Πανδημία COVID-19: Διαφορά μεταξύ των αναθεωρήσεων

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Περιήγηση ιστορικού διαδραστικά
← Προηγούμενη διαφοράΕπόμενη διαφορά →
Περιεχόμενο που διαγράφηκε Περιεχόμενο που προστέθηκε
ΟπτικήΚώδικας wiki
Αιτία (Μετάδοση)
+Παραπομπές
Γραμμή 15: Γραμμή 15:
}}
}}


Μια συνεχιζόμενη επιδημία της [[COVID-19|νόσου του κοροναϊού 2019 (COVID-19)]], που προκλήθηκε από τον ιό [[SARS-CoV-2]], ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2019. Αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην πόλη [[Ουχάν]], πρωτεύουσα της [[Χουπέι|επαρχίας Χουπέι]] της Κίνας.
Μια συνεχιζόμενη επιδημία της [[COVID-19|νόσου του κοροναϊού 2019 (COVID-19)]], που προκλήθηκε από τον ιό [[SARS-CoV-2]], ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2019. Αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην πόλη [[Ουχάν]], πρωτεύουσα της [[Χουπέι|επαρχίας Χουπέι]] της Κίνας.<ref name=":3" />
⚫
Ως τις 2 Μαρτίου 2020, έχουν επιβεβαιωθεί πάνω από 90.000 περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων όλων των [[Επαρχίες της Κίνας|επαρχιών της Κίνας]] και σχεδόν εβδομήντα άλλων χωρών.<ref name="bno1" /> Έχουν σημειωθεί περισσότεροι από 3.000 θάνατοι που οφείλονται στη νόσο, συμπεριλαμβανομένων 130 εκτός της ηπειρωτικής Κίνας, ξεπερνούν εκείνους της [[Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο|επιδημίας SARS]] του 2003.<ref name=bno1 /> Ωστόσο, από τότε έχουν ανακάμψει περισσότεροι από 45.000 άνθρωποι.<ref name=bno1 /><ref>{{cite web |title=Operations Dashboard for ArcGIS |url=https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6 |website=gisanddata.maps.arcgis.com |accessdate=2 March 2020}}</ref>


⚫
Η μόλυνση μεταδίδεται κυρίως μέσω της μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σταγονιδίων αναπνοής που παράγονται όταν εκπνέουν οι άνθρωποι (όπως [[φτάρνισμα]] ή [[βήχας]]).<ref name=":3">{{Cite web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/getting-workplace-ready-for-covid-19.pdf|title=Getting your workplace ready for COVID-19|last=|first=|date=27 February 2020|website=World Health Organization|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=}}</ref><ref name="CDC2020Over222">{{cite web|url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/symptoms.html|title=Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV) {{!}} CDC|date=10 February 2020|website=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)|accessdate=11 February 2020}}</ref> Ο [[Περίοδος επώασης|χρόνος μεταξύ της έκθεσης και της εμφάνισης συμπτωμάτων]] είναι συνήθως δύο έως δεκατέσσερις ημέρες.<ref name="CDC2020Over222"/><ref name=":4">{{Cite journal|last=Rothan|first=Hussin A.|last2=Byrareddy|first2=Siddappa N.|date=26 February 2020|title=The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak|url=http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0896841120300469|journal=Journal of Autoimmunity|language=en|pages=102433|doi=10.1016/j.jaut.2020.102433|issn=0896-8411}}</ref> Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν [[Πυρετός|πυρετό]], [[Βήχας|βήχα]] και [[Δύσπνοια|δυσκολίες στην αναπνοή]].<ref name="CDC2020Over222"/><ref name=":4" /> Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν [[πνευμονία]] και [[σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας]]. Δεν υπάρχει εμβόλιο ή ειδική [[αντιική θεραπεία]] (αν και η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη). Οι προσπάθειες συνήθως στοχεύουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και της υποστηρικτικής θεραπείας.<ref name="WHO2020QA" /><ref name="CDC2020Over222" />
⚫
Ως τις 2 Μαρτίου 2020, έχουν επιβεβαιωθεί πάνω από 90.000 περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων όλων των [[Επαρχίες της Κίνας|επαρχιών της Κίνας]] και σχεδόν εβδομήντα άλλων χωρών.<ref name="bno1" /> Έχουν σημειωθεί περισσότεροι από 3.000 θάνατοι που οφείλονται στη νόσο, συμπεριλαμβανομένων 130 εκτός της ηπειρωτικής Κίνας, ξεπερνούν εκείνους της [[Σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο|επιδημίας SARS]] του 2003. Ωστόσο, από τότε έχουν ανακάμψει περισσότεροι από 45.000 άνθρωποι.

⚫
Η μόλυνση μεταδίδεται κυρίως μέσω της μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σταγονιδίων αναπνοής που παράγονται όταν εκπνέουν οι άνθρωποι (όπως [[φτάρνισμα]] ή [[βήχας]]) . Ο [[Περίοδος επώασης|χρόνος μεταξύ της έκθεσης και της εμφάνισης συμπτωμάτων]] είναι συνήθως δύο έως δεκατέσσερις ημέρες. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν [[Πυρετός|πυρετό]], [[Βήχας|βήχα]] και [[Δύσπνοια|δυσκολίες στην αναπνοή]]. Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν [[πνευμονία]] και [[σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας]] . Δεν υπάρχει εμβόλιο ή ειδική [[αντιική θεραπεία]] (αν και η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη). Οι προσπάθειες συνήθως στοχεύουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και της υποστηρικτικής θεραπείας.


Οι επαγγελματίες δημόσιας υγείας τόνισαν τη σημασία των βασικών πρακτικών υγιεινής στην πρόληψη της μόλυνσης και εξέδωσαν προτεινόμενες κατευθυντήριες οδηγίες συμπεριφοράς για άτομα που είναι ύποπτα ότι έχουν τον ιό. Το [[πλύσιμο των χεριών]], η διατήρηση της απόστασης από ανθρώπους που βήχουν και η αποφυγή επαφής με το πρόσωπο συνιστώνται για την πρόληψη της νόσου. Οποιοσδήποτε είναι ύποπτος για τη μεταφορά του ιού, συνιστάται να παρακολουθεί την υγεία του για δύο εβδομάδες, να φοράει χειρουργική μάσκα και να ζητά ιατρική συμβουλή καλώντας έναν γιατρό πριν επισκεφτεί μια κλινική.
Οι επαγγελματίες δημόσιας υγείας τόνισαν τη σημασία των βασικών πρακτικών υγιεινής στην πρόληψη της μόλυνσης και εξέδωσαν προτεινόμενες κατευθυντήριες οδηγίες συμπεριφοράς για άτομα που είναι ύποπτα ότι έχουν τον ιό. Το [[πλύσιμο των χεριών]], η διατήρηση της απόστασης από ανθρώπους που βήχουν και η αποφυγή επαφής με το πρόσωπο συνιστώνται για την πρόληψη της νόσου. Οποιοσδήποτε είναι ύποπτος για τη μεταφορά του ιού, συνιστάται να παρακολουθεί την υγεία του για δύο εβδομάδες, να φοράει χειρουργική μάσκα και να ζητά ιατρική συμβουλή καλώντας έναν γιατρό πριν επισκεφτεί μια κλινική.
Γραμμή 487: Γραμμή 486:


=== Μετάδοση ===
=== Μετάδοση ===
Ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω της μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων που εκπνέουν οι άνθρωποι (όπως με το [[Βήχας|βήχα]] ή το [[φτάρνισμα]]).  Επιπλέον, αυτά τα σταγονίδια μπορούν να πέσουν πάνω σε επιφάνειες (συμπεριλαμβανομένων των τραπεζιών, τηλεφώνων και γραφείων), ώστε οι άνθρωποι είναι σε θέση να κολήσουν τον ιό της COVID-19 εάν αγγίξουν μία επιφάνεια που έχει μολυνθεί από τον ιό, και στη συνέχεια αγγίξουν τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα τους.
Ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω της μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων που εκπνέουν οι άνθρωποι (όπως με το [[Βήχας|βήχα]] ή το [[φτάρνισμα]]).<ref name="CDC Spreads">{{cite web | title=How COVID-19 Spreads | publisher=U.S. [[Centers for Disease Control and Prevention]] (CDC)| date=11 February 2020 | url=https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/about/transmission.html | access-date=25 February 2020}} {{PD-notice}}</ref>  Επιπλέον, αυτά τα σταγονίδια μπορούν να πέσουν πάνω σε επιφάνειες (συμπεριλαμβανομένων των τραπεζιών, τηλεφώνων και γραφείων),<ref name=":3" /> ώστε οι άνθρωποι είναι σε θέση να κολλήσουν τον ιό της COVID-19 εάν αγγίξουν μία επιφάνεια που έχει μολυνθεί από τον ιό, και στη συνέχεια αγγίξουν τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα τους.<ref name=":3" />


