεσα στους ομήρους που κρατήθηκαν μέχρι την τελική αποχώρηση των Σταυροφόρων από τη Δαμιέτη στις 8 Σεπτεμβρίου.[83]

Γάμος της κόρης του Ισαβέλλας με τον Φρειδερίκο Β΄

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Γάμος της Ισαβέλλας Β΄ κόρης του Ιωάννη της Μπριέν με τον αυτοκράτορα Φρειδερίκο Β΄ - Χρονικά της Νουόβα, 14ος αιώνας

Μετά την "παταγώδη αποτυχία" της Ε΄ Σταυροφορίας ο Ιωάννης της Μπριέν επέστρεψε στο βασίλειο του.[84][85] Οι έμποροι από τη Γένοβα και την Πίζα συγκρούστηκαν στην Άκρα και κατέστρεψαν ένα μεγάλο μέρος της πόλης.[85] Ο Ιωάννης σύμφωνα με ένα χρονικό της Γένοβας υποστήριξε την Πίζα και οι Γενοβέζοι έφυγαν από την Άκρα για τη Βηρυτό.[85] Ο Ιωάννης ήταν ο πρώτος βασιλιάς των Ιεροσολύμων που επισκέφτηκε την Ευρώπη και ζήτησε υποστήριξη από τους χριστιανούς πριν επιστρέψει από την Αίγυπτο.[86] Αναζήτησε έναν κατάλληλο σύζυγο για την κόρη του για να εξασφαλίσει την επιβίωση του βασιλείου του, διόρισε για την περίοδο της απουσίας του μπάιλο του βασιλείου της Ιερουσαλήμ τον Όθων του Μονμπελιάρ.[85][87][88] Ο Ιωάννης έφυγε από την Ιταλία τον Οκτώβριο του 1222 για να παραστεί στις διαπραγματεύσεις για νέα Σταυροφορία.[87][88] Ο πάπας Ονώριος με αίτημα του Ιωάννη δήλωσε ότι όλα τα εδάφη που θα κατακτηθούν θα ενωθούν με το βασίλειο των Ιεροσολύμων.[89] Ο πάπας και ο αυτοκράτορας Φρειδερίκος Β΄ συναντήθηκαν τον Μάρτιο του 1223 στο Φερεντίνο, ο Ιωάννης βρέθηκε στη συνάντηση.[90][91] Η συμφωνία μεταξύ τους περιείχε τον όρο να δώσει ο Ιωάννης την κόρη του σύζυγο στον Φρειδερίκο Β΄ και σε αντάλλαγμα να του επιτρέψει ο αυτοκράτορας να παραμείνει βασιλιάς στα Ιεροσόλυμα μέχρι τον θάνατο του.[91] Ο Ιωάννης πήγε στη Γαλλία να συναντήσει τον Φίλιππο Αύγουστο που ενοχλήθηκε έντονα επειδή η απόφαση για τον γάμο του έγινε χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του.[92] Η Ματίλντ ντε Κουρτεναί, ο Εράρ Β΄ του Χασενώ και άλλοι ευγενείς του ζήτησαν να επέμβει στις συγκρούσεις τους, αυτό δείχνει ότι βρισκόταν σε μεγάλη εκτίμηση στην πατρίδα του.[93] Ο Ιωάννης της Μπριέν βρέθηκε τον Ιούλιο στην κηδεία του Φιλίππου Β΄ στη Βασιλική Σαιν-Ντενί.[92] Ο Φίλιππος κληροδότησε περισσότερα από 150.000 μάρκα για την υπεράσπιση των Αγίων Τόπων.[89][92] Μετά την επιστροφή του από τη Γαλλία ο Ιωάννης επισκέφτηκε την Αγγλία στην προσπάθεια του να βοηθήσει για τη σύναψη ειρήνης ανάμεσα στους Άγγλους και τους Γάλλους.[94]

