Μάουρο Μπολονίνι

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μάριο Μπολονίνι
Ο Μάουρο Μπολονίνι το 1990
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Mauro Bolognini (Ιταλικά)
Γέννηση28  Ιουνίου 1922[1][2][3]
Πιστόια
Θάνατος14  Μαΐου 2001[1][2][3]
Ρώμη[4]
Αιτία θανάτουΑμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση
Χώρα πολιτογράφησηςΙταλία (1946–2001)
Βασίλειο της Ιταλίας (1922–1946)
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Φλωρεντίας
Ιδιότητασκηνοθέτης κινηματογράφου, σεναριογράφος και θεατρικός σκηνοθέτης[5]
ΑδέλφιαManolo Bolognini
Σημαντικά έργαΗ Βενετσιάνα, Down the Ancient Staircase, Farewell Moscow, Metello και Arrangiatevi!
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μάουρο Μπολονίνι (ιταλικά: Mauro Bolognini‎‎) (Πιστόια, 28 Ιουνίου 1922 - Ρώμη, 14 Μαΐου 2001) ήταν Ιταλός σκηνοθέτης του κινηματογράφου και του θεάτρου. Μετέφερε στη μεγάλη οθόνη πολλά έργα Ιταλών λογοτεχνών του 20ου αιώνα και ήταν γνωστό το ταλέντο του στις αναπαραστάσεις έργων εποχής.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κινηματογράφος και Τηλεόραση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπολονίνι γεννήθηκε στην πόλη Πιστόια της Τοσκάνης το 1922. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας και σκηνογραφία στο Πειραματικό Κέντρο Κινηματογράφου της Ρώμης. Προσέγγισε τη σκηνοθεσία το 1948, αρχικά ως βοηθός σκηνοθέτη του Λουίτζι Τζάμπα ενώ στη συνέχεια δούλεψε στο πλευρό των Γάλλων σκηνοθετών Υβ Αλεγκρέ και Ζαν Ντελανουά.[6] Το 1953 κάνει την πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα με την ταινία Ένας κορίτσαρος σωστός γενίτσαρος, στην οποία βρίσκουμε και τη Σοφία Λόρεν στον πρώτο της σημαντικό ρόλο. Στα χνάρια του νεορεαλισμού γυρίζει τις ταινίες Οι Εραστές το 1956 και Giovani mariti το 1958.

Η συνάντηση με τον σεναριογράφο Πιέρ Πάολο Παζολίνι στην ταινία Μια νύχτα οργίων του 1959 του άνοιξε το δρόμο για μερικές από τις σπουδαιότερες ταινίες του βασισμένες σε λογοτεχνικά κείμενα[7], όπως ο Μπελ Αντόνιο[Σημ 1] και οι Παράνομες σχέσεις[Σημ 2] του 1960, Όταν η σαρξ υποκύπτει[Σημ 3] και Άγουροι πόθοι του 1962[Σημ 4], αλλά και αργότερα με τις ταινίες Μπουμπού, ο ζιγκολό του Μονπαρνάς[Σημ 5] του 1971[8], Κατρακυλώντας στα παλιά σκαλοπάτια[Σημ 6] του 1975 και Οι κληρονόμοι[Σημ 7] του 1976. Οι ταινίες του Ο δρόμος των κακόφημων σπιτιών[Σημ 8] και η Εργατική εξέγερση[Σημ 9] εικονογραφούν την ατμόσφαιρα και το κλίμα της Τοσκάνης. Ειδικά στην Εργατική εξέγερση η ιστορικο-κοινωνική δομή του μυθιστορήματος του Βάσκο Πρατολίνι τον καθοδήγησε ώστε να δημιουργήσει ίσως την καλύτερη ταινία του.[9]

Κατά τη διάρκεια της καριέρας του συνεργάστηκε με σπουδαία ονόματα της μεγάλης οθόνης, ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε την Κλάουντια Καρντινάλε, τον Μαρτσέλλο Μαστρογιάννι, τη Σοφία Λόρεν, τον Αλμπέρτο Σόρντι, την Αντονέλλα Λουάλντι, τον Ρενάτο Σαλβατόρι, την Έλσα Μαρτινέλι, τη Λέα Μασάρι, τον Ζαν Πολ Μπελμοντό, τη Βίρνα Λίζι, την Τζίνα Λολομπρίτζιτα, την Κατρίν Ντενέβ, τον Τζιανκάρλο Τζιανίνι, τον Άντονι Κουίν, τον Μαξ φον Σίντοφ, την Ιζαμπέλ Υπέρ, τον Μπρούνο Γκαντς, τον Τζιάν Μαρία Βολοντέ και τη Λιβ Ούλμαν.

Ο Μπολονίνι ασχολήθηκε πολύ λίγο με την τηλεόραση, σκηνοθέτησε κυρίως έργα εποχής όπως Οι 3 σωματοφύλακες του 1956, Το Μοναστήρι της Πάρμας[10] του 1982 και την Οικογένεια Ρικόρντι του 1995.

