Νομός Κοζάνης
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
| Κοζάνη | ||
| Περιφερειακή ενότητα | ||
| ||
 | ||
| Χώρα |  Ελλάδα
| |
| Πρωτεύουσα | Κοζάνη | |
| Ιστορική Πρωτεύουσα | ||
| Δήμοι | 4 | |
| Διοίκηση | ||
| • Αντιπεριφερειάρχης | Κωνσταντίνος Βύζας (2024-) | |
| Διοικητική διαίρεση | ||
| • Περιφέρεια | Δυτικής Μακεδονίας | |
| Έτος δημιουργίας νομού | ||
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Μακεδονία | |
| Έκταση | ||
| • Συνολική | 3.517 τ.χλμ | |
| • Κατάταξη | 11η | |
| Πληθυσμός | ||
| • Συνολικός | 150.196 (2011) | |
| • Κατάταξη πληθ. | 21η | |
| • Πυκνότητα | 42,72 κάτ./χλμ² | |
| • Κατάταξη πυκν. | 46η | |
| ISO 3166-2 | GR-58 | |
| Ταχ. κώδικες | 50* ** | |
| Πιν. αυτοκινήτων | ΚΖ*, ΜΝ* | |
| Ιστότοπος | kozani.gr | |
Ο Νομός Κοζάνης ήταν ένας από τους 51 νομούς της Ελλάδος, ενώ από το 2011 αποτελεί μία από τις 74 περιφερειακές ενότητες της χώρας, Βρίσκεται στο γεωγραφικό διαμέρισμα της Μακεδονίας και υπάγεται διοικητικά στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας. Είχε πληθυσμό 150.196 κατοίκων, κατά την απογραφή του 2011.[1] Ο Νομός βρίσκεται, στο σταυροδρόμι, μεταξύ της Κεντρικής Μακεδονίας, της Ηπείρου και της Θεσσαλίας, και είναι ο μεγαλύτερος τόσο έκταση, όσο και σε πληθυσμό στην Δυτική Μακεδονία.
Σημαντικότερες πόλεις και χωριά
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι σημαντικότερες πόλεις και κωμοπόλεις στην Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης είναι:
- Κοζάνη (πρωτεύουσα του νομού, οικονομικό και διοικητικό κέντρο, έδρα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και το μεγαλύτερο αστικό κέντρο, τόσο στον Νομό, όσο και στην Περιφέρεια)
- Πτολεμαΐδα (δεύτερη μεγαλύτερη πόλη και αστικό κέντρο, τόσο στον Νομό, όσο και στην Περιφέρεια. Η πόλη είναι επίσης γνωστή πανελλαδικά από τα θερμοηλεκτρικά εργοστάσια της ΔΕΗ, καθώς και τα πλούσια λιγνιτωρυχεία, που βρίσκονται στην περιοχή της. Επίσης είναι, οικονομικό και διοικητικό κέντρο και έδρα της άλλοτε Επαρχίας Εορδαίας, σήμερα αποτελεί έδρα του Δήμου Εορδαίας)
- Σέρβια (πόλη ιστορικής σημασίας)
- Σιάτιστα (κωμόπολη ιστορικής σημασίας η οποία φημίζεται για την Γούνα της, οικονομικό κέντρο και έδρα της άλλοτε Επαρχίας Βοΐου, σήμερα έδρα του Δήμου Βοΐου)
- Αιανή (κωμόπολη ιστορικής σημασίας, άλλοτε πρωτεύουσα της Αρχαίας Ελιμείας, αρχαίου βασιλείου της Μακεδονίας)
- Βελβεντό (κωμόπολη που φημίζεται, για τα φρούτα του, ειδικότερα για τα νόστιμα και ιδιαίτερα Ροδάκινα του, τα οποία αποτελούν κατοχυρωμένο προϊόν ΠΟΠ)
- Τσοτύλι
- Νεάπολη (κωμόπολη ιστορικής σημασίας, άλλοτε σημαντικό κεφαλοχώρι της περιοχής του Βοΐου, σήμερα ιστορική έδρα του Δήμου Βοΐου, παλαιότερα ονομαζόταν Λειψίστα)
- Βλάστη (χωριό ιστορικής σημασίας, ένα από τα σημαντικότερα ορεινά χωριά της Ελλάδας, χτισμένο στους πρόποδες του Ασκίου)
- Εράτυρα
- Γαλατινή
- Αναρράχη
- Κομνηνά
- Περδίκας
- Εμπόριο
- Ακρινή
- Χαραυγή
- Κρόκος (κωμόπολη που φημίζεται πανελλαδικά, για το ομώνυμο και ιδιαίτερο λουλούδι της, αποτελεί ΠΟΠ)
- Τρανόβαλτος
Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Χαρακτηρίζεται από υψηλά επίπεδα εκβιομηχάνισης καθώς λειτουργούν στον νομό εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας της ΔΕΗ με καύσιμο το λιγνίτη. Αυτό βοήθησε οικονομικά την ανάπτυξη του νομού καθώς κύρια ασχολία των κατοίκων πριν την εγκατάσταση των εργοστασίων ήταν η γεωργία. Ο κρόκος Κοζάνης είναι ένα από τα αγροτικά προϊόντα του νομού.
Μορφολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πληθυσμιακή εξέλιξη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ακολουθεί πινακας με την πληθυσμιακή εξέλιξη του νομού Κοζάνης.
| Έτος | Πληθυσμός | Μεταβολή | Πυκνότητα |
|---|---|---|---|
| 1920 | 113.211 | - | 32,19/km² |
| 1928 | 111.977 | -1,234 / -1,09% | 31,84/km² |
| 1940 | 136.242 | +24,265 / +21,67% | 37,66/km² |
| 1951 | 131.452 | -4,790 / -3,51% | 37,38/km² |
| 1961 | 152.815 | +21,363 / +16,25% | 43,46/km² |
| 1971 | 135.709 | -17,106 / -12,3% | 38,59/km² |
| 1981 | 147.051 | +11,342 / +8,3% | 41,82/km² |
| 1991 | 150.303 | +3,252 / +2,2% | 42,74/km² |
| 2001 | 155.034 | +5,021 / +3,3% | 44,17/km² |
| 2011 | 150.196[1] | 42,72/km2 |
Διοικητική διαίρεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Πολιτική ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Διοικητικά ο Νομός Κοζάνης χωριζόταν μέχρι το 1997 σε τρείς επαρχίες:
| Επαρχία | Έδρα Επαρχίας | Σημειώσεις |
|---|---|---|
| Βοΐου | Σιάτιστα | Προπολεμικά ανήκε στην Επαρχία Βοΐου, και το νότιο τμήμα του Νομού Καστοριάς (πρώην Κοινότητα Αρρένων). |
| Εορδαίας | Πτολεμαΐδα | Προπολεμικά ανήκαν στην Επαρχία Εορδαίας, και ένα μικρό τμήμα του Νομού Πέλλας (Περαία, Άνω και Κάτω Γραμματικό), ενώ μέχρι και το 1974, ανήκαν επίσης και τα νότια τμήματα του Νομού Φλώρινας (πρώην Δήμος Φιλώτα) και μέρος της λίμνης Βεγορίτιδα. |
| Κοζάνης | Κοζάνη | Η Επαρχία περιλάμβανε τους σημερινούς Δήμους Κοζάνης, Σερβίων και Βελβεντού. |
Μέχρι το 1964 ανήκε και στον Νομό και η τέως επαρχία Γρεβενών με πρωτεύουσα τα Γρεβενά, η οποία με αναγκαστικό νόμο μετατράπηκε σε Νομό ο οποίος συστάθηκε στις 30 Οκτωβρίου 1964 με το υπ' αριθμ. 4398 Νομοθετικό Διάταγμα "Περί Ιδρύσεως Νομών Πειραιώς και Γρεβενών και άλλων τινών διατάξεων", έπειτα από την απόσπαση της επαρχίας των Γρεβενών από το Νομό Κοζάνης, καθώς και του Δήμου Δεσκάτης και των Κοινοτήτων Δασοχωρίου και Παρασκευής από το Νομό Λάρισας.
Σύμφωνα με το Σχέδιο Καποδίστριας, το οποίο ίσχυσε από το το 1999 μέχρι το 2010, ο Νομός Κοζάνης απαρτιζόταν από 16 δήμους και 3 κοινότητες και υπαγόταν διοικητικά στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας.
Δήμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Δήμος | Έδρα | Ταχυδρομικός κώδικας | Τηλεφωνικό πρόθεμα ((0)30-) |
|---|---|---|---|
| Αγίας Παρασκευής | Άγιος Χριστόφορος | 502 00 | 24630 |
| Αιανής | Αιανή | 500 04 | 24610 |
| Ασκίου | Καλονέρι | 500 03 | 24630 |
| Βελβεντού | Βελβεντός | 504 00 | 24640 |
| Βερμίου | Κομνηνά | 500 06 | 24630 |
| Δημητρίου Υψηλάντη | Μαυροδένδρι | 502 00 | 24610 |
| Ελιμείας | Κρόκος | 500 10 | 24610 |
| Ελλησπόντου | Κοιλάδα | 501 00 | 24610 |
| Καμβουνίων | Τρανόβαλτος | 505 00 | 24640 |
| Κοζάνης | Κοζάνη | 501 00 | 24610-2 |
| Μουρικίου | Εμπόριο | 500 05 | 24630 |
| Νεάπολης | Νεάπολη | 500 01 | 24680-2 |
| Πτολεμαΐδας | Πτολεμαΐδα | 502 00 | 24630-2 |
| Σερβίων | Σέρβια | 505 00 | 24640-2 |
| Σιάτιστας | Σιάτιστα | 503 00 | 24650-2 |
| Τσοτυλίου | Τσοτύλι | 500 02 | 24680 |
Κοινότητες
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]| Κοινότητα | Έδρα | Ταχυδρομικός κώδικας | Τηλεφωνικό πρόθεμα ((0)30-) |
|---|---|---|---|
| Βλάστης | Βλάστη | 500 09 | 24630 |
| Λιβαδερού | Λιβαδερό | 505 00 | 24640 |
| Πενταλόφου | Πεντάλοφος | 500 07 | 24680 |
Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο Νομός Κοζάνης, από το 2011 και με την εφαρμογή του «Προγράμματος Καλλικράτης», αποτελεί την Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας, με μόνιμο πληθυσμό 170.196 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2011. Με την συνένωση και συγχώνευση των Δήμων από 16 σε 4, οι νέοι δήμοι που προέκυψαν είναι οι:
| Δήμος | Έδρα | |
|---|---|---|
| Βελβεντού | Βελβεντός | |
| Βοΐου | Σιάτιστα | |
| Εορδαίας | Πτολεμαΐδα | |
| Κοζάνης | Κοζάνη | |
| Σερβίων | Σέρβια |
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10540 (σελ. 66 του pdf), και σε μορφή Excel «Πίνακας αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ Πληθυσμού-Απογραφής 2011» στην ιστοσελίδα της ΕΛΣΤΑΤ. Αρχειοθετήθηκε 24/11/2017. Ανακτήθηκε 09/01/2018.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
.svg){kind=small} |
Αυτό το λήμμα σχετικά με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας χρειάζεται επέκταση. Μπορείτε να βοηθήσετε την Βικιπαίδεια επεκτείνοντάς το. |