Τρίτος γάμος του Ιωάννη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιωάννης της Μπριέν έκανε τον Μάρτιο του 1224 προσκύνημα στη Σαντιάγο ντε Κομποστέλα.[95][96] Τα Λατινικά Χρονικά των βασιλέων της Καστίλης αναφέρουν ότι ο Ιωάννης πήγε στο Βασίλειο του Λεόν για να παντρευτεί μια από τις μεγαλύτερες κόρες του Αλφόνσου Θ΄ του Λεόν Σάντσα, πριγκίπισσα του Λεόν ή Ντούλσε του Λεόν επειδή ο πατέρας του υποσχέθηκε να "συμβασιλεύσει μαζί της".[96] Η υπόσχεση αυτή απειλούσε τα κληρονομικά δικαιώματα του ετεροθαλούς αδελφού της Σάντσα και της Ντούλσε Φερδινάνδου Γ΄ της Καστίλης.[96] Η μητέρα του Φερδινάνδου Βερεγγάρια της Καστίλης για να προστατεύσει τα δικαιώματα του γιου της στον θρόνο πρότεινε στον Ιωάννη σύζυγο την κόρη της Βερεγγάρια της Λεόν.[96] Πολλοί σύγχρονοι ιστορικοί συμφωνούν στο γεγονός ότι η βασιλομήτωρ της Γαλλίας Λευκή της Καστίλης που ήταν αδελφή της Βερεγγαρίας έπαιξε σημαντικό ρόλο στον γάμο του Ιωάννη με την ανιψιά της.[95][96] Ο γάμος του Ιωάννη και της Βερεγγάριας έγινε τον Μάιο του 1224 στο Μπούργος.[97]

Σύγκρουση με τον γαμπρό του Φρειδερίκο Β΄

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τρεις μήνες αργότερα συνάντησε τον γιο του Φρειδερίκου Β΄ Ερρίκο της Γερμανίας στο Μετς και επισκέφτηκε τον κηδεμόνα του Ένγκελμπερτ Β΄ του Μπεργκ αρχιεπίσκοπο της Κολωνίας.[98] Ο Ιωάννης μετέβη στη νότια Ιταλία για να πείσει τον πάπα Ονώριο να επιτρέψει στον Φρειδερίκο Β΄ να αναβάλει τη Σταυροφορία για δυο χρόνια.[98] Ο αυτοκράτορας παντρεύτηκε την κόρη του Ισαβέλλα (9 Νοεμβρίου 1225) που είχε στεφτεί βασίλισσα της Ιερουσαλήμ αλλά οι σχέσεις του με τον πεθερό του ήρθαν σε ένταση.[99][100] Ένας στίχος στα Χρονικά του Έρνουλ αναφέρει ότι ο Ιωάννης χαρακτήριζε συχνά "κακόβουλο και αχάριστο" τον γαμπρό του, ήθελε να κατακτήσει το Βασίλειο της Σικελίας για χάρη του ανεψιού του Γκωτιέ Δ΄ και δραπέτευσε στη Ρώμη όταν προσπάθησε να τον σκοτώσει ο Φρειδερίκος.[100] Ο Φρειδερίκος Β΄ ισχυριζόταν ότι ο Ιωάννης της Μπριέν έχασε όλα τα δικαιώματα του στο βασίλειο της Ιερουσαλήμ όταν παντρεύτηκε την κόρη του, τον Δεκέμβριο του 1225 δήλωσε ότι είναι μοναδικός βασιλιάς παραβιάζοντας τη συμφωνία.[100][101] Ο Μπαλιάν της Σιδόνας, ο Σιμόν αρχιεπίσκοπος της Τύρου και άλλοι λόρδοι της Ιερουσαλήμ που συνόδευσαν την Ισαβέλλα στην Ιταλία αναγνώρισαν σαν νόμιμο βασιλιά τους τον Φρειδερίκο.[102]

Υπηρεσίες στον πάπα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Χάρτης των Σταυροφορικών κρατών (1197)

Ο πάπας Ονώριος δεν δέχτηκε τις αξιώσεις του Φρειδερίκου και δήλωσε ότι ο Ιωάννης του Μπριέν είναι ο νόμιμος βασιλιάς της Ιερουσαλήμ.[103] Στις προσπάθειες του να εκμεταλλευτεί τη Λομβαρδική Λίγκα, μια ομοσπονδία πόλεων στη βόρεια Ιταλία εναντίον του Φρειδερίκου Β΄ ο Ιωάννης πήγε στην Μπολόνια.[104] Ένας στίχος στα Χρονικά του Έρνουλ γράφει ότι οι εκπρόσωποι της Λομβαρδικής Λίγκας του έκαναν πρόταση να τον εκλέξουν βασιλιά τους αλλά άσχετα αν αληθεύει ο Ιωάννης παρέμεινε στην Μπολόνια περισσότερο από έξι μήνες.[105] Ο πάπας Ονώριος διόρισε τον Ιωάννη πρύτανη σε ένα Patrimonium Sancti Petri στην Τοσκάνη που ανήκε στα Παπικά Κράτη (27 Ιανουαρίου 1227) και πίεσε τον Φρειδερίκο Β΄ να παραιτηθεί από το βασίλειο της Ιερουσαλήμ.[104][106][107] Ο διάδοχος του Ονώριου Πάπας Γρηγόριος Θ΄ επικύρωσε τη θέση του Ιωάννη στα παπικά κράτη στις 5 Απριλίου και διέταξε τους κατοίκους της Περούτζια να τον εκλέξουν κυβερνήτη.[108]