Ο ΠΟΥ αξιολογεί κατά πόσο η ασυμπτωματική μετάδοση και η μετάδοση των κοπράνων αποτελούν σημαντικούς τρόπους μετάδοσης.
Ο ΠΟΥ αξιολογεί κατά πόσο η ασυμπτωματική μετάδοση και η μετάδοση των κοπράνων αποτελούν σημαντικούς τρόπους μετάδοσης.<ref name=":15">{{cite web|url=https://www.who.int/news-room/q-a-detail/q-a-coronaviruses|title=Q&A on coronaviruses (COVID-19)|website=who.int|date=23 February 2020}}</ref>


Τα σταγονίδια που μεταδίδουν κοροναϊούς παραμένουν αιωρούμενα στον αέρα για μικρό χρονικό διάστημα. Οι λεπτομέρειες για τον ιό της COVID-19 δεν είναι διαθέσιμες ως τις 26 Φεβρουαρίου 2020 και υποτίθεται ότι είναι παρόμοιες με άλλους κοροναϊούς  οποίοι μπορεί να παραμείνουν βιώσιμοι και μεταδοτικοί σε μεταλλική, γυάλινη ή πλαστική επιφάνεια για έως και εννέα ημέρες σε θερμοκρασία δωματίου.  Απολύμανση επιφανειών είναι δυνατή με ουσίες όπως 62-71% [[αιθανόλη]] για ένα λεπτό.
Τα σταγονίδια που μεταδίδουν κοροναϊούς παραμένουν αιωρούμενα στον αέρα για μικρό χρονικό διάστημα. Οι λεπτομέρειες για τον ιό της COVID-19 δεν είναι διαθέσιμες ως τις 26 Φεβρουαρίου 2020 και υποτίθεται ότι είναι παρόμοιες με άλλους κοροναϊούς  οποίοι μπορεί να παραμείνουν βιώσιμοι και μεταδοτικοί σε μεταλλική, γυάλινη ή πλαστική επιφάνεια για έως και εννέα ημέρες σε θερμοκρασία δωματίου.<ref name="GunterTPS_9days_persistence">{{cite journal|last1=Kampf|first1=Günter|last2=Todt|first2=Daniel|last3=Pfaender|first3=Stephanie|last4=Steinmann|first4=Eike|date=6 February 2020|title=Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and its inactivation with biocidal agents|url=https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0195670120300463/|journal=[[Journal of Hospital Infection]]|publisher=Elsevier|biorxiv=|doi=10.1016/j.jhin.2020.01.022|pmid=32035997|access-date=15 February 2020}} {{free access}}</ref> Απολύμανση επιφανειών είναι δυνατή με ουσίες όπως 62-71% [[αιθανόλη]] για ένα λεπτό.<ref name="GunterTPS_9days_persistence" />


Έχουν υπολογιστεί εκτιμήσεις για τον βασικό αριθμό αναπαραγωγής (ο μέσος αριθμός ατόμων που ένα μολυσμένο άτομο είναι πιθανό να μολύνει), που κυμαίνεται από 2,13  έως 4,82.  Ως τις 24 Ιανουαρίου 2020 ο ιός αναφέρθηκε ότι μπόρεσε να μεταδοθεί σε μια αλυσίδα έως και τεσσάρων ατόμων.  Αυτό είναι παρόμοιο με το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο από κοροναϊό (SARS-CoV) .
Έχουν υπολογιστεί εκτιμήσεις για τον βασικό αριθμό αναπαραγωγής (ο μέσος αριθμός ατόμων που ένα μολυσμένο άτομο είναι πιθανό να μολύνει), που κυμαίνεται από 2,13 <ref name="Leung27Jan2020">{{cite web|url=https://www.med.hku.hk/f/news/3549/7418/Wuhan-coronavirus-outbreak_AN-UPDATE_20200127.pdf|title=Real-time nowcast and forecast on the extent of the Wuhan CoV outbreak, domestic and international spread|last=Leung|first=Gabriel|last2=Wu|first2=Joseph|date=27 January 2020|website=Wuhan-coronavirus-outbreak AN UPDATE|access-date=29 January 2020}}</ref>  έως 4,82.<ref name="AutoDW-38">{{cite web|url=https://news.163.com/20/0213/18/F59LVB3P00018AOR.html|title=中疾控分析九千新冠患者:老年男性风险大 R0为3.77|date=13 February 2020|website=news.163.com}}</ref><ref name="AutoDW-39">{{Cite journal|last1=Yang|first1=Yang|last2=Lu|first2=Qingbin|last3=Liu|first3=Mingjin|last4=Wang|first4=Yixing|last5=Zhang|first5=Anran|last6=Jalali|first6=Neda|last7=Dean|first7=Natalie|last8=Longini|first8=Ira|last9=Halloran|first9=M. Elizabeth|last10=Xu|first10=Bo|last11=Zhang|first11=Xiaoai|date=21 February 2020|title=Epidemiological and clinical features of the 2019 novel coronavirus outbreak in China|url=https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.02.10.20021675v2|journal=MedRxiv|pages=2020.02.10.20021675|doi=10.1101/2020.02.10.20021675|via=medrxiv.org|last12=Wang|first13=Wei|last13=Liu|first14=Liqun|last14=Fang|first12=Liping}}</ref>  Ως τις 24 Ιανουαρίου 2020 ο ιός αναφέρθηκε ότι μπόρεσε να μεταδοθεί σε μια αλυσίδα έως και τεσσάρων ατόμων.<ref name="Saey24Jan2020">{{cite web|url=https://www.sciencenews.org/article/how-new-wuhan-coronavirus-stacks-up-against-sars-mers|title=How the new coronavirus stacks up against SARS and MERS|last=Saey|first=Tina Hesman|date=24 January 2020|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20200125064423/https://www.sciencenews.org/article/how-new-wuhan-coronavirus-stacks-up-against-sars-mers|archive-date=25 January 2020|access-date=25 January 2020}}</ref>  Αυτό είναι παρόμοιο με το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο από κοροναϊό (SARS-CoV) .


Ο ΠΟΥ αναφέρει επίσης ότι, αν και η ιστορία με το SARS και το MERS δείχνει ότι η μετάδοση μέσω τροφίμων δεν συμβαίνει, η δυνατότητα παραμένει ανοιχτή και ότι το κρέας και τα ζωικά προϊόντα κατά κανόνα πρέπει να μαγειρεύονται σχολαστικά.
Ο ΠΟΥ αναφέρει επίσης ότι, αν και η ιστορία με το SARS και το MERS δείχνει ότι η μετάδοση μέσω τροφίμων δεν συμβαίνει, η δυνατότητα παραμένει ανοιχτή και ότι το κρέας και τα ζωικά προϊόντα κατά κανόνα πρέπει να μαγειρεύονται σχολαστικά.<ref>{{Cite web|url=https://www.who.int/docs/default-source/coronaviruse/situation-reports/20200221-sitrep-32-covid-19.pdf?sfvrsn=4802d089_2|title=WHO Coronavirus Disease Situation Report 32|last=|first=|date=|website=|url-status=live|archive-url=|archive-date=|access-date=}}</ref>


Ο ιός ευρέως θεωρείται ότι έχει ζωονοτική προέλευση και ως εκ τούτου πιθανότατα μεταδίδεται από ζώο σε άνθρωπο, αν και το ζώο και ο τρόπος μετάδοσης δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί.
Ο ιός ευρέως θεωρείται ότι έχει ζωονοτική προέλευση και ως εκ τούτου πιθανότατα μεταδίδεται από ζώο σε άνθρωπο, αν και το ζώο και ο τρόπος μετάδοσης δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί.<ref>{{Cite journal|last=Cyranoski|first=David|date=2020-02-07|title=Did pangolins spread the China coronavirus to people?|url=https://www.nature.com/articles/d41586-020-00364-2|journal=Nature|language=en|doi=10.1038/d41586-020-00364-2}}</ref>


== Πρόληψη ==
== Πρόληψη ==

Έκδοση από την 08:30, 3 Μαρτίου 2020

 Αυτό το λήμμα περιέχει πληροφορίες σχετικά με ένα τρέχον γεγονός. Μπορεί να μην περιλαμβάνει πληροφορίες για την εξέλιξη ή να περιλαμβάνει πληροφορίες που έχουν τη μορφή εικασίας, οπότε το περιεχόμενό του μπορεί να αλλάξει δραματικά ως το πέρας του εν λόγω γεγονότος.
Αυτό το λήμμα αφορά την τρέχουσα έξαρση. Για την ασθένεια, δείτε: COVID-19. Για τον υπεύθυνο ιό, δείτε: SARS-CoV-2.
Επιδημία κοροναϊού 2019-2020
Κινούμενος χάρτης των επιβεβαιωμένων περιπτώσεων διάδοσης 2019-nCoV από τις 12 Ιανουαρίου 2020 έως τις 18 Μαΐου 2024
Ημερομηνία1 Δεκεμβρίου 2019–σήμερα[1][2]
(1.630 ημέρες)
ΤοποθεσίαΠαγκόσμια
Εντοπίστηκε πρώτα στην Ουχάν στην Χουπέι της Κίνας.[3]
Απώλειες
Ως τις 2 Μαρτίου 2020[4][5]
[6]

