Ελισάβετ Φαρνέζε
 |
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
| Ελισάβετ Φαρνέζε | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Όνομα στη μητρική γλώσσα | Isabel de Farnesio (Ισπανικά) |
| Γέννηση | 25 Οκτωβρίου 1692[1][2][3][4][5][6][7][8] Πάρμα[9] |
| Θάνατος | 11 Ιουλίου 1766[10][1][2][3][4][5][6][7][8] Aranjuez[11] |
| Τόπος ταφής | Tomb of Philip V of Spain |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ισπανία |
| Θρησκεία | Καθολική Εκκλησία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Ιταλικά[12] Ισπανικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | αριστοκράτης |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Φίλιππος Ε΄ της Ισπανίας (από 1714)[13][14] |
| Τέκνα | Κάρολος Γ΄ της Ισπανίας[15] Μαριάννα Βικτωρία των Βουρβόνων Φίλιππος της Πάρμας Μαρία Θηρεσία Ραφαέλα της Ισπανίας Λουδοβίκος Αντώνιος των Βουρβόνων[16] Μαρία Αντωνία Φερδινάνδη της Ισπανίας Francesc de Borbó i Farnese[17] |
| Γονείς | Οδοάρδος Φαρνέζε, διάδοχος της Πάρμας και Δωροθέα Σοφία του Παλατινάτου |
| Θετοί γονείς | Φερδινάνδος ΣΤ΄ της Ισπανίας[16] |
| Οικογένεια | Οίκος των Φαρνέζε |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | Royal Consort of Spain |
| Υπογραφή | |
.jpg){kind=small} | |
| Θυρεός | |
 | |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Η Ελισάβετ Φαρνέζε (ιταλικά: Elisabetta Farnese, ισπανικά: Isabel de Farnesio, 25 Οκτωβρίου 1692 – 10 Ιουλίου 1766) ή Ελισάβετ της Πάρμα, ήταν σύζυγος του Φιλίππου Ε΄ της Ισπανίας και βασίλισσα της Ισπανίας . Ήταν κόρη του Οδοάρδου διαδόχου της Πάρμας (γιου του δούκα της Πάρμας) και της Δωροθέας-Σοφίας των Βίττελσμπαχ, κόρης του Φιλίππου-Γουλιέλμου εκλέκτορα του Παλατινάτου.
Βίος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Έλαβε από τη μητέρα της αυστηρή παιδεία, η οποία όμως δεν μπόρεσε να ελέγξει τον εκρηκτικό της χαρακτήρα. Σε ηλικία 21 ετών προσκλήθηκε να παντρευτεί τον βασιλιά της Ισπανίας Φίλιππο Ε΄. Ο αδύναμου χαρακτήρα βασιλιάς, μετά το θάνατο της πρώτης του συζύγου, είχε γίνει έρμαιο στα χέρια της κακόβουλης Μαρίας-Άννας του Τρεμούιγ (1642–1722), που ήταν η πρώτη κυρία της βασιλικής αυλής. Ο καρδινάλιος Αλμπερόνι (1664–1752), ουσιαστικός κυβερνήτης της Ισπανίας εκείνη τη περίοδο, αναζητούσε μια νέα δυναμική σύζυγο για τον βασιλιά Φίλιππο, ώστε να μπορέσει να εκδιώξει την Μαρία-Άννα από τη βασιλική αυλή: η δυναμική Ελισάβετ ήταν η πιο κατάλληλη.
Το 1714 παντρεύτηκε στην Πάρμα δι' αντιπροσώπου τον Φίλιππο Ε΄ της Ισπανίας. Μετά την άφιξή της στην Ισπανία έδειξε το δυναμικό της χαρακτήρα, επιβαλλόμενη στην βασιλική αυλή και ξεκινώντας, σε συνεργασία με τον Αλμπερόνι, την προσπάθεια για ανόρθωση του Ισπανικού μεγαλείου, βοηθούμενη σε αυτό από τον αδύναμου χαρακτήρα άνδρα της. Κύριος στόχος της ήταν η ανάκτηση των ισπανικών κτήσεων στην Ιταλία. Με τέτοιο πάθος ασχολήθηκε με την πολιτική, που όταν κάποτε γαλλικά στρατεύματα εισέβαλλαν στα Πυρηναία, ανέλαβε η ίδια την ηγεσία των ισπανικών στρατευμάτων. Αρχικά κατάφερε να ανακτήσει τη Σαρδηνία και τη Σικελία, όμως το 1720 οι άλλες ευρωπαϊκές δυνάμεις την ανάγκασαν να εγκαταλείψει αυτά τα εδάφη.