Ο Γρηγόριος Θ΄ αφόρισε τον Φρειδερίκο Β΄ (29 Σεπτεμβρίου 1227) με την κατηγορία ότι δεν τήρησε τον όρκο του για Σταυροφορία στους Αγίους Τόπους.[109] Ο αυτοκράτορας έκανε εκστρατεία με δυο στόλους στη Συρία αλλά μια αρρώστια ανάγκασε τα στρατεύματα του να επιστρέψουν.[110] Η σύζυγος του Ισαβέλλα πέθανε πέθανε τον Μάιο του 1228 όταν γέννησε έναν γιο τον Κορράδο Δ΄ της Γερμανίας.[111] Ο Φρειδερίκος Β΄ συνέχισε να είναι βασιλιάς της Ιερουσαλήμ στο όνομα του ανήλικου γιου του όπως έκανε ο Ιωάννης του Μπριέν με την κόρη του.[111] Ο αυτοκρατορικός στρατός επιτέθηκε στα παπικά κράτη τον Οκτώβριο του 1228 υπό την ηγεσία του μισθοφόρου Ραινάλδου, ο Ιωάννης απέκρουσε τους εισβολείς, ένας άλλος παπικός στρατός ήρθε για ενίσχυση και ανάγκασε τον Ραινάλδο να δραπετεύσει.[112][113] Ο Ιωάννης συνέχισε την πολιορκία μέχρι τις αρχές του του 1229 που επέστρεφε στην Περούτζια, ξεκίνησε τις διαπραγματεύσεις με τους εκπροσώπους της Λατινικής Αυτοκρατορίας που ήθελαν να του δώσουν το αυτοκρατορικό στέμμα.[113]

Λατίνος Αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκλογή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Λατίνος Αυτοκράτορας Ροβέρτος του Κουρτεναί πέθανε τον Ιανουάριο του Ιανουάριο του 1228, ο μικρότερος αδελφός του Βαλδουίνος Β΄ της Κωνσταντινούπολης ήταν μόνο 10 ετών, χρειαζόταν έναν συμβασιλέα και κηδεμόνα.[114] Ο Ιβάν Ασέν Β΄ πρότεινε να γίνει ο ίδιος, οι Λατίνοι φοβήθηκαν ότι θα καταλάβει την Κωνσταντινούπολη και θα την ενσωματώσει στη Βουλγαρία και αρνήθηκαν, προτίμησαν τον Ιωάννη του Μπριέν που ήταν σύμμαχος της Αγίας Έδρας.[115] Μετά από πολλούς μήνες διαπραγματεύσεων ο Ιωάννης και οι απεσταλμένοι του από τη Λατινική Αυτοκρατορία υπέγραψαν συνθήκη στην Περούτζια που επικυρώθηκε από τον πάπα Γρηγόριο (9 Απριλίου 1229).[116][117] Ο Ιωάννης του Μπριέν εξελέγη ισόβια Λατίνος Αυτοκράτορας με συμβασιλέα τον Βαλδουίνο Β΄ που παντρεύτηκε την κόρη του Ιωάννη από τον τρίτο του γάμο Μαρία των Μπριέν.[116][116] Η συνθήκη όριζε επίσης ότι ο Βαλδουίνος θα κυβερνούσε τα Λατινικά εδάφη στη Μικρά Ασία σε ηλικία 20 ετών και θα γινόταν μόνος αυτοκράτορας μόνο μετά τον θάνατο του Ιωάννη της Μπριέν.[116][117] Ο Ιωάννης πρότεινε να κληρονομήσουν οι γιοι του την Ήπειρο και την Μακεδονία αλλά οι δυο περιοχές ανήκαν στον αυτοκράτορα της Θεσσαλονίκης Θεόδωρο Κομνηνό Δούκα.[116]

Διαπραγματεύσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Λατινική Αυτοκρατορία της Κωνσταντινούπολης και τα γειτονικά κράτη (1230)

