Μετάβαση στο περιεχόμενο

Πρωθυπουργός της Ιταλίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου της Ιταλικής Δημοκρατίας
Presidente del Consiglio dei Ministri della Repubblica Italiana
Η σημαία του πρωθυπουργού της Ιταλίας
Το έμβλημα του πρωθυπουργού της Ιταλίας
Κάτοχος
Τζόρτζια Μελόνι

από τις 22 Οκτωβρίου 2022
ΠροσφώνησηΚυρία Πρόεδρε (αναφορά και ομιλία)
Πρωτεύων (αναφορά, ανεπίσημη)
Αυτής Εξοχότητα (επίσημη, διπλωματική)[1]
ΚατοικίαΠαλάτσο Κίτζι
ΈδραΡώμη
Διορισμός απόΠρόεδρος της Δημοκρατίας
Δημιουργία17 Μαρτίου 1861
Πρώτος κάτοχοςΚαμίλο Μπένσο, Κόμης του Καβούρ
Μισθός99.480 ετησίως[2]
Ιστοσελίδαgoverno.it

Ο Πρόεδρος του Συμβουλίου των Υπουργών της Ιταλικής Δημοκρατίας (ιταλικά: Presidente del Consiglio dei ministri della Repubblica Italiana), κοινώς αναφερόμενος ως Πρόεδρος του Συμβουλίου ή Πρωθυπουργός, είναι ο επικεφαλής της κυβέρνησης της Ιταλικής Δημοκρατίας. Η θέση του πρωθυπουργού καθιερώνεται με τα άρθρα 92 και 96 του Συντάγματος της Ιταλίας. Ο πρωθυπουργός διορίζεται από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, έπειτα από τη διεξαγωγή βουλευτικών εκλογών, και πρέπει να διαθέτει την εμπιστοσύνη του Ιταλικού Κοινοβουλίου για να παραμείνει στην εξουσία.[3]

Πριν από την ίδρυση της Ιταλικής Δημοκρατίας, η θέση αυτή αντιστοιχούσε στον Πρόεδρο του Συμβουλίου των Υπουργών του Βασιλείου της Ιταλίας. Από το 1925 έως το 1943, κατά τη διάρκεια του φασιστικού καθεστώτος, η θέση καταλήφθηκε από τον Μπενίτο Μουσολίνι, ο οποίος υιοθέτησε τους τίτλους του «Αρχηγού της Κυβέρνησης, Ηγέτη (Ντούτσε) του Φασισμού και Ιδρυτή της Αυτοκρατορίας». Με την απομάκρυνση του Μουσολίνι από τον βασιλιά Βίκτωρ Εμμανουήλ Γ΄ το 1943, το αξίωμα του πρωθυπουργού ανελήφθη από τον στρατάρχη Πιέτρο Μπαντόλιο. Το 1946 ο Αλτσίντε ντε Γκάσπερι έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός της Ιταλικής Δημοκρατίας.[4]

Ο πρωθυπουργός είναι ο Πρόεδρος του Συμβουλίου Υπουργών, που διαχειρίζεται την εκτελεστική εξουσία και το αξίωμα είναι παρόμοιο με εκείνα που υπάρχουν στις περισσότερες προεδρευόμενες κοινοβουλευτικές δημοκρατίες. Η επίσημη ιταλική σειρά προβαδίσματος απαριθμεί το αξίωμα του πρωθυπουργού να βρίσκεται τελετουργικά στην τέταρτη θέση.[5]

Ως Πρόεδρος του Υπουργικού Συμβουλίου, ο Πρωθυπουργός ηγείται της κυβέρνησης (του Υπουργικού Συμβουλίου). Επιπλέον, ο Πρωθυπουργός συχνά ηγείται ενός μεγάλου πολιτικού κόμματος και απαιτείται από το Σύνταγμα να έχει την εμπιστοσύνη της πλειοψηφίας των βουλευτών του Κοινοβουλίου.