Επίσημα επιβεβαιωμένα κρούσματα: 90.000+[4]
Επίσημες αναρρώσεις: 45.000+[4]
Επίσημοι θάνατοι: 3.000+[4]

Επηρεαζόμενες περιοχές: 75

Μια συνεχιζόμενη επιδημία της νόσου του κοροναϊού 2019 (COVID-19), που προκλήθηκε από τον ιό SARS-CoV-2, ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2019. Αναγνωρίστηκε για πρώτη φορά στην πόλη Ουχάν, πρωτεύουσα της επαρχίας Χουπέι της Κίνας.[7] Ως τις 2 Μαρτίου 2020, έχουν επιβεβαιωθεί πάνω από 90.000 περιπτώσεις, συμπεριλαμβανομένων όλων των επαρχιών της Κίνας και σχεδόν εβδομήντα άλλων χωρών.[4] Έχουν σημειωθεί περισσότεροι από 3.000 θάνατοι που οφείλονται στη νόσο, συμπεριλαμβανομένων 130 εκτός της ηπειρωτικής Κίνας, ξεπερνούν εκείνους της επιδημίας SARS του 2003.[4] Ωστόσο, από τότε έχουν ανακάμψει περισσότεροι από 45.000 άνθρωποι.[4][8]

Η μόλυνση μεταδίδεται κυρίως μέσω της μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω σταγονιδίων αναπνοής που παράγονται όταν εκπνέουν οι άνθρωποι (όπως φτάρνισμα ή βήχας).[7][9] Ο χρόνος μεταξύ της έκθεσης και της εμφάνισης συμπτωμάτων είναι συνήθως δύο έως δεκατέσσερις ημέρες.[9][10] Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν πυρετό, βήχα και δυσκολίες στην αναπνοή.[9][10] Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν πνευμονία και σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας. Δεν υπάρχει εμβόλιο ή ειδική αντιική θεραπεία (αν και η έρευνα βρίσκεται σε εξέλιξη). Οι προσπάθειες συνήθως στοχεύουν στη διαχείριση των συμπτωμάτων και της υποστηρικτικής θεραπείας.[11][9]

Οι επαγγελματίες δημόσιας υγείας τόνισαν τη σημασία των βασικών πρακτικών υγιεινής στην πρόληψη της μόλυνσης και εξέδωσαν προτεινόμενες κατευθυντήριες οδηγίες συμπεριφοράς για άτομα που είναι ύποπτα ότι έχουν τον ιό. Το πλύσιμο των χεριών, η διατήρηση της απόστασης από ανθρώπους που βήχουν και η αποφυγή επαφής με το πρόσωπο συνιστώνται για την πρόληψη της νόσου. Οποιοσδήποτε είναι ύποπτος για τη μεταφορά του ιού, συνιστάται να παρακολουθεί την υγεία του για δύο εβδομάδες, να φοράει χειρουργική μάσκα και να ζητά ιατρική συμβουλή καλώντας έναν γιατρό πριν επισκεφτεί μια κλινική.

Η περίοδος επώασης (χρόνος από την έκθεση έως την έναρξη των συμπτωμάτων) κυμαίνεται από 2 έως 14 ημέρες,[12] αλλά μπορεί να είναι μεταδοτική κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου και μετά την αποκατάσταση.[13] Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, βήχα και δυσκολίες στην αναπνοή. Ως τις 5 Φεβρουαρίου 2020 η εκτίμηση του ποσοστού θνησιμότητας ήταν το 2% των επιβεβαιωμένων περιπτώσεων, υψηλότερο μεταξύ εκείνων που απαιτούν εισαγωγή στο νοσοκομείο.[14][15] Ως τις αρχές Φεβρουαρίου του 2020, δεν υπάρχει εμβόλιο και καμία ειδική θεραπεία.[16] Εξετάζονται αρκετές προσεγγίσεις εμβολίων και αντι-ιικά.[17][18][19][20][21]

Η επιδημία έχει κηρυχθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Π.Ο.Υ.) Έκτακτη Ανάγκη Δημόσιας Υγείας Διεθνούς Ενδιαφέροντος (PHEIC), με βάση τις πιθανές επιπτώσεις που θα μπορούσε να έχει ο ιός εάν εξαπλωθεί σε χώρες με ασθενέστερα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης. Αυτή η κήρυξη ήταν η έκτη φορά που έχει κληθεί το μέτρο μετά από την πανδημία του H1N1 το 2009.

Ξενοφοβία και ρατσισμός κατά των ανθρώπων κινεζικής και ανατολικής ασιατικής καταγωγής έχουν σημειωθεί λόγω της επιδημίας, τροφοδοτώντας τον φόβο και την εχθρότητα σε διάφορες χώρες.[22][23][24][25] Παραπληροφόρηση που διαδόθηκε κυρίως στο διαδίκτυο σχετικά με τον κοροναϊό, οδήγησε την ΠΟΥ να κηρύξει "πληροφοριοδημία" (αγγλικά: infodemic) στις 2 Φεβρουαρίου.

Επιδημιολογία

Ως τις 2 Μαρτίου, περισσότερες από 90.000 περιπτώσεις έχουν επιβεβαιωθεί σε όλο τον κόσμο, πάνω από 89% στην ηπειρωτική Κίνα.[4]

Η επιδημιολογική ανάλυση της εκδήλωσης έδειξε ένα πιθανό μοτίβο μιας «μικτής εστίας» - πιθανότατα υπήρχε μια συνεχής κοινή εστία στην Αγορά Θαλασσινών Χουανάν το Δεκέμβριο του 2019, ενδεχομένως από διάφορα ζωονοσογόνα γεγονότα.[26][27][28] Μετά από αυτό, οι επιδημιολόγοι διαπίστωσαν ότι το ξέσπασμα πιθανότατα μετατράπηκε σε πηγή (που μεταδίδεται από άτομο σε άτομο), πιθανώς λόγω της ικανότητας μετάλλαξης του ιού.[29][30] Ως εκ τούτου, καθώς ο αριθμός των υποθέσεων έχει αυξηθεί, η σημασία της αγοράς έχει μειωθεί.[31][32][33]

Κατά τα πρώτα στάδια, ο αριθμός των περιστατικών διπλασιαζόταν περίπου κάθε επτάμισι ημέρες.[34] Στις αρχές και στα μέσα Ιανουαρίου του 2020, ο ιός εξαπλώθηκε σε άλλες κινεζικές επαρχίες, με τη βοήθεια των μετακινήσεων της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς. Στις 20 Ιανουαρίου, η Κίνα ανέφερε σχεδόν 140 νέους ασθενείς την ημέρα, συμπεριλαμβανομένων δύο ατόμων στο Πεκίνο και ενός στη Σενζέν.[35] Μεταγενέστερα επίσημα στοιχεία δείχνουν ότι 6.174 ασθενείς που έχουν μολυνθεί από SARS-CoV-2 είχαν ήδη αναπτύξει συμπτώματα έως τις 20 Ιανουαρίου 2020.[36]

Περιπτώσεις στην Κίνα

Ο ιός εξαπλώθηκε σε άλλες χώρες και περιοχές. Στη χρονολογική σειρά ακολουθούμενη από αλφαβητική , αυτές ήταν η Ταϊλάνδη. Ιαπωνία, Μακάο. Νότια Κορέα. Ταϊβάν. Ηνωμένες Πολιτείες, Χονγκ Κονγκ, Σιγκαπούρη. Γαλλία, Νεπάλ, Βιετνάμ. Αυστραλία, Μαλαισία, Καναδάς, Καμπότζη, Γερμανία, Φινλανδία, Σρι Λάνκα. Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, Ινδία, Ιταλία, οι Φιλιππίνες, το Ηνωμένο Βασίλειο, Ρωσία, Σουηδία, Ισπανία, Βέλγιο, Αίγυπτος, Ιράν, Ισραήλ, Λίβανος, Αφγανιστάν, Μπαχρέιν. Κουβέιτ, Ιράκ, Ομάν, Αλγερία, Αυστρία, Βραζιλία, Κροατία. Ελβετία, Ελλάδα, Πακιστάν, Βόρεια Μακεδονία. Γεωργία, Νορβηγία, Ρουμανία, Δανία, Εσθονία, Βόρεια Ιρλανδία, Άγιος Μαρίνος, Κάτω Χώρες, Νιγηρία, Λευκορωσία, Λιθουανία, Νέα Ζηλανδία, Μεξικό, Ισλανδία, Μονακό και Κατάρ.[37][38]

Χάρτης των χωρών όπου υπάρχουν επιβεβαιωμένα κρούσματα (ως τις 18 Μαΐου 2024):
  1.000+ επιβεβαιωμένα κρούσματα
  100-999 επιβεβαιωμένα κρούσματα
  10-99 επιβεβαιωμένα κρούσματα
  1-9 επιβεβαιωμένα κρούσματα

