Πιπερίτσα Μεσσηνίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 37°04′37″N 22°00′06″E / 37.0770°N 22.00168°E / 37.0770; 22.00168 (Πιπερίτσα)

Πιπερίτσα
Πιπερίτσα is located in Greece
Πιπερίτσα
Πιπερίτσα
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΔήμοςΜεσσήνης
Γεωγραφία και Στατιστική
ΝομόςΜεσσηνίας
Υψόμετρο15μ
Πληθυσμός141 (2011)
Πληροφορίες
Google Map

Facebook

Blogspot

eBook
Πιπερίτσα
Πιπερίτσα

Η Πιπερίτσα είναι χωριό στο Νομό Μεσσηνίας. Ανήκει στον Δήμο Μεσσήνης και βρίσκεται σε απόσταση 3χλμ. από την πόλη της Μεσσήνης, 14χλμ. από την Καλαμάτα, 18χλμ. από την Αρχαία Μεσσήνη, και μόλις 8χλμ. από την θάλασσα. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011[1] [2] αριθμεί 141 μόνιμους κατοίκους. Το χωριό είναι γνωστό τουλάχιστον από το 1690. Κατά την απογραφή των Ενετών το 1700 (Απογραφή Grimani 1700) αναφέρεται ώς «Ville Piperizza, Territorio d’ Andrussa» και αριθμούσε 92 κατοίκους (27 οικογένειες) [3]

Η Πιπερίτσα είναι γενέτειρα του επιφανούς προεστού, Φιλικού, μέλους της Πελοποννησιακής Γερουσίας και βουλευτή κατά την περίοδο του Αγώνα, Σπύρου Φραγκίσκου[4](ή και Φραγκισκόπουλου), καθώς και του οπλαρχηγού αδελφού του Γεωρ. Φραγκίσκου που έπεσε το 1822 στην μάχη κατά του Δράμαλη.

Ο Σπύρος Φραγκίσκος γεννήθηκε το 1790. Πλούσιος και με σημαντική πολιτική επιρροή προεστός της επαρχίας Ανδρούσης. Προεπαναστατικά, μυήθηκε στη Φιλική το καλοκαίρι του 1819. Στη συνέλευση των Καλτετζών, εξελέγη μέλος της Πελοποννησιακής Γερουσίας και προσυπογράφει τον "Οργανισμόν της" στις 27 Δεκεμβρίου 1821 στην συνέλευση της Επιδαύρου. Ο Σπύρος Φραγκίσκος με τον αδελφό του Γεώργιο κατά μια εμπιστευτική έκθεση που επεβλήθη εκ Πελοποννήσου στην ηγεσία των Φιλικών ασκούσε τόση επιρροή, ώστε μπορούσαν να κινητοποιήσουν 2000 ενόπλους “ἄν καί ὁπότε ἤθελε δοθῆ το σύνθημα ἐξεγέρσεως”[5].

Στην είσοδο του χωριού, μας καλωσορίζουν από τα μέσα της άνοιξης έως και τον Αύγουστο, ένα από τα ομορφότερα αποδημητικά πουλιά, ο Μελισουργός ή Μελισσοφάγος(MeropsApiaster), ή όπως τα έλεγαν παλιά “Βουλγάρες”. Η μορφολογία του εδάφους είναι ιδανική για να φωλιάσουν. Αν περνάς τις πρωινές ώρες, είναι ένα υπέροχο θέαμα να τα βλέπεις να πετούν πάνω από τον δρόμο και ανάμεσα από τους χωμάτινους τοίχους όπου έχουν φτιάξει τις φωλιές τους.

Διασχίζοντας το χωριό καταλήγουμε στον κάμπο. Ο κάμπος είναι γεμάτος αποστραγγιστικά και αρδευτικά κανάλια για την άρδευση των καλλιεργειών. Μία βόλτα στην “3Δ”, το αρδευτικό κανάλι που περνά ακριβώς έξω από την κοινότητα επιβάλλεται σε κάθε επισκέπτη. Ερωδιοί, φαλαρίδες (Μαυρόκοτες), γερακίνες, νεροχελώνες, καβούρια, φρύνοι και βάτραχοι είναι μόνο τα είδη που θα συναντήσεις αν κάνεις λίγο ησυχία, κατά τον περίπατό σου, δίπλα στην “3Δ”. Τέλος αν είσαι τυχερός θα συναντήσεις και κάποιο τσακάλι ή και αγριογούρουνο να τρέχει τρομαγμένο.  

