Ομόνοια (Αθήνα)

Ομόνοια
	Ομόνοια 37°59′3″N 23°43′41″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Αθήνα
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
	δεδομένα (π • σ • ε )

Η Ομόνοια είναι η ιστορικότερη πλατεία της Αθήνας και σύγχρονο πολεοδομικό κέντρο της ελληνικής πρωτεύουσας. Είναι τόπος συνάντησης κατοίκων και επισκεπτών, αποτελώντας σημείο αναφοράς της πόλης.

Από την πλατεία ξεκινούν σημαντικές οδοί του κέντρου της πόλης: οι οδοί και λεωφόροι 3ης Σεπτεμβρίου, Σταδίου, Αθηνάς, Παναγή Τσαλδάρη (Πειραιώς), Πανεπιστημίου και Αγίου Κωνσταντίνου. Αρχικά η ομώνυμη πλατεία είχε σχήμα έλλειψης, μετά όμως τροποποιήθηκε με την ενοποίηση τμημάτων αυτής και την απομάκρυνση του τραμ που διερχόταν από την οδό Αθηνάς.^[1] Κάτω από την πλατεία διακλαδώνονται η γραμμή 1 με τη γραμμή 2 του μετρό.

Πολλά από τα παραδοσιακά κτήρια της πλατείας έχουν χαθεί, επιβιώνουν όμως το Μπάγκειο μέγαρο και το Μέγας Αλέξανδρος, που οικοδομήθηκαν τη δεκαετία του 1880 και λειτούργησαν αρχικά ως ξενοδοχεία.^[2]

Η πλατεία προβλεπόταν στο πρώτο πολεοδομικό σχέδιο της Αθήνας που έγινε κατόπιν παραγγελίας του Όθωνα το 1834. Τα σχέδια έγιναν από τους αρχιτέκτονες Σταμάτη Κλεάνθη και Έντουαρτ Σάουμπερτ. Αρχικά ονομάστηκε πλατεία Ανακτόρων, καθώς εκεί επρόκειτο να κτιστούν τα βασιλικά ανάκτορα, όταν όμως τα σχέδια άλλαξαν, η περιοχή καθιερώθηκε ως το τέρμα του εξοχικού περιπάτου των Αθηναίων. Στη συνέχεια, μετονομάστηκε σε πλατεία Όθωνα προς τιμήν του βασιλιά και τελικά το 1862 σε πλατεία Ομονοίας λόγω των Πεδινών και των Ορεινών των δύο αντιμαχόμενων πολιτικών παρατάξεων η συμφιλίωση των οποίων εορτάστηκε εκεί.

Η ομώνυμη συνοικία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ομόνοια είναι συνοικία στο κέντρο της Αθήνας, η οποία συνορεύει με τις συνοικίες Πολυτεχνείο, Εξάρχεια, Πλατεία Κάνιγγος, Ζωοδόχος Πηγή, Νεάπολη, Ακαδημία, Μουσείο, Βικτώρια, Πλατεία Βάθης, Ψυρρή και Μεταξουργείο. Πήρε το όνομά της απ' την Πλατεία Ομονοίας, γύρω απ' την οποία αναπτύχθηκε. Εξυπηρετείται απ' τον ομώνυμο σταθμό του Μετρό, λεωφορεία και τρόλεϊ. Η συνοικία αυτή αναπτύχθηκε πολύ γρήγορα, ιδιαίτερα μετά τη δενδροφύτευσή της στις αρχές του 19ου αιώνα χάρη στην οποία μετατράπηκε στο κέντρο της κοσμικής κίνησης. Ωστόσο, τα έτη 1960 και 1961 χτίστηκαν πολυώροφα κτήρια στην θέση των περισσότερων χαμηλότερων νεοκλασικών και σταδιακά η Ομόνοια μετατράπηκε σε εμπορικότερη περιοχή.

Συμπληρωματικές πληροφορίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πλατεία Ομονοίας ανασκάφηκε δύο φορές για να δημιουργηθούν σιδηροδρομικοί σταθμοί, το 1930 για τα έργα του ηλεκτρικού σιδηροδρόμου και τη δεκαετία του 1990 για την κατασκευή της γραμμής 2 του μετρό, ενώ σημαντική υπήρξε η κατάργηση του χαρακτηριστικού κυκλικού σχήματός της ενόψει της αναμόρφωσής της κατά την Ολυμπιάδα του 2004.^[3] Στην πλατεία Ομονοίας βρίσκεται το έργο του Γιώργου Ζογγολόπουλου, «Πεντάκυκλο». Πρόκειται για μία ανοξείδωτη μεταλλική κατασκευή ύψους 15 μέτρων. Το «Πεντάκυκλο» είναι ένα υδροκίνητο γλυπτό που όπως υποδηλώνει το όνομα του αποτελείται από πέντε κύκλους οι οποίοι χάρη στο νερό που κυλάει ανάμεσα τους, περιστρέφονται δίνοντας ζωή στο γλυπτό.

Αρχικά είχε συντριβάνι το οποίο στα τέλη του 1992 καταστράφηκε για την ανασκαφή του Μετρό. Μια από τις αιτιολογίες που ακούστηκαν, ήταν ότι εξαιτίας κακοτεχνιών στην κατασκευή του το 1957-1959 είχαν δημιουργηθεί διαρροές οι οποίες και είχαν εισχωρήσει στο υπόγειο τμήμα του σταθμού, δημιουργώντας υγρασία. Από τον Οκτώβριο του 2019 έχει ξεκινήσει να κατασκευάζεται ένα τεράστιο στρογγυλό σιντριβάνι στο κέντρο της πλατείας φέρνοντας μνήμες από προηγούμενες δεκαετίες. Στις 14 Μαΐου του 2020 εγκαινιάζεται το νέο συντριβάνι στο κέντρο της πλατείας. Πλέον, η σπουδαιότερη πλατεία των Αθηνών, αποκτά σταδιακά τμήματα της αίγλης του παρελθόντος.