Ιζαμπέλ Υπέρ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Ιζαμπέλ Ιπέρ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Isabelle Huppert (Γαλλικά)
Γέννηση16  Μαρτίου 1953
16ο δημοτικό διαμέρισμα του Παρισιού
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλία
ΘρησκείαΚαθολικισμός
Ιουδαϊσμός
Ύψος1,6 m Edit this on Wikidata
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓαλλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓαλλικά
Αγγλικά
Ρωσικά
Ιταλικά
ΣπουδέςΕθνικό Ωδείο Δραματικής Τέχνης του Παρισιού
Εθνικό Ινστιτούτο Ανατολικών Γλωσσών και Πολιτισμών
Conservatoire à rayonnement régional de Versailles
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός ταινιών
ηθοποιός θεάτρου
παραγωγός ταινιών
Περίοδος ακμής1971
Οικογένεια
ΣύζυγοςRonald Chammah
ΤέκναΛολίτα Τσαμά
ΑδέλφιαCaroline Huppert
Élisabeth Huppert
Rémi Huppert
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρόεδρος της Κριτικής Επιτροπής του Φεστιβάλ Καννών
ΒραβεύσειςΑξιωματικός της Λεγεώνας της Τιμής (31  Δεκεμβρίου 2008)
βραβείο Ντονόστια (2003)
Βραβείο Γυναικείου ρόλου Φεστιβάλ Καννών (1978)
BAFTA Award for Most Promising Newcomer to Leading Film Roles (1978)
David di Donatello for Best Foreign Actress (1980)
βραβείο Σεζάρ καλύτερης γυναίκας ηθοποιού (1996)
Βραβείο Γυναικείου ρόλου Φεστιβάλ Καννών (2001)
Βραβείο της Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου του Σαν Φρανσίσκο Α' γυναικείου ρόλου (2002)
Chlotrudis Award for Best Supporting Actress (2003)
Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ηθοποιού σε δραματική ταινία (2017)
Ταξιάρχης του Εθνικού Τάγματος της Τιμής (15  Μαΐου 2015)
Βραβείο Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου Α' γυναικείου ρόλου (2001)
Βραβείο Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου Α' γυναικείου ρόλου (2002)
European Film Academy Achievement in World Cinema Award (2009)
βραβείο Σεζάρ καλύτερης γυναίκας ηθοποιού (2017)
Chlotrudis Award for Best Actress (2003)
Διοικητής του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων
Volpi Cup for Best Actress (1988)
Silver Bear for Outstanding Artistic Contribution (2002)
Volpi Cup for Best Actress (1995)
Βραβείο Λουμιέρ για την καλύτερη ηθοποιό (1996)
Βραβείο Λουμιέρ για την καλύτερη ηθοποιό (2001)
Βραβείο Λουμιέρ για την καλύτερη ηθοποιό (2006)
Βραβείο Λουμιέρ για την καλύτερη ηθοποιό (2017)
Golden Lion for Lifetime Achievement (2005)
Τιμητική Χρυσή Άρκτος (2022)
d:Q3319528 (2017)
Ανεξάρτητο Βραβείο Spirit Καλύτερου Α' γυναικείου ρόλου (2017)
Europe Theatre Prize (2017)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Ιζαμπέλ Άν Μαντλέν Υπέρ (Isabelle Anne Madeleine Huppert, 16 Μαρτίου 1953) είναι Γαλλίδα ηθοποιός. Από την πρώτη της εμφάνιση το 1971, έχει παίξει σε περισσότερες από 100 ταινίες.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γεννήθηκε στο Παρίσι στις 16 Μαρτίου 1953. Η Υπέρ είναι κόρη της Ανίκ Μπω, καθηγήτριας αγγλικών, και του Ραϊμόν Υπέρ, κατασκευαστή χρηματοκιβωτίων. Έχει τρεις αδελφές και έναν αδελφό. Ο πατέρας της κατάγεται από Εβραίους της Ουγγαρίας αλλά είχε προσηλυτιστεί στον καθολικισμό. Η Υπέρ γεννήθηκε στο Παρίσι και πέρασε την παιδική της ηλικία στο δυτικό προάστιο της πόλης Ville-d’Avray. Η μητέρα της την ενθάρρυνε να γίνει ηθοποιός από νεαρή ηλικία. Φοίτησε στο Ωδείο των Βερσαλλιών καθώς επίσης και στο Εθνικό Ωδείο Δραματικής Τέχνης του Παρισιού. Σπούδασε Σλαβικές και Ανατολικές γλώσσες στη σχολή του Κλισί, από όπου πήρε πτυχίο στη Ρώσικη γλώσσα.

