Βραβείο Νόμπελ Φυσικής

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Νόμπελ Φυσικής)
Βραβείο Νόμπελ Φυσικής
Marie and Pierre Curie's Nobel Prize in Physics 1903.jpg
Βραβείο Νόμπελ Φυσικής
Απονέμεται γιαΒραβείο για εξαιρετικά επιτεύγματα στον χώρο της Φυσικής.
Πρώτη απονομή1901


Το Βραβείο Νόμπελ Φυσικής το παίρνει όποιος πάρει 10 στην Φυσική του δημοτικού(Σουηδικά: Nobelpriset i fysik) απονέμεται κάθε χρόνο από τη Σουηδική Βασιλική Ακαδημία των Επιστημών σε επιστήμονες στους διάφορους τομείς της Φυσικής. Είναι το ένα από τα πέντε Βραβεία Νόμπελ τα οποία καθιερώθηκαν από τη βούληση (διαθήκη) του Άλφρεντ Νόμπελ. Χορηγούνται για την εξαιρετική συμβολή στη φυσική, τη χημεία, τη λογοτεχνία, την ειρήνη και την ιατρική.[1] Όπως προβλέπεται στη διαθήκη του Νόμπελ, το βραβείο υφίσταται διαχείριση από το Ίδρυμα Νόμπελ και απονέμεται από μια επιτροπή που αποτελείται από πέντε μέλη που εκλέγονται από τη Βασιλική Σουηδική Ακαδημία Επιστημών.[2] Το πρώτο Νόμπελ Φυσικής απονεμήθηκε το 1901 στον Γερμανό Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν. Κάθε δικαιούχος λαμβάνει ένα μετάλλιο, ένα δίπλωμα και χρηματικό έπαθλο το οποίο παρουσιάζει διακυμάνσεις με τη πάροδο των χρόνων.[3] Το 1901, ο Ρέντγκεν έλαβε 150.782 SEK, ποσό το οποίο ήταν ίσο με 7.731.004 SEK του Δεκεμβρίου του 2007. Το 2008 το βραβείο απονεμήθηκε στους Μακότο Κομπαγιάσι, Τοσιχίντε Μασκάουα και Γιοϊσίρο Νάμπου οι οποίοι μοιράστηκαν το ποσό των 10,000,000 SEK (Ελαφρώς περισσότερο από € 1 εκατ.)[4][5] Το βραβείο απονέμεται στη Στοκχόλμη, σε ετήσια τελετή στις 10 Δεκεμβρίου, την επέτειο του θανάτου του Νόμπελ.[6][7]

Ο Τζον Μπαρντίν είναι ο μόνος που κέρδισε το βραβείο δύο φορές, το 1956 και το 1972. Η Μαρία Κιουρί κέρδισε το βραβείο σε δύο θέματα στη φυσική το 1903 και στη χημεία το 1911. Η Μαλάλα Γιουσαφζάι είναι η νεώτερη που πήρε το βραβείο σε ηλικία 17 ετών το 2014 και ακολουθεί ο Ουίλιαμ Λώρενς Μπραγκ το 1915 σε ηλικία 25 ετών.[8][9] Δυο γυναίκες έχουν κερδίσει το βραβείο, η Μαρία Κιουρί (1903) και Μαρία Γκέπερτ-Μάγιερ (1963).[10] Μέχρι το 2009, το βραβείο έχει απονεμηθεί σε 186 άτομα. Υπήρξαν έξι χρονιές, στις οποίες το βραβείο Νόμπελ Φυσικής δεν απονεμήθηκε (1916, 1931, 1934, 1940, 1941, 1942).

Βραβευθέντες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Έτος Όνομα Χώρα Θέμα
1901 WilhelmRöntgen.JPG Βίλχελμ Κόνραντ Ρέντγκεν Flag of Prussia (1892-1918).svg Πρωσία «για την ανακάλυψη των ακτίνων Χ»[11]
1902 Hendrik Antoon Lorentz.jpg Χέντρικ Αντόον Λόρεντζ Ολλανδία Ολλανδία «για τις έρευνές τους πάνω στην επιρροή του μαγνητισμού σε φαινόμενα ακτινοβολίας» (Φαινόμενο Ζέεμαν)[12]
Pieter Zeeman.jpg Πιέτερ Ζέεμαν
1903 Becquerel Henri photograph.jpg Ανρί Μπεκερέλ Γαλλία Γαλλία «για την ανακάλυψη της αυθόρμητης ραδιενέργειας»[13]
PierreCurie.jpg Πιερ Κιουρί Γαλλία Γαλλία «για τις έρευνές τους πάνω στα φαινόμενα ακτινοβολίας που ανακάλυψε ο Ανρί Μπεκερέλ»[13]
Mariecurie.jpg Μαρία Κιουρί Πολωνία Πολωνία
1904 John William Strutt.jpg Τζον Ουίλιαμ Στρατ, 3ος Βαρώνος Ράλεϊ Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για τις έρευνές του πάνω στις πυκνότητες των πιο σημαντικών αερίων και για την ανακάλυψη του αργού σε συσχέτιση με τις παραπάνω μελέτες»[14]
1905 Phillipp Lenard in 1900.jpg Φίλιπ Έντουαρντ Άντον φον Λέναρντ Γερμανία Γερμανία «για τις εργασίες του επί των καθοδικών ακτίνων»[15]
1906 Jj-thomson3.jpg Σερ Τζόζεφ Τζον Τόμσον Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «ως αναγνώριση για τη συμβολή του στις θεωρητικές και πειραματικές εργασίες επί της ηλεκτρικής αγωγιμότητας των αερίων»[16]
1907 Albert Abraham Michelson2.jpg Άλμπερτ Έιμπραχαμ Μάικελσον Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Η.Π.Α «για τις οπτικές συσκευές ακριβείας (που κατασκεύασε) και τις εργασίες στη Φασματοσκοπία που ακολούθησαν με τη βοήθειά τους». Βλ. και Πείραμα Μάικελσον-Μόρλεϋ[17]
1908 G lippmann.jpg Γκάμπριελ Λίπμαν Λουξεμβούργο Λουξεμβούργο «για τη μέθοδο της αναπαραγωγής χρωμάτων φωτογραφικά, βασισμένη στο φαινόμενο της συμβολής»[18]
1909 Guglielmo Marconi.jpg Γκουλιέλμο Μαρκόνι Ιταλία Ιταλία «για τη συμβολή τους στην ανάπτυξη της ασύρματης τηλεγραφίας»[19]
Ferdinand Braun.jpg Καρλ Φέρντιναντ Μπράουν Γερμανία Γερμανία
1910 Johannes Diderik van der Waals.jpg Γιοχάνες Ντίντερικ Βαν Ντερ Βάαλς Ολλανδία Ολλανδία «για την εργασία του στην καταστατική εξίσωση για τα αέρια και τα υγρά» (βλ. Δύναμη Βαν Ντερ Βάαλς)[20]
1911 Wilhelm Wien 1911.jpg Βίλχελμ Βιν Γερμανία Γερμανία «για τις ανακαλύψεις του πάνω στους νόμους που διέπουν τη θερμική ακτινοβολία» (βλ. Νόμος του Βίεν)[21]
1912 Nils Gustaf Dalén.jpg Νιλς Γκούσταφ Νταλέν Σουηδία Σουηδία «για την εφεύρεση των αυτόματων ρυθμιστών για το φωτισμό σε φάρους και σημαδούρες»[22]
1913 Kamerlingh portret.jpg Χάικε Κάμερλιν Ολλανδία Ολλανδία «για τις έρευνες στις ιδιότητες της ύλης σε χαμηλές θερμοκρασίες, οι οποίες οδήγησαν στην παραγωγή του υγρού ήλιου»[23]