Εκτός από τις εξουσίες που είναι εγγενείς με τη συμμετοχή του στην κυβέρνηση, ο Πρωθυπουργός έχει συγκεκριμένες αρμοδιότητες, που εκτείνονται από τον καθορισμό των υπουργών που προτείνει στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας έως την υπογραφή όλων των νομοθετικών πράξεων που επικυρώνονται στη συνέχεια από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας.[6][7]

Το άρθρο 95 του Ιταλικού Συντάγματος προβλέπει ότι ο Πρωθυπουργός «κατευθύνει και συντονίζει τη δραστηριότητα των υπουργών».[8][9] Αυτή η εξουσία έχει χρησιμοποιηθεί σε διαφορετικό βαθμό στην ιστορία του ιταλικού κράτους, δεδομένου ότι επηρεάζεται έντονα από την πολιτική δύναμη του κάθε υπουργού και από τα κόμματα που εκπροσωπούν.

Η δραστηριότητα του Πρωθυπουργού συχνά επικεντρώνεται περισσότερο στη διαμεσολάβηση μεταξύ των διαφόρων κομμάτων του κυβερνητικού συνασπισμού και λιγότερο στο καθήκον της κατεύθυνσης του έργου του υπουργικού συμβουλίου. Η εποπτική εξουσία του Πρωθυπουργού περιορίζεται περαιτέρω από την επίσημη αδυναμία να απολύει τους υπουργούς, αν και ο ανασχηματισμός της κυβέρνησης («rimpasto») ή μερικές φορές ακόμη και η πρόταση δυσπιστίας έναντι κάποιου ατόμου από την πλευρά του Κοινοβουλίου μπορεί στην πράξη να αποβεί υπέρ του Πρωθυπουργού.

Το αξίωμα καθιερώθηκε για πρώτη φορά το 1848 στο προκάτοχο κράτος της Ιταλίας, το Βασίλειο της Σαρδηνίας, αν και δεν αναφερόταν στο σύνταγμά του, το Καταστατικό του Αλβέρτου.[10][11][12] Από το 1848 έως το 1861, δέκα πρωθυπουργοί κυβέρνησαν το Βασίλειο, οι περισσότεροι από τους οποία ήταν δεξιοί πολιτικοί.[13]

Ιστορική Δεξιά και Ιστορική Αριστερά

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την ενοποίηση της Ιταλίας και την ίδρυση του Βασιλείου, το αξίωμα δεν άλλαξε. Στην πραγματικότητα, ο υποψήφιος για το αξίωμα διοριζόταν από τον Βασιλιά και προέδρευε ενός πολύ ασταθούς πολιτικού συστήματος. Ο πρώτος Πρωθυπουργός ήταν ο Καμίλο Μπένσο, Κόμης του Καβούρ, ο οποίος διορίστηκε στις 23 Μαρτίου 1861, αλλά πέθανε στις 6 Ιουνίου του ίδιου έτους.[14] Από το 1861 έως το 1911, Πρωθυπουργοί της Ιστορικής Δεξιάς και της Ιστορικής Αριστεράς κυβέρνησαν εναλλασσόμενοι τη χώρα.[15]

Ο Καμίλο Μπένσο, Κόμης του Καβούρ, πρώτος Πρωθυπουργός της Ιταλίας.

Ένας από τους διασημότερους και ισχυρούς πρωθυπουργούς αυτής της περιόδου ήταν ο Φραντσέσκο Κρίσπι, ένας αριστερός πατριώτης πολιτικός, ο πρώτος επικεφαλής της κυβέρνησης από τη Νότια Ιταλία. Ηγήθηκε της χώρας για έξι χρόνια από το 1887 έως το 1891 και ξανά από το 1893 έως το 1896. Ο Κρίσπι ήταν διεθνώς αναγνωρισμένος και συχνά παραλληλιζόταν μαζί με παγκόσμιους πολιτικούς ηγέτες, όπως ο Όττο φον Μπίσμαρκ, ο Γουίλιαμ Γκλάντστοουν και ο Ρόμπερτ Γκασκόυν-Σέσιλ.[16]

