Οικονομία της Βραζιλίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Η οικονομία της Βραζιλίας είναι ιστορικά η μεγαλύτερη στη Λατινική Αμερική και στο Νότιο Ημισφαίριο σε ονομαστικούς όρους. [1] Η βραζιλιάνικη οικονομία είναι η τρίτη μεγαλύτερη στην Αμερική. Η οικονομία είναι μια μεσαίου εισοδήματος αναπτυσσόμενη μικτή οικονομία. Το 2022, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, η Βραζιλία έχει τη 12η θέση με τις μεγαλύτερες δαπάνες για το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν (ΑΕΠ) και την 8η μεγαλύτερη ισοτιμία αγοραστικής δύναμης. [2] [3] [4]

Το 2022, σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το ονομαστικό ΑΕΠ της Βραζιλίας ήταν 1,894 τρισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, με τη χώρα να έχει μακρά ιστορία μεταξύ των δέκα μεγαλύτερων οικονομιών στον κόσμο. [5] Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ ήταν 8.857 δολάρια ΗΠΑ ανά κάτοικο. [6] [7]

Η χώρα είναι πλούσια σε φυσικούς πόρους. Από το 2000 έως το 2012, η Βραζιλία ήταν μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες μεγάλες οικονομίες στον κόσμο, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης του ΑΕΠ άνω του 5%. Το ΑΕΠ της ξεπέρασε αυτό του Ηνωμένου Βασιλείου το 2012, καθιστώντας προσωρινά τη Βραζιλία την έκτη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο. Ωστόσο, η οικονομική ανάπτυξη της Βραζιλίας επιβραδύνθηκε το 2013 [8] και η χώρα εισήλθε σε ύφεση το 2014. Η οικονομία άρχισε να ανακάμπτει το 2017, με ανάπτυξη 1% το πρώτο τρίμηνο, ακολουθούμενη από ανάπτυξη 0,3% το δεύτερο τρίμηνο σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του προηγούμενου έτους.

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, η Βραζιλία ήταν η πρώτη χώρα στην ανοδική εξέλιξη της ανταγωνιστικότητας το 2009, κερδίζοντας οκτώ θέσεις μεταξύ άλλων χωρών, ξεπερνώντας τη Ρωσία για πρώτη φορά και κλείνοντας εν μέρει το χάσμα ανταγωνιστικότητας με την Ινδία και την Κίνα μεταξύ των οικονομιών του BRICS. Σημαντικά βήματα που έγιναν από τη δεκαετία του 1990 προς τη δημοσιονομική βιωσιμότητα, καθώς και μέτρα που ελήφθησαν για την απελευθέρωση και το άνοιγμα της οικονομίας, ενίσχυσαν σημαντικά τα θεμελιώδη στοιχεία ανταγωνιστικότητας της χώρας, παρέχοντας ένα καλύτερο περιβάλλον για την ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα.

Το 2020, το Forbes κατέταξε τη Βραζιλία ως την 7η θέση με τον μεγαλύτερο αριθμό δισεκατομμυριούχων στον κόσμο. [9] Η Βραζιλία είναι μέλος διαφορετικών οικονομικών οργανισμών, όπως Mercosur, Prosur, G8+5, G20, WTO, Λέσχη των Παρισίων, Cairns Group, και έχει προχωρήσει ως μόνιμο μέλος του ΟΟΣΑ. [10]

Από μια αποικία επικεντρωμένη στα αγαθά του πρωτογενούς τομέα (ζάχαρη, χρυσός και βαμβάκι), η Βραζιλία κατάφερε να δημιουργήσει μια διαφοροποιημένη βιομηχανική βάση κατά τον 20ό αιώνα. Η βιομηχανία χάλυβα είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού, με τη Βραζιλία να είναι ο 9ος μεγαλύτερος παραγωγός χάλυβα το 2018 και ο 5ος μεγαλύτερος καθαρός εξαγωγέας χάλυβα το 2018. [11] Η Gerdau είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός χάλυβα στην Αμερική, με 337 βιομηχανικές και εμπορικές μονάδες και περισσότερους από 45.000 υπαλλήλους σε 14 χώρες. Η Petrobras, η βραζιλιάνικη εταιρεία πετρελαίου και φυσικού αερίου, είναι η πολυτιμότερη εταιρεία στη Λατινική Αμερική. [12]

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Όταν οι Πορτογάλοι εξερευνητές έφτασαν τον 16ο αιώνα, οι ιθαγενείς φυλές της σημερινής Βραζιλίας ήταν συνολικά περίπου 2,5 εκατομμύρια άνθρωποι και είχαν ζήσει ουσιαστικά αμετάβλητοι από τη Λίθινη Εποχή. Από τον αποικισμό της Βραζιλίας από την Πορτογαλία (1500–1822) μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1930, η βραζιλιάνικη οικονομία βασιζόταν στην παραγωγή πρωτογενών προϊόντων για εξαγωγές.

Στην Πορτογαλική Αυτοκρατορία, η Βραζιλία ήταν μια αποικία που υποβλήθηκε σε μια αυτοκρατορική εμπορική πολιτική, η οποία είχε τρεις κύριους οικονομικούς κύκλους παραγωγής μεγάλης κλίμακας - ζάχαρη, χρυσό και από τις αρχές του 19ου αιώνα και μετά, τον καφέ. Η οικονομία της Βραζιλίας εξαρτιόταν σε μεγάλο βαθμό από την εργασία των αφρικανών σκλάβων μέχρι τα τέλη του 19ου αιώνα (περίπου 3 εκατομμύρια εισαγόμενοι Αφρικανοί σκλάβοι). Εκείνη την περίοδο η Βραζιλία ήταν επίσης η αποικία με τον μεγαλύτερο αριθμό Ευρωπαίων εποίκων, οι περισσότεροι από τους Πορτογάλους (συμπεριλαμβανομένων των Αζορέων και των Μαδέιρων) αλλά και ορισμένους Ολλανδούς, Ισπανούς, Άγγλους, Γάλλους, Γερμανούς, Φλαμανδούς, Δανούς, Σκωτσέζους και Σεφαραδίτες Εβραίοι.

