Γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης

Γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης

Λεωφόρος
Προηγούμενα ονόματα	Γήπεδο ΠΑΟ (Γήπεδο Παναθηναϊκού)
Ιδιοκτήτης	Παναθηναϊκός ΑΟ
Διαχειριστής	Παναθηναϊκός ΑΟ, ΠΑΕ Παναθηναϊκός
Είδος	στάδιο ποδοσφαίρου
Χωρητικότητα	16.003 θεατές
Επιφάνεια	Χλοοτάπητας
Πίνακας αποτελεσμάτων	Ναι
Κατασκευή
Έναρξη εργασιών	1922
Εγκαίνια	1922
Κόστος κατασκευής	7 εκατ. € (ανακαίνιση 2001) 0,8 εκατ. € (ανακαίν. 2007) 15 εκατ. (ανακαίνιση 2017)
Τοποθεσία
Διεύθυνση	Λεωφόρος Αλεξάνδρας, Αμπελόκηποι, Αθήνα, Ελλάδα Δήμος Αθηναίων Ελλάδα
Φορείς εκμετάλλευσης
ΠΑΕ Παναθηναϊκός τμήμα μπάσκετ γυναικών τμήμα σκοποβολής τμήμα πυγμαχίας τμήμα πάλης τμήμα άρσης βαρών τμήμα τοξοβολίας τμήμα κικ μπόξινγκ λοιπά ερασιτεχνικά τμήματα/ακαδημίες ΠΑΟ Πρώην ένοικοι ΚΑΕ Παναθηναϊκός τμήμα βόλεϊ ανδρών τμήμα βόλεϊ γυναικών τμήμα ξιφασκίας εθνικές ποδοσφαίρου Ελλάδας κάθε ηλικίας
Πολυμέσα

Ο Παντελής Καρασεβδάς

Αγώνας χόκεϊ επί χόρτου στη Λεωφόρο το 1927

Το Γήπεδο Λεωφόρου Αλεξάνδρας είναι γήπεδο ποδοσφαίρου (το αρχαιότερο έν ενεργεία στην Ελλάδα), έδρα της ομάδας του Παναθηναϊκού και πολυαθλητικός χώρος. Από το 1981 το επίσημο όνομά του είναι Γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης. Στο γήπεδο αυτό ο ποδοσφαιρικός Παναθηναϊκός έχει δώσει τα περισσότερα παιχνίδια στην ιστορία του. Στα προπονητήριά του ασκούνται πολλά από τα ερασιτεχνικά τμήματα του Παναθηναϊκού Αθλητικού Ομίλου.

Τοποθεσία

Το γήπεδο βρίσκεται επί της Λεωφόρου Αλεξάνδρας 160 στους Αμπελόκηπους, σε μικρή απόσταση από το μέγαρο του Αρείου Πάγου, το κτίριο της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής (ΓΑΔΑ) και απέναντι από τις προσφυγικές πολυκατοικίες. Η πρόσβαση εξυπηρετείται με τα λεωφορεία και τρόλεϊ που διέρχονται την Αλεξάνδρας, όπως και με το μετρό από τον παρακείμενο σταθμό Αμπελοκήπων.

Ιστορία

Προπολεμική περίοδος

Στις 8 Μαρτίου του 1922 ο Δήμος Αθηναίων παραχώρησε το χώρο στον Παναθηναϊκό «διά την ανέγερσιν χώρου αθλοπαιδιών». Την ίδια χρονιά ξεκίνησαν οι πρώτες έργασίες για την κατασκευή του γηπέδου με πόρους του συλλόγου. Ο Παντελής Καρασεβδάς, ως βουλευτής των Φιλελευθέρων, ήταν αυτός που έδωσε μάχη στη Δ΄ Εθνοσυνέλευση (1924-1925) ώστε να εγκριθεί η οριστική παραχώρηση της Περιβόλας από τον Δήμο Αθηναίων στον Παναθηναϊκό. Η εγκριτική απόφαση δημοσιεύθηκε στο υπ’ αρίθμ. 165/1924 φύλλο της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως. Η ηγετική τετράδα του Παναθηναϊκού (Καλαφάτης, Νικολαΐδης, Παπάζογλου, Πανουργιάς) σε ένδειξη εκτίμησης τον εξέλεξε πρόεδρο του συλλόγου.

Το 1924 το γήπεδο της Λεωφόρου ήταν το μοναδικό στη χώρα που μπορούσε να φιλοξενήσει 6.000 θεατές. Από το 1928 το γήπεδο είχε ξύλινες κερκίδες. Το 1930 ο Παναθηναϊκός κατακτά το πρώτο του Πρωτάθλημα Ελλάδας υπό την ΕΠΟ στο ποδόσφαιρο, ενώ στο γήπεδο της Λεωφόρου σημειώθηκε το μεγαλύτερο σκορ σε αγώνα Παναθηναϊκού - Ολυμπιακού με 8-2 τη 1 Ιουνίου του 1930. Από το 1931 υπήρξε το πρώτο ελληνικό γήπεδο όπου τοποθετήθηκαν τσιμεντένιες κερκίδες. Επίσης από το 1931 έως το 1984 το γήπεδο της Λεωφόρου Αλεξάνδρας ήταν η επίσημη έδρα της Εθνικής Ελλάδος. Το 1936 με απόφαση του δημάρχου Κωνσταντίνου Κοτζιά το γήπεδο ανακαινίστηκε, όμως πολύ σύντομα επιτάχθηκε εξαιτίας του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου για να λειτουργήσει ως νοσοκομείο και ορφανοτροφείο.

