Σαραβάλι Αχαΐας

Σαραβάλι
Σαραβάλι Σαραβάλι
Διοίκηση
Χώρα	Ελλάδα
Περιφέρεια	Δυτικής Ελλάδας
Δήμος	Πατρέων
Δημοτική Ενότητα	Μεσσάτιδος
Δημοτική Κοινότητα	Σαραβαλίου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμα	Πελοποννήσου
Νομός	Αχαΐας
Υψόμετρο	110 μ.
Πληροφορίες
Ταχ. κώδικας	265 00
Τηλ. κωδικός	261

Το Σαραβάλι είναι οικισμός της δημοτικής ενότητας Μεσσάτιδος του δήμου Πατρέων. Βρίσκεται νότια-νοτιοανατολικά έξω από την Πάτρα και απέχει οδικώς 8 χιλιόμετρα περίπου από το κέντρο της. Ο οικισμός είναι χτισμένος σε υψόμετρο μεταξύ 70-180 μέτρων, στα ρίζα του Ομπλού που αποτελεί πρόβουνο του Παναχαϊκού όρους.

Έχει πληθυσμό 735 κατοίκους και αποτελεί έδρα της ομώνυμης δημοτικής κοινότητας που ανήκουν επίσης οι οικισμοί των Δεμενίκων, του Κεφαλόβρυσου, του Μπακαρίου και του Αγίου Στεφάνου, με συνολικό πληθυσμό 4.202 κατοίκους.

Από τα βόρεια όρια του οικισμού διέρχεται η Περιμετρική Οδός Πατρών, η οποία συνδέει τη Νέα Εθνική Οδό Πατρών-Πύργου (Ε.Ο. 9) με τη Νέα Εθνική Οδό Πατρών-Αθηνών (Ε.Ο. 8α).

Ονομασία

Η ονομασία του οφείλεται στον Ντε Σαραβάλε, Γάλλο φεουδάρχη της περιοχής και σταυροφόρο, ο οποίος είχε κτίσει στην περιοχή την οικία του, ένα κάστρο, απομεινάρια του οποίου υπάρχουν και σήμερα στην περιοχή του Σαραβαλίου. Σύμφωνα με την παράδοση, στο κάστρο αυτό έμεινε, το 1425, ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Μια άλλη εκδοχή λέει ότι ονομάστηκε έτσι από τον Ιταλό φεουδάρχη της περιοχής, Ραϊνάλδο, ο οποίος καταγόταν από το Σαραβάλε (Saravale) της Βόρειας Ιταλίας.

Ιστορία

Στην περιοχή του Αγίου Νικολάου έχουν βρεθεί κατάλοιπα βυζαντινού οικισμού, και ερείπια μεγαλοπρεπούς οικίας. Στην περιοχή που βρισκόταν το κάστρο ανακαλύφθηκαν ρωμαϊκές επιγραφές που αναφέρονταν στην 12η ρωμαϊκή λεγεώνα, οι επιγραφές αυτές είναι άγνωστο από που ακριβώς μεταφέρθηκαν εκεί αφού ήταν εντοιχισμένες στα τείχη του κάστρου.

Το 1903 αναφέρεται πως το Σαραβάλι συνδέεται με την Πάτρα με δημοτικό αμαξιτό (χωμάτινο) δρόμο και μέσω αυτού απέχει περίπου μιάμιση (1½) ώρα από την πόλη.

Το κάστρο του Σαραβαλίου

κυρίως λήμμα : Κάστρο του Σαραβαλίου

Το τοιχίο του κάστρου που διασώζεται σήμερα.

Το κάστρο είχε κατασκευαστεί από Φράγκους, άγνωστο ακριβώς πότε, χρησιμοποιούταν σαν κατοικία του εκάστοτε φεουδάρχη της περιοχής, βρισκόταν κοντά στην πόλη και σε στρατηγικό σημείο για την άμυνα της. Το κάστρο ήταν μικρό, είχε κυκλικό σχήμα και περίβολο. Υπήρχε και υπόνομος από το κάστρο προς τους αγρούς και χρησίμευε σε περιπτώσεις πολιορκίας. Αναφέρεται σε χρήση έως το 1471. Σήμερα το κάστρο δεν υπάρχει εκτός από ένα μικρό τμήμα του τείχους του που χρησιμεύει σαν μαντρότοιχος, ενώ μέχρι το 1955 αναφέρεται πως το ύψος του ήταν περίπου δέκα μέτρα πιο πάνω από το σημερινό. Στην θέση του βρίσκεται διαμορφωμένη η κεντρική πλατεία του Σαραβαλίου.

