Μετάβαση στο περιεχόμενο

Οι εξόριστοι (Μπαλζάκ)

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Οι εξόριστοι
ΣυγγραφέαςΟνορέ ντε Μπαλζάκ
ΕικονογράφοςÉdouard Toudouze
ΤίτλοςLes Proscrits
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1831
Μορφήμυθιστόρημα
ΣειράΗ Ανθρώπινη κωμωδία
ΤόποςΠαρίσι
ΠροηγούμενοGambara
ΕπόμενοΛουί Λαμπέρ

Οι εξόριστοι (γαλλικός τίτλος:Les Proscrits) είναι μυθιστόρημα του Ονορέ ντε Μπαλζάκ που δημοσιεύθηκε το 1831 και περιλαμβάνεται στις Φιλοσοφικές μελέτες της Ανθρώπινης κωμωδίας. Το έργο διαδραματίζεται στις αρχές του 14ου αιώνα και αναφέρεται σε ένα φανταστικό περιστατικό της ζωής του Δάντη την εποχή που ήταν εξόριστος στη Γαλλία.[1]

Με τα έργα Το δέρμα της λύπης (1831), Λουί Λαμπέρ (1832) και Σεραφίτα (1834), ανήκει στην ομάδα των Μυστικιστικών έργων του Μπαλζάκ.

Στα ελληνικά έχει μεταφραστεί και με τους τίτλους Οι προγραμμένοι και Οι εκπατρισμένοι.

Το 1308, στο σπίτι του λοχία Τιρσέρ κοντά στην Παναγία των Παρισίων, έχουν νοικιάσει δωμάτια δύο μυστηριώδεις άντρες: ένας φτωχός ορφανός φοιτητής που ήρθε από τη Φλάνδρα στο Παρίσι για να σπουδάσει στο πανεπιστήμιο και ένας ηλικιωμένος ποιητής, εξορισμένος από την πατρίδα του την Ιταλία. Ο Τιρσέρ τους φοβάται και σχεδιάζει να τους διώξει, υποπτευόμενος ότι ασκούν κρυφά τη μαγεία παρά το γεγονός ότι φαίνονται ευγενικοί. Μάλιστα, παρακολουθούν διαλέξεις μυστικιστικής θεολογίας του γιατρού Σιζιέ, ο οποίος εκθέτει το περίεργο δόγμα του για τα μυστήρια της δημιουργίας, τη φύση των αγγέλων, την παρουσία υπερφυσικών όντων μεταξύ των ανθρώπων στη γη και για θέματα της καλλιτεχνικής ιδιοφυΐας και της τρέλας. Αυτές οι διδασκαλίες οδηγούν τον νεότερο από τους άνδρες, τον Γκοτφρουά, στην επιθυμία να αυτοκτονήσει - ο νεαρός αρχίζει να πιστεύει ότι είναι έκπτωτος άγγελος και προσπαθεί να φτάσει στον Παράδεισο. Ωστόσο, ο μεγαλύτερος τον σώζει την τελευταία στιγμή. [2]

Την ίδια μέρα, και οι δύο λαμβάνουν τα πολυαναμενόμενα καλά νέα - ο ηλικιωμένος κύριος, που έχει εξοριστεί από την πατρίδα του λόγω πολιτικών αντιθέσεων με την εξουσία στη Φλωρεντία, δεν είναι άλλος από τον ποιητή Δάντη Αλιγκέρι, και μαθαίνει ότι μπορεί να επιστρέψει στην πατρίδα του, ο νεότερος πληροφορείται την ευγενική του καταγωγή.[3]

Το παλαιότερο γνωστό πορτρέτο του Δάντη, που αποδίδεται στον Τζόττο.

