Μετάβαση στο περιεχόμενο

Παλαιόνερο Μεσσηνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 36°53′25″N 21°42′31″E / 36.89028°N 21.70861°E / 36.89028; 21.70861

Παλαιόνερον
Παλαιόνερον is located in Greece
Παλαιόνερον
Παλαιόνερον
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΑποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
(Έδρα: Πάτρα)
Περιφέρεια Πελοποννήσου
(Έδρα: Τρίπολη)
Περιφερειακή ΕνότηταΜεσσηνίας
(Έδρα: Καλαμάτα)
ΔήμοςΠύλου - Νέστορος
(Έδρα: Πύλος)
Δημοτική ΕνότηταΠύλου
Δημοτική ΚοινότηταΠύλου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΜεσσηνίας
Υψόμετρο229[1] μ.
Πληθυσμός
Μόνιμος16
Έτος απογραφής2021
Πληροφορίες
Ονομασία κατοίκωνΠαλιονερήσιος[4]
Παλιονερίτης[4]
Ταχ. κώδικας24001[2]
Τηλ. κωδικός27230[3]
Δήμος Πύλου - Νέστορος

Το Παλαιόνερο[5] αναφερόμενο παλαιότερα ως Παληονερό και επίσημα ως Παλαιόνερον, είναι οικισμός κοντά στην Πύλο και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Πύλου - Νέστορος, του Νομού Μεσσηνίας.

Το Παλαιόνερο βρίσκεται περίπου 4,5 χιλιόμετρα προς τα νοτιοανατολικά της Πύλου και περίπου 9 χιλιόμετρα βόρεια από την Μεθώνη. Έχει υψόμετρο 229[1] μέτρα και απέχει 3 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Κοντά στο Παλαιόνερο, προς τα νοτιοανατολικά του βρίσκεται το Μεσοχώρι σε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων και προς τα νότιά του οι Βαράκες και το Καινούργιο Χωριό σε απόσταση περίπου 4 χιλιομέτρων και 4,5 χιλιομέτρων αντίστοιχα.

Το χωριό έχει ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας, της Μεθώνης και της ευρύτερης περιοχής της Πυλίας. Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Το χωριό αναφέρεται σε διάφορες βιβλιογραφικές πηγές ως Παλιονερό, ή Παλιό νερό ή Παλιονερόν ή Παλαιόνερον ή Παλαιόν νερόν.[4]

Διοικητική ιστορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Παλαιόνερον αναφέρεται για πρώτη φορά στην απογραφή του 1879 ως οικισμός του παλαιού Δήμου Πύλου, ο οποίος είχε 78 κατοίκους. Το Παληονερόν ή Παληονερό προσαρτήθηκε επίσημα, το 1889,[6][7] στον παλαιό Δήμο Πύλου,[8] ή Δήμο Πυλίων, όπως αναφερόταν τότε, όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε. Το χωριό, τουλάχιστον από το 1879 ως το 1889, αναφερόταν επίσημα ως Παλαιόνερον, ενώ από το 1889 ως το 1896 ως Παληονερόν. Από το 1896 ως το 1907 αναφερόταν ως Παληονερό και από το 1907 ως το 1940 και πάλι ως Παληονερόν. Το 1912 το Παληονερόν προσαρτάται στην Κοινότητα Πύλου.[9] Από το 1940[10] ως σήμερα η επίσημη ονομασία του χωριού είναι η ονομασία Παλαιόνερον. Το χωριό παρέμεινε ως οικισμός της Κοινότητας Πύλου, από το 1912 ως το 1946,[11] που η κοινότητα αυτή αναγνωρίζεται ως ο Δήμος Πύλου (1946-2010) και ακολούθως, μετά το 1997, όταν τότε στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», το Παλαιόνερον συνέχισε να είναι ενταγμένο στον κατηργημένο Δήμο Πύλου,[8][12] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» το Παλαιόνερον ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Πύλου - Νέστορος.[13][14] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Κορώνης, Μεθώνης, Παπαφλέσσα, Πύλου, Νέστορος και Χιλιοχωρίων. Το Παλαιόνερον σήμερα είναι οικισμός της Δημοτικής Κοινότητας της Πύλου του Δήμου Πύλου-Νέστορος,[5] με έδρα την Πύλο. Στη δημοτική κοινότητα αυτήν υπάγονται επίσης η Γιάλοβα, το Ελαιόφυτον, η Σχινόλακκα και η νησίδα Σφακτηρία.