Στις 26 Φεβρουαρίου 2020, ο ΠΟΥ ανέφερε ότι, καθώς οι νέες περιπτώσεις που αναφέρθηκαν μειώθηκαν στην Κίνα, αλλά ξαφνικά αυξήθηκαν στην Ιταλία, το Ιράν και τη Νότια Κορέα, ο αριθμός νέων περιπτώσεων εκτός Κίνας ξεπέρασε τον αριθμό νέων περιπτώσεων στην Κίνα για πρώτη φορά στις 25 Φεβρουαρίου 2020.[39]

Εξάπλωση 2019–20 COVID-19 κατά χώρα και περιοχή[40]
Χώρα ή περιοχή[α] Επιβεβαιωμένες
περιπτώσεις 		Θάνατοι Αναρρώσεις[β]
Κίνα (ηπειρωτική)[γ] 80.026 2.912 44.835
Νότια Κορέα 4.335 26 31
Ιταλία (λεπτομέρειες) 2.036 52 149
Ιράν[δ] 1.501 66 291
Διεθνής συγκοινωνία[ε] 705 6 100
Ιαπωνία 274 6 43
Γαλλία 178 3 12
Γερμανία 157 0 16
Ισπανία 120 0 2
Σιγκαπούρη 108 0 78
Χονγκ Κονγκ 100 2 36
Ηνωμένες Πολιτείες 92 2 9
Κουβέιτ 56 0 –
Μπαχρέιν 49 0 –
Ταϊλάνδη 43 1 31
Ταϊβάν 41 1 12
Ηνωμένο Βασίλειο 40 0 8
Ελβετία 38 0 1
Αυστραλία 30 1 15
Μαλαισία 29 0 22
Ιράκ 26 0 –
Νορβηγία 25 0 –
Καναδάς 24 0 8
Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα 21 0 5
Ολλανδία 18 0 –
Αυστρία 16 0 –
Βιετνάμ 16 0 16
Σουηδία 15 0 –
Λίβανος 13 0 –
Ισραήλ 10 0 1
Μακάου 10 0 8
Άγιος Μαρίνος 8 1 –
Κροατία 8 0 –
Βέλγιο 8 0 1
Ελλάδα 7 0 –
Κατάρ 7 0 –
Φινλανδία 7 0 1
Ισημερινός 6 0 –
Ομάν 6 0 2
Μεξικό 5 0 –
Ινδία 5 0 3
Δανία 4 0 –
Πακιστάν 4 0 –
Φιλιππίνες 3 1 2
Αλγερία 3 0 –
Αζερμπαϊτζάν 3 0 –
Τσεχία 3 0 –
Γεωργία 3 0 –
Ισλανδία 3 0 –
Ρουμανία 3 0 –
Ρωσία 3 0 2
Βραζιλία 2 0 –
Ινδονησία 2 0 –
Πορτογαλία 2 0 –
Αίγυπτος 2 0 1
Αφγανιστάν 1 0 –
Ανδόρρα 1 0 –
Αρμενία 1 0 –
Λευκορωσία 1 0 –
Δομινικανή Δημοκρατία 1 0 –
Εσθονία 1 0 –
Δημοκρατία της Ιρλανδίας 1 0 –
Ιορδανία 1 0 –
Λετονία 1 0 –
Λιθουανία 1 0 –
Λουξεμβούργο 1 0 –
Μονακό 1 0 –
Νέα Ζηλανδία 1 0 –
Νιγηρία 1 0 –
Βόρεια Μακεδονία 1 0 –
Σαουδική Αραβία 1 0 –
Σενεγάλη 1 0 –
Τυνησία 1 0 –
Καμπότζη 1 0 1
Νεπάλ 1 0 1
Σρι Λάνκα 1 0 1
75 επικράτειες 90.280 3.080 45.744
Τα στατιστικά είναι ενημερωμένα ως προς τις 2 Μαρτίου 2020
Σημειώσεις
  1. ↑ Περιοχή όπου η περίπτωση διαγνώστηκε. Η εθνικότητα και τόπος της μετάδοσης μπορεί να διαφέρουν.
  2. ↑ «—» υποδηλώνει ότι δεν υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα για την περιοχή, και όχι ότι η τιμή είναι μηδέν.
  3. ↑ Περιλαμβάνει κλινικά διαγνωσμένες περιπτώσεις και θανάτους από τις 12 Φεβρουαρίου 2020 και έπειτα στην επαρχία Χουπέι, με βάση ιατρικά απεικονισμένη πνευμονία. Επίσης περιλαμβάνει ασυμπτωματικές περιπτώσεις που βρέθηκαν θετικές στον ιό.
  4. ↑ Η Περσική Υπηρεσία του BBC ανέφερε στις 28 Φεβρουαρίου ότι υπήρχαν 210 νεκροί από το κοροναϊό στο Ιράν. Ωστόσο η αναφορά απορρίφθηκε από την κυβέρνηση της χώρας.
  5. ↑ Το κρουαζιερόπλοιο Diamond Princess είναι επί του παρόντος σε καραντίνα σε Ιαπωνικά ύδατα και το διαχειρίζεται η Ιαπωνική κυβέρνηση. Ωστόσο, αυτές οι περιπτώσεις δεν περιλαμβάνονται στην επίσημη καταμέτρηση περιπτώσεων στην χώρα, από την Ιαπωνική κυβέρνηση. Ομοίως, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) ταξινομεί τις περιπτώσεις ως "Περιπτώσεις σε διεθνές μεταφορικό μέσο" και τις διακρίνει από την Ιαπωνία.

Θάνατοι

Ως τις 2 Μαρτίου, περισσότεροι από 3.000 θάνατοι αποδόθηκαν στην COVID-19. Σύμφωνα με το NHC της Κίνας, οι περισσότεροι από αυτούς που πέθαναν ήταν ηλικιωμένοι ασθενείς - περίπου το 80% των θανάτων που καταγράφηκαν ήταν από αυτούς ηλικίας άνω των 60 ετών και το 75% είχαν προϋπάρχουσες καταστάσεις υγείας όπως καρδιαγγειακές παθήσεις και διαβήτη.[41] Το ποσοστό θνησιμότητας των περιπτώσεων εκτιμάται σε περίπου 2-3%.[42]

Ο πρώτος επιβεβαιωμένος θάνατος ήταν στην Ουχάν.[43] Ο πρώτος θάνατος έξω από την Κίνα συνέβη στις Φιλιππίνες,[44][45][46][47] και ο πρώτος θάνατος έξω από την Ασία ήταν στο Παρίσι.[48]

Ως τις 24 Φεβρουαρίου 2020, εκτός της ηπειρωτικής Κίνας, έχουν καταγραφεί περισσότεροι από δώδεκα θάνατοι σε Ιράν, Νότια Κορέα, και Ιταλία.[49][50][51]

Εκτιμήσεις

Διάφοροι ερευνητές έχουν εκτιμήσει ότι ο αριθμός των πραγματικών λοιμώξεων στην αρχική εστία στην Κίνα μπορεί να ήταν πολύ υψηλότερος από εκείνες που επιβεβαιώθηκαν.[52]  Για παράδειγμα, 31.200 λοιμώξεις εκτιμήθηκαν στη Γουχάν έως τις 29 Ιανουαρίου, όταν μόλις 6.135 αναφέρθηκαν στην πόλη μέχρι εκείνη την ημερομηνία.

Υπάρχουν ανησυχίες σχετικά με το κατά πόσον είναι διαθέσιμο επαρκές ιατρικό προσωπικό και εξοπλισμός σε περιοχές που έχουν πληγεί από την εστία ώστε να μπορούν τα νοσοκομεία να εντοπίζουν σωστά τα κρούσματα κοροναϊού αντί για εσφαλμένη διάγνωση υποψήφιων περιπτώσεων ως «σοβαρή πνευμονία».[53][54][55]

Οι υπολογισμοί περιπτώσεων και θανάτων στην Κίνα επηρεάζονται από αλλαγές στον ορισμό της κλινικής περίπτωσης.[56][57] Έγγραφο που υποβλήθηκε στο Eurosurveillance προτυποποιώντας τα στατιστικά στοιχεία του επίσημου ποσοστού θνησιμότητας της Κίνας ανέφερε ότι «στον λαϊκό Τύπο υπάρχουν επίσης εικασίες για μεγάλο αριθμό λαθών χωρίς λόγο, αμφισβητώντας τη χρησιμότητα των αναφερόμενων αριθμών. Παρότι δικαιολογείται λόγω της διάρκειας της περιόδου επώασης περίπου έξι ημερών στην περίπτωση αυτή, επηρεάζει ομοιόμορφα όλα τα δεδομένα.[58]

Ενδείξεις και συμπτώματα

Κύριο λήμμα: COVID-19
Συμπτώματα της COVID-19.

Οι περισσότεροι μολυσμένοι άνθρωποι παρουσίασαν αρχικά κλινικά συμπτώματα, συχνά περιγραφόμενα ως συμπτώματα που μοιάζουν με γρίπη, όπως πυρετός, βήχας, αναπνευστικές δυσκολίες, κόπωση και μυαλγία. Η περαιτέρω ανάπτυξη μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή πνευμονία, σύνδρομο οξείας αναπνευστικής δυσχέρειας, σήψη, σηπτικό σοκ και θάνατο. Τα συμπτώματα του ανώτερου αναπνευστικού, όπως το φτάρνισμα, η ρινική καταρροή και ο πονόλαιμος, είναι λιγότερο συχνά.[59] Ορισμένοι από τους μολυνθέντες μπορεί να είναι ασυμπτωματικοί, με τα αποτελέσματα των τεστ να επιβεβαιώνουν τη μόλυνση αλλά δεν παρουσιάζουν κλινικά συμπτώματα, έτσι οι ερευνητές έχουν δώσει συμβουλές ότι άτομα με στενή επαφή με επιβεβαιωμένους μολυσμένους ασθενείς πρέπει να παρακολουθούνται στενά και να εξετάζονται για να αποκλείσουν τη μόλυνση.[60]

Η περίοδος επώασης (ο χρόνος μεταξύ της μόλυνσης και της εμφάνισης των συμπτωμάτων) κυμαίνεται από 1 έως 14 ημέρες, αν και είναι συνήθως 5 ημέρες.[61][62]  Ωστόσο, μία περίπτωση αναφέρεται ότι έχει επώαση 27 ημερών.[63]

Διάγνωση

Ο ΠΟΥ έχει δημοσιεύσει διάφορα πρωτόκολλα ελέγχων για τον SARS-CoV-2.[64][65]  Ο έλεγχος χρησιμοποιεί αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης αντίστροφης μεταγραφάσης σε πραγματικό χρόνο (rRT-PCR).  Ο έλεγχος μπορεί να γίνει σε δείγματα αναπνευστικού ή αίματος.[66] Τα αποτελέσματα γενικά είναι διαθέσιμα μέσα σε λίγες ώρες έως μέρες.[67][68]

Ένα διαγνωστικό κιτ ελέγχων που αναπτύχθηκε από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των Ηνωμένων Πολιτειών . Το κιτ ελέγχου είναι ένα πάνελ PCR αντίστροφης μεταγραφάσης, που προορίζονται αποκλειστικά για ερευνητική χρήση.

Ένα άτομο θεωρείται ότι κινδυνεύει να έχει COVID-19 εάν έχει ταξιδέψει σε μια περιοχή με συνεχή μετάδοση στην κοινότητα κατά τις προηγούμενες δεκατέσσερις ημέρες και/ή είχε στενή επαφή με ένα μολυσμένο άτομο. Οι κοινές κύριες ενδείξεις περιλαμβάνουν πυρετό, βήχα και δύσπνοια. Άλλοι πιθανοί δείκτες περιλαμβάνουν κόπωση, μυαλγία, ανορεξία, παραγωγή πτυέλων και πονόλαιμο.[69]

Μια εναλλακτική μέθοδος διάγνωσης βασίζεται στην κλινική παρουσίαση όπως η αναζήτηση μορφών οπτικής υπογραφής του COVID-19 σε αξονική τομογραφία των πνευμόνων. Ενδείξεις πνευμονίας μπορεί να προηγούνται επιβεβαίωσης του SARS-CoV-2 μέσω RT-PCR.[70]

Αιτία

Μετάδοση

Ο κύριος τρόπος μετάδοσης είναι μέσω της μετάδοσης από άνθρωπο σε άνθρωπο μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων που εκπνέουν οι άνθρωποι (όπως με το βήχα ή το φτάρνισμα).[71]  Επιπλέον, αυτά τα σταγονίδια μπορούν να πέσουν πάνω σε επιφάνειες (συμπεριλαμβανομένων των τραπεζιών, τηλεφώνων και γραφείων),[7] ώστε οι άνθρωποι είναι σε θέση να κολλήσουν τον ιό της COVID-19 εάν αγγίξουν μία επιφάνεια που έχει μολυνθεί από τον ιό, και στη συνέχεια αγγίξουν τα μάτια, τη μύτη ή το στόμα τους.[7]

Ο ΠΟΥ αξιολογεί κατά πόσο η ασυμπτωματική μετάδοση και η μετάδοση των κοπράνων αποτελούν σημαντικούς τρόπους μετάδοσης.[72]

Τα σταγονίδια που μεταδίδουν κοροναϊούς παραμένουν αιωρούμενα στον αέρα για μικρό χρονικό διάστημα. Οι λεπτομέρειες για τον ιό της COVID-19 δεν είναι διαθέσιμες ως τις 26 Φεβρουαρίου 2020 και υποτίθεται ότι είναι παρόμοιες με άλλους κοροναϊούς  οποίοι μπορεί να παραμείνουν βιώσιμοι και μεταδοτικοί σε μεταλλική, γυάλινη ή πλαστική επιφάνεια για έως και εννέα ημέρες σε θερμοκρασία δωματίου.[73] Απολύμανση επιφανειών είναι δυνατή με ουσίες όπως 62-71% αιθανόλη για ένα λεπτό.[73]

Έχουν υπολογιστεί εκτιμήσεις για τον βασικό αριθμό αναπαραγωγής (ο μέσος αριθμός ατόμων που ένα μολυσμένο άτομο είναι πιθανό να μολύνει), που κυμαίνεται από 2,13 [74]  έως 4,82.[75][76]  Ως τις 24 Ιανουαρίου 2020 ο ιός αναφέρθηκε ότι μπόρεσε να μεταδοθεί σε μια αλυσίδα έως και τεσσάρων ατόμων.[77]  Αυτό είναι παρόμοιο με το σοβαρό οξύ αναπνευστικό σύνδρομο από κοροναϊό (SARS-CoV) .

Ο ΠΟΥ αναφέρει επίσης ότι, αν και η ιστορία με το SARS και το MERS δείχνει ότι η μετάδοση μέσω τροφίμων δεν συμβαίνει, η δυνατότητα παραμένει ανοιχτή και ότι το κρέας και τα ζωικά προϊόντα κατά κανόνα πρέπει να μαγειρεύονται σχολαστικά.[78]

Ο ιός ευρέως θεωρείται ότι έχει ζωονοτική προέλευση και ως εκ τούτου πιθανότατα μεταδίδεται από ζώο σε άνθρωπο, αν και το ζώο και ο τρόπος μετάδοσης δεν έχουν ακόμη ταυτοποιηθεί.[79]

Πρόληψη

Για να μειωθούν οι πιθανότητες μόλυνσης, οι οργανισμοί υγείας προτείνουν την αποφυγή στενής επαφής με άρρωστα άτομα· συχνό πλύσιμο των χεριών με σαπούνι και νερό· να μην αγγίζονται τα μάτια, η μύτη ή το στόμα με άπλυτα χέρια· και η άσκηση καλής αναπνευστικής υγιεινής.[80][81]

Εκείνοι που μπορεί να έχουν ήδη μολυνθεί συνιστάται να μένουν στο σπίτι εκτός από το για να λάβουν ιατρική περίθαλψη, να ειδοποιήσουν πριν την επίσκεψη σε έναν πάροχο υγειονομικής περίθαλψης, να φορέσουν μάσκα προσώπου (ειδικά ανάμεσα σε κοινό), να καλύπτουν βήχα και φτάρνισμα με μαντήλι, να πλένουν τακτικά τα χέρια με σαπούνι και νερό, και να αποφεύγουν να μοιράζονται προσωπικά είδη οικιακής χρήσης.[82]

Κανένα εμβόλιο δεν υπάρχει σήμερα.[83]

Ορισμένες κυβερνήσεις συμβουλεύουν εναντίον όλων των μη ουσιαστικών μετακινήσεων σε χώρες και περιοχές που έχουν πληγεί από την έξαρση.[84]  Η κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ προειδοποίησε όποιον ταξιδεύει έξω από την πόλη για να μην αγγίξει ζώα· να μην τρώνε κρέας από κυνήγι· και να αποφευχθεί η επίσκεψη ψαραγορών, αγορών ζωντανών πουλερικών και αγροκτημάτων.[85]  Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι τα κατοικίδια ζώα, όπως τα σκυλιά και οι γάτες, μπορούν να μολυνθούν.[86]  Η κυβέρνηση της Κίνας έχει απαγορεύσει την εμπορία και την κατανάλωση άγριων ζώων.[87]

Για τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης που φροντίζουν κάποιον που ενδέχεται να έχει μολυνθεί συνιστώνται συνήθεις προφυλάξεις, προφυλάξεις επαφής, και προφυλάξεις με προστασία από των ματιών.[88]

Ιστορικό

Η επιδημία νέου κοροναϊού εντοπίστηκε αρχικά στα μέσα Δεκεμβρίου 2019 στην πόλη Ουχάν της κεντρικής Κίνας, ως ένα αναδυόμενο σύμπλεγμα ανθρώπων με πνευμονία χωρίς σαφή αιτία, το οποίο συνδέονταν κυρίως με ανθρώπους που κρατούσαν πάγκους στην Αγορά Θαλασσινών Χουανάν ( 华南海鲜市场 ), στην οποία επίσης πωλούνται ζώντα ζώα. Οι Κινέζοι επιστήμονες απομόνωσαν στη συνέχεια ένα νέο στέλεχος του κοροναϊού, που ονομάστηκε 2019-nCoV, ο οποίος βρέθηκε να είναι τουλάχιστον 70 τοις εκατό παρόμοιος σε αλληλουχία γονιδιώματος με τον SARS-CoV. Με την ανάπτυξη ενός ειδικού διαγνωστικού ελέγχου PCR για την ανίχνευση της λοίμωξης, επιβεβαιώθηκαν ορισμένες περιπτώσεις σε άτομα που συνδέονται άμεσα με την αγορά και σε κάποιους που δεν συνδέονταν άμεσα με αυτήν.