Παρότι ήταν αρχικά ένας πατριώτης και δημοκρατικός-φιλελεύθερος, ο Κρίσπι εξελίχθηκε σε έναν αυταρχικό Πρωθυπουργό, σύμμαχο και θαυμαστή του Μπίσμαρκ. Η πολιτική καριέρα του τελείωσε απότομα εν μέσω αντιπαράθεσης, λόγω της εμπλοκής του σε ένα μεγάλο τραπεζικό σκάνδαλο και εξαιτίας της καταστροφικής αποικιακής ήττας στην Αιθιοπία. Συχνά θεωρείται πρόδρομος του φασίστα δικτάτορα Μπενίτο Μουσολίνι.[17][18]

Εποχή του Τζολίττι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1892, ο Τζοβάννι Τζολίττι, ένας αριστερός δικηγόρος και πολιτικός, διορίστηκε στο αξίωμα του Πρωθυπουργού από τον Βασιλιά Ουμβέρτο Α΄, αλλά σε λιγότερο από ένα έτος αναγκάστηκε να παραιτηθεί. Το 1903, διορίστηκε και πάλι επικεφαλής της κυβέρνησης, μετά από μια περίοδο αστάθειας. Ο Τζολίττι διετέλεσε Πρωθυπουργός πέντε φορές μεταξύ του 1892 και του 1921 και ήταν ο Πρωθυπουργός με τη δεύτερη μεγαλύτερη θητεία στην ιταλική ιστορία.

Ο Τζολίττι ήταν αυθεντία στην πολιτική τέχνη του τρανσφορμισμού, της μεθόδου δηλαδή δημιουργίας ενός ευέλικτου, κεντρώου συνασπισμού στο Κοινοβούλιο, ο οποίος επιδίωκε να απομονώσει τα άκρα της αριστερής και της δεξιάς ιταλικής πολιτικής. Υπό την επιρροή του, οι Ιταλοί Φιλελεύθεροι δεν αναπτύχθηκαν ως δομημένο κόμμα. Αντίθετα, επρόκειτο για μια σειρά άτυπων προσωπικών ομάδων χωρίς επίσημους δεσμούς με πολιτικές περιφέρειες.[19]

Η περίοδος από τις αρχές του 20ου αιώνα μέχρι την έναρξη του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν ο Τζολίττι ήταν Πρωθυπουργός και Υπουργός Εσωτερικών (1901-1914), με σύντομες διακοπές, ονομάζεται συχνά ως «Εποχή του Τζολίττι».[20][21] Ως αριστερός φιλελεύθερος με έντονες ηθικές ανησυχίες, η περίοδος του Τζολίττι στην εξουσία είναι αξιοσημείωτη λόγω της ψήφισης ενός ευρέος φάσματος προοδευτικών κοινωνικών μεταρρυθμίσεων που βελτίωσαν το βιοτικό επίπεδο του ιταλικού λαού, μαζί με τη θέσπιση αρκετών πολιτικών κυβερνητικής παρέμβασης.[20][22][21][23]

Εκτός από την καθιέρωση αρκετών δασμών, επιδοτήσεων και κυβερνητικών έργων, ο Τζολίττι εθνικοποίησε τους ιδιωτικούς τηλεπικοινωνιακούς φορείς και τους σιδηροδρόμους. Οι φιλελεύθεροι υποστηρικτές του ελεύθερου εμπορίου επέκριναν το «σύστημα του Τζολίττι», αν και ο ίδιος ο Τζολίττι θεωρούσε την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας ως απαραίτητη για την παραγωγή πλούτου.[24]