Περίοδος Κατοχής

Ο Τάσος Κρητικός

Την άνοιξη του 1942 ο Παναθηναϊκός και η ΑΕΚ διοργάνωσαν φιλικό αγώνα για να ενισχύσουν με τα έσοδα του νοσηλευόμενους του νοσοκομείου Σωτηρίας. Οι Γερμανοί επενέβησαν ορίζοντας έναν αυστριακό αξιωματικό διαιτητή, ενώ απαίτησαν μέρος των εσόδων. Οι αρχηγοί των ομάδων Κρητικός και Μαρόπουλος αποφάσισαν να μη γίνει ο αγώνας και οι φίλαθλοι αφού συμφώνησαν προχώρησαν σε επεισόδια αγανάκτησης απέναντι στους κατακτήτες. Ακολούθησε μια από τις μεγαλύτερες αντιπολεμικές διαδηλώσεις, όταν το πλήθος των 15.000 φιλάθλων κατευθύνθηκε προς την Ομόνοια.

Καθόλη τη διάρκεια της κατοχής, ο διευθυντής του γηπέδου Αντώνης Βρεττός, παρότι το γήπεδο είχε επιταχθεί από τους Ιταλούς, μετέτρεψε τους απρόσιτους χώρους του γηπέδου σε χώρους αντίστασης εξοπλισμένους με ραδιόφωνα, ενώ 4 ημέρες πριν την αποχώρηση των Γερμανών ο Βρεττός ύψωσε την ελληνική σημαία στο γήπεδο, την πρώτη στην ελεύθερη Αθήνα.

1945-1980

Ο "Τάφος του Ινδού"

Το 1948 έγινε το πρώτο γήπεδο που διέθετε προβολείς. Το 1950 ξεκίνησε η κατασκευή του πετάλου του Λυκαβηττού σημείο όπου βρίσκεται η ιστορική θύρα 13. Το 1951 τα έργα ολοκληρώθηκαν και αύξησαν τη χωρητικότητα του γηπέδου σε 13.000 θεατές. Επίσης το 1951 ξεκίνησε και η κατασκευή του κολυμβητηρίου.

Το 1959 στον χώρο του γηπέδου λειτούργησε και το πρώτο κλειστό γυμναστήριο της Ελλάδας. Πρόκειται για τον λεγόμενο «Τάφο του Ινδού», χωρητικότητας 1.500 θεατών. Στα εγκαίνιά του ο Τάσος Στεφάνου, τότε έφορος της ομάδας καλαθοσφαίρισης, αστειευόμενος το αποκάλεσε έτσι λόγω της στενότητας του χώρου, γεγονός το οποίο προκαλούσε αίσθηση κλειστοφοβίας στους αντιπάλους. Η ονομασία προήλθε από την ομώνυμη ταινία του Φριτς Λανγκ που παιζόταν στους κινηματογράφους εκείνη την εποχή και την οποία είχε παρακολουθήσει λίγες ημέρες πριν. Ο Τάφος του Ινδού βρίσκεται κάτω από το ανατολικό πέταλο της Λεωφόρου (θύρες 6-7).

Περιστασιακά αποτέλεσε έδρα αρκετών ομάδων, μεταξύ αυτών ήταν ο Ολυμπιακός, η ΑΕΚ, ο Απόλλων Σμύρνης, ο Αθηναϊκός και η Εθνική Ελλάδος ποδοσφαίρου. Στις 4 Ιουλίου του 1961 ο Ολυμπιακός φιλοξένησε τη Σάντος για τη διεξαγωγή φιλικού αγώνα στο στάδιο της Λεωφόρου.

Την περίοδο 1963-1964 επιτεύχθηκε από τον Παναθηναϊκό η εντυπωσιακή κατάκτηση του πρωταθλήματος χωρίς ήττα, με έδρα το γήπεδο της Λεωφόρου. Την ίδια χρονιά ο Παναθηναϊκός, με απόφαση του Λουκά Πανουργιά, σε μία κίνηση καλής θέλησης παραχώρησε το γήπεδο αφιλοκερδώς για χρήση έδρας στον μεγάλο του αντίπαλο, τον Ολυμπιακό, καθώς το Καραϊσκάκη είχε κλείσει για βελτιωτικά έργα.

