Βανάδα Μεσσηνίας
Συντεταγμένες: 37°20′29.98″N 21°45′26.32″E / 37.3416611°N 21.7573111°E
| Βανάδα | |
|---|---|
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Αποκεντρωμένη Διοίκηση Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου (Έδρα: Πάτρα) Περιφέρεια Πελοποννήσου (Έδρα: Τρίπολη) |
| Περιφερειακή Ενότητα | Μεσσηνίας (Έδρα: Καλαμάτα) |
| Δήμος | Τριφυλίας (Έδρα: Κυπαρισσία) |
| Δημοτική Ενότητα | Αυλώνος |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Μεσσηνίας |
| Υψόμετρο | 528[1] μ. |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 26 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Ταχ. κώδικας | 24011[2] |
| Τηλ. κωδικός | 27610[3] |
| Δήμος Τριφυλίας | |
Η Βανάδα[4] είναι ορεινός οικισμός κοντά στο Σιδηρόκαστρο και υπάγεται διοικητικά στον Δήμο Τριφυλίας, του Νομού Μεσσηνίας.
Τοποθεσία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Βανάδα βρίσκεται περίπου 17,5 χιλιόμετρα προς τα βορειοανατολικά της Κυπαρισσίας και περίπου 1,5 χιλιόμετρο βορειοδυτικά από το Σιδηρόκαστρο. Έχει υψόμετρο 528[1] μέτρα και απέχει 7 περίπου χιλιόμετρα από τις ακτές του Ιονίου Πελάγους. Κοντά στην Βανάδα, προς τα ανατολικά της, βρίσκεται ο Αυλώνας, σε απόσταση 7 περίπου χιλιομέτρων και προς τα δυτικά και τα βορειοδυτικά της τα χωριά Αγαλιανή και Πρόδρομος, σε απόσταση 3 και 4 περίπου χιλιομέτρων αντίστοιχα.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Το χωριό έχει μακρόχρονη ιστορία που ακολουθεί την γενικότερη ιστορία της Τριφυλίας. Η Βανάδα προσαρτήθηκε αρχικά στον παλαιό Δήμο Αυλώνος το 1835.[5][6][7] Ο οικισμός αναφέρεται επίσης, το 1853, στον β΄ τόμο των «Ελληνικών» του Ιάκωβου Ρίζου Ραγκαβή, ως χωριό του Δήμου Αυλώνος της Επαρχίας Τριφυλίας, με πληθυσμό 39 κατοίκων, με βάση την απογραφή του 1851.[8] Έδρα του Δήμου Αυλώνος τότε, βάση της ίδιας πηγής, ήταν το χωριό Σιδηρόκαστρον. Το 1889[9] ο οικισμός καταργείται πρόσκαιρα, ενώ 8 χρόνια αργότερα, το 1897,[10] αναγνωρίζεται και επαναπροσαρτάται εκ νέου στον Δήμο Αυλώνος, όπου και παρέμεινε ως το 1912 που ο δήμος καταργήθηκε. Το 1899 το χωριό μεταφέρεται από το Νομό Μεσσηνίας και υπάγεται στον Νομό Τριφυλίας,[11] για μια περίπου δεκαετία, ως το 1909, που επανέρχεται ξανά στον Νομό Μεσσηνίας,[12] ως οικισμός της Επαρχίας Τριφυλίας. Το 1912 η Βανάδα προσαρτάται στην Κοινότητα Σιδηροκάστρου,[13][14] στην οποία έδρα ήταν το Σιδηρόκαστρον και είχε ενταχθεί επίσης ο οικισμός Τσαμπουλίδι (καταργήθηκε το 1920). Το 1927[15] η Βανάδα αποσπάται από την Κοινότητα Σιδηροκάστρου και γίνεται έδρα στην Κοινότητα Βανάδας.[16] Το χωριό παρέμεινε στην Κοινότητα Βανάδας, από το 1927 ως το 1997, όταν τότε, στα πλαίσια των αλλαγών που επήλθαν στη τοπική αυτοδιοίκηση, μέσω του σχεδίου «Καποδίστριας», η Βανάδα υπήχθη στον κατηργημένο Δήμο Αυλώνα Μεσσηνίας,[17][18] ως το 2010. Από το 2011, μετά τις νέες αλλαγές του σχεδίου «Καλλικράτης» η Βανάδα ανήκει πλέον στον νέο Δήμο Τριφυλίας.[4][19] Ο δήμος αυτός, συστάθηκε με το Πρόγραμμα Καλλικράτης με την συνένωση των προϋπαρχόντων δήμων Αετού, Αυλώνος, Γαργαλιάνων, Κυπαρισσίας, Φιλιατρών και την κοινότητα Τριπύλας. Η Βανάδα σήμερα είναι η έδρα και ο μοναδικός οικισμός της Τοπικής Κοινότητας της Βανάδας του Δήμου Τριφυλίας.[4]
Κάτοικοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο οικισμός, με βάση την απογραφή του 2011, έχει 51 μόνιμους κατοίκους, οι οποίοι απασχολούνται κυρίως σε διάφορες αγροτικές εργασίες.