Μάχη του Σαραβαλίου

κυρίως λήμμα : Μάχη του Σαραβαλίου

Στις 9 Μαρτίου 1822 στις τοποθεσίες της περιοχής του Πετρωτού "Παλαιόπυργος" και "Νερόμυλος του Σαϊταγά" έγινε η γνωστή Μάχη του Σαραβαλίου. Η μάχη έγινε ανάμεσα στους επαναστατημένους Έλληνες με γενικό αρχηγό τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη και τους Τούρκους που ήταν κλεισμένοι στο κάστρο της Πάτρας. Ήταν κατά την πρώτη πολιορκία της πόλης από τους Έλληνες και στο χωριό είχε στρατοπεδεύσει και είχε το στρατηγείο όλων των ελληνικών δυνάμεων ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Κάθε χρόνο σε ανάμνηση της μάχης γίνονται εορταστικές εκδηλώσεις και αναπαράσταση της.

Διοικητικές μεταβολές

Το Σαραβάλι από το 1912 έως το 1998 αποτελούσε έδρα της κοινότητας Σαραβαλίου της Επαρχίας Πατρών. Από 1998 με το Σχέδιο Καποδίστριας και την κατάργηση των κοινοτήτων, προσαρτήθηκε στον δήμο Μεσσάτιδος ως οικισμός και έδρα του δημοτικού διαμερίσματος Σαραβαλίου, έως το 2010 που με το Πρόγραμμα Καλλικράτης ο δήμος συγχωνεύτηκε στον νέο δήμο Πατρέων και το Σαραβάλι επίσης.

Οι πρόεδροι της πρώην Κοινότητας

Οι πρόεδροι της κοινότητας από το 1912 μέχρι σήμερα ήταν οι εξής:

• 1912-1967: ?
• 1967-1974: Ιωάννης Λαμπέτης
• 1974-1978: Γιώργος Ζάγκλας
• 1978-1982: Νίκος Μασσαχός
• 1982-1994: Χρήστος Γιαννακόπουλος
• 1994-1998: Χαράλαμπος Τσελέπης
• 1998-2002:
• 2002-2006:
• 2006-2010:
• 2010-2014: Νικόλαος Παναγιωτακόπουλος
• 2014-σήμερα: Ανδρέας Κοντογεωργόπουλος

Εκπαίδευση

Το Σαραβάλι διαθέτει ένα Νηπιαγωγείο, ένα Δημοτικό και ένα Γυμνάσιο. Αρχικά όλα τα σχολεία αυτά βρίσκονταν στο ίδιο κτίριο, ενώ αργότερα χτίστηκε νέο κτίριο για το γυμνάσιο σε διαφορετική τοποθεσία. Σχεδόν όλα τα παιδιά των οικογενειών που κατοικούν στο Σαραβάλι παρακολουθούν το Νηπιαγωγείο και το Δημοτικό στο Σαραβάλι. Στην συνέχεια λίγα παιδιά συνεχίζουν στο Γυμνάσιο του Σαραβαλίου καθώς πολλά από αυτά γράφονται σε κάποιο Γυμνάσιο της Πάτρας. Τέλος, όσα από τα παιδιά που παρακολούθησαν το Γυμνάσιο Σαραβαλίου αποφασίσουν να συνεχίσουν και στο Λύκειο, αναγκαστικά θα πρέπει να πάνε σε κάποιο Λύκειο της Πάτρας ή στο Λύκειο των Δεμενίκων που είναι σχετικά κοντά στο Σαραβάλι.

Αθλητισμός

Στο Σαραβάλι εδρεύει ο Αχαιός Σαραβαλίου με τμήματα ποδοσφαίρου και καλαθοσφαίρισης και αγωνίζεται στο πρώην κοινοτικό και νυν Δημοτικό Γήπεδο Σαραβαλίου "Κ.ΖΑΡΡΑΣ" το οποίο έχει πλαστικό χλοοτάπητα. Επίσης στην δημοτική ενότητα του Σαραβαλίου και συγκεκριμένα παραπλεύρως του ποταμού Γλαύκου έχει τις αθλητικές της εγκαταστάσεις η Θύελλα Πατρών ενώ ο Γαλαξίας με τμήμα καλαθοσφαίρισης εδρεύει στα Δεμένικα.

Γ.Π.Σ. Αχαιός Σαραβαλίου

Το έμβλημα του συλλόγου.

Ο Αχαιός Σαραβαλίου ιδρύθηκε το 1969 με αριθμό μητρώου ΕΠΟ 1581 απο το Κωνσταντίνο Ζαρρα απο τον οποίο έχει πάρει και το όνομα το γήπεδο του Αχαιού. Τα χρώματα της ομάδας είναι το μπλέ και άσπρο και έχει ιδιόκτητο γήπεδο, Κατά καιρούς έχει αγωνιστεί σε όλες τις κατηγορίες της Ε.Π.Σ. Αχαΐας. Από τον Αχαιό έχει ξεκινήσει την καριέρα του ο Δημήτρης Αργυρόπουλος, που αγωνιζόταν στην Παναχαική Γ.Ε., ενώ έχει επίσης αγωνιστεί στην Ααλστ Βελγίου, στον Πατραϊκό, στον Πανελευσινιακό, στον Εθνικό και την Παναχαϊκή στην Α' Εθνική. Μεγαλύτερη επιτυχία του Αχαιού η συμμετοχή στον τελικό κυπέλλου ερασιτεχνών Αχαΐας το 2008 και το 2013. Επίσης στο τμήμα μπάσκετ του συλόγου ξεκίνησε και ο αδελφός του Δημήτρη, Νίκος, ο οποίος έπαιξε στον ΑΣ Απόλλων Πατρών στην Α' Εθνική και σήμερα αγωνίζεται στον Ολυμπιακό Πειραιώς. Τέλος διατηρεί τμήμα μπάσκετ με δικό του ανοιχτό γήπεδο και αξιόλογη παρουσία στις κατηγορίες της ΕΣΚΑ-Η.

Διακρίσεις

• Πρωτάθλημα Β' κατηγορίας: 2003
• Φιναλίστ Κυπέλλου Αχαΐας: 2008,2013

Φωτοθήκη

Οι φωτογραφίες αφορούν την ομάδα του Αχαιού Σαραβαλίου.

• 
  Δημοτικό γήπεδο Σαραβαλίου.
• 
  Οι φίλαθλοι του Αχαιού.
• 
  Η απονομή στον τελικό κυπέλλου Αχαΐας 2008.

Πηγές

• Βασίλης Κ. Λάζαρης (επιμ.), Στέφανου Ν. Θωμόπουλου "Ιστορία της Πόλεως Πατρών από αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1821". Έκδοση τέταρτη στη δημοτική γλώσσα και με βάση τα χειρόγραφα του συγγραφέα, Τόμος Β', Αχαϊκές Εκδόσεις, Πάτρα 1999. ISBN 960-7960-09-2.
• Νίκος Παναγιωτακόπουλος, Το κάστρο του Σαραβαλίου, ένα χωριό μια ιστορία, Πάτρα 2000.
• Σπυρίδων Τρικούπης, Ιστορία της Ελληνικής επανάστασης, Εκδόσεις Νέα Σύνορα-Α.Α. Λιβάνη, Αθήνα 1993.
• Γιώργος Τερτσέτης, Απομνημονεύματα Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, Εκδόσεις Βεργίνα.
• Νικόλαος Καλυβάς, Ομπλός-Σαραβάλι-Κολοκοτρώνης, Νεοεκδοτική Αχαΐας, Πάτρα 2011. ISBN 978-960-99460-1-8.
• Χρήστος Π. Κορύλλου, Χωρογραφία της Ελλάδος. Α΄. Νομός Αχαΐας, Εκ του Τυπογραφείου των Καταστημάτων Ανέστη Κωνσταντινίδου, Εν Αθήναις 1903.

Βιβλιογραφία

• Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
• Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Σαραβάλι.

Διαβάστε επίσης

• Ανδρέας Β. Τσιμπούλης, Το Σαραβάλι και η ιστορία του, Πάτραι: Εκδοτικός οίκος Χ. Καγιάφα, 1958.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Σαραβαλίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 18/12/2017.