1914 Max von Laue.jpg Μαξ φον Λάουε Γερμανία Γερμανία «για την ανακάλυψη της σκέδασης των ακτίνων Χ από κρυστάλλους»[24]
1915
William Henry Bragg
 Σερ Γουίλιαμ Χένρι Μπραγκ Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για τη συμβολή τους στην ανάλυση της κρυσταλλικής δομής με ακτίνες Χ»[25]
Wl-bragg.jpg Γουίλιαμ Λόρενς Μπραγκ
1916 Δεν δόθηκε
1917 Charles Glover Barkla.jpg Τσαρλς Γκλόβερ Μπάρκλα Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για την ανακάλυψη της χαρακτηριστικής ακτινοβολίας Ρέντγκεν των στοιχείων»[26]
1918 Max Planck (Nobel 1918).jpg Μαξ Πλανκ Γερμανία Γερμανία «ως αναγνώριση για τη συμβολή του στην εξέλιξη της φυσικής με την ανακάλυψη των κβάντων ενέργειας»[27]
1919 Johannes Stark.jpg Γιοχάννες Σταρκ Γερμανία Γερμανία «για την ανακάλυψη του φαινομένου Ντόπλερ»[28]
1920 Guillaume 1920.jpg Σαρλ Εντουάρ Γκιγιόμ Ελβετία Ελβετία «για τη συμβολή του σε πειράματα ακριβείας, μέσω της ανακάλυψης ανωμαλιών στα κράματα νικελίου - ατσαλιού»[29]
1921 Einstein1921 by F Schmutzer 4.jpg Άλμπερτ Αινστάιν Γερμανία Γερμανία «για τη συμβολή του στη θεωρητική φυσική, και για την εξήγηση του φωτοηλεκτρικού φαινομένου»[30]
1922 Niels Bohr.jpg Νιλς Χένρικ Ντάβιντ Μπορ Δανία Δανία «για την έρευνά του επί της δομής των ατόμων και της ακτινοβολίας που προέρχεται από αυτά»[31]
1923 Robert-millikan2.jpg Ρόμπερτ Άντριους Μίλλικαν Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Η.Π.Α «για την εργασία του πάνω στο στοιχειώδες φορτίο του ηλεκτρικού ρεύματος και στο φωτοηλεκτρικό φαινόμενο»[32]
1924 1924 Karl Manne Siegbahn.jpg Καρλ Σίγκμπαν Σουηδία Σουηδία «για την εργασία του πάνω στη στερεοσκοπία ακτίνων Χ»[33]
1925 James Franck.jpg Τζέημς Φρανκ Γερμανία Γερμανία «για την ανακάλυψη των νόμων που διέπουν την κρούση ενός ηλεκτρονίου με ένα άτομο»[34]
Gustav Hertz.jpg Γκούσταφ Χερτς
1926 Jean Perrin 1926.jpg Ζαν Μπατίστ Περέν Γαλλία Γαλλία «για την εργασία του επί της ασυνεχούς δομής της ύλης»[35]
1927 Arthur Holly Compton.gif Άρθουρ Χόλι Κόμπτον Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Η.Π.Α «για την ανακάλυψη του φαινομένου που πήρε το όνομά του, βλ. Φαινόμενο Κόμπτον»[36]
Charles Thomson Rees Wilson at 1927 Solvay conference.jpg Τσαρλς Τόμσον Ρις Γουίλσον Ηνωμένο Βασίλειο Σκωτία «για τη μέθοδο που κάνει ορατές τις τροχιές φορτισμένων σωματιδίων, μέσω υγροποίησης σταγονιδίων»[36]
1928 Niels BohrUpOwenWillansRichardsonDownSolvay1927.JPG Όουεν Γουίλανς Ρίτσαρντσον Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για την εργασία του στο θερμιονικό φαινόμενο και ειδικότερα για την ανακάλυψη του νόμου που πήρε το όνομά του»[37]
1929 Broglie Big.jpg Πρίγκηπας Λουί-Βικτόρ Πιερ Ραϋμόν, Δούκας του Μπρολί Γαλλία Γαλλία «για την ανακάλυψη της κυματικής φύσης των ηλεκτρονίων»[38]
1930 Sir CV Raman.JPG Τσαντρασεχάρα Βενκάτα Ραμάν Ινδία Ινδία «για την εργασία του στη διάχυση του φωτός και την ανακάλυψη του φαινομένου που φέρει το όνομά του»[39]
1931 Δεν απονεμήθηκε
1932 Werner Heisenberg at 1927 Solvay Conference.JPG Βέρνερ Καρλ Χάιζενμπεργκ Γερμανία Γερμανία «για τη δημιουργία της Κβαντομηχανικής»[40]
1933 Erwin Schrödinger (1933).jpg Έρβιν Σρέντιγκερ Αυστρία Αυστρία «για την ανακάλυψη νέων, παραγωγικών μορφών της ατομικής θεωρίας»[41]
Paul Dirac, 1933.jpg Πολ Άντριεν Μορίς Ντιράκ Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία
1934 Δεν δόθηκε
1935 James Chadwick.jpg Τζέιμς Τσάντγουικ Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για την ανακάλυψη του νετρονίου»[42]
1936 Hess.jpg Βίκτορ Φραντς Ες Αυστρία Αυστρία «για την ανακάλυψη της κοσμικής ακτινοβολίας»[43]
Carl anderson.1937.jpg Καρλ Ντέιβιντ Άντερσον Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη του ποζιτρονίου»[43]
1937 Clinton Davisson.jpg Κλίντον Τζόζεφ Ντέιβισον Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την πειραματική ανακάλυψη της σκέδασης ηλεκτρονίων από κρυστάλλους»[44]
George Paget Thomson.jpg Τζορτζ Τόμσον Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία
1938 Enrico Fermi 1943-49.jpg Ενρίκο Φέρμι Ιταλία Ιταλία «για την απόδειξη ύπαρξης καινούριων ραδιενεργών στοιχείων παραγόμενων με εκπομπή νετρονίου και για τη σχετική ανακάλυψη πυρηνικών αντιδράσεων προκαλούμενων από αργά νετρόνια»[45]
1939 Ernest Orlando Lawrence.jpg Έρνεστ Ορλάντο Λόρενς Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την εφεύρεση και την εξέλιξη του κυκλότρου και για τα αποτελέσματα που αποκτήθηκαν μέσω αυτού, κυρίως αυτά που αφορούν τεχνητά ραδιενεργά στοιχεία»[46]
1940 Δεν δόθηκε
1941 Δεν δόθηκε
1942 Δεν δόθηκε
1943 Otto Stern.jpg Όττο Στερν Γερμανία Γερμανία «για τη συμβολή του στην ανάπτυξη της μεθόδου των μοριακών ακτίνων».[47]
1944 Isidor Isaac Rabi.jpg Ίσιντορ Ισαάκ Ράμπι Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη μέθοδο καταγραφής των μαγνητικών ιδιοτήτων του ατομικού πυρήνα».[48]
