Φερδινάνδος Α΄ των Δύο Σικελιών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Φερδινάνδος Α΄ των Δύο Σικελιών
(Δ΄ της Νάπολης & Γ΄ της Σικελίας)
Περίοδος12 Δεκεμβρίου 1816 - 4 Ιανουαρίου 1825
ΔιάδοχοςΦραγκίσκος Α΄
Περίοδος6 Οκτωβρίου 1759 - 12 Δεκεμβρίου 1816
ΠροκάτοχοςΚάρολος Ζ΄ & Ε΄
Γέννηση12 Ιανουαρίου 1751
Βασιλικό Παλάτι, Νεάπολη
Θάνατος4 Ιανουαρίου 1825 (73 ετών)
Νεάπολη, Δύο Σικελίες
Τόπος ταφήςΒασιλική της Αγίας Κλάρας, Νάπολη
ΣύζυγοςΜαρία Καρολίνα της Αυστρίας
Λουτσία Μιλιάτσο
ΕπίγονοιΜαρία-Θηρεσία
Λουίζα
Φραγκίσκος Α΄ των Δύο Σικελιών
Μαρία-Χριστίνα
Μαρία-Αμαλία
Μαρία-Αντωνία
Λεοπόλδος των Βουρβόνων-Δύο Σικελιών (1790-1851)
ΟίκοςΟίκος των Βουρβόνων-Δύο Σικελιών
ΠατέραςΚάρολος Γ΄ της Ισπανίας
ΜητέραΜαρία Αμαλία της Σαξονίας (1724-1760)
ΘρησκείαΡωμαιοκαθολικισμός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π  σ  ε )

Ο Φερδινάνδος Α΄ (ιταλ. Ferdinando I delle Due Sicilie, 12 Ιανουαρίου 17514 Ιανουαρίου 1825) ήταν ο βασιλιάς των Δύο Σικελιών από το 1816 μέχρι το θάνατό του το 1825, έπειτα από την παλινόρθωση που συνέβη μετά το τέλος των Ναπολεόντειων Πολέμων. Προηγουμένως, από το 1759, είχε το αξίωμα του Βασιλιά της Νεαπόλεως (ως Φερδινάνδος Δ΄) και του Βασιλιά της Σικελίας (ως Φερδινάνδος Γ΄). Για ένα σύντομο διάστημα (1798-1801) υπήρξε Βασιλιάς του Γκόζο. Εκθρονίστηκε δύο φορές από το θρόνο της Νεαπόλεως. Την πρώτη φορά απομακρύνθηκε για έξι μήνες από την γαλλοκρατούμενη Παρθενόπεια Δημοκρατία (1799) και την δεύτερη από τους Γάλλους το διάστημα 1805-1816.

Βιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φερδινάνδος Αντώνιος Πασχάλιος Ιωάννης Νέπομουκ Σεραφίνος Ιανουάριος Βενέδικτος ήταν ο τρίτος γιος του Καρόλου Γ΄ της Ισπανίας και της Μαρίας Αμαλίας των Βέττιν, κόρης του Φρειδερίκου Αυγούστου Β΄ της Σαξονίας (Αυγούστου Γ΄ της Πολωνίας).

Ο πατέρας τού παρέδωσε ένα από τα τρία βασίλεια, που είχε υπό την κατοχή του, αφού στάθηκε αδύνατο να τα κυβερνήσει όλα μόνος του. Τον Ιανουάριο του 1799, στο βασίλειο της Νεαπόλεως κηρύχθηκε δημοκρατία ύστερα από επανάσταση που κράτησε μόνο έξι μήνες. Τον Ιούνιο του ίδιου χρόνου ο Φερδινάνδος επανήλθε στον θρόνο. Στις 26 Δεκεμβρίου 1805, ο Ναπολέων Βοναπάρτης κατέλαβε το βασίλειό του και τον κήρυξε έκπτωτο τοποθετώντας τον δικό του αδελφό Ιωσήφ. Ο Φερδινάνδος επανήλθε (1815) μετά τη μάχη του Τολεντίνο και στις 8 Δεκεμβρίου 1816 ένωσε τα στέμματα της Νάπολης και της Σικελίας στο βασίλειο των Δύο Σικελιών που το κυβέρνησε ως τον θάνατο του.

