Διόδια Μεσσηνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 37°4′40″N 21°51′54″E / 37.07778°N 21.86500°E / 37.07778; 21.86500

Διόδια
Διόδια is located in Greece
Διόδια
Διόδια
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα[1]
ΠεριφέρειαΑποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου
(Έδρα: Πάτρα)
Περιφέρεια Πελοποννήσου
(Έδρα: Τρίπολη)
Περιφερειακή ΕνότηταΜεσσηνίας
(Έδρα: Καλαμάτα)
ΔήμοςΔήμος Μεσσήνης
(Έδρα: Μεσσήνη)
Δημοτική ΕνότηταΑριστομένους
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοπόννησος
ΝομόςΜεσσηνίας
Υψόμετρο243[2] μ.
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΛοΐ
Λόï
Λόι
Ταχ. κώδικας24200[3]
Τηλ. κωδικός27220[4]
Δήμος Μεσσήνης
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Διόδια (αποσαφήνιση).

Τα Διόδια,[5] αναφερόμενα παλαιότερα ως το Λόι, είναι οικισμός κοντά στον Αριστομένη, ο οποίος υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Μεσσήνης, του Νομού Μεσσηνίας.

Τοποθεσία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα Διόδια βρίσκονται νοτιοανατολικά από τον Αριστομένη από τον οποίο απέχουν περίπου 3 χιλιόμετρα. Έχουν υψόμετρο 243[2] μέτρα και απέχουν από τις ακτές του Κόλπου της Μεσσηνίας περίπου 15 χιλιόμετρα. Κοντά στα Διόδια βρίσκονται, προς τα βόρειά των η Αετοφωλιά σε απόσταση 2 περίπου χιλιομέτρων, προς τα βορειοανατολικά των η Στέρνα και ο Μάνεσης σε απόσταση 1 και 4,5 περίπου χιλιομέτρων και προς τα νοτιοανατολικά των το Στρέφι σε απόσταση 4 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα. Επίσης τα Διόδια βρίσκονται στα βορειοδυτικά από την έδρα του δήμου, την Μεσσήνη, από την οποία απέχουν 21 περίπου χιλιόμετρα.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό, έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την ιστορία της Μεσσηνίας και της ευρύτερης περιοχής τόσο της Μεσσήνης στη σύγχρονη εποχή, όσο και της Κορώνης και της Ανδρούσας κατά την μεσαιωνική εποχή και της Πυλίας κατά την μυκηναϊκή εποχή. Η περιοχή του οικισμού, κατά την αρχαιότητα, ήταν τμήμα του βασιλείου του Νέστορα, της αρχαίας Πύλου. Ο οικισμός, υπήρχε τουλάχιστον από τα χρόνια της Ενετοκρατίας και η παλαιότερη ονομασία του ήταν Λόι.

Β΄ Ενετοκρατία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την εποχή της Β΄ Ενετοκρατίας ο οικισμός αναφερόταν, είτε ως το Λόι ή Λάϊ, είτε ως Απάνω Λόι και Κάτω Λόι (Apano Loi & Cato Loi[6] ή Lay[7]). Ο οικισμός αναφέρεται επίσης σε διάφορες απογραφές των Βενετών Προνοητών της Γαληνοτάτης Δημοκρατίας της Βενετίας, οι οποίες έγιναν στο χρονικό διάστημα της τριακονταετίας (1683/84-1715), κατά την οποία οι Βενετοί κατείχαν την Πελοπόννησο.

Το χωριό, στα τέλη του 17ου αιώνα και τις αρχές του 18ου αιώνα, αναφέρεται σε διάφορες ενετικές πηγές-απογραφές, είτε, ως δυο ξεχωριστοί οικισμοί, Απάνω Λόι και Κάτω Λόι (Apano Loi & Cato Loi) , οι οποίοι ανήκαν στην επαρχία της Ανδρούσας (Territorio d'Androussa), είτε ως ενιαίος οικισμός, το Λάι, ο οποίος ανήκε στην επαρχία της Κορώνης (Territorio di Coron).

