Όμιλος Φιλομούσων
Η αθλητική ιστορία της Θεσσαλονίκης ξεκινάει με τον Όμιλο Φιλομούσων, που ιδρύθηκε το 1899, αθλητική συνέχεια του οποίου είναι ο Ηρακλής[1].
Μεταξύ των πρώτων μελών και ιδρυτών του Ομίλου υπήρξαν οι Γρηγοριάδης, Χάλας, Τσιατσιαπάς, Ξανθίδης, Κοντορέπας, Τσακιράκης, αδελφοί Μάνου, αδελφοί Καλού, αδελφοί Ζουμετίκου, Οικονόμου, Μπάλλας, Διβόλης, Δίγκας, Καμπίτογλου, Δημάδης και Μωραϊτόπουλος. Στον Όμιλο μπορούσε να γίνει κάποιος μέλος με μεγάλη δυσκολία, καθώς απαιτούνταν μυστική ψηφοφορία των μελών. Την εποχή άλλωστε εκείνη εθεωρείτο τιμή να ανήκει κανείς στον “Όμιλο Φιλομούσων”[2].
Αρχικά ο Όμιλος ασχολήθηκε με τη φιλολογία, το θέατρο και τη μουσική. Σύμφωνα με το καταστατικό του, σκοπός του Ομίλου ήταν η ηθική μόρφωση και η πνευματική και σωματική ανάπτυξη των μελών του. Στις 12 Φεβρουαρίου 1900, ο Όμιλος έδωσε την πρώτη θεατρική παράσταση και τον Μάρτιο του 1900 ιδρύθηκε το μουσικό τμήμα με διδάσκαλο τον Αθ. Μάνο. Στις 22 Ιουλίου του 1902 δόθηκε η πρώτη συναυλία στην αίθουσα Ολύμπια και την ίδια χρονιά ο Όμιλος απέκτησε αθλητικό τμήμα, ενώ σε συνεννόηση με την Ελληνική κοινότητα της Θεσσαλονίκης του παραχωρήθηκαν οι χώροι του γυμναστηρίου της κοινότητας[3].
Ο Όμιλος για να ικανοποιήσει τις ανάγκες των αθλητών του ίδρυσε κολυμβητικό και κωπηλατικό τμήμα. Οι αθλητές – κολυμβητές ξεντύνονταν στην αίθουσα του θεάτρου “Ζευς” και βουτούσαν στην ανοιχτή θάλασσα, η οποία ήταν απέναντι από τα γραφεία τους. Οι κολυμβητές τότε διακρίνονταν ιδιαίτερα και πήραν μέρος σε πολλές επίσημες διοργανώσεις. Με δάνειο, που πήρε ο Όμιλος από τράπεζα, προμηθεύτηκε λέμβο για τους κωπηλάτες, η οποία βάφτηκε γαλάζια και ονομάστηκε «Αργώ». Από τις πρώτες μέρες της ιδρύσεώς του ο Όμιλος διοργάνωνε εκδρομές στα περίχωρα της Θεσσαλονίκης. Οι εκδρομές αυτές είχαν σκοπό μεν την αναψυχή, αλλά απέβλεπαν στο να φέρνουν τον αδελφικό χαιρετισμό των Ελλήνων της Θεσσαλονίκης προς τους Έλληνες της υπαίθρου της Μακεδονίας. Ακόμη ο Όμιλος διοργάνωσε και εκδρομές ατμοπλοϊκώς στο Λιτόχωρο και την Κατερίνη και έλαβε μέρος στη μεγάλη σιδηροδρομική εκδρομή του 1907, κατά την οποία σύσσωμος ο Ελληνισμός της Θεσσαλονίκης, της Κοζάνης και του Μοναστηρίου, συναντήθηκε στη Βέροια[4].
Σύντομα το ποδόσφαιρο εκτόπισε τα άλλα δημοφιλή αθλήματα και έτσι οι αθλητές του Ομίλου θέλησαν να δημιουργήσουν τμήμα ποδοσφαίρου, του οποίου οι προπονήσεις της ομάδας γινόταν μπροστά από τον χώρο του Παπαφείου. Ομάδα μέχρι εκείνη τη στιγμή υπήρχε μόνο η “Ουνιόν Σπορτίφ”, η οποία αποτελούνταν κυρίως από ξένους. Το 1905 στις 23 Απριλίου, ο Όμιλος για πρώτη φορά αντιμετώπισε σε επίσημο αγώνα την Ουνιόν Σπορτίφ, την οποία και νίκησε με 3-0, σκορπώντας ρίγη ενθουσιασμού στους Έλληνες της πόλης. Η ομάδα του Ομίλου είχε κυανόλευκη στολή. Το 1906 ο Όμιλος ήταν στις δόξες του. Τότε κηρύχθηκαν οι διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες των Αθηνών. Ο Όμιλος σκέφθηκε ό,τι σ’ αυτήν την παγκόσμια αθλητική διοργάνωση έπρεπε να παρουσιαστεί και ο Ελληνισμός της Μακεδονίας. Έπρεπε να φανεί η πολιτιστική δύναμη και η υπεροχή του ελληνικού στοιχείου στη σκλαβωμένη ακόμα Μακεδονία[5].