Τοποθετήθηκε από τον πατέρα του στη Νάπολη υπό την κηδεμονία του Μπερνάρντο Τανούτσι, με συνθήκες σύμφωνα με τις οποίες απαγορευόταν να προχωρήσει στην ένωση των δύο στεμμάτων. Ο Τανούτσι δεν φρόντισε για τη μόρφωσή του με αποτέλεσμα να στρέψει το ενδιαφέρον του στον αθλητισμό, το κυνήγι και το ψάρεμα. Παρά το ότι ήταν απαίδευτος, ήταν καλλιεργημένος, παραχωρώντας τα κέρδη από τις αθλητικές του δραστηριότητες στους φτωχούς.

Μόλις ενηλικιώθηκε (1767), η πρώτη του πράξη ήταν η εκδίωξη των Ιησουιτών και την επόμενη χρονιά νυμφεύτηκε τη Μαρία Καρολίνα της Αυστρίας (κόρη της Μαρίας Θηρεσίας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας), αδελφή των Ιωσήφ Β΄, Λεοπόλδου Β΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και Μαρίας Αντουανέττας, Βασίλισσας της Γαλλίας.

Η νέα Βασίλισσα ήταν όμορφη, έξυπνη, ευγενική, αλλά ταυτόχρονα σκληρή και αδίστακτη. Μετά την γέννηση του γιου και διαδόχου, είχε λόγο στο κυβερνητικό συμβούλιο και απέκτησε επικίνδυνα μεγάλη δύναμη. Ο Άγγλος Σερ Τζον Άκτον, διοικητής του ναυτικού, απέκτησε τη μεγάλη της εύνοια, αφού την παρακίνησε να σπάσει όλους τους δεσμούς του βασιλείου της με την Ισπανία, προσεγγίζοντας την Αυστρία και τη Μεγάλη Βρετανία. Η Βασίλισσα τον έκανε πρωθυπουργό και έφερε τη χώρα σε διαφθορά, σήψη και ανασφάλεια.

Κατάληψη της Νάπολης από τον Ναπολέοντα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Φερδινάνδος Α΄ των Δύο Σικελιών με την σύζυγο του Μαρία Καρολίνα και τα παιδιά τους.
Το εθνόσημο του Οίκου των Βουρβόνων της Ισπανίας.

Στο ξεκίνημα της Γαλλικής Επανάστασης, αντέδρασε έντονα, διότι ήταν από την φύση της αντίθετη σε κάθε προοδευτική ιδέα. Μετά την εκτέλεση του Βασιλιά και της Βασίλισσας της Γαλλίας (και αδελφής της), μπήκε με τον σύζυγό της στην πρώτη μεγάλη αντιγαλλική συμμαχία.

Με την άνοδο του Ναπολέοντα στην εξουσία, τα γαλλικά στρατεύματα κατέλαβαν τη Ρώμη, θέτοντας σε συναγερμό τον βασιλιά, που είχε το πλεονέκτημα της απουσίας του Ναπολέοντα Α΄ στην Αίγυπτο και τη νίκη του Νέλσον. Έφτασε με τα στρατεύματα στη Ρώμη, αλλά μετά από μερικές αποτυχίες επέστρεψε στη Νάπολη.

Στην προσέγγιση του Γαλλικού στρατού στην Νάπολη, δραπέτευσε με τον Αγγλικό στόλο του Νέλσον, αφήνοντας την πόλη του ακυβέρνητη. Οι Γάλλοι μπήκαν και κατέλαβαν την πόλη, παρά τη σκληρή αντίσταση των Λαζαρόνι, που ήταν πιστά αφοσιωμένοι στον Βασιλιά τους, και εγκατέστησαν την Παρθενόπεια δημοκρατία (Ιανουάριος 1799). Οι Ιακωβίνοι ευγενείς εκπρόσωποι των Γάλλων προσπαθούσαν με προπαγάνδα να στρέψουν τον λαό κατά του βασιλιά τους, τονίζοντας τα αγαθά της δημοκρατίας για τον λαό.