Στη συνέχεια, η Βραζιλία γνώρισε μια περίοδο ισχυρής οικονομικής και δημογραφικής ανάπτυξης που συνοδεύτηκε από μαζική μετανάστευση από την Ευρώπη, κυρίως από χώρες όπως την Πορτογαλία (συμπεριλαμβανομένων των Αζορών και της Μαδέρα), την Ιταλία, την Ισπανία, τη Γερμανία, την Πολωνία, την Ουκρανία, την Ελβετία, την Αυστρία και τη Ρωσία. Μικρότερος αριθμός μεταναστών προήλθε επίσης από την Ολλανδία, τη Γαλλία, τη Φινλανδία, την Ισλανδία και τις Σκανδιναβικές χώρες, τη Λιθουανία, το Βέλγιο, τη Βουλγαρία, την Ουγγαρία, την Ελλάδα, τη Λετονία, την Αγγλία, την Ιρλανδία, τη Σκωτία, την Κροατία, τη Τσεχία, τη Μάλτα, τη Βόρεια Μακεδονία και το Λουξεμβούργο, τη Μέση Ανατολή (κυρίως από τον Λίβανο, τη Συρία και την Αρμενία), την Ιαπωνία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νότια Αφρική, μέχρι τη δεκαετία του 1930.

Στην πραγματικότητα, η διεθνής μαζική μετανάστευση στη Βραζιλία κατά τον 19ο αιώνα είχε θετικές επιπτώσεις στην ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου της χώρας. Οι μετανάστες συνήθως εμφάνιζαν καλύτερη επίσημη και άτυπη εκπαίδευση από τους γηγενείς Βραζιλιάνους και έτειναν να έχουν περισσότερο επιχειρηματικό πνεύμα. Η άφιξή τους ήταν επωφελής για την περιοχή, όχι μόνο λόγω των δεξιοτήτων και των γνώσεων που έφεραν οι ίδιοι στη χώρα, αλλά και λόγω των επιπτώσεων του ανθρώπινου κεφαλαίου τους στον γηγενή πληθυσμό της Βραζιλίας. Οι επιπτώσεις της διάχυσης του ανθρώπινου κεφαλαίου ήταν ισχυρότερες σε περιοχές με τους μεγαλύτερους αριθμούς μεταναστών και οι θετικές επιπτώσεις εξακολουθούν να είναι ορατές μέχρι σήμερα, σε ορισμένες περιοχές. [13]

Το 2007, με πληθυσμό άνω των 209 εκατομμυρίων και άφθονους φυσικούς πόρους, η Βραζιλία είναι μία από τις δέκα μεγαλύτερες αγορές στον κόσμο, παράγοντας δεκάδες εκατομμύρια τόνους χάλυβα, 26 εκατομμύρια τόνους τσιμέντου, 3,5 εκατομμύρια τηλεοράσεις και 3 εκατομμύρια ψυγεία. Επιπλέον, περίπου 70 εκατομμύρια κυβικά μέτρα πετρελαίου επεξεργάζονταν ετησίως σε καύσιμα, λιπαντικά, αέριο προπάνιο και σε ένα ευρύ φάσμα εκατοντάδων πετροχημικών. [14] [15]

Η Βραζιλία έχει τουλάχιστον 161.500 χιλιόμετρα ασφαλτοστρωμένων δρόμων, περισσότερα από 150 γιγαβάτ εγκατεστημένης ισχύος ηλεκτρικής ενέργειας [16] και το πραγματικό κατά κεφαλήν ΑΕΠ της ξεπέρασε τα 9.800 δολάρια ΗΠΑ το 2017 [2] [17] Ο βιομηχανικός της τομέας αντιπροσωπεύει τα τρία πέμπτα της βιομηχανικής παραγωγής της οικονομίας της Λατινικής Αμερικής. [18] Η επιστημονική και τεχνολογική ανάπτυξη της χώρας υποστηρίζεται ότι είναι ελκυστική για άμεσες ξένες επενδύσεις, το 2019, η Βραζιλία κατέλαβε τον 4ο μεγαλύτερο προορισμό ξένων επενδύσεων, πίσω μόνο από τις Ηνωμένες Πολιτείες, την Κίνα και τη Σιγκαπούρη. [19]

Ο γεωργικός τομέας, που τοπικά ονομάζεται agronegócio (αγρο-επιχειρείν), υπήρξε επίσης δυναμικός: για δύο δεκαετίες αυτός ο τομέας κράτησε τη Βραζιλία μεταξύ των πιο παραγωγικών χωρών σε περιοχές που σχετίζονται με τον αγροτικό τομέα. [18] Ο αγροτικός τομέας και ο τομέας εξόρυξης στήριξαν επίσης τα εμπορικά πλεονάσματα που επέτρεψαν τεράστια νομισματικά κέρδη και αποπληρωμή του εξωτερικού χρέους. Λόγω της ύφεσης στις δυτικές οικονομίες, η Βραζιλία βρέθηκε το 2010 να προσπαθεί να σταματήσει την ανατίμηση του νομίσματος της. [20]

Στοιχεία από την Asian Development Bank και το Tax Justice Network δείχνουν ότι η αφορολόγητη «σκιώδης» οικονομία της Βραζιλίας είναι 39% του ΑΕΠ. [21]

Μία από τις σημαντικότερες υποθέσεις διαφθοράς στη Βραζιλία αφορά την εταιρεία Όντεμπρεχτ. Από τη δεκαετία του 1980, η Όντεμπρεχτ έχει ξοδέψει αρκετά δισεκατομμύρια δολάρια με τη μορφή δωροδοκιών για να δωροδοκήσει βουλευτές για να ψηφίσουν υπέρ της. Σε δημοτικό επίπεδο, η διαφθορά της Όντεμπρεχτ στόχευε στην «υποκίνηση των ιδιωτικοποιήσεων», ιδιαίτερα στη διαχείριση ύδρευσης και αποχέτευσης. [22]

Δεδομένα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πληθωρισμός 1981-1995
Πληθωρισμός 1996-2022

Ο παρακάτω πίνακας δείχνει τους κύριους οικονομικούς δείκτες την περίοδο 1980–2021 (με εκτιμήσεις του ΔΝΤ για το 2022-2027). Ο πληθωρισμός κάτω του 5% είναι πράσινος. [23]