1945 Wolfgang Pauli young.jpg Βόλφγκανγκ Πάουλι Αυστρία Αυστρία «για την ανακάλυψη της Απαγορευτικής Αρχής» που φέρει το όνομά του.[49]
1946 Bridgman.jpg Πέρσι Γουίλλιαμς Μπρίντγκμαν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την εφεύρεση μιας συσκευής ικανής να παράγει εξαιρετικά υψηλές πιέσεις και για τις ανακαλύψεις που έκανε στο πεδίο της Φυσικής υψηλών πιέσεων»[50]
1947 EVAppleton.jpg Έντουαρντ Βίκτορ Άπλετον Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για τις έρευνές του στη Φυσική της ατμόσφαιρας, και για την ανακάλυψη του λεγόμενου στρώματος Άπλετον»[51]
1948 Blackett-large.jpg Πάτρικ Μέιναρντ Στιούαρτ Μπλάκετ Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για την εξέλιξη της μεθόδου του θαλάμου Γουίλσον (cloud chamber) και για τις ανακαλύψεις στην Πυρηνική Φυσική και την κοσμική ακτινοβολία»[52]
1949 Yukawa.jpg Χιντέκι Γιουκάουα Ιαπωνία Ιαπωνία «για την πρόβλεψη της ύπαρξης των μεσονίων, βασισμένη σε θεωρητική εργασία επί των πυρηνικών δυνάμεων» (δείτε Δυναμικό Γιουκάβα)[53]
1950 Cecil Powell.jpg Σέσιλ Φρανκ Πάουελ Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για την ανάπτυξη της φωτογραφικής μεθόδου μελέτης πυρηνικών διεργασιών και για τις ανακαλύψεις σχετικά με μεσόνια που έγιναν με αυτή τη μέθοδο»[54]
1951 Τζον Ντάγκλας Κόκροφτ Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για την πρωτότυπη εργασία τους πάνω στη μετατροπή του ατομικού πηρήνα, με τεχνητώς επιταχυνθέντα ατομικά σωματίδια»[55]
Ernest Walton.jpg Έρνεστ Τόμας Σάιντον Γουόλτον Δημοκρατία της Ιρλανδίας Ιρλανδία
1952 Felix Bloch, Stanford University.jpg Φέλιξ Μπλοχ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανάπτυξη νέων μεθόδων στα πυρηνικά μαγνητικά πειράματα ακριβείας, και για τις ανακαλύψεις που έγιναν σχετικά με αυτά»[56]
Edward Mills Purcell.jpg Έντουαρντ Μιλς Πάρσελλ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1953 Zernike.jpg Φριτς Φρέντερικ Ζερνίκε Ολλανδία Ολλανδία [57]
1954 Max Born.jpg Μαξ Μπορν Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για τη θεμελιώδη έρευνα στην Κβαντική μηχανική, ειδικότερα για τη στατιστική ερμηνεία της κυματοσυνάρτησης»[58]
Bothe.jpg Βάλτερ Μπότε Δυτική Γερμανία Δυτική Γερμανία «για τη συμπτωτική μέθοδο και τις ανακαλύψεις που έγιναν σχετικά με αυτή»[58]
1955 Willis Lamb 1955.jpg Γουίλις Γιουτζίν Λαμπ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τις ανακαλύψεις του σχετικά με τη λεπτή υφή του φάσματος του υδρογόνου»[59]
Polykarp Kusch.jpg Πόλυκαρπ Κους Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τον ακριβή προσδιορισμό της μαγνητικής ροπής του ηλεκτρονίου»[59]
1956 Bardeen.jpg Τζον Μπαρντίν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τις έρευνές τους επί των ημιαγωγών και για την ανακάλυψη του τρανζίστορ»[60]
Brattain.jpg Γουόλτερ Χάουζερ Μπράταιην Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
William Shockley, Stanford University.jpg Γουίλλιαμ Μπράντφορντ Σόκλεϋ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1957 Τσουνγκ Ντάο Λι ΤαϊβάνΔημοκρατία της Κίνας «για τη βαθιά έρευνα των λεγόμενων «νόμων ομοτιμίας» (parity laws), η οποία οδήγησε σε πολύ σημαντικές ανακαλύψεις σχετικά με τα στοιχειώδη σωματίδια»[61]
CNYang.jpg Τσεν Νινγκ Γιανγκ Ταϊβάν Δημοκρατία της Κίνας
1958 Cerenkov.jpg Πάβελ Αλεξέγιεβιτς Τσερενκόφ Σοβιετική Ένωση Σοβιετική Ένωση «για την ανακάλυψη και την ερμηνεία του φαινομένου Τσερενκόφ-Βαβίλοφ»[62]
Ilya Frank.jpg Ίλια Φρανκ
Igor Tamm.jpg Ίγκορ Γιεβγκένιεβιτς Ταμ
1959 Owen Chamberlain.jpg Όουεν Τσάμπερλεϊν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη του αντιπρωτονίου»[63]
Segre.jpg Εμίλιο Τζίνο Σεγκρέ Ιταλία Ιταλία
1960 Donald Glaser.jpg Ντόναλτ Άρθουρ Γκλέιζερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την εφεύρεση του θαλάμου φυσαλίδων»[64]
1961 Robert Hofstadter.jpg Ρόμπερτ Χόφσταντερ Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής Η.Π.Α «για τις πρωτότυπες μελέτες της σκέδασης ηλεκτρονίου από ατομικό πυρήνα, και για τις σχετικές ανακαλύψεις σχετικά με τη δομή των νουκλεονίων»[65]
Mossbauer.jpg Ρούντολφ Λούντβιχ Μέσμπαουερ Δυτική Γερμανία Δυτική Γερμανία «για τις έρευνες σχετικά με την ακτινοβολία γάμμα και την ανακάλυψη του φαινομένου που πήρε το όνομά του». Δείτε: Φαινόμενο Μοσμπάουερ[65]
1962 Landau.jpg Λεβ Νταβίντοβιτς Λαντάου Σοβιετική Ένωση Σοβιετική Ένωση «για τις πρωτότυπες θεωρίες του σχετικά με τη συμπυκνωμένη ύλη, και ειδικότερα για το υγρό ήλιο»[66]
1963 Wigner.jpg Γιουτζίν Γουίγκνερ Ουγγαρία Ουγγαρία «για τη συμβολή του στη θεωρία του ατομικού πυρήνα και των στοιχειωδών σωματιδίων, ειδικότερα μέσω της ανακάλυψης και εφαρμογής θεμελιωδών αρχών συμμετρίας»[67]
Maria Goeppert-Mayer.jpg Μαρία Γκέπερτ-Μάγιερ Γερμανία Γερμανία «για τις ανακαλύψεις τους σχετικά με τη δομή των πυρηνικών φλοιών»[67]
Johannes Hans Daniel Jensen (1907–1973).jpg Τ. Χανς Ντ. Γιένσεν Γερμανία Γερμανία
