Ήτα: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων
μ WPCleaner v1.33b - Fixed using Βικιπαίδεια:WikiProject Check Wikipedia (Επικεφαλίδες που ξεκινούν με τρία "=") |
Χωρίς σύνοψη επεξεργασίας |
||
Γραμμή 3: | Γραμμή 3: | ||
Στο [[ελληνικό σύστημα αρίθμησης]] έχει αριθμητική αξία η´='''8'''. |
Στο [[ελληνικό σύστημα αρίθμησης]] έχει αριθμητική αξία η´='''8'''. |
||
==Προέλευση== |
|||
Προέρχεται από το [[φοινικικό αλφάβητο|φοινικικό γράμμα]] ''heth'' [[Αρχείο:Phoenician heth.png|20px]] και σε ορισμένα τοπικά αλφάβητα της αρχαίας Ελλάδας διατήρησε και την μορφή αυτήν. Στα περισσότερα αλφάβητα συμβόλιζε τον δασύ ήχο του πνεύματος της [[δασεία|δασείας]] και προφερόταν ως {{Πολυτονικό|ἡτα}} ''(hēta)''. Στο ιωνικό αλφάβητο όμως, επειδή η [[ιωνική διάλεκτος]] απώλεσε τον αρχικό δασύ φθόγγο στις λέξεις («ψίλωση»), κατέληξε να προφέρεται ως {{Πολυτονικό|ἠτα}} ''(ēta)'' και να συμβολίζει το [[μακρόχρονο φωνήεν|μακρόχρονο]] [[φωνήεν]] [ē]. Όταν όμως καθιερώθηκε το ιωνικό αλφάβητο σε πολλές περιοχές της αρχαίας Ελλάδας, προέκυψε η ανάγκη να αποδίδεται με κάποιον τρόπο ο δασύς φθόγγος, μια και το ήτα ήταν πλέον [ē]. Έτσι κατέληξαν να χρησιμοποιούνται τα δύο μισά του Η, το μεν αριστερό '''ἧτα''' (├) ως δασύς φθόγγος, το δε δεξιό για να αποδώσει την έλλειψη δασύτητας '''ἦτα''' (┤). Τα πνεύματα δασεία ({{Πολυτονικό| '''῾'''}} ) και ψιλή ({{Πολυτονικό|'''᾿'''}}) όπως τα ξέρουμε σήμερα προέκυψαν από το αριστερό και το δεξί μισό του '''Η''' αντίστοιχα.<ref>Jeffery, Lilian H. (1961). ''The local scripts of archaic Greece.'' Oxford: Clarendon, p. 28.</ref> |
Προέρχεται από το [[φοινικικό αλφάβητο|φοινικικό γράμμα]] ''heth'' [[Αρχείο:Phoenician heth.png|20px]] και σε ορισμένα τοπικά αλφάβητα της αρχαίας Ελλάδας διατήρησε και την μορφή αυτήν. Στα περισσότερα αλφάβητα συμβόλιζε τον δασύ ήχο του πνεύματος της [[δασεία|δασείας]] και προφερόταν ως {{Πολυτονικό|ἡτα}} ''(hēta)''. Στο ιωνικό αλφάβητο όμως, επειδή η [[ιωνική διάλεκτος]] απώλεσε τον αρχικό δασύ φθόγγο στις λέξεις («ψίλωση»), κατέληξε να προφέρεται ως {{Πολυτονικό|ἠτα}} ''(ēta)'' και να συμβολίζει το [[μακρόχρονο φωνήεν|μακρόχρονο]] [[φωνήεν]] [ē]. Όταν όμως καθιερώθηκε το ιωνικό αλφάβητο σε πολλές περιοχές της αρχαίας Ελλάδας, προέκυψε η ανάγκη να αποδίδεται με κάποιον τρόπο ο δασύς φθόγγος, μια και το ήτα ήταν πλέον [ē]. Έτσι κατέληξαν να χρησιμοποιούνται τα δύο μισά του Η, το μεν αριστερό '''ἧτα''' (├) ως δασύς φθόγγος, το δε δεξιό για να αποδώσει την έλλειψη δασύτητας '''ἦτα''' (┤). Τα πνεύματα δασεία ({{Πολυτονικό| '''῾'''}} ) και ψιλή ({{Πολυτονικό|'''᾿'''}}) όπως τα ξέρουμε σήμερα προέκυψαν από το αριστερό και το δεξί μισό του '''Η''' αντίστοιχα.<ref>Jeffery, Lilian H. (1961). ''The local scripts of archaic Greece.'' Oxford: Clarendon, p. 28.</ref> |