Στις 20 Ιανουαρίου 2020, ο κινέζος πρωθυπουργός Λι Κετσιάνγκ προέτρεψε αποφασιστικές και αποτελεσματικές προσπάθειες για την πρόληψη και τον έλεγχο της επιδημίας πνευμονίας που προκαλείται από έναν νέο κορωναϊό.

Σχετικά με τον αν η κατάσταση αποτελεί επείγουσα κατάσταση δημόσιας υγείας διεθνούς ενδιαφέροντος βάσει του Διεθνούς Υγειονομικού Κανονισμού συζητήθηκε στις 22 Ιανουαρίου 2020 από επιτροπή έκτακτης ανάγκης που διοργάνωσε η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ). Η απόφαση αναβλήθηκε λόγω έλλειψης πληροφοριών. Ο ΠΟΥ είχε προειδοποιήσει ότι μια ευρεία επιδημία είναι δυνατή, και υπήρχαν ανησυχίες για περαιτέρω μετάδοση κατά τη διάρκεια της κορύφωσης ταξιδιών στην Κίνα κατά τη διάρκεια της κινεζικής Πρωτοχρονιάς. Η ξαφνική αύξηση των περιστατικών της νόσου δημιούργησε ερωτήματα σχετικά με το εμπόριο άγριων ζώων, αβεβαιότητες που περιβάλλουν την ικανότητα του ιού να εξαπλωθεί και να προκαλέσει βλάβη, αν ο ιός κυκλοφορούσε για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα από ό, τι θεωρούνταν προηγουμένως, την προέλευσή του, και τη δυνατότητα εμφάνισης της επιδημίας που είναι ένα γεγονός υπερδιάδοσης.

Οι πρώτες ύποπτες περιπτώσεις αναφέρθηκαν στις 31 Δεκεμβρίου 2019, με τις πρώτες περιπτώσεις συμπτωματικής ασθένειας να έχουν εμφανιστεί μόλις τρεις εβδομάδες νωρίτερα στις 8 Δεκεμβρίου 2019. Η αγορά έκλεισε την 1η Ιανουαρίου 2020 και απομονώθηκαν τα άτομα που έδειξαν σημεία και συμπτώματα της μόλυνσης από κοροναϊό. Πάνω από 700 άτομα, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 400 εργαζομένων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης που έρχονται σε στενή επαφή με πιθανώς μολυσμένα άτομα, παρακολουθήθηκαν αρχικά. Μετά την ανάπτυξη ενός συγκεκριμένου διαγνωστικού ελέγχου PCR για την ανίχνευση της λοίμωξης, η παρουσία του 2019-nCoV στη συνέχεια επιβεβαιώθηκε σε 41 άτομα στο αρχικό σύμπλεγμα του Ουαχάν, εκ των οποίων αργότερα δύο αναφέρθηκαν ως παντρεμένο ζευγάρι, ένας από τους οποίους δεν ήταν παρών στην αγορά και άλλοι τρεις που ήταν μέλη της ίδιας οικογένειας που εργαζόταν στους πάγκους θαλασσινών της αγοράς. Ο πρώτος επιβεβαιωμένος θάνατος από τη μόλυνση με κορωναϊό συνέβη στις 9 Ιανουαρίου 2020.

Στις 23 Ιανουαρίου 2020, η Ουχάν τέθηκε σε καραντίνα, όπου όλες οι δημόσιες συγκοινωνίες προς και από το Ουχάν έχουν ανασταλεί. Οι πόλεις Χουανγκάνγκ, Τσιτσιάνγκ, Ετσόου και Τσιμπί, δίπλα στη Ουαχάν, τέθηκαν επίσης σε παρόμοια καραντίνα από τις 24 Ιανουαρίου 2020 και μετά. Λίγες ημέρες μετά, η Κίνα ανέβαλε όλες τους εορτασμούς για την Κινεζική Πρωτοχρονιά, και έκλεισε όλα τα σχολεία μέχρι τα μέσα Φεβρουαρίου. Η ζήτηση χειρουργικών μασκών από το κινεζικό και μη κοινό έχει αυξηθεί κατακόρυφα, αν και η χρήση της ως μέσο προστασίας είναι αμφιλεγόμενη.

Στην Κίνα και σε όλο τον κόσμο, οι αρχές δημόσιας υγείας προσπαθούν να περιορίσουν την εξάπλωση της επιδημίας. Η κυβέρνηση της Κίνας εισήγαγε ταξιδιωτικούς περιορισμούς. Ορισμένες χώρες έχουν εκδώσει προειδοποιήσεις κατά των ταξιδιών στην Ουχάν, τη Χουπέι και την Κίνα γενικά. Οι ταξιδιώτες που έχουν επισκεφθεί την ηπειρωτική Κίνα έχουν κληθεί να παρακολουθήσουν την υγεία τους για τουλάχιστον δύο εβδομάδες. Όποιος υποψιάζεται ότι μεταφέρει τον ιό, συνιστάται να φοράει προστατευτική μάσκα και να ζητά ιατρική συμβουλή καλώντας έναν γιατρό αντί να επισκεφθεί απευθείας την κλινική αυτοπροσώπως. Οι αερολιμένες και οι σιδηροδρομικοί σταθμοί έχουν εφαρμόσει ελέγχους θερμοκρασίας, δηλώσεις υγείας και συμπλήρωση ερωτηματολογίων σε μια προσπάθεια να εντοπιστούν φορείς του ιού. Σε περιοχές με πολλά κρούσματα ακυρώνονται δημόσιες εκδηλώσεις, όπως οι εορταστικές εκδηλώσεις της Κινεζικής Πρωτοχρονιάς, καρναβαλικές εκδηλώσεις στις χώρες της Δύσης, συναυλίες, αθλητικές διοργανώσεις και κλείνουν σχολεία.