Νεότερη ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον 19ο αιώνα αναφερόταν ως Loϊ σύμφωνα με τον Pouqueville, το 1815, ο οποίος αναφέρει το χωριό στον κατάλογο με τα ονόματα των χωριών της Επαρχίας Ανδρούσας (γαλλικά: Éparchie d'Androusa), τα οποία ήταν εξαρτημένα στην επισκοπική έδρα που είχε ιδρυθεί στο Νησί (Nisi: η Μεσσήνη),[8] ενώ η πρώτη επίσημη ονομασία του χωριού, μετά από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, ήταν με το όνομα το Λόι.

Διοικητική ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Λόι[9] προσαρτήθηκε, το 1835,[10] στον παλαιό Δήμο Αριστομένους,[11] με έδρα το Μουσταφάπασα (σήμερα ο Αριστομένης), όπου και παρέμεινε ως και το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε για πρώτη φορά. Τουλάχιστον από το 1844 ως το 1889 το χωριό αναφερόταν επίσημα ως το Λοΐ και από το 1889 ως το 1927 ως το Λόï, ενώ από το 1927 ως σήμερα το χωριό αναφέρεται ως τα Διόδια. Το χωριό αναφέρεται, το 1853, σαν Λόï στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Αριστομένους της Επαρχίας Μεσσήνης με πληθυσμό 93 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[12] Στην ίδια πηγή αναφέρεται ως «πρώην έδρα» του Δήμου Αριστομένους η Πολαίνα και ως «νυν έδρα» (το 1853) το χωριό Κουτήφαρι (σήμερα ο Κουτίφαρης). Το 1912[13] το Λόï προσαρτάται ως έδρα στην Κοινότητα Λοΐου,[14] στην οποία προσαρτήθηκαν επίσης οι οικισμοί Στέρνα (παρέμεινε ως το 1966), Κυνηγός (παρέμεινε ως το 1913) και Σαμπάκαλφα (σήμερα η Αετοφωλιά, παρέμεινε ως το 1985). Το 1927[15] τα χωριά Λόι και Σαμπάκαλφα μετονομάζονται σε Διόδια και Αετοφωλιά αντίστοιχα, ενώ η Κοινότητα Λοΐου μετονομάζεται σε Κοινότητα Διοδίων. Τα Διόδια παρέμειναν ως οικισμός της Κοινότητας Διοδίων, με τις αλλαγές των ονομασιών κοινότητας και οικισμών, από το 1912 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», τα Διόδια υπήχθησαν στον κατηργημένο Δήμο Αριστομένους,[16][17] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» τα Διόδια ανήκουν πλέον στον νέο Δήμο Μεσσήνης.[18][19] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με τη συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αιπείας, Ανδρούσας, Αριστομένους, Βουφράδων, Ιθώμης, Μεσσήνης, Πεταλιδίου και της Κοινότητας Τρικόρφου. Τα Διόδια σήμερα είναι έδρα και ο μοναδικός οικισμός της Τοπικής Κοινότητας των Διοδίων του Δήμου Μεσσήνης.[5]

Κάτοικοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 311 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.

Εξέλιξη Πληθυσμού των Διοδίων Μεσσηνίας
Απογραφή Πληθυσμός Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού
1844 90[20]
1851 93[12]
1879 211[21]
1889 303[22]
1896 329[23]
1907 425[24]
1920 345[25]
1928 453[26]
1940 542[27]
1951 538[28]
1961 561[29]
1971 458[30]
1981 384[31]
1991 415[32]
2001 359[33]
2011 311[34]

Κτίρια - αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από τα παραδοσιακά σπίτια και το κτίριο του Δημοτικού Σχολείου, υπάρχει η εκκλησία του χωριού, ο Ιερός Ναός του Αγίου Σπυρίδωνος, η οποία υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Μεσσηνίας,

