Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας

Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας
Επισκοπή
Ορθόδοξη
Εν ενεργεία: Πατριάρχης Ιωάννης Ι΄ Από 10 Φεβρουαρίου 2013
Προσφώνηση	Μακαριώτατος
Επισκοπή	Αντιόχειας
Κατοικία	Πατριαρχείο Αντιοχείας-Δαμασκός
Πρώτος επίσκοπος	Απόστολοι Πέτρος και Παύλος
Ίδρυση	34
Ιστότοπος	Πατριάρχης Αντιοχείας

Προσφωνήσεις του Πατριάρχη Αντιοχείας
Προσφώνηση αναφοράς	Μακαριώτατος
Προφορική προσφώνηση	Μακαριώτατε
Θρησκευτική προσφώνηση	Ἡ Αὐτοῦ Θειοτάτη Μακαριότης

Πατριάρχης Αντιοχείας είναι ο τίτλος του προκαθημένου του «πρεσβυγενούς» Ελληνορθόδοξου Πατριαρχείου Αντιοχείας. Από το 2013, Ελληνορθόδοξος Πατριάρχης Αντιοχείας είναι ο Ιωάννης Ι΄. Ο Πατριάρχης Αντιοχείας έχει τον επίσημο τίτλο «Ἡ Αὐτοῦ Θειοτάτη Μακαριότης ὁ Πατριάρχης τῆς Μεγάλης Θεουπόλεως Ἀντιοχείας, Συρίας, Ἀραβίας, Κιλικίας, Ἰβηρίας τε καί Μεσοποταμίας καί πάσης Ἀνατολῆς». Η εκκλησία της Αντιόχειας είναι από τις παλαιότερες· στο δίπτυχο των Ορθοδόξων Εκκλησιών βρίσκεται τρίτη, μετά την Κωνσταντινούπολη και την Αλεξάνδρεια.

Η έδρα του Πατριάρχη βρίσκεται στη Δαμασκό της Συρίας,αφού η Αντιόχεια -η σύγχρονη Αντάκια- βρίσκεται στο έδαφος της Τουρκίας και στην πράξη έχει πάψει να υφίσταται ως έδρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Αντιόχειας για αρκετούς αιώνες. Παρά ταύτα, ο Πατριάρχης φέρει τον τίτλο, όπως στην αρχαιότητα.

Το τέλος της ελληνικής διοίκησης

Το 1850 παρατηρήθηκε διχογνωμία για την εκλογή Πατριάρχη, όμως πάλι εξελέγη στην Κωνσταντινούπολη ο Ιερόθεος (1850 - 1884). Την περίοδο αυτή αναζωπυρώθηκε το αίτημα για Άραβα Πατριάρχη. Η εποχή της πατριαρχίας του Ιεροθέου ήταν ταραγμένη, γιατί έγινε εμφύλιος πόλεμος και σφαγές χιλιάδων χριστιανών από το 1860 και ύστερα. Οι σφαγές σταμάτησαν με την επέμβαση των Γάλλων και ο Λίβανος κέρδισε την αυτοδιοίκηση του.

Οι τρεις Πατριάρχες που ακολούθησαν έδειξαν χαλαρή στάση και όταν παραιτήθηκε ο τελευταίος Έλληνας Πατριάρχης Σπυρίδων (1898) η Σύνοδος διασπάστηκε με τη μειοψηφία να ζητά να γίνει κατάλογος εκλόγιμων και με πρόσωπα από άλλα Πατριαρχεία, όπως γινόταν μέχρι τότε και την πλειοψηφία να διαφωνεί θέλοντας να αποκλεισθούν όσοι δεν ανήκαν στο Πατριαρχείο Αντιοχείας. Τελικά, ύστερα από παλινωδίες της Υψηλής Πύλης και επεμβάσεις των Ρώσων, εξελέγη ο Άραβας Πατριάρχης Λαοδικείας Μελέτιος Ντουμάνι το 1899.

Ετερόδοξοι Πατριάρχες Αντιοχείας

Δείτε επίσης: Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο Αντιοχείας#Ιστορία

Σήμερα, τέσσερις ακόμη, εκκλησίες χρησιμοποιούν τον τίτλο Πατριάρχης Αντιοχείας: Συριακή Ορθόδοξη Εκκλησία, Συριακή Καθολική Εκκλησία, Μαρωνιτική Καθολική Εκκλησία και Μελχιτική Ελληνοκαθολική Εκκλησία. Ιστορικά υπήρχε και το Λατινικό Πατριαρχείο Αντιοχείας, το οποίο καταργήθηκε το 1964.

Μετά την Α΄ Σταυροφορία, η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία άρχισε να διορίζει Πατριάρχη του Λατινικού Τελετουργικού της Αντιοχείας. Τον 18ο αιώνα, μια διαδοχή διαφωνιών στις ελληνορθόδοξες και τις συριακές ορθόδοξες εκκλησίες της Αντιόχειας οδήγησε σε φατρίες από αυτές τις εκκλησίες, με κατάληξη αυτές να έρθουν σε επικοινωνία με τη Ρώμη με διεκδικητές του Πατριαρχείου: τον Μελκίτη Ελληνοκαθολικό Πατριάρχη Αντιοχείας και τον Σύρο Καθολικό Πατριάρχη Αντιοχείας, αντίστοιχα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Επίσημος ιστότοπος