Όπερα και θέατρο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Μπολονίνι, από τα μέσα της δεκαετίας του '60, παράλληλα με τη δουλειά του στον κινηματογράφο ασχολήθηκε και με τη σκηνοθεσία της Όπερας. Το ντεμπούτο του το έκανε με το έργο Ερνάνης του Βέρντι στο Θέατρο Μάσιμο Βιτόριο Εμανουέλε του Παλέρμο το 1964. Την ίδια χρονιά ανέβασε την Τόσκα του Πουτσίνι στην όπερα της Ρώμης με μεγάλη επιτυχία.[11] Ακολούθησαν πολλές ακόμη, όπως η Αντριάνα Λεκουβρέρ που ανέβηκε για πρώτη φορά το 1966 στη Φλωρεντία, η Νόρμα του Βιντσέντζο Μπελίνι στη Σκάλα του Μιλάνου το 1972 και στο θέατρο Μπολσόι το 1975, η Αΐντα του Βέρντι στο θέατρο Λα Φενίτσε της Βενετίας το 1978, η Τουραντότ στην Αρένα της Βερόνας το 1979 και Το κορίτσι της Δύσης του Πουτσίνι στη Ρώμη το 1980, Η εύθυμη χήρα του Φραντς Λέχαρ στη Νάπολη το 1985, ο Ντον Κάρλο του Βέρντι το 1991 στη Βενετία και πολλές άλλες.[12] Σε αυτήν την πορεία του ο Μπολονίνι συνεργάστηκε με σπουδαίους ερμηνευτές όπως η Μονσεράτ Καμπαγιέ, η Ράινα Καμπάιβανσκα, η Ρενάτα Σκότο, ο Λουτσιάνο Παβαρόττι και σημαντικούς μουσικούς όπως ο Ρικάρντο Μούτι και ο Ντάνιελ Όρεν.

Ο Μπολονίνι, εκτός από την όπερα, δούλεψε αρκετά και στο θέατρο, ανεβάζοντας κυρίως έργα του κλασικού ρεπερτορίου όπως έργα των Σαίξπιρ, Πίντερ, Ο' Νηλ, αλλά και Ιταλούς συγγραφείς όπως ο Εντουάρντο Ντε Φιλίππο και κυρίως ο Πιραντέλο του οποίου ανέβασε στα τέλη του '80 με αρχές του '90 τρία έργα: Οι γίγαντες του βουνού, Το καπέλο με τα κουδούνια και το Έτσι είναι, αν έτσι νομίζετε. Οι θεατρικές του σκηνοθεσίες, όπως και εκείνες που πραγματοποίησε για την όπερα, εξακολουθούν να παρουσιάζονται στο κοινό.[11]

Ο Μπολονίνι είχε κληθεί στην Ελλάδα ως θεατρικός σκηνοθέτης σε αρκετές παραστάσεις[13]: η πρώτη φορά ήταν το 1978, όταν σκηνοθέτησε την παράσταση Φιλουμένα Μαρτουράνο με την Έλλη Λαμπέτη και τον Δημήτρη Παπαμιχαήλ.[14] Το 1982 ανέλαβε τη σκηνοθεσία της παράστασης Η κυρία με τις καμέλιες με την Αλίκη Βουγιουκλάκη και τον Γιώργο Κιμούλη. Επίσης το 1982 σκηνοθέτησε τη Μάρθα Βούρτση στον μονόλογο Η περούκα σε παράσταση στο Θέατρο Αποθήκη. Το 1992 είχε αναλάβει τη σκηνοθετική επιμέλεια των συναυλιών της Χαρούλας Αλεξίου στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη και δυο χρόνια αργότερα στη συναυλία της στο Ηρώδειο.[15]

Ο Μπολονίνι συνέχισε να εργάζεται μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του '90, οπότε και έμεινε καθηλωμένος στο κρεβάτι από μακροχρόνια ασθένεια. Πέθανε στις 14 Μαΐου 2001 στο σπίτι του στη Ρώμη, σε ηλικία 78 ετών.[16] Η κηδεία του έγινε στις 16 Μαΐου στον ναό Σάντα Μαρία ιν Μοντεσάντο, γνωστό ως «Ο ναός των καλλιτεχνών», στην Πιάτσα ντελ Πόπολο. Η ταφή του έγινε στο Κοιμητήριο της γενέτηράς του, της Πιστόια.

Βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βοηθός σκηνοθέτη
Έτος Πρωτότυπος τίτλος Ελληνικός τίτλος Σκηνοθέτης
1948 Anni difficili Λουίτζι Τζάμπα
1949 Campane a martello Λουίτζι Τζάμπα
1950 Cuori senza frontiere Πέρα απ' τα σύνορα Λουίτζι Τζάμπα
1950 È più facile che un cammello... Λουίτζι Τζάμπα
1951 Signori, in carrozza! Λουίτζι Τζάμπα
1952 Processo alla città Κατηγορώ την Πολιτεία Λουίτζι Τζάμπα
1952 Nez de cuir Πέτσινη μάσκα Υβ Αλεγκρέ
1952 La minute de vérité Όταν η μοίρα προστάζει Ζαν Ντελανουά
1953 Ho scelto l'amore Μάριο Τζάμπι
1953 Lasciateci in pace Μαρίνο Τζιρόλαμι
Σκηνοθέτης
Έτος Πρωτότυπος τίτλος Ελληνικός τίτλος
1953 Ci troviamo in galleria Ένας κορίτσαρος σωστός γενίτσαρος
1954 I cavalieri della regina Τα 4 σπαθιά
1955 La vena d'oro Συγχώρησέ με, μητέρα μου
1956 Gli innamorati Οι εραστές
1956 Guardia, guardia scelta, brigadiere e maresciallo
1957 Marisa la civetta Η μουσίτσα της Ρώμης
1958 Giovani mariti
1959 Arrangiatevi
1959 La notte brava Μια νύχτα οργίων
1960 Il bell'Antonio Μπελ Αντόνιο
1960 La giornata balorda Παράνομες σχέσεις
1961 La viaccia Ο δρόμος των κακόφημων σπιτιών
1962 Senilità Όταν η σαρξ υποκύπτει
1962 Agostino Άγουροι πόθοι
1963 La corruzione Η διαφθορά
1964 La donna è una cosa meravigliosa
1966 Madamigella di Maupin
1967 Arabella Αραμπέλλα, η ωραία τυχοδιώκτης
1969 Un bellissimo novembre Εκείνον τον αξέχαστο Νοέμβρη
1969 L'assoluto naturale Απολύτως φυσικά
1970 Metello Εργατική εξέγερση
1971 Bubù Μπουμπού, ο ζιγκολό του Μονπαρνάς
1972 Imputazione di omicidio per uno studente
1974 Fatti di gente perbene Το αγγελικό πρόσωπο της υψηλής κοινωνίας
1975 Libera, amore mio! Μια σφαίρα έγραψε το τέλος
1975 Per le antiche scale Κατρακυλώντας στα παλιά σκαλοπάτια
1976 L'eredità Ferramonti Οι κληρονόμοι
1977 Gran bollito
1981 La storia vera della signora dalle camelie Η αληθινή ιστορία μιας ελεύθερης γυναίκας
1986 La venexiana Η Βενετσιάνα
1987 Mosca addio
1991 La villa del venerdì
Συνεργασίες σε σπονδυλωτές ταινίες
Έτος Πρωτότυπος τίτλος Ελληνικός τίτλος Επεισόδιο
1964 La mia signora I miei cari και Luciana
1965 Le bambole Οι κούκλες Monsignor Cupido
1965 I tre volti Gli amanti celebri
1966 Le fate Οι βασίλισσες Fata Elena
1967 Le streghe Οι μάγισσες Senso civico
1967 L'amore attraverso i secoli Το πιο παλιό επάγγελμα του κόσμου Notti romane
1968 Capriccio all'italiana Perché? και La gelosa
1978 Dove vai in vacanza? Sarò tutta per te

Σημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Βιταλιάνο Μπρανκάτι
  2. Σε σενάριο του Αλμπέρτο Μοράβια
  3. Από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Ίταλο Σβέβο
  4. Από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Αλμπέρτο Μοράβια
  5. Από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Σαρλ-Λουί Φιλίπ
  6. Εμπνευσμένο από το διήγημα Μέσα από τα τείχη του Μάριο Τομπίνο
  7. Από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Γκαετάνο Κάρλο Κέλι
  8. Από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Μάριο Πρατέζι
  9. Από το ομώνυμο μυθιστόρημα του Βάσκο Πρατολίνι

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 119529394. Ανακτήθηκε στις 14  Οκτωβρίου 2015.
  2. 2,0 2,1 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb12917275b. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. 3,0 3,1 (Αγγλικά) SNAC. w6mb3r03. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  5. www.acmi.net.au/creators/28427.
  6. «Mauro Bolognini». Visit Pistoia. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  7. Enzo Siciliano (2003). «BOLOGNINI, Mauro». Enciclopedia del Cinema Treccani. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  8. Μπάμπης Δερμιτζάκης (7 Απριλίου 2021). «Mauro Bolognini, Bubu (1971)». Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2021. 
  9. David Melville (Νοέμβριος 2006). «Bolognini, Mauro». Senses of Cinema. Ανακτήθηκε στις 8 Αυγούστου 2021. 
  10. «GALLERIA NAZIONALE DI PARMA 1982». youtube. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2021. 
  11. 11,0 11,1 Roberto Cadonici. «Biografia». Centro Mauro Bolognini. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  12. «Lirica». Centro Mauro Bolognini. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2021. 
  13. ««Έφυγε» ο σκηνοθέτης Μάουρο Μπολονίνι». in.gr. 15 Μαΐου 2001. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2021. 
  14. «Το πρόγραμμα της παράσταση Φιλουμένα». Θεατρικά προγράμματα. 3 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2021. 
  15. Γ. Βασιλορεΐζης. «Χάρις Αλεξίου: 50 χρόνια καριέρας (1970 - 2020)». Όγδοο. Ανακτήθηκε στις 18 Αυγούστου 2021. 
  16. «Morto Bolognini, regista dei classici italiani». la Repubblica. 14 Μαΐου 2001. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2021. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]