Ο Όμιλος έστειλε στην Αθήνα την ποδοσφαιρική του ομάδα και ομάδα αθλητών. Οι αθλητές αναχώρησαν με τις ευχές του Ελληνισμού της Θεσσαλονίκης και έγιναν μάλιστα δεκτοί με ενθουσιασμό στον Βόλο και στην Αθήνα, όπου τους επιφυλάχθηκε ιδιαίτερη υποδοχή. Τους αθλητές συνόδευσε και η Φιλαρμονική του Συλλόγου Μοναστηρίου, το πλοίο δε, που μετέφερε τους αθλητές, είχε σημαιοστολιστεί. Η ποδοσφαιρική ομάδα του Ομίλου ηττήθηκε απ' την ομάδα του Εθνικού Αθηνών και των Άγγλων της Σμύρνης. Επειδή όμως η επιτροπή απέκλεισε τον Εθνικό, έδωσε την 3η θέση στην ομάδα των Φιλομούσων. Το αθλητικό τμήμα συμμετείχε με τους Παπαδάκη στα 100μ., Σταμούλη στον μαραθώνιο, Κύρου στην ξιφασκία, Βαπόρη στον δίσκο και Κοεμτζόπουλο στην αναρρίχηση επί κάλω[6].
Ο Όμιλος βρέθηκε σε κάμψη μετά το 1906, με αποτέλεσμα από το 1907 να σταματήσουν οι εκδρομές, να περιοριστεί η δραστηριότητα στο ποδόσφαιρο και να διαλυθεί η ναυτική ομάδα. Παρατηρήθηκε διάσταση και διάσπαση μεταξύ κυρίως των παλαιών και νέων μελών. Στη συνεχεία επακολούθησε η διάλυση της Φιλαρμονικής, της χορωδίας και επήλθε οικονομικός μαρασμός. Σύντομα ο Όμιλος έπαψε να υφίσταται παραδίδοντας τη σκυτάλη στο αθλητικό κομμάτι του συλλόγου. Ήδη απ’ το 1907 στην αίθουσα του Ο.Φ. δόθηκε μια διάλεξη με ομιλητή τον Δ. Χατζόπουλο και οι πρωτοστατούντες στην ίδρυση συλλόγου και γυμναστηρίου, κατόρθωσαν να πετύχουν την εκχώρηση από την ελληνική κοινότητα μέρους ενός κοινοτικού γηπέδου για την ανέγερση ενός γυμναστηρίου. Το γήπεδο αυτό βρισκόταν κοντά στα «Ξυλάδικα», ανατολικά του σημερινού κτιρίου της ΧΑΝΘ και κοντά σ’ αυτό, την περιοχή δηλαδή που βρίσκεται σήμερα τοποθετημένη η αναμνηστική στήλη. Με την εύρεση του γηπέδου για γυμναστήριο, κάθε δισταγμός εξέλιπε και το 1908 ιδρύθηκε ο σύλλογος με το όνομα «Μακεδονικός Γυμναστικός Σύλλογος» που μετονομάστηκε σε Ηρακλής για να πάρει την έγκριση απ' τις Οθωμανικές αρχές[7].
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ «ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ "Ο ΗΡΑΚΛΗΣ" 1927». Issuu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020.
- ↑ Κωνσταντινίδη, Αρχείο. «Ο εν Θεσσαλονίκη Όμιλος Φιλομούσων (1899-1909)» (στα αγγλικά). Αρχειακά ανάλεκτα. https://www.academia.edu/34900930/%CE%9F_%CE%B5%CE%BD_%CE%98%CE%B5%CF%83%CF%83%CE%B1%CE%BB%CE%BF%CE%BD%CE%AF%CE%BA%CE%B7_%CE%8C%CE%BC%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CF%82_%CE%A6%CE%B9%CE%BB%CE%BF%CE%BC%CE%BF%CF%8D%CF%83%CF%89%CE%BD_1899-1909_.
- ↑ «Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΗΡΑΚΛΗ ΣΤΟ ΜΠΑΣΚΕΤ». Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020.
- ↑ «ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ "Ο ΗΡΑΚΛΗΣ" 1927». Issuu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020.
- ↑ Οικονομίδης, Αλέξανδρος (2019). Η ιστορία του Ηρακλή στο μπάσκετ. Θεσσαλονίκη: Όμιλος 1899. σελ. 8. ISBN 978-618-83839-0-6.
- ↑ «ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ "Ο ΗΡΑΚΛΗΣ" 1927». Issuu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020.
- ↑ «ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ "Ο ΗΡΑΚΛΗΣ" 1927». Issuu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2020.