Θολωτός τάφος στα Διόδια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περίπου 1 χιλιόμετρο νοτιοδυτικά του χωριού, στην θέση Πουρνάρια [35] ανασκάφηκε, το 1995, από την αρχαιολόγο Γεωργία Χατζή - Σπηλιοπούλου[36][37] ηµιυπόγειος θολωτός μυκηναϊκός τάφος, ο οποίος έντοπίστηκε, το 1992, τυχαία από κάτοικο της περιοχής και ο οποίος καλυπτόταν από τύμβο στα ανώτερα σηµεία της θόλου του. Ο τάφος με διάµετρο 4,20 µέτρα και σωζόµενο ύψος 2,30 µέτρα χρησιμοποιήθηκε από την ΥΕΙ έως την ΥΕΙΙΙΒ περίοδο,[38] και απέφερε σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα, τόσο κτερισµατικά, όσο και οστεολογικά, καθώς περιείχε τουλάχιστον 15 ταφές. Οι νεκροί ήταν κτερισµένοι σε πήλινα αγγεία, ενώ αποκαλύφθηκαν επίσης χάλκινα αγγεία, περόνες, πήλινα σφονδύλια, αιχµές βελών κ.α. Η θεματολογία των σχηµάτων και η διακόσµηση των αγγείων έδωσε την εκτίμηση, ότι ο Θολωτός τάφος των Διοδίων, χρονολογείται περί την ΥΕ ΙΙΙ Α-Β περίοδο (1400-1150 ΠΚΕ), αλλά υπήρχουν και κτερίσµατα, τα οποία χρονολογούνται στην ΥΕ Ι/ΙΙ περίοδο (1700-1400 ΠΚΕ).

Παλιόπυργος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κοντά στο χωριό, στη θέση Παλιόπυργος, στο κέντρο ενός ευρύτερου οχυρού συγκροτήματος, που βρίσκεται στην κορυφή χαμηλού λόφου, υπάρχουν τα κατάλοιπα ενός ορθογώνιου διώροφου πύργου. Περιμετρικά του πύργου, στη βάση του λόφου, σώζεται, σε ικανό μήκος και σε ύψος 2 περίπου μέτρων το τείχος του οχυρού. Το οχυρό αυτό συγκρότημα, με βάση τα κατασκευαστικά του στοιχεία, χρονολογείται στην υστεροβυζαντινή περίοδο.[39] Κατά πάσα πιθανότητα το οχυρό – φρούριο αυτό συνδέεται με τα υπόλοιπα μεσαιωνικά κάστρα της περιοχής, όπως αυτά στα κοντινά χωριά Πελεκανάδας και Στρεφίου ως μιας συνεχούς αμυντικής γραμμής - συνοριακής αλυσίδας.