Κατάλογος πρωθυπουργών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρωθυπουργοί του Βασιλείου της Ιταλίας (1861–1946)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ονοματεπώνυμο Εικόνα Γέννηση-θάνατος Αρχή θητείας Λήξη θητείας Πολιτικό κόμμα
Καμίλο Μπένσο, Κόμης του Καβούρ
1810-1861
23 Μαρτίου 1861 6 Ιουνίου 1861 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Μπετίνο Ρικάζολι (1η φορά)
1809-1880
12 Ιουνίου 1861 3 Μαρτίου 1862 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Ουρμπάνο Ρατάτσι (1η φορά)
1808-1873
3 Μαρτίου 1862 8 Δεκεμβρίου 1862 Δημοκράτης
Λουίτζι Κάρλο Φαρίνι
1812-1866
8 Δεκεμβρίου 1862 24 Μαρτίου 1863 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Μάρκο Μινγκέτι (1η φορά)
1818-1886
24 Μαρτίου 1863 28 Σεπτεμβρίου 1864 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Αλφόνσο Φερρέρο λα Μορμόρα
1804-1878
28 Σεπτεμβρίου 1864 20 Ιουνίου 1866 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Μπετίνο Ρικάζολι (2η φορά)
1809-1880
20 Ιουνίου 1866 10 Απριλίου 1867 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Ουρμπάνο Ρατάτσι (2η φορά)
1808-1873
10 Απριλίου 1867 27 Οκτωβρίου 1867 Δημοκράτης
Φεντερίκο Λουίτζι
1809-1896
27 Οκτωβρίου 1867 14 Δεκεμβρίου 1869 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Τζιοβάνι Λάντσα
1810-1882
14 Δεκεμβρίου 1869 10 Ιουλίου 1873 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Μάρκο Μινγκέτι (2η φορά)
1818-1886
10 Ιουλίου 1873 25 Μαρτίου 1876 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Αγκοστίνο Ντεπρέτις (1η φορά)
1813-1887
25 Μαρτίου 1876 24 Μαρτίου 1878 Δημοκράτης
Μπενεντέτο Καϊρόλι (1η φορά)
1825-1889
24 Μαρτίου 1878 19 Δεκεμβρίου 1878 Δημοκράτης
Αγκοστίνο Ντεπρέτις (2η φορά)
1813-1887
19 Δεκεμβρίου 1878 14 Ιουλίου 1879 Δημοκράτης
Μπενεντέτο Καϊρόλι (2η φορά)
1825-1889
14 Ιουλίου 1879 29 Μαΐου 1881 Δημοκράτης
Αγκοστίνο Ντεπρέτις (3rd time)
1813-1887
29 Μαΐου 1881 29 Ιουλίου 1887 Δημοκράτης
Φραντσέσκο Κρίσπι (1η φορά)
1819-1901
29 Ιουλίου 1887 6 Φεβρουαρίου 1891 Δημοκράτης
Αντόνιο Σταράμπα (1η φορά)
1839-1908
6 Φεβρουαρίου 1891 15 Μαΐου 1892 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Τζιοβάνι Τζιολίτι (1η φορά)
1842-1928
15 Μαΐου 1892 15 Δεκεμβρίου 1893 Φιλελεύθερος
Φραντσέσκο Κρίσπι (2η φορά)
1819-1901
15 Δεκεμβρίου 1893 10 Μαρτίου 1896 Δημοκράτης
Αντόνιο Σταράμπα (2η φορά)
1839-1908
10 Μαρτίου 1896 29 Ιουνίου 1898 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Λουίτζι Πελούξ
1839-1924
29 Ιουνίου 1898 24 Ιουνίου 1900 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Τζιουζέπε Σαράκο
1821-1907
24 Ιουνίου 1900 15 Φεβρουαρίου 1901 Δημοκράτης/Φιλελεύθερος
Τζιουζέπε Ζαναρντέλι
1826-1903
15 Φεβρουαρίου 1901 3 Νοεμβρίου 1903 Φιλελεύθερος
Τζιοβάνι Τζιολίτι (2η φορά)
1842-1928
3 Νοεμβρίου 1903 12 Μαρτίου 1905 Φιλελεύθερος
Τομάσο Τιτόνι
1855-1931
12 Μαρτίου 1905 28 Μαρτίου 1905 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Αλεσάντρο Φόρτις
1842-1909
28 Μαρτίου 1905 8 Φεβρουαρίου 1906 Φιλελεύθερος
Σίντνεϊ Σονίνο (1η φορά)
1847-1922
8 Φεβρουαρίου 1906 29 Μαΐου 1906 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Τζιοβάνι Τζιολίτι (3rd time)
1842-1928
29 Μαΐου 1906 11 Δεκεμβρίου 1909 Φιλελεύθερος
Σίντνεϊ Σονίνο (2η φορά)
1847-1922
11 Δεκεμβρίου 1909 31 Μαρτίου 1910 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Λουίτζι Λουτσάτι
1841-1927
31 Μαρτίου 1910 30 Μαρτίου 1911 Φιλελεύθερος
Τζιοβάνι Τζιολίτι (4th time)
1842-1928
30 Μαρτίου 1911 21 Μαρτίου 1914 Φιλελεύθερος
Αντόνιο Σαλάντρα
1853-1931
21 Μαρτίου 1914 18 Ιουνίου 1916 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Πάολο Μποσέλι
1838-1932
18 Ιουνίου 1916 30 Οκτωβρίου 1917 Φιλελεύθερος-συντηρητικός
Βιτόριο Εμανουέλε Ορλάντο
1860-1952
30 Οκτωβρίου 1917 23 Ιουνίου 1919 Φιλελεύθερος
Φραντσέσκο Σαβέριο Νίτι
1868-1953
23 Ιουνίου 1919 15 Ιουνίου 1920 Ριζοσπαστικό Κόμμα
Τζιοβάνι Τζιολίτι (5th time)
1842-1928
15 Ιουνίου 1920 4 Ιουλίου 1921 Φιλελεύθερος
Ιβανόε Μπονόμι (1η φορά)
1873-1951
4 Ιουλίου 1921 26 Φεβρουαρίου 1922 Ιταλικό Μεταρρυθμιστικό Σοσιαλιστικό Κόμμα
Λουίτζι Φάκτα
1861-1930
26 Φεβρουαρίου 1922 31 Οκτωβρίου 1922 Φιλελεύθερος
Μπενίτο Μουσολίνι (ο «Ντούτσε», Πρόεδρος της Κυβέρνησης από το 1925)
1883-1945
31 Οκτωβρίου 1922 25 Ιουλίου 1943 Εθνικό Φασιστικό Κόμμα
Στρατηγός Πιέτρο Μπαντόλιο
1871-1956
25 Ιουλίου 1943 18 Ιουνίου 1944 Προσωρινή στρατιωτική Κυβέρνηση
Ιβανόε Μπονόμι (2η φορά)
1873-1951
18 Ιουνίου 1944 21 Ιουνίου 1945 Εργατικό Δημοκρατικό Κόμμα
Φερούτσιο Πάρι
1890-1981
21 Ιουνίου 1945 10 Δεκεμβρίου 1945 «Partito d'Azione»
Κόμμα Δράσης
Αλτσίντε ντε Γκάσπερι
1881-1954
10 Δεκεμβρίου 1945 13 Ιουλίου 1946 Χριστιανοδημοκρατία, κεντροδεξιά

Πρωθυπουργοί της Ιταλικής Δημοκρατίας (1946-σήμερα)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πορτρέτο Ονοματεπώνυμο

(γέννηση-θάνατος)

Θητεία Κόμμα Κοινοβούλιο

(Εκλογή)

Πρόεδρος
Έναρξη Λήξη Διάρκεια
Αλτσίντε ντε Γκάσπερι
(1881-1954)
13 Ιουλίου 1946 17 Αυγούστου 1953 7 χρόνια, 35 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία Συνταγματική

Συνέλευση

(1946)

Ενρίκο Ντε Νίκολα

(1946-1948)

1ο

(1948)

Λουίτζι Εϊνάουντι

(1948-1955)

Τζουζέπε Πέλλα
(1902 -1981)
17 Αυγούστου 1953 19 Ιανουαρίου 1954 155 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία 2ο

(1953)

Αμίντορε Φανφάνι
(1908-1999)
19 Ιανουαρίου 1954 10 Φεβρουαρίου 1954 22 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
Μάριο Σέλμπα
(1901-1991)
10 Φεβρουαρίου 1954 6 Ιουλίου 1955 1 χρόνος, 146 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
Αντόνιο Σένι
(1891-1972)
6 Ιουλίου 1955 20 Μαΐου 1957 1 χρόνος, 318 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία Τζοβάνι Γκρόνκι

(1955-1962)

Άντονε Ζόλι
(1887-1960)
20 Μαΐου 1957 2 Ιουλίου 1958 1 χρόνος, 43 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
Αμίντορε Φανφάνι
(1908-1999)
2 Ιουλίου 1958 16 Φεβρουαρίου 1959 229 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία 3ο

(1958)

Αντόνιο Σένι
(1891-1972)
16 Φεβρουαρίου 1959 26 Μαρτίου 1960 1 χρόνος, 39 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
Φερνάντο Ταμπρόνι
(1901-1963)
26 Μαρτίου 1960 27 Ιουλίου 1960 123 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
Αμίντορε Φανφάνι
(1908-1999)
27 Ιουλίου 1960 22 Φεβρουαρίου 1962 2 χρόνια, 330 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
22 Φεβρουαρίου 1962 22 Ιουνίου 1963 Αντόνιο Σένι

(1962-1964)

Τζοβάνι Λεόνε
(1908-2001)
22 Ιουνίου 1963 5 Δεκεμβρίου 1963 166 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία 4ο

(1963)

Άλντο Μόρο
(1916-1978)
5 Δεκεμβρίου 1963 23 Ιουλίου 1964 4 χρόνια, 203 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
23 Ιουλίου 1964 24 Φεβρουαρίου 1966 Τζουζέπε Σάραγκατ

(1964-1971)

24 Φεβρουαρίου 1966 25 Ιουνίου 1968
Τζοβάνι Λεόνε
(1908-2001)
25 Ιουνίου 1968 13 Δεκεμβρίου 1968 171 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία 5ο

(1968)

Μαριάνο Ρούμορ
(1915-1990)
13 Δεκεμβρίου 1968 6 Αυγούστου 1969 1 χρόνος, 236 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
6 Αυγούστου 1969 28 Μαρτίου 1970
28 Μαρτίου 1970 6 Αυγούστου 1970
Εμίλιο Κολόμπο
(1920-2013)
6 Αυγούστου 1970 18 Φεβρουαρίου 1972 1 χρόνος, 196 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
Τζούλιο Αντρεότι
(1919-2013)
18 Φεβρουαρίου 1972 26 Ιουνίου 1972 1 χρόνος, 140 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία Τζοβάνι Λεόνε

(1971-1978)

26 Ιουνίου 1972 8 Ιουλίου 1973 6ο

(1972)

Μαριάνο Ρούμορ
(1915-1990)
8 Ιουλίου 1973 15 Μαρτίου 1974 1 χρόνος, 138 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
15 Μαρτίου 1974 23 Νοεμβρίου 1974
Άλντο Μόρο
(1916-1978)
23 Νοεμβρίου 1974 12 Φεβρουαρίου 1976 1 χρόνος, 250 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
12 Φεβρουαρίου 1976 30 Ιουλίου 1976
Τζούλιο Αντρεότι
(1919-2013)
30 Ιουλίου 1976 13 Μαρτίου 1978 3 χρόνια, 6 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία 7ο

(1976)

13 Μαρτίου 1978 21 Μαρτίου 1979 Σάντρο Περτίνι

(1978-1985)

21 Μαρτίου 1979 5 Αυγούστου 1979
Φραντσέσκο Κοσίγκα
(1928-2010)
5 Αυγούστου 1979 4 Απριλίου 1980 1 χρόνος, 74 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία 8ο

