Ξι: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μ αφαιρέθηκε η Κατηγορία:Γράμματα του ελληνικού αλφάβητου; προστέθηκε η Κατηγορία:Γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου (με το [[Βικιπαίδει... |
JSion (συζήτηση | συνεισφορές) Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
| Γραμμή 1: | Γραμμή 1: | ||
{{πηγές|10|12|2014}} |
|||
:''Για την ομώνυμη παραλία της Κεφαλλονιάς δείτε [[Ξι (παραλία)]]'' |
:''Για την ομώνυμη παραλία της Κεφαλλονιάς δείτε [[Ξι (παραλία)]]'' |
||
{{Α-Ω|letter=Xi uc lc}} |
{{Α-Ω|letter=Xi uc lc}} |
||
Το γράμμα '''ξι''' (κεφαλαίο '''Ξ''', πεζό '''ξ''') είναι το δέκατο τέταρτο γράμμα του [[Ελληνικό αλφάβητο|ελληνικού αλφαβήτου]]. Αναπαριστά |
Το γράμμα '''ξι''' (ή '''ξει''', κεφαλαίο '''Ξ''', πεζό '''ξ''') είναι το δέκατο τέταρτο γράμμα του [[Ελληνικό αλφάβητο|ελληνικού αλφαβήτου]]. Αναπαριστά την ακολουθία άηχου υπερωικού κλειστού και φατνιακού τριβόμενου [ks]. {{IPA|ks}}Η παρουσία δύο φθόγγων, ενός υπερωικού /ɣ, k, x/ και του συριστικού /s/, σε περιβάλλοντα όπως τους χρόνους ρημάτων (π.χ. διώκω) γεγονός που οδήγησε στη χρήση ενός γραφήματος για την αναπαράσταση της ακολουθίας.<ref name=":0">Μπαμπινιώτης, Γ. (2005): ''Λεξικό της Νέας Ελληνικής γλώσσας''. Αθήνα: Κέντρο Λεξικολογίας. ''s.v.'' «Ξ».</ref> |
||
Το ξ είναι [[διπλό (σύμφωνο)|διπλό]] [[σύμφωνο]], προκύπτει δηλαδή από συνδυασμούς δυο φθόγγων, ενός ουρανικού και ενός συριστικού: |
|||
* ''κ+σ'' |
|||
* ''γ+σ'' |
|||
* ''χ+σ'' |
|||
| ⚫ | Στο [[λατινικό αλφάβητο]] αντιστοιχεί με το '''[[X|X, x]]''', καθώς σε κάποιες περιοχές κατά την αρχαιότητα το γράμμα [[χ|Χ, χ]] του ελληνικού αλφαβήτου συμβόλιζε την παραπάνω ακολουθία /ks/ και όχι το υπερωικό φώνημα /x/.<ref name=":0" /> Έτσι, για τη μεταγραφή στο λατινικό αλφάβητο ελληνικών λέξεων που το περιέχουν χρησιμοποιείται παραδοσιακά το '''[[X|X, x]]''', αλλά και το ks (πιο πρόσφατα). Το Ξ υιοθετήθηκε στο πρώιμο κυριλλικό αλφάβητο ως '''[[Ѯ, ѯ]]''' (ksi ή ксі ή кси), κυρίως για λέξεις δανεισμένες από τα ελληνικά. |
||
Στο [[ελληνικό σύστημα αρίθμησης]] έχει αριθμητική αξία ξ´=60. |
Στο [[ελληνικό σύστημα αρίθμησης]] έχει αριθμητική αξία ξ´=60. |
||
| ⚫ | Στο [[λατινικό αλφάβητο]] αντιστοιχεί με το '''[[X|X, x]]''', καθώς σε κάποιες περιοχές κατά την αρχαιότητα το γράμμα [[χ|Χ, χ]] του ελληνικού αλφαβήτου συμβόλιζε |
||
== Ως σύμβολο == |
== Ως σύμβολο == |
||
| Γραμμή 18: | Γραμμή 11: | ||
* το [[Ξ (σωμάτιο)|σωμάτιο Ξ]] στη [[σωματιδιακή φυσική]] |
* το [[Ξ (σωμάτιο)|σωμάτιο Ξ]] στη [[σωματιδιακή φυσική]] |
||
* την [[μεγαλοκανονική συνάρτηση επιμερισμού]] στη [[στατιστική φυσική]]. |
* την [[μεγαλοκανονική συνάρτηση επιμερισμού]] στη [[στατιστική φυσική]]. |
||
==Παραπομπές== |
|||
{{clear}} |
|||
| ⚫ | |||
==Εξωτερικοί σύνδεσμοι== |
|||
| ⚫ | |||
[[Κατηγορία:Γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου|ξ]] |
[[Κατηγορία:Γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου|ξ]] |
||
Έκδοση από την 22:20, 21 Μαΐου 2017
- Για την ομώνυμη παραλία της Κεφαλλονιάς δείτε Ξι (παραλία)
Το γράμμα ξι (ή ξει, κεφαλαίο Ξ, πεζό ξ) είναι το δέκατο τέταρτο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου. Αναπαριστά την ακολουθία άηχου υπερωικού κλειστού και φατνιακού τριβόμενου [ks]. [ks]Η παρουσία δύο φθόγγων, ενός υπερωικού /ɣ, k, x/ και του συριστικού /s/, σε περιβάλλοντα όπως τους χρόνους ρημάτων (π.χ. διώκω) γεγονός που οδήγησε στη χρήση ενός γραφήματος για την αναπαράσταση της ακολουθίας.[1]
Στο λατινικό αλφάβητο αντιστοιχεί με το X, x, καθώς σε κάποιες περιοχές κατά την αρχαιότητα το γράμμα Χ, χ του ελληνικού αλφαβήτου συμβόλιζε την παραπάνω ακολουθία /ks/ και όχι το υπερωικό φώνημα /x/.[1] Έτσι, για τη μεταγραφή στο λατινικό αλφάβητο ελληνικών λέξεων που το περιέχουν χρησιμοποιείται παραδοσιακά το X, x, αλλά και το ks (πιο πρόσφατα). Το Ξ υιοθετήθηκε στο πρώιμο κυριλλικό αλφάβητο ως Ѯ, ѯ (ksi ή ксі ή кси), κυρίως για λέξεις δανεισμένες από τα ελληνικά.
Στο ελληνικό σύστημα αρίθμησης έχει αριθμητική αξία ξ´=60.
Ως σύμβολο
Το κεφαλαίο Ξ συμβολίζει:
