Θεόφιλος ο Αντιοχεύς
| Θεόφιλος ο Αντιοχεύς | |
|---|---|
 | |
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 2ος αιώνας |
| Θάνατος | 18 Οκτωβρίου 183 Αντιόχεια |
| Θρησκεία | Χριστιανισμός |
| Eορτασμός αγίου | 13 Οκτωβρίου |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | αρχαία ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ιερέας κληρικός |
| Περίοδος ακμής | 2ος αιώνας[1] |
| Αξιώματα και βραβεύσεις | |
| Αξίωμα | επίσκοπος (169–182) |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Ο Θεόφιλος ο Αντιοχεύς, ή Θεόφιλος Αντιοχείας, υπήρξε επίσκοπος στην Αντιόχεια ενώ θεωρείται ένας από τους πρώτους Χριστιανούς απολογητές. Έζησε στο δεύτερο μισό του 2ου αιώνα και εκτιμάται ότι πέθανε μεταξύ 183 και 185.[2]
Θεωρείται ότι ανέβηκε στον επισκοπικό θρόνο της Αντιοχείας κατά το 169. Πριν από αυτόν επίσκοπος Αντιοχείας ήταν ο Ήρως ο Β΄. Στον επισκοπικό θρόνο παρέμεινε τριάντα, κατά άλλους είκοσι χρόνια, μέχρι το 183 περίπου και τον διαδέχθηκε ο Μαξιμιανός Αντιοχείας, σύμφωνα με εκτίμηση του Χένρυ Φίνες Κλίντον. Οι ημερομηνίες αυτές είναι προσεγγιστικές και αποτελούν εκτιμήσεις.[3].
Ήταν Ιουδαίος ο οποίος ανήκε στην αίρεση των Σαδδουκαίων, και αργότερα έγινε χριστιανός. [4]
Το μοναδικό του σωζόμενο έργο είναι η επιστολή Προς Αυτόλυκον, στην οποία πραγματεύεται την ουσία του Θεού, τις αντιφάσεις των αρχαίων ποιητών και φιλοσόφων, τη μωρία της πολυθεΐας και κυρίως την ανηθικότητα της σύγχρονής του ειδωλολατρικής κοινωνίας. Είναι ο πρώτος συγγραφέας που χρησιμοποιεί τον όρο τριάδα[5], καθώς και ο πρώτος που υποστηρίζει ανοιχτά την ιδέα της θεοπνευστίας της Καινής Διαθήκης[6].
Υποσημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Czech National Authority Database. kup19980000101175. Ανακτήθηκε στις 8 Ιουνίου 2022.
- ↑ John Lightfoot, S. Ignatius, vol. ii. p. 166.
- ↑ Fasti Romani
- ↑ Άνθιμος Γαζής (1807). Βιβλιοθήκης Ελληνικής βιβλία δύο : Περιέχοντα κατά χρονικήν πρόοδον τας περί των εξόχων Ελλήνων Συγγραφέων βεβαιωτέρας ειδήσεις / Συνερανισθέντα εκ παλαιών και νεωτέρων Κριτικών, και εκδοθέντα υπό Ανθίμου Γαζή του Μηλιώτου. Εν Βενετία: Εκ της Τυπογραφίας Πάνου Θεοδοσίου του εξ Ιωαννίνων. Ανακτήθηκε στις 10 Ιανουαρίου 2011.
- ↑ «Ὁ γὰρ ἥλιος ἐν τύπῳ θεοῦ ἐστιν, ἡ δὲ σελήνη ἀνθρώπου. [...] Ὡσαύτως καὶ αἱ τρεῖς ἡμέραι πρὸ τῶν φωστήρων γεγονυῖαι τύποι εἰσὶν τῆς τριάδος, τοῦ θεοῦ καὶ τοῦ λόγου αὐτοῦ καὶ τῆς σοφίας αὐτοῦ. Τετάρτῳ δὲ τόπῳ ἐστὶν ἄνθρωπος ὁ προσδεὴς τοῦ φωτός, ἵνα ᾖ θεός, λόγος, σοφία, ἄνθρωπος· διὰ τοῦτο καὶ τετάρτῃ ἡμέρᾳ ἐγενήθησαν φωστῆρες». (Προς Αυτόλυκον 2:15 [101])
- ↑ Για παράδειγμα, αναφέρει: «Ἔτι μὴν καὶ περὶ δικαιοσύνης, ἧς ὁ νόμος εἴρηκεν, ἀκόλουθα εὑρίσκεται καὶ τὰ τῶν προφητῶν καὶ τῶν εὐαγγελίων ἔχειν, διὰ τὸ τοὺς πάντας πνευματοφόρους ἑνὶ πνεύματι θεοῦ λελαληκέναι». (Προς Αυτόλυκον 3:12) Ο Θεόφιλος χρησιμοποιεί εκφράσεις όπως «ἡ δὲ εὐαγγέλιος φωνὴ ἐπιτατικώτερον διδάσκει», «τὸ δὲ εὐαγγέλιον [ἔφη]» και «κελεύει ἡμᾶς ὁ θεῖος λόγος» για να παραθέσει αποσπάσματα από τις Χριστιανικές Ελληνικές Γραφές, όπως από το Ευαγγέλιο του Ματθαίου (5:28, 32, 44, 46· 6:3) και από τον απόστολο Παύλο (1 Τιμόθεο 2:2· Ρωμαίους 13:7, 8).
Έργα του Θεόφιλου Αντιοχείας σε νεοελληνική απόδοση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Θεόφιλός Αντιοχείας, εισαγωγή, μτφρ, σχόλια του Παναγιώτη Χρήστου, Απόλογηταί, τομ.2, εκδ. Πατερικαί εκδόσεις Γρηγόριος Παλαμάς, Θεσσ/ίκη, 1986, σελ.303-515
Πρόσθετες πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Καθολική Εγκυκλοπαίδεια: λήμμα «Θεόφιλος» (Αγγλικά)
- Dictionary of Christian Biography and Literature to the End of the Sixth Century AD: λήμμα «Θεόφιλος, επίσκοπος Αντιόχειας» (Αγγλικά)
|