Μετά την υπογραφή της συνθήκης ο Ιωάννης επέστρεψε στη Σουλμόνα, σύμφωνα με τον χρονικογράφο της εποχής Ματθαίο των Παρισίων επέτρεψε στους στρατιώτες του να λεηλατήσουν πολλά γειτονικά μοναστήρια για να αποκτήσει χρήματα.[113] Ο Ιωάννης διέκοψε στις αρχές του 1229 την πολιορκία της Σουλμάνα για να ενωθεί με τον καρδινάλιο Πελάγιο σε εκστρατεία εναντίον της Καπούα.[118] Ο Φρειδερίκος Β΄ μετά τη στέψη του στον Πανάγιο Τάφο επέστρεψε στην Ιταλία για να πιέσει τον στρατό του πάπα να οπισθοχωρήσει.[119][120]

Ο Ιωάννης του Μπριέν πήγε στη Γαλλία να συγκεντρώσει στρατό για να τον συνοδεύσουν στην Κωνσταντινούπολη.[121] Ο πάπας Γρηγόριος δεν προκήρυξε την άφιξη του Ιωάννη στην Κωνσταντινούπολη σαν Σταυροφορία αλλά υποσχέθηκε πολλά προνόμια στους Σταυροφόρους αν θα πήγαιναν στη συνοδεία του.[121] Την περίοδο που παρέμεινε στη Γαλλία συμμετείχε σε πολλές διαπραγματεύσεις και έκλεισε ειρήνη με τον Λουδοβίκο Θ΄ της Γαλλίας και τον Ούγο Ι΄ του Λουζινιάν.[122] Ο Ιωάννης επέστρεψε στην Ιταλία στα τέλη του 1230.[123] Οι απεσταλμένοι του Ιωάννη υπέγραψαν συνθήκη με τον δόγη της Βενετίας Τζιάκομπο Τιέπολο, ο δόγης συμφώνησε να του δώσει 500 ευγενείς και 5.000 στρατιώτες, σε αντάλλαγμα ο Ιωάννης θα παραχωρούσε στη Λατινική Αυτοκρατορία πολλά προνόμια σε Βενετούς.[124] Αμέσως μετά την αναχώρηση του Ιωάννη για την Κωνσταντινούπολη τον Αύγουστο ο πάπας Γρηγόριος αναγνώρισε τα δικαιώματα του Φρειδερίκου Β΄ για το βασίλειο της Ιερουσαλήμ.[125]

Συγκρούσεις με την Αυτοκρατορία της Νίκαιας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ιωάννης της Μπριέν στέφτηκε Λατίνος αυτοκράτορας το φθινόπωρο του 1231 στην Αγία Σοφία αλλά η αυτοκρατορία του περιοριζόταν μονάχα στην Κωνσταντινούπολη και τα περίχωρα της.[126] Οι Βενετοί τον πίεσαν να προχωρήσει σε εκστρατεία εναντίον του αυτοκράτορα της Νίκαιας Ιωάννη Γ´ Δούκα Βατάτζη που υποστήριξε μια επανάσταση εναντίον τους στην Κρήτη.[127] Ο ιστορικός Φιλίπ Μούσκες σημειώνει ωστόσο ότι ο Ιωάννης δεν μπορούσε να κάνει "ούτε ειρήνη, ούτε πόλεμο" με την Αυτοκρατορία της Νίκαιας επειδή πολλοί Γάλλοι ιππότες που τον συνόδευσαν στην Κωνσταντινούπολη επέστρεψαν μετά τη στέψη στην πατρίδα τους.[128]

Ο πιο σημαντικός υποτελής του Γοδεφρείδος Β΄ Βιλλεαρδουίνος πρόσφερε στον Ιωάννη μετά τη στέψη του 30.000 υπέρπυρα για να ενισχύσει το θησαυροφυλάκιο της Λατινικής Αυτοκρατορίας.[126][127] Με πρόσχημα την επίθεση του Ιωάννη Γ΄ Βατάτζη στη Ρόδο ο Ιωάννης έκανε εκστρατεία εναντίον της Αυτοκρατορίας της Νίκαιας κατά μήκος του Βοσπόρου (1233).[129] [130] Η επίθεση δεν έφερε "τίποτα σημαντικό", οι Λατίνοι είχαν ελάχιστα κέρδη.[129] Με την έγκριση του Ιωάννη δυο Φραγκισκιανοί και δυο Δομηνικανοί μοναχοί μεσολάβησαν για τη σύναψη ειρήνης με την Αυτοκρατορία της Νίκαιας (1234) που τελικά δεν έκλεισε ποτέ.[131] Σε ένα γράμμα που αναφέρεται στις διαπραγματεύσεις οι μοναχοί περιγράφουν τον Ιωάννη σαν "κακοποιό" και τον είχαν εγκαταλείψει οι μισθοφόροι του.[132]