Επωφελούμενος την απόσυρση του Γαλλικού στρατού στην βόρεια Ιταλία, ο Φερδινάνδος επιτέθηκε στη Νάπολη με μια ομάδα Καλαβρέζων ληστών υπό τον καρδινάλιο Ρούφο, που με την υποστήριξη της αριστοκρατίας και του κλήρου, ανακατέλαβαν την πόλη και επιδόθηκαν σε πολλές σφαγές και ακρότητες απέναντι στου Γάλλους (1800). Σε λίγο έφτασε και ο Φερδινάνδος και εγκαταστάθηκε μεγαλοπρεπώς στον θρόνο του.

Ο Βασιλιάς και η σύζυγός του ήταν ανήσυχοι απέναντι στις επαναστατικές κινήσεις και άκρως αντίθετοι: η Βασίλισσα ιδιαίτερα πίστευε ότι είναι πρώτος στόχος, λόγω του ότι ήταν αδελφή της Μαρίας Αντουανέττας, Βασίλισσας της Γαλλίας. Ο Βασιλιάς επιδόθηκε σε εκτελέσεις μελών της γαλλικής μερίδας, αλλά πιέστηκε να δώσει αμνηστία στους αντιπάλους του. Όταν ξεκίνησε πόλεμος μεταξύ της Γαλλίας και της Αυστρίας, αρχικά προσποιήθηκε ουδετερότητα, αλλά σε λίγο επέτρεψε στα γαλλο-ρωσικά στρατεύματα να περάσουν από το έδαφός του.

Η γαλλική νίκη στο Άουστερλιτς έδωσε θάρρος στα στρατεύματά τους, που κινήθηκαν (1806) για την ανακατάληψη της Νάπολης. Ο Φερδινάνδος δραπέτευσε προς το Παλέρμο, ενώ σύντομα τον ακολούθησε και η οικογένειά του. Ο Ναπολέων Α΄ μπήκε στη Νάπολη και ανακήρυξε τη δυναστεία των Βουρβόνων έκπτωτη, τοποθετώντας ως βασιλιά τον αδελφό του, Ιωσήφ. Αλλά ο Φερδινάνδος κάτω από την αγγλική υποστήριξη εξακολουθούσε να είναι τυπικά βασιλιάς και συμφώνησαν στη δημιουργία ενός Συντάγματος, όπου η διοίκηση της χώρας θα ανήκε τόσο σε Γάλλους όσο και σε Άγγλους. Οι δυνάμεις του Βασιλιά μειώθηκαν σημαντικά, ενώ η Βασίλισσα εξορίστηκε στη γενέτειρά της, Αυστρία, όπου και απεβίωσε (1814).

Προσπάθειες εγκατάστασης αυταρχισμού μέσω της Ιεράς Συμμαχίας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την πτώση του Βοναπάρτη, ο Ζοακίμ Μυρά, που είχε διαδεχθεί τον Ιωσήφ Βοναπάρτη ως βασιλιάς της Νεαπόλεως (1808), εκθρονίστηκε (1815) και ο Φερδινάνδος επέστρεψε στη Νάπολη.

Παράλληλα μια μυστική συμφωνία που είχε κάνει με τους Αυστριακούς, είχε αλλάξει τον χαρακτήρα του. Είχε συμφωνήσει να συμμαχήσει με τον Καγκελάριο φον Μέττερνιχ, να ακολουθήσει την αυταρχική του πολιτική, ενώ παράλληλα να αλλάξει το Ισπανικό καταστατικό που υπήρχε μέχρι τότε και να του επιτραπεί να επιτύχει την ένωση των δύο βασιλείων ή να δημιουργηθεί το βασίλειο των Δύο Σικελιών. Για τέσσερα χρόνια κυβέρνησε αυταρχικά και αυτό έφερε σε μεγάλη κατάπληξη ιδιαίτερα τον λαό, που τον αγαπούσε. Όταν έχασε την υποστήριξη και του στρατού, προκλήθηκε επανάσταση και ο Φερδινάνδος αμέσως δέχθηκε (1820) να επαναφέρει το Ισπανικό Σύνταγμα του 1812.