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 19 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.

Εξέλιξη Πληθυσμού του Παλαιονέρου Μεσσηνίας
Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1879 78[15]
1889 89[16]
1896 108[17]
1907 132[18]
1920 99[19]
1928 104[20]
1940 122[21]
1951 95[22]
1961 73[23]
1971 24[24]
1981 28[25]
1991 42[26]
2001 27[27]
2011 19[28]

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια υπάρχει και η εκκλησία του χωριού,Ο Ιερός Ναός Υπαπαντής του Χριστού οποία υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας.

Το υδραγωγείο της Πύλου και το Παλαιόνερο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά την οθωμανική περίοδο της περιοχής, τον 16ο αιώνα, στη θέση «Παλαιό Νερό», δηλαδή την τοποθεσία του σημερινού Παλαιονέρου, φτιάχτηκε εκεί η αφετηρία του παλαιότερου συστήματος μεταφοράς νερού, τμήμα του υδραγωγείου της Πύλου, το οποίο κατασκευάστηκε για την κάλυψη των αναγκών ύδρευσης του Νιόκαστρου. Το υδραγωγείο της Πύλου αποτελούνταν από δυο επιμέρους μικρότερα συστήματα τα οποία ενωνόντουσαν. Το πρώτο και παλαιότερο σύστημα ξεκινούσε από το Παλαιόνερο, νοτιοανατολικά του κάστρου και η μεταφορά του νερού γινόταν μέσα σε πήλινο αγωγό, ενώ το δεύτερο σύστημα, το οποίο κατασκευάστηκε μεταγενέστερα, μετέφερε το νερό από τις πηγές «Κουμπέ», 15 περίπου χιλιόμετρα βορειοανατολικά του κάστρου (πλησίον του χωριού Χανδρινός), μέσα σε κτιστή αύλακα και κατέληγε κοντά στην Πύλο στην θέση «Καμάρες». Στη συνέχεια, μέσω υπόγειας διασύνδεσης του υδραγωγείου, γινόταν η τροφοδότηση των πηγών που υπήρχαν εντός του Νιόκαστρου.[29][30][31]

  1. 1,0 1,1 Παλαιόνερο, από την ιστοσελίδα: buk.gr
  2. Ταχυδρομικός Κώδικας Παλαιόνερο Μεσσηνίας.
  3. Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Πύλος: 27230
  4. 4,0 4,1 4,2 Demetrius J. Georgacas, William A. McDonald, "Place Names of Southwest Peloponnesus: Register and Indexes", University of Minnesota Press, 1969, ISBN 0816657718, ISBN 9780816657711, σελ.223.
  5. 5,0 5,1 Δημοτική Ενότητα Πύλου Αρχειοθετήθηκε 2017-11-23 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.pylos-nestor.gr του Δήμου Πύλου - Νέστορος.
  6. ΦΕΚ 251Α - 04/10/1889.
  7. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Παληονερό (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  8. 8,0 8,1 Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Πύλου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  9. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Πύλου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  10. 16/10/1940.
  11. ΦΕΚ 290Α - 26/09/1946.
  12. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
  13. ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
  14. Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Πύλου-Νέστορος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  15. Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 119.
  16. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 86.
  17. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 103.
  18. Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 393.
  19. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 237.
  20. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 276.
  21. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 304.
  22. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 147.
  23. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 142.
  24. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 138.
  25. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 148.
  26. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 181.
  27. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 185.
  28. "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
  29. Μεσσηνία > Υδραγωγείο της Πύλου, από την ιστοσελίδα: greece.terrabook.com
  30. "Messinia: Olive Culture in the land of Messinia" - "Μεσσηνία. Ο Πολιτισμός της Ελιάς στη Μεσσηνιακή Γη", Biotourism Guide - Βιοτουριστικός Οδηγός, από την ιστοσελίδα: biopolitics.gr, Biotourism – Olive Culture in the land of Messinia, έκδοση: "Biopolitics International Organisation" - "Διεθνής Οργάνωση Βιοπολιτικής", Αθήνα 2015, ISBN 978-960-7508-55-3, σελ. 260.
  31. G. P. Antoniou, "The Architecture and Evolution of the Aqueduct of Pylos - Navarino", in "IWA Specialized Conference on Water&Wastewater Technologies in Ancient Civilizations, 22-24 March 2012", Istanbul 2012, "The older Aqueduct fed from Paleonero", σελ. 411.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]