1964 Basov.jpg Νικολάι Γκεννάντιεβιτς Μπάσοφ Σοβιετική Ένωση Σοβιετική Ένωση «για τη θεμελιώδη εργασία τους στον τομέα της κβαντικής ηλεκτρονικής, η οποία οδήγησε στην κατασκευή ταλαντωτών και ενισχυτών βασισμένων στην αρχή Μέιζερ-λέιζερ»[68]
Aleksandr Prokhorov.jpg Αλεξάντρ Πρόχοροφ Σοβιετική Ένωση Σοβιετική Ένωση
Charles Hard Townes-Nibib-2007-retouched.jpg Τσαρλς Χαρντ Τάουνς Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1965 RichardFeynman-PaineMansionWoods1984 copyrightTamikoThiel bw.jpg Ρίτσαρντ Φίλλιπς Φάινμαν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη θεμελιώδη τους εργασία στον τομέα της κβαντικής ηλεκτροδυναμικής, με βαθιές συνέπειες στη Σωματιδιακή Φυσική»[69]
Schwinger.jpg Τζούλιαν Σβίνγκερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Tomonaga.jpg Σιν-Ιτίρο Τομονάγκα, Ιαπωνία Ιαπωνία
1966 Kastler.jpg Αλφρέντ Καστλέρ Γαλλία Γαλλία «για την ανακάλυψη και εξέλιξη οπτικών μεθόδων για τη μελέτη των ερτζιανών συντονισμών των ατόμων»[70]
1967 Hans Bethe.jpg Χανς Αλμπρεχτ Μπέτε Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη συμβολή του επί των πυρηνικών διεργασιών, ειδικότερα για τις ανακαλύψεις σχετικά με την παραγωγή ενέργειας στα άστρα»[71]
1968 Luis Alvarez ID badge.png Λούις Άλβαρεζ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη συμβολή του στη Σωματιδιακή Φυσική, ειδικότερα για την ανακάλυψη ενός μεγάλου αριθμού καταστάσεων συντονισμού»[72]
1969 Murray Gell-Mann.jpg Μάρεϋ Γκελ-Μαν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη συμβολή του και τις ανακαλύψεις σχετικά με την κατηγοριοποίηση των στοιχειωδών σωματιδίων και τις αλληλεπιδράσεις τους»[73]
1970 YoungAlfven.jpg Χανς Όλοφ Γκόστα Αλφβέν Σουηδία Σουηδία «για τη θεμελιώδη εργασία του και τις ανακαλύψεις του στη Μαγνητοϋδροδυναμική, με ποικίλες εφαρμογές σε διαφορετικά πεδία της Φυσικής Πλάσματος»[74]
Louis Neel 1970.jpg Λουί Νεέλ Γαλλία Γαλλία «για τη θεμελιώδη εργασία του και τις ανακαλύψεις σχετικά με τον σιδηρομαγνητισμό και τον παραμαγνητισμό, οι οποίες οδήγησαν σε σημαντικές εφαρμογές στη Φυσική στερεάς κατάστασης»[74]
1971 Ντένις Γκέιμπορ Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για την εφεύρεση και εξέλιξη της ολογραφικής μεθόδου»[75]
1972 Bardeen.jpg Τζον Μπαρντίν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την από κοινού εξέλιξη της θεωρίας της υπεραγωγιμότητας, (Θεωρία BCS)».[76]
Nobel Laureate Leon Cooper in 2007.jpg Λέον Νιλ Κούπερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
John Robert Schrieffer.jpg Τζον Ρόμπερτ Σρίφερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1973 Λέο Εσάκι Ιαπωνία Ιαπωνία «για τις πειραματικές ανακαλύψεις τους σχετικά με το Φαινόμενο Σήραγγας σε ημιαγωγούς και υπεραγωγούς»[77]
Ivar Giaever.jpg Ίβαρ Γκιέβερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Νορβηγία
Μπράιαν Τζόζεφσον Ουαλία Ουαλία «για τις θεωρητικές προβλέψεις των ιδιοτήτων ενός υπεραγωγού, ειδικότερα για τα φαινόμενα που είναι γνωστά ως φαινόμενα Τζόζεφσον»[77]
1974 Μάρτιν Ράιλ Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία «για την πρωτότυπη εργασία τους στη Ραδιοαστροφυσική: Ο Ράιλ για τις παρατηρήσεις και τις εφευρέσεις του, ο Χιούις για τον σημαντικό ρόλο στην ανακάλυψη των πάλσαρ»[78]
Άντονι Χίουις Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία
1975 Άαγκε Μπορ Δανία Δανία «για την ανακάλυψη της συσχέτισης μεταξύ της ολικής και της σωματιδιακής κίνησης στον ατομικό πυρήνα, και για την εξέλιξη της θεωρίας της δομής των ατομικών πυρήνων βασισμένη στην παραπάνω συσχέτιση»[79]
Μπεν Ρόι Μότελσον Δανία Δανία
Λέο Τζέιμς Ρέινγουότερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1976 Burton Richter - charm quark.jpg Μπάρτον Ρίχτερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την πρωτότυπη εργασία τους στην ανακάλυψη ενός βαρέος στοιχειώδους σωματίου νέου είδους. Συγκεκριμένα, για την ανακάλυψη του J/Ψ σωματιδίου και για την επιβεβαίωση της ιδέας ότι η βαρυονική ύλη (όπως το πρωτόνιο και το νετρόνιο) είναι φταγμένη από κουάρκ»[80]
Σάμιουελ Τσάο Τσουνγκ Τινγκ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1977 Andersonphoto.jpg Φίλιπ Γουόρεν Άντερσον Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τις θεμελιώδεις θεωρητικές έρευνες της ηλεκτρονιακής δομής μαγνητικών και διαταραγμένων συστημάτων»[81]
Νέβιλ Φράνσις Μοτ Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία
Τζον Χάσμπρουκ βαν Βλεκ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1978 KustodiyevSemenov Kapitsa.JPG Πιοτρ Λεονίντοβιτς Καπίτσα Σοβιετική Ένωση Σοβιετική Ένωση «για τις βασικές εφευρέσεις και ανακαλύψεις στον τομέα της Φυσικής χαμηλών θερμοκρασιών»[82]
Arno Penzias.jpg Άρνο Άλαν Πενζίας Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη της ακτινοβολίας υποβάθρου στην περιοχή των μικροκυμάτων»[82]