Το 1724 ο Φίλιππος Ε΄ αναγκάστηκε να παραιτηθεί υπέρ του γιου του Λουδοβίκου. Μετά το θάνατο του διαδόχου του όμως, λίγους μήνες αργότερα ο Φίλιππος Ε΄ επανήλθε στο θρόνο, οπότε η Ελισάβετ ανέλαβε τον απόλυτο έλεγχο της ισπανικής κυβέρνησης. Αυτήν την περίοδο επικεντρώθηκε στην εξασφάλιση θρόνων για όλους τους γιους της (το θρόνο της Ισπανίας τον κληρονομούσαν οι γιοι του Φιλίππου από τον προηγούμενο γάμο του) και να ανακτήσει όλες τις παλιές Ισπανικές περιοχές στην Ιταλική χερσόνησο για λογαριασμό των παιδιών της. Μέχρι το 1736 είχε κατορθώσει να εξασφαλίσει για τον πρώτο γιο της Κάρολο (το μετέπειτα Κάρολο Γ΄ της Ισπανίας) τον θρόνο των Δύο Σικελιών και για τον τρίτο το δουκάτο της Πάρμας.
Οικογένεια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Νυμφεύτηκε τον Φίλιππο Ε΄ των Βουρβόνων της Ισπανίας και είχε τέκνα:
- Κάρολος 1716-1788, βασιλιάς (ως Ε΄) της Σικελίας, (ως Ζ΄) της Νάπολης και μετά (ως Γ΄) της Ισπανίας.
- Μαριάνα-Βικτωρία 1718-1781, παντρεύτηκε τον Ιωσήφ των Μπραγκάνσα της Πορτογαλίας.
- Φίλιππος 1720-1765, δούκας της Πάρμας & Πλακεντίας.
- Μαρία-Τερέζα-Ραφαέλα 1726-1746, παντρεύτηκε τον Λουδοβίκο των Βουρβόνων διάδοχο της Γαλλίας (γιο τού Λουδοβίκου ΙΕ΄ της Γαλλίας).
- Λουδοβίκος Αντώνιος 1727-1785, αρχιεπίσκοπος του Τολέδο, πρωθιερέας της Ισπανίας και καρδινάλιος. Το 1754 αποκήρυξε τα εκκλησιαστικά αξιώματά του και νυμφεύτηκε τη Μαρία-Τερέζα ντε Βαλλαμπρίγκα.
- Μαρία-Αντωνία-Φερδινάνδα 1729-1785, παντρεύτηκε τον Βίκτωρα-Αμεδαίο Γ΄ της Σαρδηνίας.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Petrie, Charles: King Charles III of Spain New York, John Day Company, 1971
- Harcourt-Smith, Simon: Cardinal of Spain: the Life and Strange Career of Giulio Alberoni New York, Knopf, 1955
- Mémoires pour servir à l'histoire d'Espagne sous le régne de Philippe V by the Marquis de St Philippe, translated by Maudave (Paris, 1756)
- Memoirs of Elizabeth Farnese (London, 1746)
- Armstrong, E: Elizabeth Farnese, the Termagant of Spain, 1892
- The Spanish original of the Comentarios del marqués de San Felipe was published in the Biblioteca de Autores Españoles.
|
- ↑ 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 8852595. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage. p10307.htm#i103065. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/Isabella-Farnese. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 FemBio. 8692. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 (Γερμανικά) Εγκυκλοπαίδεια Μπρόκχαους. elisabeth-elisabeth-farnese. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 «Gran Enciclopèdia Catalana» (Καταλανικά) Grup Enciclopèdia Catalana. 0033939.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 «Diccionario biográfico español» (Ισπανικά) Real Academia de la Historia. 2011. 13097/isabel-de-farnesio. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003. I00000338.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ (Αγγλικά) SNAC. w68w8295. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2017.
- ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας, Κρατική Βιβλιοθήκη του Βερολίνου, Βαυαρική Κρατική Βιβλιοθήκη, Εθνική Βιβλιοθήκη της Αυστρίας: Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2014.
- ↑ «Identifiants et Référentiels». (Γαλλικά) IdRef. Agence bibliographique de l'enseignement supérieur. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2020.
- ↑ (Αγγλικά) The Bourbons of Naples. Faber and Faber Limited Russell Square London. Λονδίνο. 2009. σελ. 13. ISBN-13 978-0-571-24901-5.
- ↑ p10307.htm#i103065. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
- ↑ (Αγγλικά) The Bourbons of Naples. Faber and Faber Limited Russell Square London. Λονδίνο. 2009. σελ. 14. ISBN-13 978-0-571-24901-5.
- ↑ 16,0 16,1 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 2 Νοεμβρίου 2017. 500039510. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2021.
- ↑ Darryl Roger Lundy: (Αγγλικά) The Peerage.