Τανζανία
Συντεταγμένες: 6°42′00″S 33°56′00″E / 6.7°S 33.9333°E
| Ηνωμένη Δημοκρατία της Τανζανίας
Jamhuri ya Muungano wa Tanzania | |||
|---|---|---|---|
| |||
Εθνικό σύνθημα: Uhuru na Umoja (Ελευθερία και Ενότητα) | |||
.svg) Η θέση της Τανζανίας (πράσινο) | |||
| Ντοντόμα (επίσημη) Νταρ ες Σαλάμ (διοικητική) | |||
Μεγαλύτερη πόλη | Νταρ ες Σαλάμ | ||
| Σουαχίλι, Αγγλικά | |||
| Ημιπροεδρικό σύστημα | |||
| Σάμια Σουλούχου Φίλιπ Πάνγκο Κασίμ Ματζαλίουα | |||
| Ανεξαρτησία - Ταγκανίκα - Ζανζιβάρη - συγχώνευση Ισχύον Σύνταγμα | Από το Ηνωμένο Βασίλειο 9 Δεκεμβρίου 1961 19 Δεκεμβρίου 1963 26 Απριλίου 1964 25 Απριλίου 1977 (σημαντικές αναθεωρήσεις έγιναν τον Οκτώβριο του 1984) | ||
| • Σύνολο • % Νερό • Σύνορα Ακτογραμμή | 947.303 km2 (31η) 6,2 3.861 km 1.424 km | ||
| Πληθυσμός • Απογραφή 2022 • Πυκνότητα | 61.741.120 [1] (24η) 65,2 κατ./km2 (151η) | ||
| ΑΕΠ (ΙΑΔ) • Ολικό (2019) • Κατά κεφαλή | 186,060 δισ. $[2] 3.574 $[2] | ||
| ΑΕΠ (ονομαστικό) • Ολικό (2019) • Κατά κεφαλή | 61,032 δισ. $[2] 1.172 $[2] | ||
| ΔΑΑ (2021) |  0,549[3] (160η) – χαμηλός | ||
| Νόμισμα | Σελίνι Τανζανίας (TZS) | ||
| EAT (UTC +3) | |||
| Internet TLD | .tz | ||
| Οδηγούν στα | αριστερά | ||
| Κωδικός κλήσης | +2552 | ||
1. Η Ντοντόμα είναι η συνταγματική πρωτεύουσα de jure, όπου θα μεταφερθούν τα θεσμικά όργανα που βρίσκονται ακόμη στο Νταρ ες Σαλαάμ. 2Ο κωδικός κλήσης από την Κένυα και την Ουγκάντα, είναι 007. | |||
Η Ηνωμένη Δημοκρατία της Τανζανίας ή Τανζανία (αγγλικά: Tanzania, σουαχίλι: Jamhuri ya Muungano wa Tanzania) είναι χώρα της Ανατολικής Αφρικής με πρωτεύουσα την Ντοντόμα, έκταση 947.303 τ.χλμ. (συμπεριλαμβάνει τα νησιά Μαφία, Πέμπα και Ζανζιβάρη) και πληθυσμό 61.741.120 κατοίκους σύμφωνα με την απογραφή του 2022[1]. Συνορεύει βόρεια με την Ουγκάντα και την Κένυα, δυτικά με τη Ρουάντα, το Μπουρουντί και τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό και νότια με τη Ζάμπια, το Μαλάουι και τη Μοζαμβίκη. Στα ανατολικά βρέχεται από τον Ινδικό ωκεανό. Η Τανζανία μοιράζεται με τις γειτονικές της χώρες δύο από τις μεγαλύτερες λίμνες της Αφρικής, στον βορρά τη Λίμνη Βικτόρια και στη δύση τη Λίμνη Τανγκανίκα. Το 1/3 της χώρας είναι εθνικά πάρκα και καταφύγια θηραμάτων. Στο έδαφος της βρίσκεται το υψηλότερο όρος της Αφρικής, το Κιλιμάντζαρο.
Ετυμολογία του ονόματος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η ονομασία επινοήθηκε από το Ταν(γκανίκα) + Ζαν(ζιβάρη) + -ία (η κατάληξη για τη χώρα), από τα δύο κράτη που ενώθηκαν για τον σχηματισμό της χώρας.[4]
Το όνομα «Τανγκανίκα» προέρχεται από τις σουαχίλι λέξεις «tanga» («ταξιδεύω») και «nyika» («ακατοίκητη πεδιάδα», «ερημιά»), δημιουργώντας τη φράση «ταξιδεύω στην ερημιά». Μερικές φορές γίνεται κατανοητή ως αναφορά στη λίμνη Τανγκανίκα.[5]
Το όνομα της Ζανζιβάρης προέρχεται από τη λέξη «zenji», το όνομα ενός τοπικού λαού (λέγεται ότι σημαίνει «μαύρο») και την αραβική λέξη «barr», που σημαίνει «ακτή».[6]
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Τανζανία προήλθε από την ένωση της Τανγκανίκας και της Ζανζιβάρης. Το 1884 η Τανγκανίκα έγινε γερμανική αποικία μέχρι το 1918 οπότε και καταλήφθηκε από τους Βρετανούς. Η Τανγκανίκα έγινε ανεξάρτητο κράτος στις 9 Δεκεμβρίου το 1961. Το σουλτανάτο της Ζανζιβάρης έγινε βρετανικό προτεκτοράτο το 1890 και ανεξάρτητο κράτος το 1963. Το 1964 οι δύο χώρες υπέγραψαν τη συμφωνία για την ένωση τους και σχηματίστηκε η Τανζανία.
Από τις 4 Ιουνίου έως τις 7 Ιουνίου του 1965, την Τανζανία επισκέφθηκε ο πρωθυπουργός της Κίνας Τσου Εν Λάι, γεγονός που αποτέλεσε σημαντικό βήμα οικονομικής και πολιτικής διείσδυσης της Κίνας στην Αφρική. Δείγμα της ιδιαίτερα θερμής ατμόσφαιρας στις σχέσεις μεταξύ των δύο χωρών αποτέλεσαν οι ανώτατες τιμές που αποδόθηκαν στον Κινέζο πρωθυπουργό τόσο κατά την υποδοχή που του έγινε στο αεροδρόμιο του Νταρ ες Σαλαάμ όσο και κατά τη διάρκεια εντυπωσιακής παρέλασης εργατών και στρατιωτών στο εθνικό στάδιο της πόλης. Ο Τανζανός πρόεδρος Νιερέρε και ο Τσου Εν Λάι υπέγραψαν δεκαετές σύμφωνο φιλίας, το οποίο συνόδευαν κινεζικές επενδύσεις στους τομείς της κλωστοϋφαντουργίας και της αγροτικής οικονομίας, δημιουργία δικτύου ασύρματης επικοινωνίας, συμβολή του Πεκίνου στη δημιουργία σιδηροδρομικής σύνδεσης, Ζάμπιας-Τανζανίας, αλλά και στρατιωτική βοήθεια με όπλα και πυρομαχικά. Οι Τανζανοί δήλωσαν υποστήριξη προς τις κινεζικές θέσεις, σε μία σειρά διεθνών ζητημάτων, τονίζοντας πάντως, με κάθε ευκαιρία, την αδέσμευτη πολιτική της χώρας[7].
Διοικητική διαίρεση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Τανζανία διαιρείται σε 30 περιφέρειες.
| Περιφέρεια | Πρωτεύουσα | |
|---|---|---|
| 1 | Περιφέρεια Αρούσα | Αρούσα |
| 2 | Περιφέρεια Νταρ ες Σαλαάμ | Νταρ ες Σαλαάμ |
| 3 | Περιφέρεια Ντοντόμα | Ντοντόμα |
| 4 | Γκεΐτα | Γκεΐτα |
| 5 | Περιφέρεια Ιρίνγκα | Ιρίνγκα |
| 6 | Καγκέρα | Μουκόμπα |
| 7 | Κατάβι | Μπάντα |
| 8 | Περιφέρεια Κιγκόμα | Κιγκόμα |
| 9 | Περιφέρεια Κιλιμαντζάρο | Μόσι |
| 10 | Περιφέρεια Λίντι | Λίντι |
| 11 | Περιφέρεια Μανυάρα | Μπαμπάτι |
| 12 | Περιφέρεια Μάρα | Μουσόμα |
| 13 | Μπέια | Μπέια |
| 14 | Περιφέρεια Μορογκόρο | Μορογκόρο |
| 15 | Μτουάρα | Μτουάρα |
| 16 | Μουάνζα | Μουάνζα |
| 17 | Ντζόμπε | Ντζόμπε |
| 18 | Βόρεια Πέμπα | Ουέτε |
| 19 | Νότια Πέμπα | Τσάκε Τσάκε |
| 20 | Περιφέρεια Πουάνι | Κιμπάχα |
| 21 | Ρούκουα | Σουμπαουάνγκα |
| 22 | Περιφέρεια Ρουβούμα | Σονγκέα |
| 23 | Σινιάνγκα (Σινυάνγκα) | Σινυάνγκα |
| 24 | Σιμίγιου | Μπαριάντι |
| 25 | Σινγκίντα | Σινγκίντα |
| 26 | Περιφέρεια Ταμπόρα | Ταμπόρα |
| 27 | Περιφέρεια Τάνγκα | Τάνγκα |
| 28 | Βόρεια Ζανζιβάρη | Μκοκοτόνι |
| 29 | Κεντρική Ζανζιβάρη (Νότια περιφέρεια) | Κοάνι |
| 30 | Ζανζιβάρη-Αστική (Δυτική περιφέρεια) | Ζανζιβάρη |
Δημογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το 97,5% των κατοίκων ανήκει σε μια από τις 120 εθνότητες των Μπαντού, ενώ το υπόλοιπο 2,5% είναι Νειλοτικής (Μασσάι), Αραβικής, Ασιατικής και Ευρωπαϊκής καταγωγής. Κατά τη δεκαετία του '90 η Τανζανία δέχτηκε πάνω από 500.000 πρόσφυγες από τη Ρουάντα και το Μπουρούντι. Η Σουαχίλι είναι η γλώσσα που χρησιμοποιείται από την πλειοψηφία των κατοίκων ανεξάρτητα από τη φυλή τους.