Έκανε πρώτα το ντεμπούτο της στην τηλεόραση το 1971 και μετά ένα χρόνο στον κινηματογράφο, με την ταινία «Οι πειρασμοί μιας δεκαεξάχρονης». Για την ερμηνεία της στην ταινία «Για μια νύχτα αγάπης» κέρδισε το Βραβείο BAFTA, ως πρωτοεμφανιζόμενη πρωταγωνίστρια κι έτσι άρχισε η διεθνής αναγνώριση. Συνεργάστηκε με μερικούς από τους σπουδαιότερους Γάλλους σκηνοθέτες όπως ο Γκοντάρ, ο Αντρέ Τεσινέ, ο Μπερτράν Μπλιέ, ο Μπερτράν Ταβερνιέ και ο Κλοντ Σαμπρόλ. Με τον Σαμπρόλ μάλιστα συνεργάστηκε τακτικά και στα 35 χρόνια γνωριμίας τους πρωταγωνίστησε σε 7 ταινίες του.

Η Υπέρ συνηθίζει να ενσαρκώνει αινιγματικούς και συναισθηματικά απόμακρους χαρακτήρες. Έχει υπηρετήσει όλα τα είδη της Έβδομης Τέχνης, από την κωμωδία, στο κοινωνικό δράμα και από τη λογοτεχνική μεταφορά στο φιλμ νουάρ. Διακρίνεται για τον επαγγελματισμό της και τις τολμηρές και αντισυμβατικές επιλογές της όσον αφορά ασυνήθιστες συνεργασίες με ανεξάρτητους σκηνοθέτες και δύσκολους ρόλους. Ο Τύπος την έχει συχνά χαρακτηρίσει εγκεφαλική ηθοποιό και διανοούμενη αλλά η ίδια αρνείται αυτούς τους χαρακτηρισμούς[1]. Δεν είναι λίγες και οι συνεργασίες της σε διεθνείς παραγωγές με καταξιωμένους σκηνοθέτες, όπως ο Μάουρο Μπολονίνι, οι αδελφοί Ταβιάνι, ο Αντρέι Βάιντα, ο Μίχαελ Χάνεκε κ.ά.

Η Υπέρ ήταν η πρόεδρος της κριτικής επιτροπής του 62ου Φεστιβάλ των Καννών το 2009[2] ενώ είχε υπάρξει και στο παρελθόν μέλος της επιτροπής αρκετές φορές.

Σημαντική είναι και η ενασχόλησή της με το θέατρο. Έχει προταθεί 5 φορές για τα θεατρικά βραβεία «Μολιέρος» για την ερμηνεία της σε κλασσικά έργα όπως η Μήδεια (2001), η «Έντα Γκάμπλερ»[3] (2005) του Ίψεν κ.α. Το 2013 συμπρωταγωνίστησε με την Κέιτ Μπλάνσετ στο έργο του Ζαν Ζενέ «Οι δούλες»[4], σε μια παραγωγή του Θεατρικού Θιάσου του Σίδνεϊ.

Έχει ανέβει το θεατρικό σανίδι και στην Αθήνα, αρχικά το 2008 με το «Κουαρτέτο» του Χάινερ Μίλερ, στη συνέχεια το 2010 με το «Ένα λεωφορείο, διασκευή του Λεωφορείου ο Πόθος του Ουίλιαμς» και το 2014 με τις «Ψευδοεξομολογήσεις» του Μαριβώ[5]

Το 1999 χρίστηκε Ιππότης της Λεγεώνας της Τιμής[6].

Το 2017 βραβεύτηκε με τη Χρυσή Σφαίρα καλύτερης ηθοποιού σε δραματική ταινία[7] και με το Βραβείο Σεζάρ Α' Γυναικείου ρόλου για το Εκείνη, ενώ έλαβε υποψηφιότητα για το Όσκαρ Α΄ Γυναικείου Ρόλου.[8]

Φιλμογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Επίσημος τίτλος της ταινίας Ελληνικός τίτλος Σκηνοθέτης
1972 Faustine et le bel été Οι πειρασμοί μιας δεκαεξάχρονης Nina Companeez
Le bar de la fourche Alain Levent
César et Rosalie Καίσαρ και Ροζαλί Claude Sautet
1974 Glissements progressifs du plaisir Alain Robbe-Grillet
Les Valseuses Ο Χορός των Διεφθαρμένων Bertrand Blier
L'ampélopède Rachel Weinberg
1975 Sérieux comme le plaisir Robert Benayoun
Dupont Lajoie Yves Boisset
Rosebud Επιχείρηση: Μαύρος Σεπτέμβρης Otto Preminger
Aloïse Liliane de Kermadec
Le grand délire Denis Berry
1976 Docteur Françoise Gailland Η μεγάλη στιγμή Jean-Louis Bertuccelli
Le juge et l'assassin Ο ανακριτής και ο δολοφόνος Bertrand Tavernier
Le petit Marcel Jacques Fansten
Je suis Pierre Rivière Εγώ, ο Πιερ Ριβιέρ Christine Lipinska
1977 La dentellière Για μια νύχτα αγάπης Claude Goretta
Les indiens sont encore loin Patricia Moraz
Des enfants gâtés Bertrand Tavernier
1978 Violette Nozière Claude Chabrol
1979 Les soeurs Brontë Οι αδελφές Μπροντέ André Téchiné
Retour à la bien-aimée Jean-François Adam
1980 Sauve qui peut (la vie) Ο σώζων εαυτόν σωθήτω Jean-Luc Godard
Loulou Το αγόρι που αγαπούσαν τα κορίτσια Maurice Pialat
Örökség Márta Mészáros
Heaven's Gate Η πύλη της Δύσεως Michael Cimino
1981 Les ailes de la colombe Benoît Jacquot
Coup de torchon Το ξεκαθάρισμα Μπερτράν Ταβερνιέ
La storia vera della signora dalle camelie Mauro Bolognini
Eaux profondes Michel Deville
1982 La truite Η πέστροφα Joseph Losey
Passion Jean-Luc Godard
1983 La femme de mon pote Bertrand Blier
Coup de foudre Diane Kurys
Storia di Piera Η ιστορία της Πιέρα Marco Ferreri
1984 La garce Christine Pascal
1985 Sac de noeuds Josiane Balasko
Signé Charlotte Caroline Huppert
1986 Cactus Paul Cox
1987 The Bedroom Window Παράθυρο στην κρεβατοκάμαρα Curtis Hanson
1988 Les possédés Andrzej Wajda
Milan noir Ronald Chammah
Une affaire de femmes Μια υπόθεση γυναικών Claude Chabrol
1989 Seobe Aleksandar Petrović
1990 La vengeance d'une femme Jacques Doillon
1991 Malina Werner Schroeter
Madame Bovary Η κυρία Μποβαρύ Claude Chabrol
1992 Après l'amour Diane Kurys
1994 La séparation Christian Vincent
Amateur Hal Hartley
Navodneniye Igor Minaiev
1995 La cérémonie Η τελετή Claude Chabrol
1996 Le affinità elettive Εκλεκτικές συγγένειες Paolo και Vittorio Taviani
1997 Les palmes de M. Schutz Claude Pinoteau
Rien ne va plus Τέρμα τ' αστεία Claude Chabrol
1998 L'école de la chair Η σχολή της σάρκας Benoît Jacquot
1999 Pas de scandale Benoît Jacquot
2000 La vie moderne Laurence Ferreira Barbosa
La fausse suivante Benoît Jacquot
Saint-Cyr Patricia Mazuy
Les destinées sentimentales Olivier Assayas
Merci pour le chocolat Μερσί για τη σοκολάτα Claude Chabrol
Comédie de l'innocence Η κωμωδία της αθωότητας Raúl Ruiz
2001 La pianiste Η δασκάλα του πιάνου Michael Haneke
2002 8 femmes 8 γυναίκες François Ozon
La vie promise Χωρίς ελπίδα Olivier Dahan
Deux Werner Schroeter
2003 Le Temps du loup Η ώρα του λύκου Michael Haneke
2004 Ma mère Η μητέρα μου Christophe Honoré
Les soeurs fâchées Οι τσακωμένες αδελφές Alexandra Leclère
I Heart Huckabees Το νόημα της ζωής και πώς να το χάσετε David O. Russell
2005 Gabrielle Γκαμπριέλ Patrice Chéreau
2006 L'ivresse du pouvoir Η γοητεία της εξουσίας Claude Chabrol
Nue propriété Η ιδιοκτησία Joachim Lafosse
2007 Médée miracle Tonino De Bernardi
2007 L'amore nascosto Alessandro Capone
2008 Un barrage contre le Pacifique Ένα φράγμα στον Ειρηνικό Rithy Panh
Home Σπίτι με θέα Ursula Meier
2009 Villa Amalia Νέα ζωή Benoît Jacquot
White Material Λευκή υπεροχή Claire Denis
2010 Copacabana Marc Fitoussi
Special Treatment Jeanne Labrune
2011 My Little Princess Η μικρή μου πριγκίπισσα Eva Ionesco
Mon pire cauchemar Ούτε στον εχθρό μου Anne Fontaine
2012 Captive Σε κατάσταση ομηρίας Brillante Mendoza
Amour Αγάπη Michael Haneke
In Another Country Στη χώρα των άλλων Hong Sang-soo
Linhas de Wellington Valeria Sarmiento
Bella addormentata Η ωραία κοιμωμένη Marco Bellocchio
2013 The Nun Guillaume Nicloux
Dead Man Down Niels Arden Oplev
Tip Top Serge Bozon
Abus de faiblesse Catherine Breillat
The Disappearance of Eleanor Rigby Ned Benson
2014 Paris Follies Marc Fitoussi
2015 Louder Than Bombs Ο ήχος της σιωπής Joachim Trier
The Valley of Love Η κοιλάδα της αγάπης Guillaume Nicloux
Asphalte Άσφαλτος Samuel Benchetrit
2016 L'Avenir Το Μέλλον Mia Hansen-Løve
Elle Εκείνη Paul Verhoeven
Tout de suite maintenant Pascal Bonitzer
Souvenir Σουβενίρ Bavo Defurne
2017 Happy End Happy End Michael Haneke
Barrage Laura Schroeder
La caméra de Claire Sang-soo Hong
Madame Hyde Κυρία Χάιντ Serge Bozon
Marvin ou la belle éducation Anne Fontaine
2018 Eva Benoît Jacquot
Greta Η χήρα Neil Jordan
2019 Une jeunesse dorée Eva Ionesco
Blanche comme neige Anne Fontaine
Frankie Ira Sachs
2020 La daronne Η νονά της νύχτας Ζαν Πολ Σαλομέ
2021 Les promesses Υποσχέσεις Thomas Kruithof
2022 À propos de Joan Laurent Larivière
Eo Eo Γιέρζι Σκολιμόφσκι
Mrs. Harris Goes to Paris Η κυρία Χάρις πάει στο Παρίσι Άντονι Φάμπιαν
La syndicaliste Εύκολος στόχος Ζαν Πολ Σαλομέ
L'ombra di Caravaggio Στη σκιά του Καραβάτζιο Μικέλε Πλάτσιντο
2023 Mon crime Το έγκλημά μου Φρανσουά Οζόν
Sidonie au Japon Η Σιντονί στην Ιαπωνία Ελίζ Ζιράρ
Marianne Michael Rozek