| Απογραφή | Πληθυσμός | Διάγραμμα εξέλιξης Πληθυσμού |
|---|---|---|
| 1851 | 39[8] | |
| 1879 | 95[20] | |
| 1896 | 158[21] | |
| 1907 | 194[22] | |
| 1920 | 235[23] | |
| 1928 | 247[24] | |
| 1940 | 244[25] | |
| 1951 | 235[26] | |
| 1961 | 184[27] | |
| 1971 | 119[28] | |
| 1981 | 84[29] | |
| 1991 | 134[30] | |
| 2001 | 65[31] | |
| 2011 | 51[32] |
Κτίρια – εκδηλώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στο χωριό εκτός από τις παραδοσιακές κατοικίες και την πλατεία, υπάρχει η εκκλησία του, ο Ιερός Ναός της Αγίας Τριάδος, ο οποίος υπάγεται στην Ιερά Μητρόπολη Τριφυλίας και Ολυμπίας. Στο χωριό διοργανώνεται επίσης ετήσια εκδήλωση με θέμα την Μεσσηνιακή και Μεσογειακή διατροφή, από τον Δήμο Τριφυλίας, την Ένωση Ελλήνων Φυσικών και την Ομοσπονδία Συλλόγων – Συνδέσμων Τριφυλίας, με την παράλληλη συμμετοχή και άλλων φορέων.[33][34][35]
Προσωπικότητες από την Βανάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Σοφία Φίλντιση, (1937–2011), συγγραφέας παιδικών βιβλίων και στιχουργός (1ο Βραβείο παιδικού λογοτεχνικού βιβλίου 2004, για το βιβλίο «Ποιήματα για παιδιά»).[36][37][38]
Βιβλιογραφικές αναφορές για την Βανάδα
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Για το χωριό της Βανάδας υπάρχουν σχετικές αναφορές και στα εξής βιβλία:
- Ευάγγελος Κ. Βαλσαμίδης, «Ονοματολογικά Α: Περί της ονομασίας του τριφυλιακού χωριού Βανάδα», εκδόσεις "Δρομεύς", Αθήνα 1996, ISBN 960-7576-06-3, ISBN 978-960-7576-06-4.
- Δημήτρης Π. Φίλντισης (Μητσοπανάγος), «Βανάδα Μεσσηνίας Τριφυλλίας: Χθες... Σήμερα... Αύριο...[νεκρός σύνδεσμος]», έκδοση: Ένωση Ελλήνων Φυσικών, Αθήνα 2009, ISBN 978-960-89657-6-8.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Κυπαρισσία
- Σιδηρόκαστρο
- Δήμος Τριφυλίας
- Διοικητική διαίρεση Περιφερειακής Ενότητας Μεσσηνίας
- Διοικητική διαίρεση νομού Μεσσηνίας
- πρώην Δήμος Αυλώνα Μεσσηνίας
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 Βανάδα, από την ιστοσελίδα: buk.gr
- ↑ Ταχυδρομικός Κώδικας Βανάδα Μεσσηνίας.
- ↑ Τηλεφωνικοί κωδικοί της Ελλάδας, Ζώνη 27: Κυπαρισσία: 27610
- ↑ 4,0 4,1 4,2 3) Τ.Κ. Βανάδας: Η Βανάδα Αρχειοθετήθηκε 2017-10-04 στο Wayback Machine., από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
- ↑ 21-04-1835.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Βανάδα (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αυλώνος (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ 8,0 8,1 Ιακώβου Ρ. Ραγκαβή, Τα Ελληνικά, Εν Αθήναις, 1853, τόμος δεύτερος, σ. 582.
- ↑ ΦΕΚ 251Α - 04/10/1889
- ↑ ΦΕΚ 59Β - 17/06/1897
- ↑ ΦΕΚ 136Α - 08/07/1899.
- ↑ ΦΕΚ 282Α - 04/12/1909.
- ↑ ΦΕΚ 262Α - 31/08/1912.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Σιδηροκάστρου (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 296Α - 30/11/1927.
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών Κ. Βανάδας (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών > Δ. Αυλώνα (Μεσσηνίας), από την ιστοσελίδα: www.eetaa.gr
- ↑ ΦΕΚ 244Α - 04/12/1997.
- ↑ ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879, εκ του Τυπογραφείου Σ. Κ. Βλαστού, Εν Αθήναις 1881. Επίσης: "Στατιστική της Ελλάδος - Πληθυσμός 1879", σελ. 124.