Η επανάσταση στη Νάπολη ανησύχησε τον Μέττερνιχ και την Ιερά Συμμαχία, που φοβήθηκαν μην τυχόν και βρουν μιμητές και σε άλλα Ευρωπαϊκά κράτη. Προσκλήθηκε να παρακολουθήσει το Συνέδριο του Λάιμπαχ (1821). Εκεί, ο Φερδινάνδος ζήτησε συγγνώμη, που παρέβη τις διατάξεις της Ιεράς Συμμαχίας και ορκίστηκε να κρατήσει το νέο καταστατικό. Αλλά όταν έφτασε στη Νάπολη, διώχθηκε, διότι δεν κράτησε τους όρκους του, και άρχισε να στέλνει γράμματα σε όλους τους Ευρωπαίους ηγεμόνες για να τονίσει τη δύσκολη θέση του.

Αυτή η ενέργεια εξέφρασε μια απειλή για τις μεγάλες δυνάμεις της Συμμαχίας και ο Φερδινάνδος πήρε γράμμα από τον Φρήντριχ φον Γκεντς να μην καταπατήσει τους όρκους του για χάρη κάποιων παροδικά μεγάλων δυνάμεων. Ο Μέττερνιχ απείλησε να καταλάβει την Νάπολη με αυστριακό στρατό.

Οι Ναπολιτάνοι ηττήθηκαν στην επέλαση των Αυστριακών στο Ριέτι (Μάρτιος 1821), που μπήκαν στη Νάπολη εγκαθιστώντας την απολυταρχία. Το κοινοβούλιο διαλύθηκε και ο Φερδινάνδος ξεκίνησε ξανά μια εποχή σκληρών διώξεων κατά των δημοκρατικών, ως τον θάνατό του.

Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νυμφεύτηκε το 1768 τη Μαρία Καρολίνα των Αψβούργων-Λωρραίνης, κόρη του Φραγκίσκου Α΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και απέκτησε 18 τέκνα:

To 1814 απεβίωσε η Μαρία Καρολίνα και ο Φερδινάνδος Α΄ έκανε δεύτερο, μοργανατικό γάμο το ίδιο έτος με τη Λουτσία Μιλιάτσο, κόρη του Βιντσέντσο, Δούκα της Φλορίντια των Συρακουσών.

Πρόγονοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αναφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Φερδινάνδος Α΄ των Δύο Σικελιών
Νεότερος κλάδος του Οίκου των Βουρβόνων-Ισπανίας
Γέννηση: 12 Ιανουαρίου 1751 Θάνατος: 4 Ιανουαρίου 1825
Βασιλικοί τίτλοι
Προκάτοχος
Κάρολος Γ΄ της Ισπανίας
Βασιλιάς της Νεαπόλεως

6 Οκτωβρίου 1759 - 23 Ιανουαρίου 1799
Διάδοχος
Παρθενόπεια Δημοκρατία
Βασιλιάς της Σικελίας

6 Οκτωβρίου 1759 - 12 Δεκεμβρίου 1816
Διάδοχος
Ένωση των δύο Στεμμάτων
Προκάτοχος
Ζοακίμ Μυρά
Βασιλιάς της Νεαπόλεως

22 Μαΐου 1815 - 12 Δεκεμβρίου 1816
Προκάτοχος
Παρθενόπεια Δημοκρατία
Βασιλιάς της Νεαπόλεως

13 Ιουνίου 1799 - 30 Μαρτίου 1806
Διάδοχος
Ιωσήφ Βοναπάρτης
Προκάτοχος
Ένωση των δυο Στεμμάτων
Βασιλιάς ττων Δύο Σικελιών

12 Δεκεμβρίου 1816 - 4 Ιανουαρίου 1825
Διάδοχος
Φραγκίσκος Α΄ των Δύο Σικελιών
Προκάτοχος:
Γιοακίμ Μυρά
'Βασιλιάς της Νεαπόλεως'
18151825
Διάδοχος:
Φραγκίσκος Α΄