Βραβεία και υποψηφιότητες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κινηματογραφικά φεστιβάλ[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Φεστιβάλ Ταινία Βραβείο
1978 Κάννες Violette Nozière Καλύτερης ηθοποιού
1988 Βενετία Μια υπόθεση γυναικών Καλύτερης ηθοποιού (Bραβείο Volpi)
1991 Μόσχα[9] Η κυρία Μποβαρύ Καλύτερης ηθοποιού
1995 Βενετία Η τελετή Καλύτερης ηθοποιού (Bραβείο Volpi)
2001 Κάννες Η δασκάλα του πιάνου Καλύτερης ηθοποιού
2002 Βερολίνο 8 γυναίκες Αργυρή Άρκτος στο σύνολο του γυναικείου καστ

Βραβεία César[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Ταινία
1976 Aloïse (Β΄Γυναικείου ρόλου) Προτάθηκε
1978 Για μια νύχτα αγάπης Προτάθηκε
1979 Violette Nozière Προτάθηκε
1981 Το αγόρι που αγαπούσαν τα κορίτσια Προτάθηκε
1982 Το ξεκαθάρισμα Προτάθηκε
1989 Μια υπόθεση γυναικών Προτάθηκε
1995 La Séparation Προτάθηκε
1996 Η τελετή Βραβεύτηκε
1999 Η σχολή της σάρκας Προτάθηκε
2001 Saint-Cyr Προτάθηκε
2002 Η δασκάλα του πιάνου Προτάθηκε
2003 8 γυναίκες Προτάθηκε
2006 Γκαμπριέλ Προτάθηκε
2013 Αγάπη (Β΄Γυναικείου ρόλου) Προτάθηκε
2017 Εκείνη (Α' Γυναικείου ρόλου) Βραβεύτηκε