Έτος ΑΕΠ
ολικό, δις $)
Κατά κεφαλήν ΑΕΠ
(ολικό, δις $)
ΑΕΠ
(ονομαστικό, δις $)
Κατά κεφαλήν ΑΕΠ
(ονομαστικό, δις $)
Αύξηση ΑΕΠ
(πραγματική)
Πληθωρισμός
(%)
Ανεργία
(%)
Χρέος Γενικής Κυβέρνησης
(ως ποσοστό του ΑΕΠ)
1980 570.5 4,811.9 145.8 1,229.9 Αύξηση9.2% Αρνητική αύξηση90.2% n/a n/a
1981 Αύξηση597.0 Αύξηση4,925.3 Αύξηση167.6 Αύξηση1,382.5 Μείωση-4.4% Αρνητική αύξηση101.7% n/a n/a
1982 Αύξηση637.7 Αύξηση5,147.3 Αύξηση179.2 Αύξηση1,446.2 Αύξηση0.6% Αρνητική αύξηση100.6% n/a n/a
1983 Αύξηση640.1 Μείωση5,057.3 Μείωση143.7 Μείωση1,134.9 Μείωση-3.4% Αρνητική αύξηση135.0% n/a n/a
1984 Αύξηση698.4 Αύξηση5,402.7 Μείωση143.0 Μείωση1,105.9 Αύξηση5.3% Αρνητική αύξηση192.1% n/a n/a
1985 Αύξηση777.4 Αύξηση5,890.6 Αύξηση226.9 Αύξηση1,719.5 Αύξηση7.9% Αρνητική αύξηση226.0% n/a n/a
1986 Αύξηση852.9 Αύξηση6,334.2 Αύξηση263.3 Αύξηση1,955.1 Αύξηση7.5% Αρνητική αύξηση147.1% n/a n/a
1987 Αύξηση905.5 Αύξηση6,596.4 Αύξηση286.5 Αύξηση2,087.4 Αύξηση3.6% Αρνητική αύξηση228.3% n/a n/a
1988 Αύξηση939.9 Αύξηση6,722.2 Αύξηση320.1 Αύξηση2,289.4 Αύξηση0.3% Αρνητική αύξηση629.1% n/a n/a
1989 Αύξηση1,008.0 Αύξηση7,083.3 Αύξηση439.4 Αύξηση3,087.9 Αύξηση3.2% Αρνητική αύξηση1430.7% n/a n/a
1990 Μείωση1,002.1 Μείωση6,836.1 Αύξηση455.3 Αύξηση3,106.1 Μείωση-4.2% Αρνητική αύξηση2947.7% n/a n/a
1991 Αύξηση1,046.7 Αύξηση7,020.5 Μείωση399.2 Μείωση2,677.8 Αύξηση1.0% Αρνητική αύξηση432.8% 10.1% n/a
1992 Αύξηση1,065.6 Αύξηση7,031.3 Μείωση382.5 Μείωση2,523.7 Μείωση-0.5% Αρνητική αύξηση952.0% Αρνητική αύξηση11.6% n/a
1993 Αύξηση1,141.7 Αύξηση7,414.4 Αύξηση429.2 Αύξηση2,787.2 Αύξηση4.7% Αρνητική αύξηση1927.4% Θετική μείωση11.0% n/a
1994 Αύξηση1,228.3 Αύξηση7,852.0 Αύξηση546.8 Αύξηση3,495.2 Αύξηση5.3% Αρνητική αύξηση2075.8% Θετική μείωση10.5% n/a
1995 Αύξηση1,309.4 Αύξηση8,242.0 Αύξηση770.9 Αύξηση4,852.0 Αύξηση4.4% Αρνητική αύξηση66.0% Θετική μείωση9.9% n/a
1996 Αύξηση1,362.9 Αύξηση8,333.7 Αύξηση851.1 Αύξηση5,204.6 Αύξηση2.2% Αρνητική αύξηση15.8% Αρνητική αύξηση11.2% n/a
1997 Αύξηση1,433.4 Αύξηση8,629.7 Αύξηση883.9 Αύξηση5,321.1 Αύξηση3.4% Αρνητική αύξηση6.9% Αρνητική αύξηση11.6% n/a
1998 Αύξηση1,454.5 Μείωση8,622.0 Μείωση864.3 Μείωση5,123.5 Αύξηση0.3% Αύξηση3.2% Αρνητική αύξηση14.7% n/a
1999 Αύξηση1,481.9 Αύξηση8,652.9 Μείωση599.6 Μείωση3,501.4 Αύξηση0.5% Αύξηση4.9% Σταθερό14.7% n/a
2000 Αύξηση1,581.9 Αύξηση9,103.8 Αύξηση655.5 Αύξηση3,772.1 Αύξηση4.4% Αρνητική αύξηση7.0% Θετική μείωση13.9% 65.6%
2001 Αύξηση1,640.1 Αύξηση9,307.5 Μείωση560.0 Μείωση3,177.9 Αύξηση1.4% Αρνητική αύξηση6.8% Θετική μείωση12.5% Αρνητική αύξηση70.1%
2002 Αύξηση1,716.5 Αύξηση9,616.2 Μείωση509.8 Μείωση2,856.0 Αύξηση3.1% Αρνητική αύξηση8.5% Αρνητική αύξηση13.0% Αρνητική αύξηση78.8%
2003 Αύξηση1,770.3 Αύξηση9,796.6 Αύξηση558.2 Αύξηση3,089.1 Αύξηση1.1% Αρνητική αύξηση14.7% Αρνητική αύξηση13.7% Θετική μείωση73.8%
2004 Αύξηση1,922.6 Αύξηση10,513.5 Αύξηση669.3 Αύξηση3,660.0 Αύξηση5.8% Αρνητική αύξηση6.6% Θετική μείωση12.9% Θετική μείωση70.1%
