Ελισάβετ Φαρνέζε

Ελισάβετ Φαρνέζε
Γέννηση	25 Οκτωβρίου 1692 Πάρμα
Θάνατος	11 Ιουλίου 1766 Aranjuez
Υπηκοότητα / Χώρα πολιτογράφησης	Ισπανία
Σύζυγος	Φίλιππος Ε΄ της Ισπανίας
Τέκνα	Κάρολος Γ΄ της Ισπανίας, Μαριάννα Βικτωρία των Βουρβόνων, Φίλιππος της Πάρμας, Μαρία Τερέζα της Ισπανίας, Λουδοβίκος Αντώνιος των Βουρβόνων και Μαρία Αντωνία Φερδινάνδη της Ισπανίας
Γονείς	Οδοάρδος Β΄ Φαρνέζε και Δωροθέα Σοφία του Παλατινάτου
Αξίωμα	Spanish Queen consort
Υπογραφή
Πολυμέσα
wikidata (π)

Η Ελισάβετ Φαρνέζε (ιταλικά: Elisabetta Farnese, ισπανικά: Isabel de Farnesio, 25 Οκτωβρίου 1692 – 10 Ιουλίου 1766) ή Ελισάβετ της Πάρμα, ήταν σύζυγος του Φιλίππου Ε΄ της Ισπανίας και βασίλισσα της Ισπανίας . Ήταν κόρη του Οδοάρδου Β΄ Φαρνέζε, γιου του Δούκα της Πάρμας και της Δωροθέας-Σοφίας του Νόιμπουργκ, κόρης του εκλέκτορα του Παλατινάτου του Ρήνου.

Βίος

Έλαβε από τη μητέρα της αυστηρή παιδεία, η οποία όμως δεν μπόρεσε να ελέγξει τον εκρηκτικό της χαρακτήρα. Σε ηλικία 21 ετών προσκλήθηκε να παντρευτεί τον βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο Ε΄. Ο αδύναμου χαρακτήρα βασιλιάς, μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου, είχε γίνει έρμαιο στα χέρια της κακόβουλης Μαρίας Άννας του Τρεμούιγ (1642–1722), που ήταν η πρώτη κυρία της βασιλικής αυλής. Ο καρδινάλιος Αλμπερόνι (1664–1752), ουσιαστικός κυβερνήτης της Ισπανίας εκείνη τη περίοδο, αναζητούσε μια νέα δυναμική σύζυγο για τον βασιλιά Φίλιππο, ώστε να μπορέσει να εκδιώξει την Μαρία Άννα από τη βασιλική αυλή: η δυναμική Ελισάβετ ήταν η πιο κατάλληλη.

Το 1714 παντρεύτηκε στην Πάρμα δι' αντιπροσώπου τον Φίλιππο Ε΄ της Ισπανίας. Μετά την άφιξή της στην Ισπανία έδειξε το δυναμικό της χαρακτήρα επιβαλλόμενη στην βασιλική αυλή και ξεκινώντας, σε συνεργασία με τον Αλμπερόνι, την προσπάθεια για ανόρθωση του Ισπανικού μεγαλείου, βοηθούμενη σε αυτό από τον αδύναμο χαρακτήρα του ανδρός της. Κύριος στόχος της ήταν η ανάκτηση των ισπανικών κτήσεων στην Ιταλία. Με τέτοιο πάθος ασχολήθηκε με την πολιτική που όταν κάποτε γαλλικά στρατεύματα εισέβαλλαν στα Πυρηναία ανέλαβε η ίδια την ηγεσία των ισπανικών στρατευμάτων. Αρχικά κατάφερε να ανακτήσει τη Σαρδηνία και τη Σικελία, όμως το 1720 οι άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις την ανάγκασαν να εγκαταλείψει αυτά τα εδάφη.

Το 1724 ο Φίλιππος αναγκάστηκε να παραιτηθεί υπέρ του γιου του Λουδοβίκου. Μετά το θάνατο του διαδόχου του όμως, λίγους μήνες αργότερα ο Φίλιππος επανήλθε στο θρόνο, οπότε η Ελισάβετ ανέλαβε τον απόλυτο έλεγχο της ισπανικής κυβέρνησης. Αυτήν την περίοδο επικεντρώθηκε στην εξασφάλιση θρόνων για όλους τους γιους της (το θρόνο της Ισπανίας τον κληρονομούσαν οι γιοι του Φιλίππου από τον προηγούμενο γάμο του) και να ανακτήσει όλες τις παλιές Ισπανικές κατοχές στην Ιταλική χερσόνησο για λογαριασμό των παιδιών της. Μέχρι το 1736 είχε κατορθώσει να εξασφαλίσει για τον πρώτο γιο της Κάρολο (το μετέπειτα Κάρολο Γ΄ της Ισπανίας) τον θρόνο των Δυο Σικελιών και για τον τρίτο το δουκάτο της Πάρμας.

Απόγονοι

Η Ελισάβετ Φαρνέζε

Συνολικά απέκτησε επτά παιδιά. Είχε τέσσερις γιούς:

• Κάρολος, μετέπειτα βασιλιάς των Δυο Σικελιών και της Ισπανίας,
• Φραγκίσκος, που πέθανε σε βρεφική ηλικία,
• Φίλιππος, μετέπειτα Δούκας της Πάρμα,
• Λουδοβίκος Αντώνιος, που ακολούθησε εκκλησιαστική καριέρα, φτάνοντας στο αξίωμα του Καρδιναλίου.

Είχε επίσης τρεις κόρες που όλες τους έφτασαν στην κατάλληλη ηλικία ώστε να παντρευτούν με ξένους ηγεμόνες:

• Μαριάννα Βικτωρία των Βουρβόνων
• Μαρία Τερέζα της Ισπανίας
• Μαρία Αντωνία Φερδινάνδη της Ισπανίας

Πηγές

• Petrie, Charles: King Charles III of Spain New York, John Day Company, 1971
• Harcourt-Smith, Simon: Cardinal of Spain: the Life and Strange Career of Giulio Alberoni New York, Knopf, 1955
• Mémoires pour servir à l'histoire d'Espagne sous le régne de Philippe V by the Marquis de St Philippe, translated by Maudave (Paris, 1756)
• Memoirs of Elizabeth Farnese (London, 1746)
• Armstrong, E: Elizabeth Farnese, the Termagant of Spain, 1892
• The Spanish original of the Comentarios del marqués de San Felipe was published in the Biblioteca de Autores Españoles.