Διεθνή βραβεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Θεσμός Βραβείο Ταινία Result
1978 Βραβεία BAFTA Καλύτερης Πρωτοεμφανιζόμενης ηθοποιού Για μια νύχτα αγάπης Βραβεύτηκε [10]
1978 Βραβεία Ιταλικής Ακαδημίας Κινηματογράφου David di Donatello Καλύτερης ηθοποιού Για μια νύχτα αγάπης Βραβεύτηκε
1989 Βραβεία Ιταλικής Ακαδημίας Κινηματογράφου David di Donatello Καλύτερης ηθοποιού Μια υπόθεση γυναικών Προτάθηκε
1991 Βραβεία Γερμανικής Ακαδημίας Κινηματογράφου Καλύτερης ηθοποιού Malina Βραβεύτηκε
2001 Βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου Καλύτερης ηθοποιού Η δασκάλα του πιάνου Βραβεύτηκε
2002 Βραβεία Ευρωπαϊκού Κινηματογράφου Καλύτερης ηθοποιού 8 γυναίκες Βραβεύτηκε
2002 Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου του Λος Άντζελες Καλύτερης ηθοποιού Η δασκάλα του πιάνου Προτάθηκε
2002 Αμερικανική Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου Καλύτερης ηθοποιού Η δασκάλα του πιάνου Προτάθηκε
2003 Βραβεία Ιταλικής Ακαδημίας Κινηματογράφου David di Donatello Βραβείο για το σύνολο της καριέρας της
2005 Φεστιβάλ Βενετίας Χρυσός Λέων για το σύνολο της καριέρας της
2008 Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Μόσχας Βραβείο Στανισλάφσκι για το σύνολο της καριέρας της
2012 Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μαρακές Βραβείο για το σύνολο της καριέρας της
2014 Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μονάχου Βραβείο για το σύνολο της καριέρας της
2017 Χρυσές Σφαίρες Καλύτερης ηθοποιού σε δραματική ταινία Εκείνη Βραβεύτηκε

Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2004, το 45ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης έκανε μίνι αφιέρωμα στην Ιζαμπέλ Υπέρ με τίτλο Οι μεταμορφώσεις μίας σταρ. Στο πλαίσιο αυτού του αφιερώματος, προβλήθηκαν οι ταινίες Οι τσακωμένες αδελφές (2004), Η μητέρα μου (2004). [11]

Προσωπική ζωή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Υπέρ είναι παντρεμένη με τον παραγωγό και σκηνοθέτη Ρονάλ Τσαμά από το 1982. Απέκτησαν μαζί δυο γιους και μια κόρη, την ηθοποιό Λολίτα Τσαμά, η οποία έπαιξε μαζί με την μητέρα της στην ταινία Copacabana.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Le Journal du dimanche « Isabelle Huppert : Attention, fragile Αρχειοθετήθηκε 2013-08-01 στο Wayback Machine. », ανακτήθηκε στις 20 Δεκεμβρίου 2012.
  2. Jury 2009 Αρχειοθετήθηκε 2012-01-19 στο Wayback Machine. sur le site du Festival de Cannes, ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2015
  3. "Théâtre – Hedda Gabler" Αρχειοθετήθηκε 2015-01-02 στο Wayback Machine., interview, Arte TV, 29 January 2005
  4. The Maids, media release, Sydney Theatre Company
  5. Κατερίνα Λυμπεροπούλου (10 Ιουνίου 2014). «Ιζαμπέλ Ιπέρ: η σταρ και η γυναίκα». The Toc. Ανακτήθηκε στις 20 Μαΐου 2015. 
  6. «Décret du 31 décembre 2008 portant promotion et nomination». Journal Officiel de la République Française 2009 (1): 15. 1 January 2009. PREX0828237D. http://www.legifrance.gouv.fr/WAspad/UnTexteDeJorf?numjo=PREX0828237D. Ανακτήθηκε στις 5 April 2009. 
  7. «Isabelle Huppert». www.goldenglobes.com. Ανακτήθηκε στις 9 Ιανουαρίου 2017. 
  8. «Isabelle Huppert - Oscar nomination». 
  9. «17th Moscow International Film Festival (2001)». MIFF. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 15 Μαΐου 2015. 
  10. "Most Promising Newcomer to Leading Film Roles 1977", BAFTA database page.
  11. Κιτροέφ, Μ. (2004). 45ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Αθήνα: Υπουργείο Πολιτισμού. σελ. 217-219.