2005 Αύξηση2,046.3 Αύξηση11,061.8 Αύξηση891.6 Αύξηση4,819.9 Αύξηση3.2% Αρνητική αύξηση6.9% Θετική μείωση11.4% Θετική μείωση68.6%
2006 Αύξηση2,193.1 Αύξηση11,723.7 Αύξηση1,107.6 Αύξηση5,921.2 Αύξηση4.0% Αύξηση4.2% Αρνητική αύξηση11.5% Θετική μείωση65.8%
2007 Αύξηση2,389.0 Αύξηση12,637.9 Αύξηση1,397.1 Αύξηση7,390.7 Αύξηση6.1% Αύξηση3.6% Θετική μείωση10.9% Θετική μείωση64.1%
2008 Αύξηση2,558.9 Αύξηση13,396.6 Αύξηση1,695.9 Αύξηση8,878.4 Αύξηση5.1% Αρνητική αύξηση5.7% Θετική μείωση9.4% Θετική μείωση62.3%
2009 Αύξηση2,572.1 Μείωση13,328.0 Μείωση1,669.2 Μείωση8,649.6 Μείωση-0.1% Αύξηση4.9% Αρνητική αύξηση9.7% Αρνητική αύξηση65.5%
2010 Αύξηση2,798.9 Αύξηση14,361.5 Αύξηση2,208.7 Αύξηση11,333.0 Αύξηση7.5% Αύξηση5.0% Θετική μείωση8.5% Θετική μείωση63.0%
2011 Αύξηση2,970.6 Αύξηση15,109.7 Αύξηση2,614.0 Αύξηση13,295.9 Αύξηση4.0% Αρνητική αύξηση6.6% Θετική μείωση7.8% Θετική μείωση61.2%
2012 Αύξηση2,998.5 Αύξηση15,120.1 Μείωση2,464.1 Μείωση12,424.9 Αύξηση1.9% Αρνητική αύξηση5.4% Θετική μείωση7.4% Αρνητική αύξηση62.2%
2013 Αύξηση3,133.9 Αύξηση15,669.2 Αύξηση2,471.7 Μείωση12,358.3 Αύξηση3.0% Αρνητική αύξηση6.2% Θετική μείωση7.2% Θετική μείωση60.2%
2014 Αύξηση3,187.2 Αύξηση15,800.1 Μείωση2,456.1 Μείωση12,175.7 Αύξηση0.5% Αρνητική αύξηση6.3% Θετική μείωση6.9% Αρνητική αύξηση62.3%
2015 Μείωση3,014.8 Μείωση14,816.3 Μείωση1,800.0 Μείωση8,846.5 Μείωση-3.5% Αρνητική αύξηση9.0% Αρνητική αύξηση8.6% Αρνητική αύξηση72.6%
2016 Μείωση2,939.1 Μείωση14,326.1 Μείωση1,796.6 Μείωση8,757.3 Μείωση-3.3% Αρνητική αύξηση8.7% Αρνητική αύξηση11.7% Αρνητική αύξηση78.3%
2017 Αύξηση3,018.7 Αύξηση14,596.9 Αύξηση2,063.5 Αύξηση9,978.1 Αύξηση1.3% Αύξηση3.4% Αρνητική αύξηση12.9% Αρνητική αύξηση83.6%
2018 Αύξηση3,145.9 Αύξηση15,088.8 Μείωση1,916.9 Μείωση9,194.1 Αύξηση1.8% Αύξηση3.7% Θετική μείωση12.4% Αρνητική αύξηση85.6%
2019 Αύξηση3,241.3 Αύξηση15,424.1 Μείωση1,873.3 Μείωση8,914.2 Αύξηση1.2% Αύξηση3.7% Θετική μείωση12.0% Αρνητική αύξηση87.9%
2020 Μείωση3,153.1 Μείωση14,890.5 Μείωση1,448.6 Μείωση6,840.7 Μείωση-3.9% Αύξηση3.2% Αρνητική αύξηση13.8% Αρνητική αύξηση98.7%
2021 Αύξηση3,435.9 Αύξηση16,160.5 Αύξηση1,608.1 Αύξηση7,563.6 Αύξηση4.6% Αρνητική αύξηση8.3% Θετική μείωση13.2% Θετική μείωση93.0%
2022 Αύξηση3,782.8 Αύξηση17,683.8 Αύξηση1,894.7 Αύξηση8,857.5 Αύξηση2.8% Αρνητική αύξηση9.4% Θετική μείωση9.8% Θετική μείωση88.2%
2023 Αύξηση3,958.0 Αύξηση18,396.0 Αύξηση2,059.4 Αύξηση9,571.8 Αύξηση1.0% Αύξηση4.7% Θετική μείωση9.5% Αρνητική αύξηση88.9%
2024 Αύξηση4,118.1 Αύξηση19,034.7 Αύξηση2,200.9 Αύξηση10,173.1 Αύξηση1.9% Αύξηση3.9% Σταθερό9.5% Αρνητική αύξηση90.6%
2025 Αύξηση4,278.5 Αύξηση19,673.1 Αύξηση2,319.5 Αύξηση10,665.2 Αύξηση2.0% Αύξηση3.0% Σταθερό9.5% Αρνητική αύξηση92.2%
2026 Αύξηση4,445.6 Αύξηση20,335.2 Αύξηση2,436.7 Αύξηση11,146.0 Αύξηση2.0% Αύξηση3.0% Σταθερό9.5% Αρνητική αύξηση93.2%
2027 Αύξηση4,621.8 Αύξηση20,823.9 Αύξηση2,568.1 Αύξηση11,570.5 Αύξηση2.0% Αύξηση3.0% Σταθερό9.5% Αρνητική αύξηση93.3%