(1979)

4 Απριλίου 1980 18 Οκτωβρίου 1980
Αρνάλντο Φορλάνι
(1925-2023)
18 Οκτωβρίου 1980 28 Ιουνίου 1981 253 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
Τζοβάνι Σπαντολίνι
(1925-1994)
28 Ιουνίου 1981 23 Αυγούστου 1982 1 χρόνος, 156 ημέρες Ρεπουμπλικανικό Κόμμα
23 Αυγούστου 1982 1 Δεκεμβρίου 1982
Αμίντορε Φανφάνι
(1908-1999)
1 Δεκεμβρίου 1982 4 Αυγούστου 1983 246 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
Μπετίνο Κράξι
(1934-2000)
4 Αυγούστου 1983 1 Αυγούστου 1986 3 χρόνια, 257 ημέρες Σοσιαλιστικό Κόμμα 9ο

(1983)

1 Αυγούστου 1986 18 Απριλίου 1987 Φραντσέσκο Κοσίγκα

(1985-1992)

Αμίντορε Φανφάνι
(1908-1999)
18 Απριλίου 1987 29 Ιουλίου 1987 102 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
Τζοβάνι Γκορία
(1943-1994)
29 Ιουλίου 1987 13 Απριλίου 1988 259 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία 10ο

(1987)

Τσιρίακο ντε Μίτα
(1928-2022)
13 Απριλίου 1988 23 Ιουλίου 1989 1 χρόνος, 101 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
Τζούλιο Αντρεότι
(1919-2013)
23 Ιουλίου 1989 13 Απριλίου 1991 2 χρόνια, 341 ημέρες Χριστιανική Δημοκρατία
13 Απριλίου 1991 28 Ιουνίου 1992
Τζουλιάνο Αμάτο
(1938-)
28 Ιουνίου 1992 28 Απριλίου 1993 304 ημέρες Σοσιαλιστικό Κόμμα 11ο

(1992)

Όσκαρ Λουίτζι Σκάλφαρο

(1992-1999)

Κάρλο Ατσέλιο Τσάμπι
(1920-2016)
28 Απριλίου 1993 11 Μαΐου 1994 1 χρόνος, 14 ημέρες Ανεξάρτητος
Σίλβιο Μπερλουσκόνι
(1936-2023)
11 Μαΐου 1994 17 Ιανουαρίου 1995 251 ημέρες Εμπρός Ιταλία 12ο

(1994)

Λαμπέρτο Ντίνι
(1931-)
17 Ιανουαρίου 1995 18 Μαΐου 1996 1 χρόνος, 122 ημέρες Ανεξάρτητος
Ρομάνο Πρόντι
(1939-)
18 Μαΐου 1996 21 Οκτωβρίου 1998 2 χρόνια, 156 ημέρες Ανεξάρτητος 13ο

(1998)

Μάσσιμο Ντ' Αλέμα
(1949-)
21 Οκτωβρίου 1998 22 Δεκεμβρίου 1999 1 χρόνος, 188 ημέρες Αριστεροί Δημοκράτες
22 Δεκεμβρίου 1999 26 Απριλίου 2000 Κάρλο Ατσέλιο Τσάμπι

(1999-2006)

Τζουλιάνο Αμάτο
(1938-)
26 Απριλίου 2000 11 Ιουνίου 2001 1 χρόνος, 46 ημέρες Ανεξάρτητος
Σίλβιο Μπερλουσκόνι
(1936-2023)
11 Ιουνίου 2001 23 Απριλίου 2005 4 χρόνια, 340 ημέρες Εμπρός Ιταλία 14ο

(2001)

23 Απριλίου 2005 17 Μαΐου 2006
Ρομάνο Πρόντι
(1939-)
17 Μαΐου 2006 8 Μαΐου 2008 1 χρόνος, 357 ημέρες Δημοκρατικό Κόμμα 15ο

(2006)

Τζόρτζιο Ναπολιτάνο

(2006-2015)