Πολιορκία Ελλήνων και Βουλγάρων στην Κωνσταντινούπολη

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Σφραγίδα της Μαρίας της Μπριέν

Ο Ιωάννης Γ΄ Βατάτζης και ο Ιβάν Ασέν Β΄ έκαναν στις αρχές του 1235 συμφωνία να μοιράσουν τη Λατινική Αυτοκρατορία.[133] Ο Βατάτζης πολιόρκησε τα τελευταία υπολείμματα των Λατίνων στη Μικρά Ασία και τη Χερσόνησο της Καλλίπολης, ο Ασέν πολιόρκησε τις Λατινικές περιοχές της Θράκης.[133] Οι αμυνόμενοι συγκεντρώθηκαν σε ένα σημείο επιτρέποντας στους πολιορκητές να επιτεθούν από αλλού, αν και οι αμυνόμενοι ήταν σε σημαντικό βαθμό λιγότεροι ο Ιωάννης απέκρουσε επιτυχώς όλες τις επιθέσεις.[134] Ο Μούσκα στα "Βασιλικά Χρονικά" υμνεί σημαντικά την ανδρεία του και τον συγκρίνει με τον Έκτορα, τον Ρολάνδο, τον Οζιέ τον Δανό και τον Ιούδα τον Μακκαβαίο.[135]

Ένας Βενετικός στόλος πίεσε τις δυνάμεις του Βατάτζη να υποχωρήσουν αλλά όταν οι Βενετοί έφυγαν τον Νοέμβριο του 1235 οι Έλληνες και οι Βούλγαροι ξεκίνησαν ξανά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης, ο Ιωάννης έστειλε γράμματα σε όλους τους Ευρωπαίους ηγέτες για βοήθεια.[136] Ο πάπας Γρηγόριος που έδωσε μεγάλη σημασία στην υποστήριξη της Λατινικής Αυτοκρατορίας πρότεινε στους Σταυροφόρους να εγκαταλείψουν τους Αγίους Τόπους.[137] Μια συντονισμένη ναυτική επίθεση από τη Βενετία, τη Γένουα, την Πίζα και τον Γοδεφρείδο Β΄ της Αχαΐας διέλυσε τους πολιορκητές, ο Ιβάν Ασέν αποχώρησε και ο Βατάτζης έλυσε την πολιορκία (1236).[136][138]

Θάνατος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σύμφωνα με χρονικογράφους του 13ου αιώνα όπως ο Ματθαίος των Παρισίων και ο Βερνάρδος του Μπές ο Ιωάννης της Μπριέν έγινε λίγο πριν τον θάνατο του Φραγκισκιανός μοναχός.[139] Ο βασικότερος λόγος που τον οδήγησε στην απόφαση ήταν η κατάρρευση της υγείας του αλλά ο Βερνάρδος τονίζει επιπλέον ότι αποφάσισε να το κάνει χάρη σε όραμα κάποιου υπερήλικα.[140] Οι περισσότερες πηγές του 13ου αιώνα καταγράφουν τον θανάτου του Ιωάννη μεταξύ 19 - 23 Μαρτίου 1237, ήταν ο μοναδικός Λατίνος Αυτοκράτορας που πέθανε στην Κωνσταντινούπολη.[141] Τα "Χρονικά των Μενεστρέλων του Ρενς" γράφουν ότι τάφηκε στην Αγία Σοφία.[142] Ο Πέρρι γράφει ότι πέθανε σαν Φραγκισκιανός μοναχός και τάφηκε σε μια Φραγκισκιανή μονή αφιερωμένη στον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης που έκτισε ο ίδιος στον Γαλατά όταν ήταν αυτοκράτορας.[142] Ο Ιωσήφ Γκερόλα σε μια τρίτη θεωρία προτείνει ότι μια βασιλική με τα Λατινικά σύμβολα του Φραγκίσκου της Ασσίζης οικοδομήθηκε στη μνήμη του Ιωάννη από τον Γκωτιέ ΣΤ΄ του Μπριέν.[143]