Συνιστώσες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο τομέας των υπηρεσιών είναι η μεγαλύτερη συνιστώσα του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) με 67%, ακολουθούμενος από τον βιομηχανικό τομέα με 27,5%. Η γεωργία αντιπροσωπεύει το 5,5 % του ΑΕΠ (2011). [24] Το εργατικό δυναμικό της Βραζιλίας υπολογίζεται σε 100,77 εκατομμύρια, εκ των οποίων το 10 % απασχολείται στη γεωργία, το 19% στον τομέα της βιομηχανίας και το 71% στον τομέα των υπηρεσιών.

Αγροτικός τομέας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οικονομική δραστηριότητα στη Βραζιλία (1977).

Η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός στον κόσμο ζαχαροκάλαμου, σόγιας, καφέ, πορτοκαλιού, guaraná, και βραζιλιάνικων καρυδιών. Είναι ένας από τους 5 κορυφαίους παραγωγούς καλαμποκιού, παπάγιας, καπνού, ανανά, μπανάνας, βαμβακιού, φασολιών, καρύδας, καρπουζιών και λεμονιών. Επίσης είναι ένας από τους 10 κορυφαίους παγκοσμίως παραγωγούς κακάο, κάσιους, αβοκάντο, μανταρινιών, λωτών, μάνγκο, γκουάβα, ρύζι, σόργο και ντομάτα, καθώς και είναι ένας από τους 15 κορυφαίους παγκοσμίως παραγωγούς σταφυλιών, μήλων, πεπονιών, φυστικιών, σύκων, ροδάκινων, κρεμμυδιών, φοινικέλαιων και φυσικού καουτσούκ. [25]

Στην παραγωγή ζωικών πρωτεϊνών, η Βραζιλία είναι σήμερα μία από τις μεγαλύτερες χώρες στον κόσμο. Το 2019, η χώρα ήταν ο μεγαλύτερος εξαγωγέας κρέατος κοτόπουλου στον κόσμο. [26] [27] Ήταν επίσης ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός βοείου κρέατος, [28] ο τρίτος μεγαλύτερος παραγωγός γάλακτος στον κόσμο, [29] ο τέταρτος μεγαλύτερος παραγωγός χοιρινού κρέατος [30] και ο έβδομος μεγαλύτερος παραγωγός αυγών στον κόσμο. [31]

Οι αγροτικές επιχειρήσεις συμβάλλουν στο εμπορικό ισοζύγιο της Βραζιλίας, παρά τους εμπορικούς δασμούς και τις πολιτικές επιδοτήσεων που υιοθετούν οι ανεπτυγμένες χώρες. [32]

Σε διάστημα πενήντα πέντε ετών (1950 έως 2005), ο πληθυσμός της Βραζιλίας αυξήθηκε από 51 εκατομμύρια σε περίπου 187 εκατομμύρια κατοίκους, αύξηση άνω του 2% ετησίως. Η Βραζιλία δημιούργησε και επέκτεινε έναν σύνθετο τομέα αγροτικών επιχειρήσεων. [32] Ωστόσο, ορισμένα από αυτά είναι σε βάρος του περιβάλλοντος, συμπεριλαμβανομένου του Αμαζονίου.

Η σημασία που δίνεται στον αγροτικό παραγωγό λαμβάνει χώρα με τη μορφή του σχεδίου γεωργίας και κτηνοτροφίας και μέσω ενός άλλου προγράμματος επιδότησης που απευθύνεται στην οικογενειακή γεωργία, την οποία εγγυάται τη χρηματοδότηση εξοπλισμού και καλλιέργειας και ενθαρρύνει τη χρήση της νέας τεχνολογίας. Όσον αφορά την οικογενειακή γεωργία, πάνω από 800 χιλιάδες κάτοικοι της υπαίθρου βοηθούνται με προγράμματα πιστώσεων, έρευνας και επέκτασης. Διατίθεται ειδικό πιστωτικό όριο για γυναίκες και νέους αγρότες. [32]

Η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας κρέατος πουλερικών στον κόσμο.

Από την άλλη πλευρά, με το πρόγραμμα μεταρύθμισης γης, στόχος της χώρας είναι να παρέχει κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης και εργασίας για οικογένειες που ζουν σε περιοχές που έχει παραχωρήσει το κράτος, μια πρωτοβουλία ικανή να δημιουργήσει θέσεις εργασίας. Μέσω εταιρικών σχέσεων, δημόσιων πολιτικών και διεθνών συνεργασιών, η κυβέρνηση εργάζεται για την εξασφάλιση υποδομών για τους οικισμούς, ακολουθώντας τα παραδείγματα των σχολείων και των καταστημάτων υγείας. Η ιδέα είναι ότι η πρόσβαση στη γη αντιπροσωπεύει απλώς το πρώτο βήμα προς την εφαρμογή ενός ποιοτικού προγράμματος αγροτικής μεταρρύθμισης. [32]

Πάνω από 600.000 km 2 γης χωρίζονται σε περίπου πέντε χιλιάδες περιοχές αγροτικής ιδιοκτησίας. Μια γεωργική περιοχή με τρία σύνορα επί του παρόντος: την κεντροδυτική περιοχή (σαβάνα), τη βόρεια περιοχή (περιοχή μετάβασης) και τμήματα της βορειοανατολικής περιοχής (ημιάνυδρη). Στην πρώτη γραμμή των καλλιεργειών σιτηρών, που παράγουν πάνω από 110 εκατομμύρια τόνους/έτος, βρίσκεται η σόγια, η οποία αποδίδει 50 εκατομμύρια τόνους. [32]

Στον τομέα της κτηνοτροφίας, τα «βοειδή», που εκτρέφονται σε βοσκοτόπια, με δίαιτα με σανό και μεταλλικά άλατα, κατέκτησε αγορές στην Ασία, την Ευρώπη και την Αμερική, ιδιαίτερα μετά την περίοδο του φόβου της «νόσος των τρελών αγελάδων». Η Βραζιλία έχει το μεγαλύτερο κοπάδι βοοειδών στον κόσμο, με 198 εκατομμύρια, [33] που είναι υπεύθυνη για εξαγωγές άνω του 1 USD δισεκατομμύριο/έτος. [32]

Πρωτοπόρος και ηγέτης στην κατασκευή κυτταρίνης ξυλείας, η Βραζιλία έχει επίσης επιτύχει θετικά αποτελέσματα στον τομέα της συσκευασίας, στον οποίο είναι ο πέμπτος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός. Στις ξένες αγορές, αντιπροσωπεύει το 25% των παγκόσμιων εξαγωγών ακατέργαστου ζαχαροκάλαμου και ραφιναρισμένης ζάχαρης. Είναι ο παγκόσμιος ηγέτης στις εξαγωγές σόγιας και είναι υπεύθυνος για το 80% του χυμού πορτοκαλιού του πλανήτη και από το 2003, έχει τα υψηλότερα ποσοστά πωλήσεων για το βόειο κρέας και το κοτόπουλο. [32]

Εξόρυξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραγωγή χρυσού στην περιοχή του Παντανάλ.