Ο πληθυσμός της χώρας είναι 61.741.120 (24η στον κόσμο) σύμφωνα με την απογραφή του 2022.[1] Ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού είναι 2,74% (2018). Ο ρυθμός γεννήσεων είναι 33,3 γεννήσεις/1000 πληθυσμού και θανάτου 5,1 θάνατοι/1000 πληθυσμού (εκτίμηση 2022).[8] Το προσδόκιμο ζωής στο σύνολο του πληθυσμού, σύμφωνα με εκτιμήσεις του 2019 του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ήταν 67,3 χρόνια (65,4 χρόνια οι άνδρες και 69,3 οι γυναίκες).[9]
Οικονομία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η Τανζανία είναι από τις φτωχότερες χώρες παγκοσμίως. Η οικονομία της βασίζεται κυρίως στη γεωργία με την παραγωγή καφέ, τσαγιού, βαμβακιού, και γαρύφαλλου καθώς και στον ολοένα αυξανόμενο τουρισμό.
Το ΑΕΠ της χώρας είναι 21,836 δις $ (95η στον κόσμο) (εκτίμηση 2009). Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι 539$ (εκτίμηση 2009).[2]
Διακυβέρνηση
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η χώρα είναι Προεδρική Δημοκρατία. Από τις 5 Νοεμβρίου του 2015 πρόεδρος της χώρας είναι ο Τζον Μαγκουφούλι και αντιπρόεδρος η Σάμια Σουλούχου. Ο πρωθυπουργός διορίζεται από τον πρόεδρο. Σημερινός πρωθυπουργός είναι ο Ματζαλίουα Κ. Ματζαλίουα.
Στη χώρα διενεργούνται εκλογές για πρόεδρο και για βουλή. Η θητεία τους είναι πενταετής. Δικαίωμα ψήφου στις εκλογές έχουν όσες και όσοι είναι ηλικίας 18 ετών και άνω.[8] Οι πιο πρόσφατες γενικές εκλογές διεξήχθησαν τον Οκτώβριο του 2015. Πρόεδρος εξελέγη ο Τζον Μαγκουφούλι.
Μεταφορές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η οδήγηση γίνεται στα αριστερά.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 «Population Size in Tanzania». Census Information Dissemination Platform (SENSA). Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2024.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 [=https://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2019/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=44&pr.y=15&sy=2017&ey=2024&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=738&s=NGDPD%2CPPPGDP%2CNGDPDPC%2CPPPPC&grp=0&a= «Report for Selected Countries and Subjects»] Check
|url=value (βοήθεια). ΔΝΤ. Απρίλιος 2017. Ανακτήθηκε στις 9 Μαΐου 2017. - ↑ Human Development Report 2021-22: Uncertain Times, Unsettled Lives: Shaping our Future in a Transforming World (PDF). hdr.undp.org. United Nations Development Programme. 8 Σεπτεμβρίου 2022. σελίδες 272–276. ISBN 978-9-211-26451-7. Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2022. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2022.
- ↑ by Gwillim Law (30 Ιουνίου 2015). «Origin of name». Statoids. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2016. (Αγγλικά)
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουνίου 2011. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2019. website accessed 1 Μαΐου 2007.
- ↑ Online Etymology Dictionary (Αγγλικά)
- ↑ Ιστορικό Λεύκωμα 1965, σελ. 116-117, Καθημερινή (1997)
- ↑ 8,0 8,1 Τανζανία CIA World Factbook
- ↑ Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, Προσδόκιμο ζωής και υγιές προσδόκιμο ζωής, Δεδομένα ανά χώρα
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- The United Republic of Tanzania επίσημη σελίδα
- BBC News Country Profile - Tanzania
- CIA World Fact Book - Tanzania Αρχειοθετήθηκε 2006-03-08 στο Wayback Machine.
- Μοναδικός πίθηκος της Τανζανίας κινδυνεύει να εξαφανιστεί μόλις ανακαλύφθηκε- Άρθρο στο in.gr.