Wilson penzias200.jpg Ρόμπερτ Γούντροου Γουίλσον Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1979 Sheldon Glashow at Harvard.jpg Σέλντον Λι Γκλάσοου Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη συμβολή τους στη θεωρία των ενοποιημένων ηλεκτρασθενών αλληλεπιδράσεων των στοιχειωδών σωματιδίων, η οποία συμπεριλάμβανε μεταξύ άλλων και την πρόβλεψη των φορέων της ασθενούς αλληλεπίδρασης, τα W και Ζ μποζόνια»[83]
Αμπντούς Σαλάμ Πακιστάν Πακιστάν
Steven-weinberg.jpg Στίβεν Βάινμπεργκ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1980 James Watson Cronin 2006.jpg Τζέιμς Γουότσον Κρόνιν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη των παραβιάσεων θεμελιωδών αρχών συμμετρίας στην καταστροφή των ουδέτερωνΚ-μεσονίων»[84]
Βαλ Λόγκτσον Φιτς Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1981 Nico 2006 Tucson Wiki.png Νίκολας Μπλέμπεργκεν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη συμβολή τους στην εξέλιξη της Φασματοσκοπίας με λέιζερ»[85]
Artur Schawlow, Stanford University.jpg Άρθουρ Λέοναρντ Σόουλοου Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Κάι Μαν Μπέργε Σίγκμπαν Σουηδία Σουηδία «για τη συμβολή του στην εξέλιξη της υψηλής ανάλυσης ηλεκτρονικής φασματοσκοπίας»[85]
1982 Κένεθ Τ. Γουίλσον Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη θεωρία των κρίσιμων φαινομένων, σε συσχέτιση με τις μετατροπές φάσεων»[86]
1983 Σουμπραμανιάν Τσαντρασεχάρ Ινδία Ινδία/Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τις θεωρητικές μελέτες των φυσικών διεργασιών της δομής και της εξέλιξης των άστρων. Δες Όριο Τσαντρασεκάρ»[87]
Γουίλιαμ Άλφρεντ Φάουλερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τις θεωρητικές και πειραματικές μελέτες των πυρηνικών διεργασιών στον σχηματισμό των χημικών στοιχείων στο Σύμπαν»[87]
1984 Carlo Rubbia W and Z bosons.jpg Κάρλο Ρούμπια Ιταλία Ιταλία «για τις σημαντικές συμβολές τους που οδήγησαν στην ανακάλυψη των σωματιδιακών πεδίων W και Ζ, φορέων της ασθενούς αλληλεπίδρασης»[88]
Σιμόν βαν ντερ Μέερ Ολλανδία Ολλανδία
1985 Klaus von Klitzing 2015.jpg Κλάους φον Κλίτσινγκ Δυτική Γερμανία Δυτική Γερμανία «για την ανακάλυψη του Κβαντικού Φαινόμενου Hall»[89]
1986 Ερνστ Ρούσκα Δυτική Γερμανία Δυτική Γερμανία «για τη θεμελιώδη εργασία του στην ηλεκτρονική Οπτική και για τον σχεδιασμό του πρώτου ηλεκτρονικού μικροσκοπίου»[90]
Gerd Binnig sw.jpg Γκέρντ Μπίνιχ Δυτική Γερμανία Δυτική Γερμανία «για τον σχεδιασμό του μικροσκοπίου σάρωσης σήραγγας (scanning tunneling microscope)»[90]
Rohrer.jpg Χάινριχ Ρόρερ Ελβετία Ελβετία
1987 Georg Bednorz speaking at the groundbreaking of the new IBM and ETH Zurich Nanotech Exploratory Technology Lab.jpg Γιοχάνες Γκέοργκ Μπέντορτς Δυτική Γερμανία Δυτική Γερμανία «για τη σημαντική ανακάλυψη της υπεραγωγιμότητας σε κεραμικά υλικά»[91]
Karl Alexander Mueller.jpg Καρλ Αλεξάντερ Μίλερ Ελβετία Ελβετία
1988 Leon M. Lederman.jpg Λέον Μαξ Λέντερμαν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη μέθοδο ακτινοβολίας νετρίνου και για την αποσαφήνιση της διπλέτας των λεπτονίων μέσω της ανακάλυψης του νετρίνου του μιονίου»[92]
Μέλβιν Σβαρτς Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Jack-Steinberger-2008.JPG Τζακ Στάινμπεργκερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1989 Νόρμαν Φόστερ Ράμσεϋ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την εφεύρεση της μεθόδου απομονωμένων ταλαντωτικών πεδίων και για τη χρήση της σε ατομικά ρολόγια»[93]
Χανς Γκοργκ Ντέμελτ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την εξέλιξη της τεχνικής της παγίδας ιονισμού»[93]
Βόλφγκανγκ Πάουλ Δυτική Γερμανία Δυτική Γερμανία
1990 Τζερόμ Ισαάκ Φρίντμαν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τις πρωτότυπες έρευνες σχετικά με τη βαθιά ανελαστική σκέδαση ηλεκτρονίων σε πρωτόνια και δέσμια νετρόνια, οι οποίες ήταν πολύ σημαντικές για την εξέλιξη του μοντέλου των κουάρκ στη Σωματιδιακή Φυσική»[94]
Χένρι Γουέι Κένταλ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Ρίτσαρντ Έντουαρντ Τέιλορ Καναδάς Καναδάς
1991 Pierre-Gilles Rice University.jpg Πιερ-Ζιλ ντε Ζεν Γαλλία Γαλλία «για την ανακάλυψη ότι οι μέθοδοι που αναπτύχθηκαν για τη μελέτη φαινομένων σε απλά συστήματα μπορούν να γενικευθούν για πιο πολύπλοκες μορφές της ύλης, ειδικότερα σε υγρούς κρυστάλλους και πολυμερή»[95]
1992 CHARPAK Georges-24x50-2005 cropped.JPG Ζωρζ Σαρπάκ Γαλλία Γαλλία «για την εφεύρεση και την ανάπτυξη των ανιχνευτών σωματιδίων»[96]
1993 Ράσελ Άλαν Χαλς Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη ενός νέου τύπου πάλσαρ, η οποία άνοιξε νέες προοπτικές για τη μελέτη της βαρύτητας»[97]
2008JosephTaylor.jpg Τζόσεφ Χούτον Τέιλορ. Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1994 Bertram Brockhouse.jpg Μπέρτραμ Νέβιλ Μπρόκχαους Καναδάς Καναδάς «για την ανάπτυξη της φασματοσκοπίας των νετρονίων»[98]
Κλίφορντ Γκλένγουντ Σαλ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανάπτυξη της τεχνικής απορρόφησης νετρονίων (neutron diffraction)»[98]