Στον τομέα της εξόρυξης, η Βραζιλία ξεχωρίζει στην εξόρυξη σιδηρομεταλλεύματος (όπου είναι ο δεύτερος εξαγωγέας παγκοσμίως), χαλκού, χρυσού, βωξίτη (ένας από τους 5 μεγαλύτερους παραγωγούς στον κόσμο), μαγγανίου (ένας από τους 5 μεγαλύτερους παραγωγούς στον κόσμο), τον κασσίτερο (ένας από τους μεγαλύτερους παραγωγούς στον κόσμο), το νιόβιο (συμπυκνώνει το 98% των αποθεμάτων που είναι γνωστά στον κόσμο) και το νικέλιο. Όσον αφορά τους πολύτιμους λίθους, η Βραζιλία είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός αμέθυστου, τοπάζι, αχάτη στον κόσμο και ένας από τους κύριους παραγωγούς τουρμαλίνης, σμαραγδιού, Ακουαμαρίνας, γρανάτη και οπάλιου. [34] [35] [36] [37] [38] [39]

Το 2019, τα στοιχεία της Βραζιλίας ήταν τα εξής: ήταν ο μεγαλύτερος παραγωγός νιοβίου στον κόσμο (88,9 χιλιάδες τόνοι). [40] ο 2ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός τανταλίου (430 τόνοι). [41] ο 2ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός σιδηρομεταλλεύματος (405 εκατομμύρια τόνοι). [42] ο 4ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός μαγγανίου (1,74 εκατομμύρια τόνοι). [43] ο 4ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός βωξίτη (34 εκατομμύρια τόνοι). [44] ο 4ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός βαναδίου (5,94 χιλιάδες τόνοι). [45] ο 5ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός λιθίου (2,4 χιλιάδες τόνοι). [46] ο 6ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός κασσίτερου (14 χιλιάδες τόνοι). [47] ο 8ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός νικελίου (60,6 χιλιάδες τόνοι). [48] ο 8ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός φωσφορικών αλάτων (4,7 εκατομμύρια τόνοι). [49] ο 12ος μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού παγκοσμίως (90 τόνοι). [50] ο 14ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός χαλκού (360 χιλιάδες τόνοι). [51] [52] ο 14ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός τιτανίου (25 χιλιάδες τόνοι). [53] ο 13ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός γύψου (3 εκατομμύρια τόνοι). [54] ο 3ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός γραφίτη (96 χιλιάδες τόνοι). [55] ο 21ος μεγαλύτερος παραγωγός θείου στον κόσμο (500 χιλιάδες τόνοι). [56] ο 9ος μεγαλύτερος παγκόσμιος παραγωγός αλατιού (7,4 εκατομμύρια τόνοι). [57] εκτός του ότι είχε παραγωγή χρωμίου 200 χιλιάδες τόνους. [52]

Βιομηχανία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βραζιλία έχει τον δεύτερο μεγαλύτερο μεταποιητικό τομέα στην Αμερική. Αντιπροσωπεύοντας το 28,5% του ΑΕΠ, οι βιομηχανίες της Βραζιλίας κυμαίνονται από αυτοκίνητα, χάλυβα και πετροχημικά έως υπολογιστές, αεροσκάφη και διαρκή καταναλωτικά αγαθά. Με την αυξημένη οικονομική σταθερότητα που παρέχεται από το Plano Real, οι βραζιλιάνικες και πολυεθνικές επιχειρήσεις έχουν επενδύσει σε μεγάλο βαθμό σε νέο εξοπλισμό και τεχνολογία, μεγάλο μέρος των οποίων έχει αγοραστεί από αμερικανικές εταιρείες.

Η Παγκόσμια Τράπεζα καταγράφει τις κύριες χώρες παραγωγής κάθε χρόνο, με βάση τη συνολική αξία παραγωγής. Σύμφωνα με τη λίστα του 2019, η Βραζιλία έχει την 13η πολυτιμότερη βιομηχανία στον κόσμο (173,6 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ). Στην Αμερική, είναι δεύτερη μόνο μετά τις Ηνωμένες Πολιτείες (2η θέση) και το Μεξικό (12η θέση). [58] Στη βιομηχανία τροφίμων, το 2019, η Βραζιλία ήταν ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας επεξεργασμένων τροφίμων στον κόσμο. [59] [60] [61] Το 2016, η χώρα ήταν ο 2ος μεγαλύτερος παραγωγός χαρτοπολτού στον κόσμο και ο 8ος παραγωγός χαρτιού. [62] [63] [64] Στη βιομηχανία υποδημάτων, το 2019, η Βραζιλία κατέλαβε την 4η θέση μεταξύ των παγκόσμιων παραγωγών. [65] [66] [67] [68] Το 2019, η χώρα ήταν ο 8ος παραγωγός οχημάτων και ο 9ος παραγωγός χάλυβα στον κόσμο. [69] [70] [71] Το 2018, η χημική βιομηχανία της Βραζιλίας ήταν η 8η στον κόσμο. [72] [73] [74] Στην κλωστοϋφαντουργία, η Βραζιλία, αν και ήταν μεταξύ των 5 μεγαλύτερων παραγωγών παγκοσμίως το 2013, είναι πολύ λίγο ενσωματωμένη στο παγκόσμιο εμπόριο. [75] Στον τομέα των αερομεταφορών, η Βραζιλία έχει την Embraer, τον τρίτο μεγαλύτερο κατασκευαστή αεροσκαφών στον κόσμο, πίσω από την Boeing και την Airbus.

Η Βραζιλία έχει επίσης μια ποικιλόμορφη και εξελιγμένη βιομηχανία υπηρεσιών. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο τραπεζικός τομέας αντιπροσώπευε το 16% του ΑΕΠ. Αν και υπόκειται σε σημαντική αναμόρφωση, ο κλάδος των χρηματοοικονομικών υπηρεσιών της Βραζιλίας παρέχει στις τοπικές επιχειρήσεις ένα ευρύ φάσμα προϊόντων και προσελκύει πολλούς νεοεισερχόμενους, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών χρηματοπιστωτικών εταιρειών. Στις 8 Μαΐου 2008, το Χρηματιστήριο του Σάο Πάολο (Bovespa) και το Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων και Μελλοντικής Εκπλήρωσης της Βραζιλίας (BM&F) με έδρα το Σάο Πάολο συγχωνεύτηκαν, δημιουργώντας το BM&F Bovespa, ένα από τα μεγαλύτερα χρηματιστήρια στον κόσμο. Επίσης, ο μέχρι πρότινος μονοπωλιακός κλάδος των αντασφαλίσεων ανήκει σε τρίτες εταιρείες. [76]

Οι αποδεδειγμένοι ορυκτοί πόροι είναι εκτεταμένοι. Τα μεγάλα αποθέματα σιδήρου και μαγγανίου αποτελούν σημαντικές πηγές βιομηχανικών πρώτων υλών και κερδών από εξαγωγές. Τα κοιτάσματα νικελίου, κασσίτερου, χρωμίτη, ουρανίου, βωξίτη, βηρυλλίου, χαλκού, μολύβδου, βολφραμίου, ψευδαργύρου, χρυσού και άλλων ορυκτών αξιοποιούνται. Ο άνθρακας υψηλής ποιότητας ποιότητας οπτανθρακοποίησης που απαιτείται στη βιομηχανία χάλυβα είναι σε έλλειψη.