Διοικητική ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το χωριό είναι γνωστό τουλάχιστον από το 1690. Κατά την απογραφή των Ενετών, το 1700 (Απογραφή Grimani 1700) αναφέρεται ως «Ville Piperizza, Territorio d’ Andrussa». Καθ’ όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας, κατά την επανάσταση και μέχρι το 1834 άνηκε στην Επαρχία Ανδρούσης [6]. Το 1835 εντάχθηκε στον δήμο Τρίκκης με έδρα το Καρτερόλι και το 1840 με την συγχώνευση των δήμων, ενσωματώθηκε στον Δήμο Εύας με έδρα το Ναζήρι [7]. Κατά την απογραφή του 1861 και έως το 1912 συνέχισε να υπάγεται στο Δήμο Εύας, με την έδρα του Δήμου το 1967 να μεταφέρεται στην Ανδρούσα [8]. Το 1912 συστάθηκαν οι κοινότητες ως μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης. Η Πιπερίτσα μαζί με το Καρτερόλι, το Μοσχοχώρι, την Πιλαλίστρα και το Κούρταλι συγκρότησαν την κοινότητα Καρτερολίου [9] και το 1919 η Πιπερίτσα αναγνωρίστηκε ως αυτοτελής κοινότητα [10] «Κοινότητα Πιπερίτσης της Επαρχίας Μεσσήνης». Το 1997, 98 χρόνια αργότερα, με το Πρόγραμμα «Καποδίστριας» καταργήθηκαν οι κοινότητες ως μονάδες τοπικής αυτοδιοίκησης και μετατράπηκαν σε Δημοτικά Διαμερίσματα, «Δημοτικό Διαμέρισμα Πιπερίτσης του Δήμου Μεσσήνης». Με το Πρόγραμμα «Καλλικράτης» και την διοικητική διαίρεση του 2011, καθιερώνεται ο όρος «τοπική κοινότητα» ως ονομασία «Τοπική Κοινότητα Πιπερίτσης» για όλα τα Δημοτικά Διαμερίσματα των καταργούμενων Δήμων (οι οποίοι μετονομάστηκαν σε Δημοτικές Ενότητες των «Καλλικρατικών»). Το 2018 με το Πρόγραμμα «Κλεισθένης Ι» οι Τοπικές Κοινότητες μετονομάστηκαν σε «Κοινότητες», ανεξαρτήτως του πληθυσμού τους «Κοινότητα Πιπερίτσης, Δημοτικής Ενότητας Μεσσήνης του Δήμου Μεσσήνης της Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας στην Περιφέρεια Πελοποννήσου», σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας, όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» και «Κλεισθένης Ι».

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απογραφή Πληθυσμού[11] και Διοικητικές μεταρρυθμίσεις Κοινότητας:

Έτος Κάτοικοι Διοικητική Ταυτότητα
1700 92 κάτοικοι, 27 οικογένειες Territorio d’ Andrussa, ville Piperizza - Πιπερίτσα (Απογραφή Grimani 1700 επί Ενετών)
1830 102 κάτοικοι, 32 οικογένειες Χωριό Πιπερίτσα, Επαρχίας Ανδρούσης (Κατά την απογραφή των Γάλλων)
1861 224 κάτοικοι Χωριό Πιπερίτσα, Δήμου Ευας
1879 360 κάτοικοι (193 Άρρενες και 167 Θήλεις) Χωριό Πιπερίτσα, Δήμου Ευας
1889 419 κάτοικοι (223 Άρρενες και 196 Θήλεις) Χωριό Πιπερίτσα, Δήμου Ευας
1896 463 κάτοικοι (244 Άρρενες και 219 Θήλεις) Χωριό Πιπερίτσα, Δήμου Ευας
1907 480 κάτοικοι (226 Άρρενες και 254 Θήλεις) Χωριό Πιπερίτσα, Δήμου Ευας
1920 435 κάτοικοι (197 Άρρενες και 238 Θήλεις) Κοινότητα Πιπερίτσης, Επαρχίας Μεσσήνης
1928 504 κάτοικοι (243 Άρρενες και 261 Θήλεις) Κοινότητα Πιπερίτσης, Επαρχίας Μεσσήνης
1940 477 κάτοικοι (224 Άρρενες και 253 Θήλεις) Κοινότητα Πιπερίτσης, Επαρχίας Μεσσήνης
1951 359 κάτοικοι Κοινότητα Πιπερίτσης, Επαρχίας Μεσσήνης
1961 298 κάτοικοι Κοινότητα Πιπερίτσης, Επαρχίας Μεσσήνης
1971 186 κάτοικοι Κοινότητα Πιπερίτσης, Επαρχίας Μεσσήνης
1981 161 κάτοικοι Κοινότητα Πιπερίτσης, Επαρχίας Μεσσήνης
1991 133 κάτοικοι Κοινότητα Πιπερίτσης, Επαρχίας Μεσσήνης
2001 143 κάτοικοι (79 Άρρενες και 64 Θήλεις) Δημοτικό Διαμέρισμα Πιπερίτσης, Δήμου Μεσσήνης
2011 141 κάτοικοι Τοπική Κοινότητα Πιπερίτσης, Δημοτικής Ενότητας Μεσσήνης, Δήμου Μεσσήνης
2021 111 κάτοικοι Κοινότητα Πιπερίτσης, Δημοτικής Ενότητας Μεσσήνης, Δήμου Μεσσήνης

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΡΧΗ» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 17 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 28 Ιουλίου 2014. 
  2. https://www.eetaa.gr/metaboles/apografes.html
  3. Πληθυσμός και Οικισμοί της Πελοποννήσου 13ος-18ος αιώνας - Παναγιωτόπουλος Βασίλης
  4. https://representatives1821.gr/%CF%86%CF%81%CE%B1%CE%B3%CE%BA%CE%AF%CF%83%CE%BA%CE%BF%CF%82-%CF%83%CF%80%CF%8D%CF%81%CE%BF%CF%82/
  5. (Ι.Φιλήμονος: Δοκ.περί Ελλ.Επανασ. τομ.Ά 221)
  6. ("Πελοποννησιακά" τομ. Α΄ 1958, σελίδα 341)
  7. (ΦΕΚ 22/18-12-1840)
  8. (ΒΔ.28-2-1867, ΦΕΚ.25/1867)
  9. (ΒΔ.31-08-1912, ΦΕΚ.262Α/1912)
  10. (ΒΔ.14-03-1919, ΦΕΚ.69Α/1919)
  11. «ΕΕΤΑΑ-Διοικητικές Μεταβολές των ΟΤΑ». www.eetaa.gr. Ανακτήθηκε στις 18 Απριλίου 2022.