Οικογένεια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παντρεύτηκε σε πρώτο γάμο τη Μαρία του Μομφερράτου, κόρη του Κορράδου μαρκησίου του Μομφερράτου και της Ισαβέλλας Α΄ της Ιερουσαλήμ, που διαδέχθηκε ως βασίλισσα της Ιερουσαλήμ τη μητέρα της (1205). Μαζί της απέκτησε:[144][145]

Ο Ιωάννης έκανε δεύτερο γάμο το 1214 με τη Ρίτα ή Στεφανία των Ρουπενιδών, κόρη του Λέοντα Β΄ της Αρμενίας.[147] Η Στεφανία γέννησε έναν γιο (1220), αλλά αυτός απεβίωσε την ίδια χρονιά μαζί με τη μητέρα του (1220).[75]

Για τρίτη φορά παντρεύτηκε τη Βερεγγάρια του Λεόν, κόρη του Αλφόνσου Θ΄ του Λεόν. Μαζί της απέκτησε:[148][149][150]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 wwwbisanzioit.blogspot.com/2013/04/giovanni-di-brienne.html?m=1.
  2. ↑ 2,0 2,1 fmg.ac/Projects/MedLands/JERUSALEM.htm#_Toc423186874.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 «Kindred Britain»
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 p824.htm#i8239. Ανακτήθηκε στις 7  Αυγούστου 2020.
  5. ↑ Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.
  6. ↑ Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  7. ↑ Buckley 1957, pp. 316–318.
  8. ↑ Perry 2013, p. 16.
  9. ↑ George Akropolites: The History (ch. 27.), p. 184.
  10. ↑ Buckley 1957, p. 315.
  11. ↑ 11,0 11,1 11,2 Buckley 1957, p. 316.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 Runciman 1989, p. 132
  13. ↑ Buckley 1957, pp. 318–319.
  14. ↑ Perry 2013, pp. 25–26.
  15. ↑ Buckley 1957, p. 319.
  16. ↑ 16,0 16,1 16,2 16,3 Perry 2013, p. 26.
  17. ↑ 17,0 17,1 Perry 2013, p. 27.
  18. ↑ Perry 2013, pp. 29–30.
  19. ↑ Perry 2013, p. 24.
  20. ↑ 20,0 20,1 20,2 Perry 2013, p. 29.
  21. ↑ Perry 2013, p. 30.
  22. ↑ Perry 2013, p. 33.
  23. ↑ 23,0 23,1 Perry 2013, p. 35.
  24. ↑ Perry 2013, p. 36.
  25. ↑ 25,0 25,1 Perry 2013, p. 39.
  26. ↑ 26,0 26,1 Perry 2013, p. 42.
  27. ↑ Perry 2013, p. 47.
  28. ↑ Perry 2013, pp. 47–48.
  29. ↑ 29,0 29,1 29,2 29,3 Runciman 1989, p. 133.
  30. ↑ Runciman 1989, pp. 103, 133.
  31. ↑ 31,0 31,1 Perry 2013, p. 56.
  32. ↑ 32,0 32,1 Perry 2013, p. 49.
  33. ↑ 33,0 33,1 Runciman 1989, p. 134
  34. ↑ 34,0 34,1 Perry 2013, p. 68.
  35. ↑ Perry 2013, pp. 68–70.
  36. ↑ Perry 2013, p. 73.
  37. ↑ Perry 2013, p. 74.
  38. ↑ Perry 2013, pp. 70–71.
  39. ↑ Perry 2013, p. 70.
  40. ↑ 40,0 40,1 Perry 2013, p. 77.
  41. ↑ Perry 2013, p. 78.
  42. ↑ 42,0 42,1 Perry 2013, p. 79.
  43. ↑ 43,0 43,1 43,2 Perry 2013, p. 80.
  44. ↑ Perry 2013, p. 90.
  45. ↑ Van Cleve 1969, pp. 378–379.
  46. ↑ Runciman 1989, p. 147.
  47. ↑ 47,0 47,1 47,2 47,3 Runciman 1989, p. 148.
  48. ↑ Van Cleve 1969, p. 389.
  49. ↑ Perry 2013, p. 91
  50. ↑ Perry 2013, pp. 91–92.
  51. ↑ Van Cleve 1969, p. 390.
  52. ↑ Van Cleve 1969, pp. 391–392.
  53. ↑ Perry 2013, p. 92.
  54. ↑ Van Cleve 1969, p. 393.
  55. ↑ Van Cleve 1969, p. 394.
  56. ↑ Van Cleve 1969, p. 395.
  57. ↑ Runciman 1989, p. 150.
  58. ↑ 58,0 58,1 Van Cleve 1969, p. 398.
  59. ↑ Perry 2013, pp. 99–100.
  60. ↑ Perry 2013, p. 99.
  61. ↑ Van Cleve 1969, p. 397.
  62. ↑ 62,0 62,1 62,2 Van Cleve 1969, p. 404.
  63. ↑ Van Cleve 1969, pp. 402–403.
  64. ↑ 64,0 64,1 Runciman 1989, p. 159.