Αν και ο Μπαλζάκ χαρακτήρισε τους Εξόριστους ιστορικό έργο, από την αρχή το τοποθέτησε ανάμεσα στα μυστικιστικά έργα του, τα οποία ήταν μια ερμηνεία του ενδιαφέροντός του για τα υπερφυσικά φαινόμενα και προβληματισμούς για πιθανή ύπαρξη υπερφυσικών όντων μεταξύ των ανθρώπων. Ανέπτυξε το ιστορικό υπόβαθρο του έργου με μεγάλη προσοχή - εντοπίζοντας τη δράση στην καρδιά του γοτθικού Παρισιού, δημιούργησε μια ατμόσφαιρα μυστηρίου και την αντιπαράθεση αμιγώς ρεαλιστικών χαρακτήρων (ένας λοχίας και η σύζυγός του πλύστρα) και «εξαιρετικών» χαρακτήρων ( ένας ευαίσθητος νέος, ένας συγγραφέας και ένας διάσημος θεολόγος) σαν μια λογοτεχνική απόδειξη για τη δυνατότητα συνύπαρξης καθημερινών και υπερφυσικών κόσμων σε αμοιβαία αλληλεπίδραση. Ωστόσο, οι στοχασμοί του Μπαλζάκ μεταφέρονται κυρίως από τις διαλέξεις του γιατρού Σιζιέ που αναφέρονται στο ταλέντο, την τρέλα και τη φύση των αγγέλων. Ο συγγραφέας τόνισε ότι οι απόψεις του φιλοσόφου δεν αποτελούν συγκεκριμένη ερμηνεία των προσωπικών του απόψεων, αλλά μόνο έκφραση των μυστικιστικών του ενδιαφερόντων και απόδειξη της αιωνιότητας των ανθρώπινων διαβουλεύσεων για το απόλυτο. Με αυτόν τον τρόπο, οι έννοιες των μεσαιωνικών θεολόγων επρόκειτο να αποτελέσουν μια εισαγωγή στους στοχασμούς του ίδιου του συγγραφέα για την ανθρώπινη ενέργεια και το πάθος, όπως εμφανίζονται με διάφορες μορφές σε όλη την Ανθρώπινη Κωμωδία.[4]

Η εικόνα του Μεσαίωνα που εμφανίζεται στο έργο και η μυστηριώδης ατμόσφαιρα ταίριαζαν απόλυτα με τη γαλλική ρομαντική παράδοση, αν και το έργο παρουσιάζει επίσης ρεαλιστικά χαρακτηριστικά, ειδικά στον τρόπο περιγραφής των χαρακτήρων που παρουσιάζονται αναλυτικά, τόσο ως προς την εμφάνιση όσο και ως προς τον χαρακτήρα. Μια παρόμοια λεπτομερής περιγραφή παρουσιάζει το σκηνικό του μυθιστορήματος.

Ο γιατρός Σιζιέ, στις ομιλίες του οποίου συρρέει πλήθος φοιτητών θεολογίας, αναφέρεται στον Σιγκέρ της Μπραμπάντ . (Υπάρχει ένας αναχρονισμός στην αφήγηση του Μπαλζάκ.)

Μεταφράσεις στα ελληνικά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Οι προγραμμένοι, μετάφραση: Ντορέτα Πέππα, εκδόσεις Σύγχρονη εποχή, 2001 [5]
  • Οι εξόριστοι, μετάφραση: Βαρβάρα Νουνοπούλου, εκδόσεις Ηριδανός, 2004 [6]
  • Οι εκπατρισμένοι, μετάφραση: Άννα Περιστέρη, εκδόσεις Μαΐστρος, 2006 [7]
  1. . «rizospastis.gr/Οι προγραμμένοι». 
  2. . «babelio.com/livres/Balzac-Louis-Lambert-Les-Proscrits». 
  3. . «maisondebalzac.paris.fr/vocabulaire/furne/notices/proscrits». 
  4. . «balzac-analyse.com/tome-xxv-les-proscrits/». 
  5. . «protoporia.gr/mpalzak-onore-nte-oi-programmenoi». 
  6. . «politeianet.gr/books/balzac-honore-de-iridanos-oi-exoristoi-o-christos-sti-flandra-to-elixirio-tis-zois». 
  7. . «biblionet.gr/titleinfo/Οι εκπατρισμένοι».