Σίλβιο Μπερλουσκόνι
(1936-2023)
8 Μαΐου 2008 16 Νοεμβρίου 2011 3 χρόνια, 192 ημέρες Λαός της Ελευθερίας 16ο

(2008)

Μάριο Μόντι
(1943-)
16 Νοεμβρίου 2011 28 Απριλίου 2013 1 χρόνος, 163 ημέρες Ανεξάρτητος
Ενρίκο Λέτα
(1966-)
28 Απριλίου 2013 22 Φεβρουαρίου 2014 300 ημέρες Δημοκρατικό Κόμμα 17ο

(2013)

Ματέο Ρέντσι
(1975-)
22 Φεβρουαρίου 2014 12 Δεκεμβρίου 2016 2 χρόνια, 294 ημέρες Δημοκρατικό Κόμμα Σέρτζιο Ματαρέλα

(2015-σήμερα)

Πάολο Τζεντιλόνι
(1954-)
12 Δεκεμβρίου 2016 1 Ιουνίου 2018 1 χρόνος, 171 ημέρες Δημοκρατικό Κόμμα
Τζουζέπε Κόντε
(1964-)
1 Ιουνίου 2018 5 Σεπτεμβρίου 2019 2 χρόνια, 257 ημέρες Ανεξάρτητος 18ο

(2018)

5 Σεπτεμβρίου 2019 13 Φεβρουαρίου 2021
Μάριο Ντράγκι
(1947-)
13 Φεβρουαρίου 2021 22 Οκτωβρίου 2022 1 χρόνος, 251 ημέρες Ανεξάρτητος
Τζόρτζια Μελόνι
(1977-)
22 Οκτωβρίου 2022 σήμερα 70076501600000000002 έτη, 22 ημέρες Αδέλφια της Ιταλίας 19ο
(2022)
  1. «Archived copy» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Σεπτεμβρίου 2012. , Protocol and Liaison Service, United Nations
  2. «IG.com Pay Check». IG. 
  3. «Interoffice memorandum: Change of name of country» (PDF). United Nations Secretariat. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 28 Μαρτίου 2012. 
  4. «Attribuzioni e prerogative del capo del governo, primo ministro segretario di Stato (L.24 dicembre 1925, n. 2263 - N. 2531, in Gazz.uff., 29 dicembre, n. 301)». ospitiweb.indire.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουνίου 2013. 
  5. https://www.governo.it/it/il-presidente
  6. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 21 Ιουλίου 2021. 
  7. https://archivio.quirinale.it/aspr/atti
  8. https://www.refworld.org/docid/3ae6b59cc.html
  9. http://www.prefettura.it/FILES/AllegatiPag/1187/Costituzione_ENG.pdf
  10. https://www.britannica.com/biography/Cesare-Count-Balbo
  11. https://www.ohio.edu/chastain/rz/sard.htm
  12. https://www.cherasco1547.org/public/pdf/20190829110034_THE_ALBERTINE_STATUTE.pdf
  13. Heads of State and Government, John V.Da Graca, Springer (1985) ISBN 1349079995)
  14. https://www.ohio.edu/chastain/ac/cavour.htm
  15. https://mpra.ub.uni-muenchen.de/98350/1/MPRA_paper_98350.pdf
  16. https://timesofmalta.com/articles/view/francesco-crispi-a-turbulent-italian-future-prime-minister-expelled.851489
  17. The Randolph Churchill of Italy, accessmylibrary.com.
  18. https://digitalcommons.macalester.edu/cgi/viewcontent.cgi?referer=https://www.google.com/&httpsredir=1&article=1074&context=poli_honors
  19. Amoore, The Global Resistance Reader, p. 39
  20. 20,0 20,1 Barański & West, The Cambridge companion to modern Italian culture, p. 44
  21. 21,0 21,1 Killinger, The history of Italy, p. 127–28
  22. Coppa 1970
  23. Sarti, Italy: a reference guide from the Renaissance to the present, pp. 46–48
  24. Coppa 1971