Δημιουργικές Βιομηχανίες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η πρώτη μελέτη για τον αντίκτυπο των Δημιουργικών Βιομηχανιών στην οικονομία της Βραζιλίας δημοσιεύτηκε από το FIRJAN. [77] Η δημιουργική οικονομία στη Λατινική Αμερική ονομάστηκε «Πορτοκαλί Οικονομία» [78] σε μια δημοσίευση που κυκλοφόρησε από την Inter-American Development Bank. Αυτή η μελέτη του 2013 αποτίμησε την Πορτοκαλί Οικονομία της Βραζιλίας σε 66,87 δισεκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ παρέχοντας 5.280.000 θέσεις εργασίας και υπεύθυνη για 9,414 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ σε εξαγωγές, με την αξία των δημιουργικών εξαγωγών να είναι υψηλότερη από την αξία των 8,016 εκατομμυρίων δολαρίων ΗΠΑ των εξαγωγών καφέ κατά την ίδια περίοδο.

Παραλίες στο Μασεϊό.

Μια μελέτη του 2021 για τους Εντατικούς Τομείς Διανοητικής Ιδιοκτησίας στην Οικονομία της Βραζιλίας [79] πραγματοποιήθηκε ως μέρος της Εθνικής Στρατηγικής για την Πνευματική Ιδιοκτησία 2021–2030. [80] Η μελέτη διαπίστωσε ότι 450 από τις 673 οικονομικές τάξεις θα μπορούσαν να ταξινομηθούν ως τομείς έντασης IP που απασχολούσαν συλλογικά 19,3 εκατομμύρια άτομα. Το μερίδιο του ΑΕΠ μεταξύ 2014 και 2016 σε αυτές τις οικονομικές τάξεις ανήλθε σε 2,1 τρισεκατομμύρια ρεάλ ή 44,2% του ΑΕΠ κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.

Τουρισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη λίστα των παγκόσμιων τουριστικών προορισμών, το 2018, η Βραζιλία ήταν η 48η χώρα με τις περισσότερες επισκέψεις, με 6,6 εκατομμύρια τουρίστες (και έσοδα 5,9 δισεκατομμύρια δολάρια). Ο τουρισμός στη Νότια Αμερική στο σύνολό του εξακολουθεί να είναι υπανάπτυκτος: στην Ευρώπη, για παράδειγμα, οι χώρες λαμβάνουν ετήσια έσοδα όπως 73,7 δισεκατομμύρια δολάρια στην Ισπανία, η οποία δέχεται 82,7 εκατομμύρια τουρίστες ή 67,3 δισεκατομμύρια στη Γαλλία, η οποία δέχεται 89,4 εκατομμύρια τουρίστες. Ενώ η Ευρώπη δέχτηκε 710 εκατομμύρια τουρίστες το 2018, η Ασία 347 εκατομμύρια και η Βόρεια Αμερική 142,2 εκατομμύρια, η Νότια Αμερική δέχθηκε μόνο 37 εκατομμύρια, η Κεντρική Αμερική 10,8 εκατομμύρια και η Καραϊβική 25,7 εκατομμύρια. [81]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Is Brazil's Economy Getting Too Hot?
  2. 2,0 2,1 «World Economic Outlook Database, April 2022». IMF (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2022. 
  3. «World Economic Outlook Database, April 2022». IMF.org. International Monetary Fund. 19 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2022. 
  4. «World Economic Outlook Database, April 2022». IMF.org. International Monetary Fund. 19 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2022. 
  5. «Brazil: Gross domestic product (GDP) in current prices». 
  6. «World Economic Outlook Database, April 2022». IMF.org. International Monetary Fund. 19 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2022. 
  7. «World Economic Outlook Database, April 2022». IMF.org. International Monetary Fund. 19 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 19 Απριλίου 2022. 
  8. «Brazil's Economy Projected to shrink | Al Jazeera America». 
  9. «Forbes billionaires». https://www.forbes.com/billionaires/. 
  10. Brazil is invited to start the OECD accession process
  11. «Archived copy» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 2 Φεβρουαρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουνίου 2020. 
  12. Petrobras passa a ser a empresa mais valiosa da América Latina
  13. Baten, Jörg; Stolz, Yvonne; Botelho, Tarcísio (2013). «Growth Effects of 19th century mass migration: "Fome Zero" for Brazil?». European Review of Economic History 17-1: 95–121. 
  14. «Why Invest in Brazil» (στα αγγλικά). M&A Advisors Brazil. 23 August 2018. https://www.capitalinvest-group.com/en/invest-in-brazil-ma-guide/. Ανακτήθηκε στις 12 October 2018. 
  15. «Brazil - Population 2017» (στα αγγλικά). countryeconomy.com. https://countryeconomy.com/demography/population/brazil. Ανακτήθηκε στις 12 October 2018. 
  16. «BIG - Banco de Informa es de Gera o». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Φεβρουαρίου 2013. 
  17. «Brazil GDP per capita, 1980–2017 – knoema.com» (στα αγγλικά). Knoema. https://knoema.com/atlas/Brazil/GDP-per-capita. Ανακτήθηκε στις 12 October 2018. 
  18. 18,0 18,1 About Brazil Brazilian government.
  19. «Brazil moved to fourth investment destination in the world in 2019». 20 Ιανουαρίου 2020. 
  20. Brazil's Currency Wars – A "Real" Problem Αρχειοθετήθηκε 2014-07-28 στο Wayback Machine. Sounds and Colours.
  21. The Secret Strength of Pakistan's Economy – Businessweek, 2017
  22. «Brazil's Odebrecht scandal, by Anne Vigna (Le Monde diplomatique - English edition, October 2017)». Οκτωβρίου 2017. 
  23. «Report for Selected Countries and Subjects». 
  24. «Brazil - Order and Progress». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 1 Αυγούστου 2014. 
  25. «Production of Brazil in 2018, by FAO». 
  26. «Conheça os 3 países que desafiam o Brasil nas exportações de frango». Avicultura Industrial. 
  27. Formigoni, Ivan (30 Μαΐου 2019). «Maiores exportadores de carne de frango entre 2015 e 2019». 
  28. «IBGE: rebanho de bovinos tinha 218,23 milhões de cabeças em 2016 | BeefPoint». beefpoint.com.br. 
  29. «Brasil é o 3º maior produtor de leite do mundo, superando o padrão Europeu em alguns municípios». 8 Φεβρουαρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 31 Οκτωβρίου 2020. 
  30. «Principais países produtores de carne suína entre 2017 e 2019». 23 Ιουλίου 2019. 
  31. «Brasil é sétimo maior produtor mundial de ovos». Avicultura Industrial. 
  32. 32,0 32,1 32,2 32,3 32,4 32,5 32,6 Agriculture Brazilian Government.
  33. Indicators Brazilian Government.
  34. «ANM». gov.br Agência Nacional de Mineração. 
  35. «Brasil extrai cerca de 2 gramas de ouro por habitante em 5 anos». R7.com. 29 Ιουνίου 2019. 
  36. «G1 > Economia e Negócios - NOTÍCIAS - Votorantim Metais adquire reservas de zinco da Masa». g1.globo.com. 
  37. «Nióbio: G1 visita em MG complexo industrial do maior produtor do mundo». G1. 
  38. «Serviço Geológico do Brasil». cprm.gov.br. 
  39. «Rio Grande do Sul: o maior exportador de pedras preciosas do Brasil». Band.com.br. 
  40. «USGS Niobium Production Statistics» (PDF). 
  41. «USGS Tantalum Production Statistics» (PDF). 
  42. «USGS Iron Ore Production Statistics» (PDF). 
  43. «USGS Manganese Production Statistics» (PDF). 
  44. «USGS Bauxite Production Statistics» (PDF). 
  45. «USGS Vanadium Production Statistics» (PDF). 
  46. «USGS Lithium Production Statistics» (PDF). 
  47. «USGS Tin Production Statistics» (PDF). 
  48. «USGS Nickel Production Statistics» (PDF). 
  49. «USGS Phosphate Production Statistics» (PDF). 
  50. «USGS Gold Production Statistics» (PDF). 
  51. «USGS Copper Production Statistics» (PDF). 
  52. 52,0 52,1 «Anuario Mineral Brasileiro». 
  53. «USGS Titanium Production Statistics» (PDF). 
  54. «USGS Gypsum Production Statistics» (PDF). 
  55. «USGS Graphite Production Statistics» (PDF). 
  56. «USGS Sulfur Production Statistics» (PDF). 
  57. «USGS Salt Production Statistics» (PDF). 
  58. «Manufacturing, added value (current US $)». 
  59. «Alimentos Processados | A indústria de alimentos e bebidas na sociedade brasileira atual». alimentosprocessados.com.br. 
  60. «Faturamento da indústria de alimentos cresceu 6,7% em 2019». G1. 
  61. «Indústria de alimentos e bebidas faturou R$ 699,9 bi em 2019». Agência Brasil. 18 Φεβρουαρίου 2020. 
  62. «Produção nacional de celulose cai 6,6% em 2019, aponta Ibá». Valor Econômico. 
  63. «Sabe qual é o estado brasileiro que mais produz Madeira?». 9 Οκτωβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2023. 
  64. «São Mateus é o 6º maior produtor de madeira em tora para papel e celulose no país, diz IBGE». G1. 
  65. «Indústrias calçadistas em Franca, SP registram queda de 40% nas vagas de trabalho em 6 anos». G1. 
  66. Digital, Agência Maya: Criação de Sites e Marketing. «Fenac - Centro de Eventos e Negócios | Produção de calçados deve crescer 3% em 2019». fenac.com.br. 
  67. «Abicalçados apresenta Relatório Setorial 2019». abicalcados.com.br. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Απριλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2023. 
  68. «Exportação de Calçados: Saiba mais». 27 Φεβρουαρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Απριλίου 2022. Ανακτήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου 2023. 
  69. Comércio, Diário do (24 Ιανουαρίου 2020). «Minas Gerais produz 32,3% do aço nacional em 2019». 
  70. «O novo mapa das montadoras, que agora rumam para o interior do País». 8 Μαρτίου 2019. 
  71. «Indústria automobilística do Sul do Rio impulsiona superavit na economia». G1. 
  72. «Indústria Química no Brasil» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2022. 
  73. «Estudo de 2018» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2022. 
  74. «Produção nacional da indústria de químicos cai 5,7% em 2019, diz Abiquim». economia.uol.com.br. 
  75. «Industria Textil no Brasil». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2022. 
  76. «Government breaks reinsurance monopoly, discards privatization (in Portuguese)». Ανακτήθηκε στις 29 Απριλίου 2008. 
  77. «Indústria Criativa - Mapeamento da Indústria Criativa no Brasil (PDF - 1,85 MB)» (PDF). FIRJAN, Sistema (2012). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 10 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2013. 
  78. Restrepo, Márquez, Felipe Buitrago, Iván Duque (2013). «The Orange Economy • An Infinite Opportunity» (PDF). Inter-American Development Bank. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2021. 
  79. Instituto Nacional da Propriedade Industrial (Μαρτίου 2021). «Setores Intensivos em Direitos de Propriedade Intelectual na Economia Brasileira» (PDF). Government of Brazil. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 9 Οκτωβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2021. 
  80. Grupo Interministerial de Propriedade Intelectual. «Estratégia Nacional de Propriedade Intelectual 2021-2030» (PDF). Government of Brazil. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 12 Δεκεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 29 Δεκεμβρίου 2021. 
  81. Highlights of international tourism. World Tourism Organization (UNWTO). 2019. ISBN 9789284421152.