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
  2. 2,0 2,1 Διόδια, από την ιστοσελίδα: buk.gr
  3. Ταχυδρομικός Κώδικας Διόδια Μεσσηνίας.
  4. Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Μεσσήνη: 27220
  5. 5,0 5,1 Δημοτική Ενότητα Αριστομένους – Διόδια Αρχειοθετήθηκε 2020-09-26 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα www.messini.gr του Δήμου Μεσσήνης.
  6. "Breve Descrizione" (1700), p. 96: Territorio d'Androussa - Apano Loi & Cato Loi.
  7. Κωνσταντίνος Ντόκος, "BREVE DESCRITTONE DEL REGNO DI MOREA. Αφηγηματική ιστορική πηγή ή επίσημο βενετικό έγγραφο της Β' Βενετοκρατίας στην Πελοπόννησο; Αρχειοθετήθηκε 2016-06-06 στο Wayback Machine.", "ΕΩΑ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΑ", Vol 1, DOI: http://dx.doi.org/10.12681/eoaesperia.24 Αθήνα 1993, σελ. 111 (Terzo Territorio di Coron - Lay), p. 126 (Provincia di Messenia).
  8. François Charles Hugues Laurent Pouqueville, "Voyage de la Grece; Avec cartes, vues et figures", tome 6, Didot, 1827, p.45, Noms des villages du canton d'Androussa qui dépendent du siége épiscopal établi à Nisi: Loϊ.
  9. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Λόι (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  10. 21-04-1835.
  11. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αριστομένους (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  12. 12,0 12,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σελ. 569.
  13. ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
  14. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Λοΐου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  15. ΦΕΚ 306Α - 22/12/1927.
  16. Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αριστομένους (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  17. ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
  18. ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
  19. Διοικητικές μεταβολές οικισμών > Δ. Μεσσήνης (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
  20. Σταματάκης, Ι. Δ., "Πίναξ χωρογραφικός της Ελλάδος, Περιέχων τα Ονόματα, τας Αποστάσεις και τον Πληθυσμόν των Δήμων, Πόλεων Κωμοπόλεων και Χωρίων. / Ερανισθείς εκ διαφόρων επισήμων εγγράφων της Β. Κυβερνήσεως, και εκδοθείς υπό Ι. Δ. Σταματάκη". Εκ του Τυπογραφείου Γ. Βλασσαρίδου. Εν Αθήναις 1846, σελ. 49.
  21. Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 117.
  22. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός - Απογραφή της 15-16 Απριλίου 1889", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες Α', εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1890, σελ. 83.
  23. Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 101.
  24. Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 392.
  25. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 229.
  26. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 266.
  27. Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 297.
  28. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 145.
  29. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 141.
  30. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 137.
  31. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 147.
  32. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 179.
  33. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 181.
  34. "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός Αρχειοθετήθηκε 2016-04-18 στο Wayback Machine.", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
  35. Μυκηναϊκός τάφος στα Πουρνάρια Διοδίων[νεκρός σύνδεσμος], ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Α1/Φ43/54183/2849/20-12-1994 - ΦΕΚ 40/Β/24-1-1995[νεκρός σύνδεσμος], [...] "Κήρυξη ως ενιαίου Αρχ/κού Χώρου των θέσεων "Γλαροβούνι" Κοιν. Στρεφίου και "Πουρνάρια" Κοιν. Διοδίων Ν. Μεσσηνίας: Για την αποτελεσματικότερη προστασία των αρχαιοτήτων της περιοχής, κηρύσσουμε ως ενιαίο αρχαιολογικό χώρο τις θέσεις "Γαλαροβούνι" Κοινότητας Στρεφίου, όπου έχει εντοπισθεί μυκηναϊκός τύμβος, και "Πουρνάρια" Διοδίων, όπου εντοπίστηκε μυκηναϊκός θολωτός τάφος της ΥΕ Ι περιόδου, επαρχίας Μεσσήνης Νομού Μεσσηνίας." [...], σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος Αρχειοθετήθηκε 2018-04-01 στο Wayback Machine., της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.
  36. Γεωργία Χατζή - Σπηλιοπούλου, «Αρχαιολογικόν Δελτίον, Νο 47» (1992), "Χρονικά", σελ. 121, «Αρχαιολογικόν Δελτίον, Νο 50» (1995), "Χρονικά", σελ. 180-182, πιν. 71 β-γ.
  37. Θάνος Παπαθανασόπουλος, «Θολωτοί τάφοι στην επικράτεια του Βασιλείου του Νέστορος», περιοδικό "Αρχαιολογία", τεύχος 84, σελ. 88 φωτό 8: Θολωτός τάφος στα Διόδια & αναφορά στη σελ. 91.
  38. Σάββας Τσομετζίδης, Θολωτοί τάφοι Πελοποννήσου κατά τα πρώιμα μυκηναϊκά χρόνια, (διπλωματική εργασία), Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αθήνα 2008, Ενότητα: "Τάφος Διοδίων", σελ. 83.
  39. Οχυρό Συγκρότημα[νεκρός σύνδεσμος], ΥΑ ΥΠΠΟ/ΑΡΧ/Β1/Φ30/20664/632/23-9-1996 - ΦΕΚ 964/Β/18-10-1996[νεκρός σύνδεσμος], [...] "Ανακοινώνεται ότι το Οχυρό Συγκρότημα που βρίσκεται σε αγροτεμάχιο ιδιοκτησίας Αθ. Νικολόπουλου στη θέση "Παλιόπυργος" της κοινότητας Διοδίων, επαρχίας Μεσσήνης νομού Μεσσηνίας είναι αρχαίο, με ζώνη προστασίας 100μ. ακτίνα γύρω από τον εξωτερικό περίβολο του. Ο πυρήνας του συγκροτήματος, αποτελείται από ένα ορθογώνιο διώροφο πύργο, που βρίσκεται στην κορυφή χαμηλού λόφου Περιμετρικά του πύργου, στη βάση του λοφίσκου, σώζεται - σε ικανό μήκος και σε ύψος 2μ. περίπου - τείχος. Το Οχυρό Συγκρότημα, με βάση τα κατασκευαστικά του στοιχεία, μπορεί να αναχθεί στην υστεροβυζαντινή περίοδο." [...], σύμφωνα με το Διαρκή Κατάλογο των Κηρυγμένων Αρχαιολογικών χώρων και Μνημείων της Ελλάδος Αρχειοθετήθηκε 2018-04-01 στο Wayback Machine., της Διεύθυνσης Εθνικού Αρχείου Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]