1995 Martin Perl - tau.jpg Μάρτιν Λιούις Περλ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη του λεπτονίου ταυ»[99]
Frederick Reines.jpg Φρέντερικ Ράινες Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανίχνευση του νετρίνου»[99]
1996 Ντέιβιντ Μόρις Λι Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη της υπερρευστότητας στο ήλιο-3»[100]
Douglas Osheroff.jpg Ντάγκλας Ντιν Όσεροφ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Robert Coleman Richardson.jpg Ρόμπερτ Κόλμαν Ρίτσαρντσον Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1997 Steven Chu official portrait headshot.jpg Στίβεν Τσου Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανάπτυξη των μεθόδων ψύξης και παγίδευσης ατόμων με ακτίνες λέιζερ»[101]
Claude Cohen-Tannoudji.JPG Κλοντ Κοέν-Τανούτζι Γαλλία Γαλλία
William Phillips-physicist photo.jpg Γουίλλιαμ Ντάνιελ Φίλιπς Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1998 Robert Laughlin, Stanford University.jpg Ρόμπερτ Μ. Λόλιν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη μιας νέας μορφής κβαντικού ρευστού με ελαφρώς φορτισμένες διεγέρσεις» (βλ. κβαντικό φαινόμενο Χολ)[102]
Horst Störmer.jpg Χορστ Λούντβιχ Στέρμερ Γερμανία Γερμανία
Ντανιέλ Τσι Τσούι Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
1999 GerardtHooft.jpg Γκεράρντους Χουφτ Ολλανδία Ολλανδία «για την αποσαφήνιση της κβαντικής δομής των ηλεκτρασθενών αλληλεπιδράσεων στη Φυσική»[103]
Martinus Veltman.jpg Μάρτινους Τ.Τ. Φέλτμαν Ολλανδία Ολλανδία
2000 Zhores Alferov.jpg Ζόρες Ιβάνοβιτς Αλφέροφ Ρωσία Ρωσία «για την ανάπτυξη των ετεροδομών των ημιαγωγών που χρησιμοποιούνται σε υψηλές ταχύτητες και στην οπτικοηλεκτρονική»[104]
Χέρμπερτ Κρέμερ Γερμανία Γερμανία
Τζακ Κίλμπυ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη συμμετοχή του στην εφεύρεση του ολοκληρωμένου κυκλώματος»[104]
2001 Έρικ Άλιν Κόρνελ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για το επίτευγμα της συμπύκνωσης Bose-Einstein σε αέρια νέφη αλκακικών ατόμων, και για τις πρώιμες θεμελιώδεις μελέτες τους επί των ιδιοτήτων της συμπύκνωσης»[105]
Καρλ Έντουιν Βίμαν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Ketterle.jpg Βόλφγκανγκ Κέτερλε Γερμανία Γερμανία
2002 Ρέιμοντ Ντέιβις Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την πρωτότυπη συμβολή τους στην αστροφυσική, ειδικότερα στην ανίχνευση των κοσμικών νετρίνων»[106]
Μασατόσι Κοσίμπα Ιαπωνία Ιαπωνία
RiccardoGiacconi.jpg Ρικάρντο Τζιακόνι Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την πρωτότυπη συμβολή του στην αστροφυσική, η οποία οδήγησε στην ανακάλυψη των πηγών των κοσμικών ακτίνων Χ»[106]
2003 AA Abrikosov ANL1.jpg Αλεξέι Αλεξέγιεβιτς Αμπρικόσοφ Ρωσία Ρωσία
Η.Π.Α 		«για την πρωτότυπη συμβολή τους στη θεωρία των ημιαγωγών και των υπερρευστών»[107]
Ginzburg in MSU opaque.jpg Βίταλι Λαζάρεβιτς Γκίνσμπουργκ Ρωσία Ρωσία
Άντονι Τζέιμς Λέγκετ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία
2004 David Gross cropped.JPG Ντέιβιντ Γκρος Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη της ασυμπτωτικής ελευθερίας στη θεωρία των ισχυρών αλληλεπιδράσεων»[108]
Ντέιβιντ Πόλιτζερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
FrankStockholm2004.jpg Φρανκ Γουίλτσεκ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
2005 Roy Glauber Dec 10 2005.jpg Ρόυ Τζ. Γκλάουμπερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη συνεισφορά του στην κβαντική θεωρία οπτικής συμφωνίας»[109]
John L. Hall.jpg Τζον Λ. Χολ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τη συμβολή τους στην ανάπτυξη της φασματοσκοπίας ακριβείας βασισμένης σε λέιζερ, συμπεριλαμβανομένης της τεχνικής συνδυασμού οπτικών συχνοτήτων (optical frequency comb technique)»[109]
Theodor W Haensch.jpg Τέοντορ Β. Χενς Γερμανία Γερμανία
2006 John-C-Mather.jpg Τζον Μέιδερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη της μορφής του μελανού σώματος και της ανισοτροπίας στην κοσμική ακτινοβολία μικροκυμάτων υποβάθρου»[110]
George Smoot.jpg Τζορτζ Σμουτ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
2007 Albert Fert at EP2DS 2007 in Genua PICT5745.jpg Αλμπέρ Φερ Γαλλία Γαλλία «για την ανακάλυψη του φαινομένου της γιγάντιας μαγνητοαντίστασης (GRΜ)»[111]
Peter Gruenberg 01.jpg Πέτερ Γκρίνμπεργκ Γερμανία Γερμανία
2008 Mkobayashi.jpg Μακότο Κομπαγιάσι Ιαπωνία Ιαπωνία «για την ανακάλυψη της προέλευσης της σπασμένης συμμετρίας, η οποία προβλέπει την ύπαρξη στη φύση τουλάχιστον τριών οικογενειών από κουάρκς»[112]
Masukawa.jpg Τοσιχίντε Μασκάουα Ιαπωνία Ιαπωνία
YoichiroNambu.jpg Γιοϊσίρο Νάμπου Ιαπωνία Ιαπωνία «για την ανακάλυψη του μηχανισμού της αυτογενούς σπασμένης συμμετρίας στην υποατομική φυσική»[112]
2009 Charles K. Kao cropped 2.jpg Τσαρλς Κάο Χονγκ Κονγκ Χονγκ Κονγκ
Ηνωμένο Βασίλειο Αγγλία
Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α 		«για τα επιτεύγματα σχετικά με τη μετάδοση του φωτός σε ίνες για την οπτική επικοινωνία»[113]