Παραπομπές

  1. ↑ 柳叶刀披露首例新冠肺炎患者发病日期，较官方通报早7天. 27 Ιανουαρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2020. 
  2. ↑ 《柳叶刀》刊文详解武汉肺炎 最初41案例即有人传人迹象. 26 Ιανουαρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2020. 
  3. ↑ «2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV) Situation Summary». US Centers for Disease Control and Prevention. 1 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020. 
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 «Tracking coronavirus: Map, data and timeline». BNO News. 2 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020. 
  5. ↑ «Confirmed 2019-nCoV Cases Globally». US Centers for Disease Control and Prevention. Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020. 
  6. ↑ https://gisanddata.maps.arcgis.com/apps/opsdashboard/index.html#/bda7594740fd40299423467b48e9ecf6
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 «Getting your workplace ready for COVID-19» (PDF). World Health Organization. 27 Φεβρουαρίου 2020. 
  8. ↑ «Operations Dashboard for ArcGIS». gisanddata.maps.arcgis.com. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2020. 
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 9,3 «Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV) | CDC». U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 10 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  10. ↑ 10,0 10,1 Rothan, Hussin A.; Byrareddy, Siddappa N. (26 February 2020). «The epidemiology and pathogenesis of coronavirus disease (COVID-19) outbreak» (στα αγγλικά). Journal of Autoimmunity: 102433. doi:10.1016/j.jaut.2020.102433. ISSN 0896-8411. http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0896841120300469. 
  11. ↑ Σφάλμα αναφοράς: Σφάλμα παραπομπής: Λανθασμένο <ref>. Δεν υπάρχει κείμενο για τις παραπομπές με όνομα WHO2020QA.
  12. ↑ «Symptoms of Novel Coronavirus (2019-nCoV)». Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 31 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020. 
  13. ↑ «Coronavirus latest: infections in China pass 20,000». Nature. 4 February 2020. doi:10.1038/d41586-020-00154-w. https://www.nature.com/articles/d41586-020-00154-w. 
  14. ↑ Hessen, Margaret Trexler (27 Ιανουαρίου 2020). «Novel Coronavirus Information Center: Expert guidance and commentary». Elsevier Connect. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2020. 
  15. ↑ «Wuhan Coronavirus Death Rate». Worldometer. Ανακτήθηκε στις 5 Φεβρουαρίου 2020. 
  16. ↑ «Coronavirus | About | Prevention and Treatment | CDC». www.cdc.gov (στα Αγγλικά). 3 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2020. 
  17. ↑ https://www.cdc.gov/coronavirus/about/prevention.html
  18. ↑ Joseph, Andrew (30 January 2020). «WHO declares coronavirus outbreak a global health emergency». Stat News. https://www.statnews.com/2020/01/30/who-declares-coronavirus-outbreak-a-global-health-emergency/. Ανακτήθηκε στις 30 January 2020. 
  19. ↑ «Coronavirus declared global health emergency». BBC News. 30 January 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 January 2020. https://web.archive.org/web/20200130201004/https://www.bbc.com/news/world-51318246. Ανακτήθηκε στις 30 January 2020. 
  20. ↑ Wee, Sui-Lee; McNeil Jr., Donald G.; Hernández, Javier C. (30 January 2020). «W.H.O. Declares Global Emergency as Wuhan Coronavirus Spreads». https://www.nytimes.com/2020/01/30/health/coronavirus-world-health-organization.html. Ανακτήθηκε στις 30 January 2020. 
  21. ↑ «Statement on the second meeting of the International Health Regulations (2005) Emergency Committee regarding the outbreak of novel coronavirus (2019-nCoV)». World Health Organization. 30 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2020. 
  22. ↑ Somvichian-Clausen, Austa (30 Ιανουαρίου 2020). «The coronavirus is causing an outbreak in America—of anti-Asian racism». TheHill. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2020. 
  23. ↑ Iqbal, Nosheen (1 February 2020). «Coronavirus fears fuel racism and hostility, say British-Chinese». The Observer. ISSN 0029-7712. https://www.theguardian.com/world/2020/feb/01/coronavirus-weaponised-way-to-be-openly-racist. Ανακτήθηκε στις 4 February 2020. 
  24. ↑ «Coronavirus fears trigger anti-China sentiment across the globe». Global News. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2020. 
  25. ↑ Yeung, Jessie. «As the coronavirus spreads, fear is fueling racism and xenophobia». CNN. Ανακτήθηκε στις 4 Φεβρουαρίου 2020. 
  26. ↑ «The Epidemiological Characteristics of an Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Diseases (COVID-19) - China, 2020». China CDC Weekly 2: 1-10. 20 February 2020. http://www.ne.jp/asahi/kishimoto/clinic/cash/COVID-19.pdf. 
  27. ↑ Novel Coronavirus Pneumonia Emergency Response Epidemiology Team (17 February 2020). «[The Epidemiological Characteristics of an Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Diseases (COVID-19) in China]» (στα Chinese). Zhonghua Liu Xing Bing Xue Za Zhi = Zhonghua Liuxingbingxue Zazhi 41 (2): 145–151. doi:10.3760/cma.j.issn.0254-6450.2020.02.003. PMID 32064853. 
  28. ↑ Cheng, Zhangkai J.; Shan, Jing (18 February 2020). «2019 Novel coronavirus: where we are and what we know» (στα αγγλικά). Infection. doi:10.1007/s15010-020-01401-y. ISSN 1439-0973. https://link.springer.com/content/pdf/10.1007/s15010-020-01401-y.pdf. 
  29. ↑ «The Epidemiological Characteristics of an Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Diseases (COVID-19) - China, 2020». China CDC Weekly 2: 1-10. 20 February 2020. http://www.ne.jp/asahi/kishimoto/clinic/cash/COVID-19.pdf. 
  30. ↑ Novel Coronavirus Pneumonia Emergency Response Epidemiology Team (17 February 2020). «[The Epidemiological Characteristics of an Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Diseases (COVID-19) in China]» (στα Chinese). Zhonghua Liu Xing Bing Xue Za Zhi = Zhonghua Liuxingbingxue Zazhi 41 (2): 145–151. doi:10.3760/cma.j.issn.0254-6450.2020.02.003. PMID 32064853. 
  31. ↑ «Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China». Lancet 395 (10223): 497–506. February 2020. doi:10.1016/S0140-6736(20)30183-5. ISSN 0140-6736. PMID 31986264. https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S0140-6736%2820%2930183-5.  Ελεύθερη ανάγνωση
  32. ↑ Wang, Chen; Horby, Peter W.; Hayden, Frederick G.; Gao, George F. (24 January 2020). «A novel coronavirus outbreak of global health concern». The Lancet 395 (10223): 470–473. doi:10.1016/S0140-6736(20)30185-9. ISSN 0140-6736. PMID 31986257. https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(20)30185-9/abstract.  Ελεύθερη ανάγνωση
  33. ↑ Li, Qun; Guan, Xuhua; Wu, Peng; Wang, Xiaoye; Zhou, Lei; Tong, Yeqing; Ren, Ruiqi; Leung, Kathy S. M. και άλλοι. (29 January 2020). «Early Transmission Dynamics in Wuhan, China, of Novel Coronavirus-Infected Pneumonia». The New England Journal of Medicine. doi:10.1056/NEJMoa2001316. ISSN 1533-4406. PMID 31995857.  Ελεύθερη ανάγνωση
  34. ↑ Li, Qun; Guan, Xuhua; Wu, Peng; Wang, Xiaoye; Zhou, Lei; Tong, Yeqing; Ren, Ruiqi; Leung, Kathy S. M. και άλλοι. (29 January 2020). «Early Transmission Dynamics in Wuhan, China, of Novel Coronavirus-Infected Pneumonia». The New England Journal of Medicine. doi:10.1056/NEJMoa2001316. ISSN 1533-4406. PMID 31995857.  Ελεύθερη ανάγνωση
  35. ↑ «China confirms sharp rise in cases of SARS-like virus across the country». 20 January 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 January 2020. https://web.archive.org/web/20200120055618/https://www.france24.com/en/20200120-china-confirms-sharp-rise-in-cases-of-sars-like-virus-across-the-country. Ανακτήθηκε στις 20 January 2020. 
  36. ↑ «The Epidemiological Characteristics of an Outbreak of 2019 Novel Coronavirus Diseases (COVID-19) — China, 2020». 
  37. ↑ Frejdeman, Hannah (31 January 2020). «Coronaviruset har upptäckts i Jönköping» (στα Swedish). Svenska Dagbladet. ISSN 1101-2412. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 January 2020. https://web.archive.org/web/20200131163041/https://www.svd.se/bekraftat-fall-i-jonkoping-av-nya-coronaviruset. Ανακτήθηκε στις 31 January 2020. 
  38. ↑ Holm, Phil; Moritsugu, Ken. «Where the virus has spread». Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 January 2020. https://web.archive.org/web/20200130191856/https://apnews.com/VirusOutbreak. Ανακτήθηκε στις 29 January 2020. 
  39. ↑ «WHO Director-General's opening remarks at the mission briefing on COVID-19 - 26 February 2020». World Health Organization. 26 Φεβρουαρίου 2020. 
  40. ↑ Επιβεβαιωμένες περιπτώσεις, θάνατοι και αναρρώσεις σε κάθε επικράτεια:
    1. «Coronavirus (COVID-19) health alert». Department of Health. 6 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2020. 
    2. Ministry of Health (1 March 2020). Sixth COVID-19 case after woman returns from Iran. Δελτίο τύπου.
  41. ↑ «Coronavirus: Window of opportunity to act, World Health Organization says». BBC News Online. 5 February 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 February 2020. https://web.archive.org/web/20200205213138/https://www.bbc.com/news/world-asia-china-51368873. Ανακτήθηκε στις 10 February 2020. 
  42. ↑ Jeannette Guarner, MD, Three Emerging Coronaviruses in Two Decades: The Story of SARS, MERS, and Now COVID-19, American Journal of Clinical Pathology, doi:10.1093/ajcp/aqaa029
  43. ↑ «Coronavirus Death Toll Climbs in China, and a Lockdown Widens». The New York Times. 23 January 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 February 2020. https://web.archive.org/web/20200206091324/https://www.nytimes.com/2020/01/23/world/asia/china-coronavirus.html. Ανακτήθηκε στις 10 February 2020. 