  65. ↑ 65,0 65,1 Runciman 1989, p. 161.
  66. ↑ Perry 2013, p. 103.
  67. ↑ 67,0 67,1 Runciman 1989, p. 162.
  68. ↑ 68,0 68,1 Perry 2013, p. 109.
  69. ↑ Perry 2013, p. 113.
  70. ↑ Runciman 1989, p. 164.
  71. ↑ Perry 2013, p. 112.
  72. ↑ Perry 2013, p. 111.
  73. ↑ Van Cleve 1969, p. 420.
  74. ↑ Perry 2013, pp. 111–112.
  75. ↑ 75,0 75,1 75,2 Runciman 1989, p. 165.
  76. ↑ Perry 2013, pp. 114–115.
  77. ↑ Perry 2013, p. 115.
  78. ↑ Perry 2013, p. 116.
  79. ↑ 79,0 79,1 Runciman 1989, p. 166.
  80. ↑ 80,0 80,1 Van Cleve 1969, p. 424.
  81. ↑ Perry 2013, p. 118.
  82. ↑ Van Cleve 1969, pp. 425–426.
  83. ↑ Runciman 1989, p. 169.
  84. ↑ Van Cleve 1969, p. 428.
  85. ↑ 85,0 85,1 85,2 85,3 Perry 2013, p. 120.
  86. ↑ Perry 2013, pp. 118–119.
  87. ↑ 87,0 87,1 Perry 2013, p. 121.
  88. ↑ 88,0 88,1 Runciman 1989, pp. 173–174.
  89. ↑ 89,0 89,1 Runciman 1989, p. 174.
  90. ↑ Van Cleve 1969, p. 438.
  91. ↑ 91,0 91,1 Perry 2013, p. 124.
  92. ↑ 92,0 92,1 92,2 Perry 2013, p. 127.
  93. ↑ Perry 2013, pp. 128–129.
  94. ↑ Perry 2013, p. 128.
  95. ↑ 95,0 95,1 Perry 2013, p. 129.
  96. ↑ 96,0 96,1 96,2 96,3 96,4 Bianchini 2012, p. 186.
  97. ↑ Perry 2013, pp. 130–131.
  98. ↑ 98,0 98,1 98,2 Perry 2013, p. 125.
  99. ↑ Van Cleve 1969, p. 443.
  100. ↑ 100,0 100,1 100,2 Perry 2013, p. 135.
  101. ↑ Runciman 1989, p. 176.
  102. ↑ Perry 2013, p. 136.
  103. ↑ Perry 2013, p. 139.
  104. ↑ 104,0 104,1 Perry 2013, p. 140.
  105. ↑ Perry 2013, p. 141.
  106. ↑ Perry 2013, p. 142.
  107. ↑ Runciman 1989, p. 177.
  108. ↑ Perry 2013, p. 143.
  109. ↑ Van Cleve 1969, p. 447.
  110. ↑ Van Cleve 1969, p. 446.
  111. ↑ 111,0 111,1 Perry 2013, p. 145.
  112. ↑ Perry 2013, pp. 145, 147.
  113. ↑ 113,0 113,1 113,2 Perry 2013, p. 147.
  114. ↑ Lock 1995, p. 62.
  115. ↑ Perry 2013, p. 150.
  116. ↑ 116,0 116,1 116,2 116,3 Lock 1995, p. 63.
  117. ↑ 117,0 117,1 Perry 2013, p. 151.
  118. ↑ Perry 2013, p. 148.
  119. ↑ Runciman 1989, p. 189.
  120. ↑ Perry 2013, pp. 148–149.
  121. ↑ 121,0 121,1 Perry 2013, p. 152.
  122. ↑ Perry 2013, p. 153.
  123. ↑ Perry 2013, p. 154.
  124. ↑ Perry 2013, p. 155.
  125. ↑ Perry 2013, p. 156.
  126. ↑ 126,0 126,1 Lock 1995, p. 65.
  127. ↑ 127,0 127,1 Perry 2013, p. 166.
  128. ↑ Perry 2013, p. 162.
  129. ↑ 129,0 129,1 Perry 2013, p. 172.
  130. ↑ Treadgold 1997, p. 723.
  131. ↑ Perry 2013, p. 173.
  132. ↑ Perry 2013, p. 161.
  133. ↑ 133,0 133,1 Treadgold 1997, p. 724.
  134. ↑ Perry 2013, p. 174.
  135. ↑ Perry 2013, p. 175.
  136. ↑ 136,0 136,1 Perry 2013, p. 176.
  137. ↑ Perry 2013, p. 179.
  138. ↑ Perry 2013, p. 177.
  139. ↑ Perry 2013, p. 180.
  140. ↑ Perry 2013, p. 181.
  141. ↑ Perry 2013, p. 182.
  142. ↑ 142,0 142,1 Perry 2013, p. 183.
  143. ↑ Perry 2013, p. 183–185.
  144. ↑ Runciman 1989, pp. 30–32.
  145. ↑ Runciman 1989, p. 104.
  146. ↑ Runciman 1989, p. 134.
  147. ↑ Runciman 1989, p. 87, Appendix III (genealogical trees 2 and 4).
  148. ↑ Bianchini 2012, p. 188.
  149. ↑ Perry 2013, p. 130.
  150. ↑ Bianchini 2012, p. 187.
  151. ↑ 151,0 151,1 Perry 2013, p. 164.
  152. ↑ Perry 2013, p. 165.
  153. ↑ Perry 2013, pp. 164–165.

