Η λειτουργία του άθεου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η λειτουργία του άθεου
Η εκκλησία Σαιν Συπλίς στο Παρίσι
ΣυγγραφέαςΟνορέ ντε Μπαλζάκ
ΤίτλοςLa Messe de l'athée
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1836
ΣειράΗ Ανθρώπινη κωμωδία
ΧαρακτήρεςDesplein
ΠροηγούμενοΤο συμβόλαιο γάμου
Δημοσιεύθηκε στοΗ Ανθρώπινη κωμωδία

Η λειτουργία του άθεου (γαλλικός τίτλος: La Messe de l'athée) είναι διήγημα του Γάλλου συγγραφέα Ονορέ ντε Μπαλζάκ που δημοσιεύτηκε το 1836 στο περιοδικό Chronique de Paris και από το 1845 περιλαμβάνεται στις Σκηνές της ιδιωτικής ζωής της Ανθρώπινης κωμωδίας.[1]

Αναφέρεται στην ιστορία ενός άθεου διάσημου γιατρού, ο οποίος μυστικά τελεί λειτουργίες για την ανάπαυση της ψυχής του ανθρώπου που τον βοήθησε στα δύσκολα φοιτητικά του χρόνια. [2]

Σε μια επιστολή προς την Εβελίνα Χάνσκα με ημερομηνία 18 Ιανουαρίου 1836, ο Μπαλζάκ ισχυρίζεται ότι «συνέλαβε, έγραψε και τύπωσε την ιστορία σε μια νύχτα».[3]

Υπόθεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κεντρικός χαρακτήρας, ο Ντεσπλάν, είναι ένας επιτυχημένος χειρουργός. Μια μέρα, ο γιατρός Οράς Μπιανσόν, πρώην μαθητής, βοηθός και φίλος του, βλέπει τον Ντεσπλάν, που είναι άθεος με δηλωμένο τον αθεϊσμό του, φανατικός πιστός στην επιστήμη και μόνο σε αυτήν, να πηγαίνει στην εκκλησία Σαιν-Συπλίς και, έκπληκτος, αποφασίζει να τον ακολουθήσει. Τον βλέπει μόνο του να παρακολουθεί μια λειτουργία. Μετά την αναχώρηση του Ντεσπλάν, ο Μπιανσόν ρωτά τον ιερέα και μαθαίνει ότι ο Ντεσπλάν παρακολουθεί μια λειτουργία στην εκκλησία τέσσερις φορές το χρόνο (στην αρχή κάθε εποχής) την οποία πληρώνει ο ίδιος.[2]

Ο Ντεσπλάν εξηγεί στον Μπιανσόν, όπως απεικονίζεται σε μια εικονογραφημένη έκδοση των έργων του Μπαλζάκ (1852).

Λίγα χρόνια αργότερα, ο Μπιανσόν βλέπει τον Ντεσπλάν να πηγαίνει ξανά στην εκκλησία και αυτή τη φορά του ζητά εξηγήσεις. Ο Ντεσπλάν εξηγεί ότι όταν ήταν φτωχός φοιτητής ιατρικής, ο ιδιοκτήτης του τον έδιωξε από το δωμάτιό του. Ενώ πέθαινε από την πείνα, βρήκε βοήθεια και συμπαράσταση από έναν φτωχό άνθρωπο: έναν νεροκουβαλητή από την Ωβέρνη, ονόματι Μπουρζά, πιστό Χριστιανό, που με τις οικονομίες 20 χρόνων, που προόριζε για να αγοράσει άλογο και βαρέλι, του παρείχε βοήθεια και τροφή και τη δυνατότητα να συνεχίσει τις σπουδές του. Ο ηλικιωμένος προστάτεψε τον φοιτητή παίρνοντας τη θέση του πατέρα του, και είχε τη χαρά να δει τις πρώτες επιτυχίες του προστατευόμενού του. Ο Ντεσπλάν εξηγεί ότι δεν θα κατάφερνε να τελειώσει τις σπουδές του χωρίς τη βοήθεια του ευεργέτη του, με τα πρώτα του χρήματα του αγόρασε το πολυπόθητο άλογο και βαρέλι.[4]

Ο Μπουρζά αρρώστησε λίγο αργότερα, αλλά ο Ντεσπλάν κατάφερε να τον θεραπεύσει. Ωστόσο, τον επόμενο χρόνο, προσβλήθηκε από την ίδια ασθένεια και αυτή τη φορά υπέκυψε. Λίγο πριν πεθάνει, ο Ντεσπλάν περνούσε πολλές νύχτες καθισμένος στο προσκεφάλι του, εξέφρασε την ταπεινή επιθυμία να πάει στον Παράδεισο. Ο Ντεσπλάν, σε ένδειξη ευγνωμοσύνης προς τον στοργικό φίλο του, αποφάσισε να του αφιερώσει τη διατριβή του και να κάνει θείες λειτουργίες κάθε τόσο, διαβάζοντας προσευχές για την ανάπαυση της ψυχής του. Ισχυρίστηκε ότι οι προσευχές ήταν «το μόνο που μπορούσε να επιτρέψει στον εαυτό του ένας άνθρωπος που έχει τις απόψεις του». Ωστόσο, πολλές φορές ο Ντεσπλάν για περισσότερα από είκοσι χρόνια που κάνει τις λειτουργίες, ορκίζεται ότι «θα έδινε την περιουσία του για να ενστερνιστεί την πίστη του Μπουρζά».[5]

Μετάφραση στα ελληνικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Η Θεία λειτουργία ενός άθεου, μετάφραση: Γιώργος Α. Παπαδάκης, εκδόσεις Οδός Πανός, 2020 [6]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]