  44. ↑ Philippines, World Health Organization (1 Φεβρουαρίου 2020). «A 44-year-old male is confirmed as the second person with Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) in the Philippines. He passed away on 1 February 2020.pic.twitter.com/5a5tPWtvpc». @WHOPhilippines. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Φεβρουαρίου 2020. [χρειάζεται μη πρωτογενή πηγή]
  45. ↑ Holm, Phil; Moritsugu, Ken. «Where the virus has spread». Associated Press. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 January 2020. https://web.archive.org/web/20200130191856/https://apnews.com/VirusOutbreak. Ανακτήθηκε στις 29 January 2020. 
  46. ↑ Ramzy, Austin; May, Tiffany (2 February 2020). «Philippines Reports First Coronavirus Death Outside China». The New York Times. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 February 2020. https://web.archive.org/web/20200203204845/https://www.nytimes.com/2020/02/02/world/asia/philippines-coronavirus-china.html. Ανακτήθηκε στις 4 February 2020. 
  47. ↑ «Coronavirus updates: U.S., Japanese citizens die in Wuhan». NBC News. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. 
  48. ↑ «Coronavirus Live Updates: First Death Outside Asia Reported in France». The New York Times. 15 February 2020. https://www.nytimes.com/2020/02/15/world/asia/coronavirus-china-live-updates.html. Ανακτήθηκε στις 15 February 2020. 
  49. ↑ «Legislator from Iran's Qom alleges virus coverup». Al Jazeera English. 24 February 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 February 2020. https://web.archive.org/web/20200224134920/https://www.aljazeera.com/news/2020/02/legislator-iran-qom-alleges-virus-coverup-200224100832284.html. Ανακτήθηκε στις 24 February 2020. 
  50. ↑ «코로나바이러스감염증-19 국내 발생 현황(일일집계통계, 9시 기준)». 24 Φεβρουαρίου 2020. 
  51. ↑ «Coronavirus, sette morti in Italia, 229 contagi. Le vittime di oggi hanno tutte più di 80 anni» (στα it). Repubblica. 24 February 2020. https://www.repubblica.it/cronaca/2020/02/24/news/coronavirus_149_i_casi_confermati_conte_i_contagi_possono_crescere_-249427098/?ref=RHPPTP-BL-I249215369-C12-P2-S1.12-T1. Ανακτήθηκε στις 24 February 2020. 
  52. ↑ «Preliminary analysis of the 2019 nCOV outbreak in Wuhan city». Northeastern University. 22 Ιανουαρίου 2020. 
  53. ↑ Fifield, Anna (22 January 2020). «As families tell of pneumonia-like deaths in Wuhan, some wonder if China virus count is too low». The Washington Post. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 January 2020. https://archive.ph/hf801. Ανακτήθηκε στις 25 January 2020. 
  54. ↑ Kuo, Lily (21 January 2020). «Coronavirus: Chinese hospitals not testing patients, say relatives». The Guardian. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 January 2020. https://web.archive.org/web/20200121170326/https://www.theguardian.com/world/2020/jan/21/coronavirus-chinese-hospitals-not-testing-patients-say-relatives. 
  55. ↑ Fan, Wenxin (24 January 2020). «Relatives Wonder Whether Pneumonia Deaths Were Tied to Coronavirus». https://www.wsj.com/articles/relatives-wonder-whether-pneumonia-deaths-were-tied-to-coronavirus-11579915630. 
  56. ↑ «Officials Report Huge Jump in Coronavirus Cases in 1 Chinese Province». NPR. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2020. 
  57. ↑ «China's Hubei Reports 349 New Coronavirus Cases, Lowest Since Jan. 25». The New York Times. https://www.nytimes.com/reuters/2020/02/19/world/asia/19reuters-china-health-hubei.html. Ανακτήθηκε στις 20 February 2020. 
  58. ↑ Brandenburg, A. (14 February 2020). «Quadratic growth during the 2019 novel coronavirus epidemic». arXiv:2002.03638 [q-bio.PE]. 
  59. ↑ «Clinical features of patients infected with 2019 novel coronavirus in Wuhan, China». Lancet 395 (10223): 497–506. February 2020. doi:10.1016/S0140-6736(20)30183-5. ISSN 0140-6736. PMID 31986264. https://www.thelancet.com/action/showPdf?pii=S0140-6736%2820%2930183-5.  Ελεύθερη ανάγνωση
  60. ↑ Pan, Xingfei; Chen, Dexiong; Xia, Yong; Wu, Xinwei; Li, Tangsheng; Ou, Xueting; Zhou, Liyang; Liu, Jing (19 February 2020). «Asymptomatic cases in a family cluster with SARS-CoV-2 infection». The Lancet Infectious Diseases 0. doi:10.1016/S1473-3099(20)30114-6. ISSN 1473-3099. PMID 32087116. https://www.thelancet.com/journals/laninf/article/PIIS1473-3099(20)30114-6/abstract. 
  61. ↑ «WHO COVID-19 situation report 29» (PDF). World Health Organization. 19 Φεβρουαρίου 2020. 
  62. ↑ «Q&A on coronaviruses (COVID-19): How long is the incubation period for COVID-19?». www.who.int (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020. 
  63. ↑ «Coronavirus incubation could be as long as 27 days, Chinese provincial government says». Reuters. 22 Φεβρουαρίου 2020. 
  64. ↑ Schirring, Lisa· 2020 (16 Ιανουαρίου 2020). «Japan has 1st novel coronavirus case; China reports another death». CIDRAP. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2020. 
  65. ↑ «Laboratory testing for 2019 novel coronavirus (2019-nCoV) in suspected human cases: Interim guidance». World Health Organization. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 28 Ιανουαρίου 2020. 
  66. ↑ «Real-Time RT-PCR Panel for Detection 2019-Novel Coronavirus». U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 29 Ιανουαρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2020. 
  67. ↑ Brueck, Hilary (30 Ιανουαρίου 2020). «There's only one way to know if you have the coronavirus, and it involves machines full of spit and mucus». Business Insider. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2020. 
  68. ↑ «Curetis Group Company Ares Genetics and BGI Group Collaborate to Offer Next-Generation Sequencing and PCR-based Coronavirus (2019-nCoV) Testing in Europe». GlobeNewswire News Room. 30 Ιανουαρίου 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2020. 
  69. ↑ «COVID-19 – History and exam | BMJ Best Practice». BMJ. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2020. 
  70. ↑ «COVID-19 - Approach | BMJ Best Practice». BMJ. Ανακτήθηκε στις 27 Φεβρουαρίου 2020. 
  71. ↑ «How COVID-19 Spreads». U.S. Centers for Disease Control and Prevention (CDC). 11 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2020.  Αυτό το λήμμα περιλαμβάνει κείμενο από αυτή την πηγή, που είναι κοινό κτήμα.
  72. ↑ «Q&A on coronaviruses (COVID-19)». who.int. 23 Φεβρουαρίου 2020. 
  73. ↑ 73,0 73,1 Kampf, Günter; Todt, Daniel; Pfaender, Stephanie; Steinmann, Eike (6 February 2020). «Persistence of coronaviruses on inanimate surfaces and its inactivation with biocidal agents». Journal of Hospital Infection (Elsevier). doi:10.1016/j.jhin.2020.01.022. PMID 32035997. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0195670120300463/. Ανακτήθηκε στις 15 February 2020.  Ελεύθερη ανάγνωση
  74. ↑ Leung, Gabriel· Wu, Joseph (27 Ιανουαρίου 2020). «Real-time nowcast and forecast on the extent of the Wuhan CoV outbreak, domestic and international spread» (PDF). Wuhan-coronavirus-outbreak AN UPDATE. Ανακτήθηκε στις 29 Ιανουαρίου 2020. 
  75. ↑ «中疾控分析九千新冠患者:老年男性风险大 R0为3.77». news.163.com. 13 Φεβρουαρίου 2020. 
  76. ↑ Yang, Yang; Lu, Qingbin; Liu, Mingjin; Wang, Yixing; Zhang, Anran; Jalali, Neda; Dean, Natalie; Longini, Ira και άλλοι. (21 February 2020). «Epidemiological and clinical features of the 2019 novel coronavirus outbreak in China». MedRxiv: 2020.02.10.20021675. doi:10.1101/2020.02.10.20021675. https://www.medrxiv.org/content/10.1101/2020.02.10.20021675v2. 
  77. ↑ Saey, Tina Hesman (24 Ιανουαρίου 2020). «How the new coronavirus stacks up against SARS and MERS». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Ιανουαρίου 2020. 
  78. ↑ «WHO Coronavirus Disease Situation Report 32» (PDF). 
  79. ↑ Cyranoski, David (2020-02-07). «Did pangolins spread the China coronavirus to people?» (στα αγγλικά). Nature. doi:10.1038/d41586-020-00364-2. https://www.nature.com/articles/d41586-020-00364-2. 
  80. ↑ «COVID-19 Prevention & Treatment». United States: Centers for Disease Control and Prevention. 11 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2020. 
  81. ↑ «Advice for public». World Health Organisation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. 
  82. ↑ «What to do if you are sick with 2019 Novel Coronavirus (2019-nCoV)». United States: Centers for Disease Control and Prevention. 11 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2020. 
  83. ↑ «COVID-19 Thematic Website, Together, We Fight the Virus, COVID-19». Hong Kong government coronavirus website. Ανακτήθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2020. 
  84. ↑ «COVID-19 Information for Travel». United States: Centers for Disease Control and Prevention. 11 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2020. 
  85. ↑ «Severe Respiratory Disease associated with a Novel Infectious Agent». Hong Kong: Centre for Health Protection, Department of Health. Ανακτήθηκε στις 1 Φεβρουαρίου 2020. 
  86. ↑ «Coronavirus disease (COVID-19) advice for the public: Myth busters». World Health Organization (WHO). Ανακτήθηκε στις 26 Φεβρουαρίου 2020. 
  87. ↑ «China bans trade, consumption of wild animals due to coronavirus». CNBC (στα Αγγλικά). 25 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2020. 
  88. ↑ «Coronavirus Disease 2019 (COVID-19)». United States: Centers for Disease Control and Prevention. 11 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 25 Φεβρουαρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Πανδημία_COVID-19&oldid=8103137"