Nobel Prize 2009-Press Conference KVA-23.jpg Γουίλαρντ Μπόυλ Καναδάς Καναδάς
Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α 		«για την εφεύρεση ενός κυκλώματος ημιαγωγών απεικόνισης - τον αισθητήρα CCD»[113]
Nobel Prize 2009-Press Conference KVA-24.jpg Τζορτζ Σμιθ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
2010 Geim.jpg Αντρέ Γκέιμ Ρωσία Ρωσία
Ολλανδία Ολλανδία 		«για τα επαναστατικά τους πειράματα που αφορούν το δισδιάστατο υλικό γραφένιο»[114]
Konstantin Novoselov at MIPT.jpg Κονσταντίν Νοβοσέλοφ Ρωσία Ρωσία
Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένο Βασίλειο
2011 Saul Perlmutter.jpg Σαμ Περλμάτερ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για την ανακάλυψη της επιταχυνόμενης διαστολής του Σύμπαντος από παρατηρήσεις των μακρινών υπερκαινοφανών»[115]
Brian P Schmidt.jpg Μπράιαν Σμιντ Αυστραλία Αυστραλία
Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Adam Riess.jpg Άνταμ Ρις Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
2012 Serge Haroche - Théâtre de la Commune d'Aubervilliers - 4 mai 2009.jpg Σερζ Αρός Γαλλία Γαλλία «για τις επαναστατικές πειραματικές μεθόδους που επιτρέπουν τη μέτρηση και το χειρισμό μεμονωμένων κβαντικών συστημάτων»[116]
David Wineland 2008crop.jpg Ντέιβιντ Γουάινλαντ Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
2013 Higgs, Peter (1929)3.jpg Πίτερ Χιγκς Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένο Βασίλειο «για τη θεωρητική ανακάλυψη του μηχανισμού που συνεισφέρει στην κατανόησή μας για την προέλευση της μάζας των υποατομικών σωματιδίων, ο οποίος πρόσφατα επιβεβαιώθηκε με την ανακάλυψη του προβλεπόμενου στοιχειώδους σωματιδίου, από τα πειράματα ATLAS και CMS του επιταχυντή LHC του CERΝ»[117]
Francois Englert.jpg Φρανσουά Ανγκλέρ Βέλγιο Βέλγιο
2014 Ισάμου Ακαζάκι Ιαπωνία Ιαπωνία «για την ανακάλυψη φωτοδιόδων μπλε χρώματος που επιτρέπει την έκλυση λαμπρού φωτός από ενεργειακά οικονομικές πηγές φωτός.»[118]
Χιρόσι Αμάνο Ιαπωνία Ιαπωνία
Professor Shuji Nakamura (Cropped).jpg Σούτζι Νακαμούρα Ιαπωνία Ιαπωνία
Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
2015 Takaaki Kajita 5171-2015.jpg Τακάκι Κατζίτα Ιαπωνία Ιαπωνία «για την ανακάλυψη της ταλάντωσης των νετρίνων, η οποία δείχνει ότι τα νετρίνα έχουν μάζα.»[119]
Arthur B. McDonald 5193-2015.jpg Άρθουρ Μπ. Μακντόναλντ Καναδάς Καναδάς
2016 Ντέιβιντ Θούλες Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένο Βασίλειο
Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α 		«για θεωρητικές ανακαλύψεις τοπολογικών μεταβάσεων φάσης και τοπολογικών φάσεων της ύλης».[120]
Ντάνκαν Χάλντεϊν Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένο Βασίλειο
Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Τζον Μ. Κόστερλιτς Ηνωμένο Βασίλειο Ηνωμένο Βασίλειο
2017 Ράινερ Βάις Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α «για τις καθοριστικές τους συνεισφορές στον ανιχνευτή LIGO και την παρατήρηση βαρυτικών κυμάτων».[121]
Μπάρι Μπάρις Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
Κιπ Θορν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α
2018 Άρθουρ Άσκιν Ηνωμένες Πολιτείες Η.Π.Α "για τις καινοτόμες εφευρέσεις τους στον τομέα της φυσικής των λέιζερ"[122]
Gérard Mourou (cropped).jpg Ζεράρ Μουρού Γαλλία Γαλλία
Ντόνα Στρίκλαντ Καναδάς Καναδάς
2019 Jim Peebles.jpg Τζέιμς Πιμπλς Καναδάς
Ηνωμένες Πολιτείες 		"για τις θεωρητικές ανακαλύψεις του στη φυσική κοσμολογία" [123]
Michel Mayor.JPG Μισέλ Μαγιόρ Ελβετία "για την ανακάλυψη ενός εξωπλανήτη που βρίσκεται σε τροχιά γύρω από ένα αστέρι που μοιάζει με τον Ήλιο"
Didier Queloz at the ESO 50th Anniversary Gala Event - 01.jpg Ντιντιέ Κελόζ Ελβετία
2020 Roger Penrose at Festival della Scienza Oct 29 2011.jpg Ρότζερ Πένροοουζ Ηνωμένο Βασίλειο "για την ανακάλυψη ότι ο σχηματισμός μαύρων τρυπών είναι κάτι που προβλέπεται από τη θεωρία της γενικής σχετικότητας".[124]
Reinhard Genzel.jpg Ράινχαρτ Γκέντσελ Γερμανία "για την ανακάλυψη ενός συμπαγούς υπερμεγέθους αντικειμένου στο κέντρο του γαλαξία μας"
Άντρεα Γκετς Ηνωμένες Πολιτείες
2021 Crafoord Prize EM1B0732 (42329290061).jpg Σιουκούρο Μανάμπε Ιαπωνία
Ηνωμένες Πολιτείες[125] 		"για τη φυσική μοντελοποίηση του κλίματος της Γης, ποσοτικοποιώντας τη μεταβλητότητα και προβλέποντας αξιόπιστα την θέρμανση του πλανήτη" [126]
Κλάους Χάσελμαν Γερμανία
Parisi giorgio.jpg Τζόρτζιο Παρίζι Ιταλία "για την ανακάλυψη της αλληλεπίδρασης της αταξίας και των διακυμάνσεων στα φυσικά συστήματα από την ατομική στην πλανητική κλίμακα"
2022 Alain-Aspect-ForMemRS.jpg Αλέν Ασπέ Γαλλία "για πειράματα με διεμπλεγμένα φωτόνια, την επιβεβαίωση των παραβιάσεων των ανισοτήτων Μπελ και το πρωτοποριακό έργο τους στην επιστήμη της κβαντικής πληροφορικής" [127]
JohnClauser.jpg Τζον Κλάουζερ Ηνωμένες Πολιτείες
Anton Zeilinger.jpg Άντον Τσάιλινγκερ Αυστρία