Το ρεκόρ εισιτηρίων σημειώθηκε στις 18 Οκτωβρίου 1967, σε ένα παιχνίδι μεταξύ Παναθηναϊκού και Μπάγερν Μονάχου, όπου παραβρέθηκαν 29.665 θεατές. Το 1971, επίσης με έδρα το γήπεδο της Λεωφόρου, η ομάδα ποδοσφαίρου έφτασε στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών.

1981-2008

Από το 1981 το επίσημο όνομα του γηπέδου είναι Γήπεδο Απόστολος Νικολαΐδης, έχοντας το όνομα του ιστορικού πρόεδρου, παράγοντα και αθλητή του συλλόγου Απόστολου Νικολαΐδη. Στην κοινή χρήση έχει επικρατήσει η ονομασία της «Γήπεδο της Λεωφόρου» ή η «Λεωφόρος».

H Θύρα13 το 2004

Γκράφιτι της Θύρας13

Το 1984 η έδρα του ποδοσφαιρικού ΠAO εγκαταστάθηκε στο Ολυμπιακό Στάδιο (ΟΑΚΑ) μέχρι το 2000 με μια μικρή εξαίρεση λίγων μηνών το 1989. Το 2000 η έδρα μεταφέρθηκε από το ΟΑΚΑ λόγω των έργων ανακατασκευής που γίνονταν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Έτσι, το γήπεδο της Λεωφόρου ανακαινίστηκε και ο Παναθηναϊκός επέστρεψε στην ιστορική του έδρα στην οποία κατέκτησε το Ντάμπλ στο ποδόσφαιρο το 2004 και πραγματοποίησε αξιόλογες πορείες στους 8 σε Τσάμπιονς Λιγκ και Κύπελλο ΟΥΕΦΑ (2002, 2003).

Το γήπεδο υπήρξε επίσης έδρα της Εθνικής Ομάδας για πολλά χρόνια. Η Εθνική Ελλάδος έδωσε εκεί τους προκριματικούς αγώνες για το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2004 το οποίο και κατέκτησε στη συνέχεια.

Το 2003 με πρωτοβουλία του Θανάση Γιαννακόπουλου παρουσιάστηκε σχέδιο για τη συνολική ανακατασκευή του γηπέδου, των αθλητικών χώρων και αύξηση χωρητικότητας. Το πλάνο παρ' όλα αυτά δεν προχώρησε.

Η διοίκηση της ΠΑΕ ΠΑΟ αποφάσισε τον Ιανουάριο του 2007 να επιστρέψει στο «Απόστολος Νικολαΐδης» για την ποδοσφαιρική περίοδο 2007-08, πριν το τμήμα μετακομίσει και πάλι στο ΟΑΚΑ.

2013-Σήμερα

Από την αγωνιστική χρονιά 2013-14 ο ποδοσφαιρικός Παναθηναϊκός επέστρεψε στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας. Σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΠΑΕ έχουν εκπονηθεί σχέδια για ανάπλαση και αύξηση της χωρητικότητας του γηπέδου στις 20.000 θέσεις, ενώ το Παναθηναϊκό Κίνημα παρουσίασε τις δικές του προτάσεις για μια ολική ανακατασκευή που θα περιλαμβάνει νέο γήπεδο και νέους αθλητικούς χώρους. Η προσπάθεια αυτή εγκαταλείπεται το 2017, καθώς προτίθεται να ανεγερθεί νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού στο Γουδή και συγκεκριμένα στο φυτώριο του Δήμου Αθηναίων. Υπάρχει κυβερνητική πρόθεση, με το αναγκαίο θεσμικό πλαίσιο, οι εργασίες να ξεκινήσουν τον Μάιο του 2018. Όταν το νέο γήπεδο θα είναι έτοιμο, το παλαιό πλέον γήπεδο "Απόστολος Νικολαΐδης" θα γκρεμιστεί και θα γίνει πάρκο.

Όσον αφορά λοιπά αθλήματα, το κλειστό γήπεδο εξακολουθεί να στεγάζει το τμήμα γυναικείας καλαθοσφαίρισης, καθώς και τις ακαδημίες καλαθοσφαίρισης και πετοσφαίρισης του συλλόγου. Επίσης, στο χώρο λειτουργεί κολυμβητήριο, υπάρχει σκοπευτήριο για το τμήμα σκοποβολής, προπονητήρια για τα τμήματα και τις ακαδημίες της πυγμαχίας, πάλης, άρσης βαρών και τοξοβολίας, ενώ στο γήπεδο ποδοσφαίρου μπορούν να διεξαχθούν και αγώνες ράγκμπι.

Εικόνες

• 
  Είσοδος για τα τμήματα τοξοβολίας, ξιφασκίας και πινγκ πονγκ
• 
  H είσοδος για το προπονητήριο της πυγμαχίας
• 
  Κατάστημα της ομάδας
• 
  Σχεδιάγραμμα του γηπέδου
• Το Νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού
  Το Νέο γήπεδο του Παναθηναϊκού

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Παρουσίαση από το stadia.gr
• Αναφορά στο επίσημο site του ερασιτέχνη ΠΑΟ
• Αφιέρωμα στο SentraGoal.gr