Πηγές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • George Akropolites: The History (Translated with an Introduction and Commentary by Ruth Mackrides) (2007). Oxford University Press.
  • Bianchini, Janna (2012). The Queen's Hand: Power and Authority in the Reign of Berenguela of Castile. University of Pennsylvania Press.
  • Buckley, James Michael (April 1957). "The Problematical Octogenarianism of John of Brienne". Speculum. The University of Chicago Press. 32 (2): 315–322.
  • Lock, Peter (1995). The Franks in the Aegean, 1204–1500. Longman.
  • Perry, Guy (2013). John of Brienne: King of Jerusalem, Emperor of Constantinople, c. 1175–1237. Cambridge University Press.
  • Runciman, Steven (1989). A History of the Crusades, Volume III: The Kingdom of Acre and the Later Crusades. Cambridge University Press.
  • Treadgold, Warren (1997). A History of the Byzantine State and Society. Stanford University Press.
  • Van Cleve, Thomas C. (1969). "The Fifth Crusade; The Crusade of Frederick II". In Setton, Kenneth M.; Wolff, Robert Lee; Hazard, Harry. A History of the Crusades, *Volume II: The Later Crusades, 1189–1311. The University of Wisconsin Press. pp. 377–462.
  • Griffith, John "J-Cat" (6 December 1998). "Jean de Brienne". Find A Grave. Retrieved 24 March 2016. (shows John's alleged tomb in the Lower Basilica in Assisi)
  • Cawley, Charles (30 June 2015). "Medieval Lands: A prosopography of medieval European noble and royal families, Jerusalem, kings, chapter 1E: Kings of Jerusalem 1210–1220 (Comtes de Brienne)". Foundation for Medieval Genealogy. Retrieved 24 March 2016.
Ιωάννης του Μπριέν
Γέννηση: 1170 Θάνατος: 27 Μαρτίου 1237
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Γκωτιέ Γ΄ 		Κόμης του Μπριέν

1205 - 1221
Σαν κηδεμόνας του ανιψιού του Γκωτιέ Δ΄ 		Διάδοχος
Γκωτιέ Δ΄
Προκάτοχος
Μαρία του Μομφερράτου 		Βασιλιάς της Ιερουσαλήμ

1210 - 1225
Με τη σύζυγό του Μαρία του Μομφερράτου (1210 - 1212) και την κόρη του Ισαβέλλα Β΄ της Ιερουσαλήμ (1212 - 1225) 		Διάδοχος
Ισαβέλλα Β΄ της Ιερουσαλήμ και Φρειδερίκος Β΄ Χοενστάουφεν
Προκάτοχος
Βαλδουίνος Β΄ 		Λατίνος Αυτοκράτορας της Κωνσταντινούπολης

1229 - 1237
Με τον Βαλδουίνο Β΄ 		Διάδοχος
Βαλδουίνος Β΄
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ιωάννης_του_Μπριέν&oldid=10721423"