- ↑ Υπουργείο Εσωτερικών, Τμήμα Δημόσιας Οικονομίας και Στατιστικής, "Στατιστικά Αποτελέσματα της Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 5-6 Οκτωβρίου 1896", Μέρος Δεύτερον - Πίνακες - Α' Πληθυσμός κατά Νομούς, Επαρχίας, Δήμους, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Εν Αθήναις 1897, σελ. 106.
- ↑ Υπουργείο των Εσωτερικών, Υπηρεσία Απογραφής, Στατιστικά Αποτελέσματα της Γενικής Απογραφής του Πληθυσμού, κατά την 27 Οκτωβρίου 1907", Επιμέλεια: Γεωργίου Χωματιανού, τόμος δεύτερος, εκ του Τυπογραφείου Μιχαήλ Νικολαΐδου, Εν Αθήναις 1909, σελ. 395.
- ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Διεύθυνσις Στατιστικής, "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1921. Επίσης: "Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920", σελ. 240.
- ↑ Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928". (Πραγματικός πληθυσμός κυρωθείς δια του από 23 Νοεμβρίου 1928 διατάγματος), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1935. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928", σελ. 278.
- ↑ Υπουργείον Εθνικής Οικονομίας, Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1950. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940", σελ. 306.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας, πόλεις και χωρία), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1955. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 7ης Απριλίου 1951 Αρχειοθετήθηκε 2013-05-14 στο Wayback Machine.", σελ. 149.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους, κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ. 46929/6877/1961 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), εκ του Εθνικού Τυπογραφείου, Εν Αθήναις 1962. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 19ης Μαρτίου 1961", σελ. 144.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971". (Πραγματικός πληθυσμός κατά νομούς, επαρχίας, δήμους , κοινότητας και οικισμούς. Κυρωθείς δια της υπ' αριθ, 3893/Ε637/1972 κοινής αποφάσεως των Υπουργών Βοηθού Πρωθυπουργού και Εσωτερικών), Αθήναι 1972. Επίσης: "Πληθυσμός της Ελλάδος, κατά την Απογραφήν της 14ης Μαρτίου 1971", σελ. 140.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981". (Κυρώθηκε με την 7908/Δ'554/12-4-1982 κοινή απόφαση των Υπουργών Συντονισμού και Εσωτερικών), Αθήναι 1982. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 5 Απριλίου 1981", σελ. 150.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991". (Κυρώθηκε με την 24197/Γ' 3812/24-11-1993 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών), Αθήνα 1994. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφή της 17ης Μαρτίου 1991", σελ. 183.
- ↑ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος, "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001". (Κυρώθηκε με την 6821/Γ5-908/4-6-2002 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομίας και Οικονομικών και Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης), Αθήνα 2003. Επίσης: "Πραγματικός Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001", σελ. 181.
- ↑ "Απογραφή Πληθυσμού - Κατοικιών 2011. Μόνιμος Πληθυσμός Αρχειοθετήθηκε 2016-04-18 στο Wayback Machine.", Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ).
- ↑ Βραδιά Μεσογειακής διατροφής στη Βανάδα[νεκρός σύνδεσμος], 24/07/2013, από την ιστοσελίδα του τοπικού ΜΜΕ best-tv.gr
- ↑ Συμμετοχή του Μανιατακείου Ιδρύματος στην εκδήλωση «Μεσσηνιακή – Μεσογειακή Ορθομοριακή Διατροφή» που διοργανώνει η Ένωση Ελλήνων Φυσικών και η Ομοσπονδία Συλλόγων – Συνδέσμων Τριφυλίας, 22/07/2016 και Συμμετοχή του Μανιατακείου Ιδρύματος στην εκδήλωση ««Μεσσηνιακή – Μεσογειακή Ορθομοριακή Διατροφή» στη Βανάδα Τριφυλίας, 08/08/2016 από την ιστοσελίδα: www.maniatakeion.gr του "Μανιατακείου Ιδρύματος".
- ↑ Εκδήλωση για τη Μεσσηνιακή Μεσογειακή Ορθομοριακή Διατροφή στη Βανάδα Τριφυλίας, 19/07/2017, από την ιστοσελίδα: www.gargalianoionline.gr του τοπικού ΜΜΕ "Γαργαλιάνοι οnline".
- ↑ "Πέθανε η συγγραφέας παιδικών βιβλίων Σοφία Φίλντιση", 27/04/2011, από την ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας το Βήμα.
- ↑ "Αύριο το ύστατο "χαίρε" στη Σοφία Φίλντιση", 27/04/2011, από την ιστοσελίδα: www.eleftheriaonline.gr της εφημερίδας "Ελευθερία" Μεσσηνίας.
- ↑ "Απονομή των βραβείων «Σοφία Φίλντιση» στο Εργατικό Κέντρο Καλαμάτας", 06/05/2017, από την ιστοσελίδα: www.eleftheriaonline.gr της εφημερίδας "Ελευθερία" Μεσσηνίας.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Δήμος Τριφυλίας, από την ιστοσελίδα: www.dimostrifylias.gr του Δήμου Τριφυλίας.