||
==Προφορά== |
|||
Στη σύγχρονη προφορά ταυτίζεται με το '''[[ι]].''' Η εξέλιξη αυτή στην προφορά πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο της κοινής ελληνικής και ονομάστηκε [[ιωτακισμός]]).<ref>G. Horrocks (1997): ''Greek: A History of the Language and Its Speakers.'' London: Addison Wesley</ref> |
Στη σύγχρονη προφορά ταυτίζεται με το '''[[ι]].''' Η εξέλιξη αυτή στην προφορά πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο της κοινής ελληνικής και ονομάστηκε [[ιωτακισμός]]).<ref>G. Horrocks (1997): ''Greek: A History of the Language and Its Speakers.'' London: Addison Wesley</ref> |
||
Γραμμή 14: | Γραμμή 14: | ||
== Πηγές == |
== Πηγές == |
||
<references/> |
<references/> |
||
{{clear}} |
|||
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι == |
== Εξωτερικοί σύνδεσμοι == |
||
{{βικιλεξικό}} |
|||
* [http://www.tlg.uci.edu/~opoudjis/unicode/unicode_aitch.html#tackheta Tack Heta] |
* [http://www.tlg.uci.edu/~opoudjis/unicode/unicode_aitch.html#tackheta Tack Heta] |
||
Έκδοση από την 09:04, 27 Μαρτίου 2016
Το γράμμα ήτα (κεφαλαίο Η, πεζό η) είναι το έβδομο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου. Στο ευκλείδειο αλφάβητο κατείχε την όγδοη θέση.
Στο ελληνικό σύστημα αρίθμησης έχει αριθμητική αξία η´=8.
Προέλευση
Προέρχεται από το φοινικικό γράμμα heth και σε ορισμένα τοπικά αλφάβητα της αρχαίας Ελλάδας διατήρησε και την μορφή αυτήν. Στα περισσότερα αλφάβητα συμβόλιζε τον δασύ ήχο του πνεύματος της δασείας και προφερόταν ως ἡτα (hēta). Στο ιωνικό αλφάβητο όμως, επειδή η ιωνική διάλεκτος απώλεσε τον αρχικό δασύ φθόγγο στις λέξεις («ψίλωση»), κατέληξε να προφέρεται ως ἠτα (ēta) και να συμβολίζει το μακρόχρονο φωνήεν [ē]. Όταν όμως καθιερώθηκε το ιωνικό αλφάβητο σε πολλές περιοχές της αρχαίας Ελλάδας, προέκυψε η ανάγκη να αποδίδεται με κάποιον τρόπο ο δασύς φθόγγος, μια και το ήτα ήταν πλέον [ē]. Έτσι κατέληξαν να χρησιμοποιούνται τα δύο μισά του Η, το μεν αριστερό ἧτα (├) ως δασύς φθόγγος, το δε δεξιό για να αποδώσει την έλλειψη δασύτητας ἦτα (┤). Τα πνεύματα δασεία ( ῾ ) και ψιλή (᾿) όπως τα ξέρουμε σήμερα προέκυψαν από το αριστερό και το δεξί μισό του Η αντίστοιχα.[1]
Προφορά
Στη σύγχρονη προφορά ταυτίζεται με το ι. Η εξέλιξη αυτή στην προφορά πραγματοποιήθηκε κατά την περίοδο της κοινής ελληνικής και ονομάστηκε ιωτακισμός).[2]
Το Η αντιστοιχεί στο λατινικό H h, όταν συμβολίζει τον ήχο της δασείας (π.χ. ῾Ελλάς → Hellas), αλλά στο E e (π.χ. Άρης → Ares) ή στο I i, όταν συμβολίζει φωνήεν (π.χ. Αθήνα → Athina).
Το Η συμβόλιζε σε ένα αρχαιότερο ελληνικό σύστημα αρίθμησης, το ακροφωνικό σύστημα αρίθμησης, τον αριθμό 100, από το πρώτο γράμμα της λέξης ἑκατό που γράφονταν ΗΕΚΑΤΟΝ → ἑκατόν (όπου το αρχικό Η αντικαταστάθηκε τελικά από το πνεύμα της δασείας).