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ «Alfred Nobel – The Man Behind the Nobel Prize». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2008. 
  2. ↑ «The Nobel Prize Awarders». Nobel Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2008. CS1 maint: Unfit url (link)
  3. ↑ «The Nobel Prize». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2008. 
  4. ↑ «The Nobel Prize Amounts». Nobel Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2008. CS1 maint: Unfit url (link)
  5. ↑ «The Nobel Prize Amounts» και ο κατάλογος. Ανακτήθηκε 2 Φεβρ. 2018.
  6. ↑ «The Nobel Prize Award Ceremonies». Nobel Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2008. CS1 maint: Unfit url (link)
  7. ↑ «Nobel Prize Award Ceremonies»από nobelprize.org. Αρχειοθετήθηκε 18 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε 2 Φεβρ 2018.
  8. ↑ «Nobel Laureates by Age»από nobelprize.org. Αρχειοθέτηση 27 Ιαν. 2018. Ανάκτηση 2 Φεβρ. 2018.
  9. ↑ «Nobel Laureates Facts». Nobel Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2008. CS1 maint: Unfit url (link)
  10. ↑ «Women Nobel Laureates». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 29 Οκτωβρίου 2008. 
  11. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1901». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  12. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1902». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  13. ↑ 13,0 13,1 «The Nobel Prize in Physics 1903». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  14. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1904». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  15. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1905». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  16. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1906». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  17. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1907». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  18. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1908». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  19. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1909». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  20. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1910». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  21. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1911». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  22. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1912». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  23. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1913». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  24. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1914». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  25. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1915». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  26. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1917». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  27. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1918». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  28. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1919». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  29. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1920». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  30. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1921». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  31. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1922». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  32. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1923». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  33. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1924». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  34. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1925». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  35. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1926». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  36. ↑ 36,0 36,1 «The Nobel Prize in Physics 1927». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  37. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1928». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  38. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1929». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  39. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1930». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  40. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1932». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  41. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1933». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  42. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1935». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  43. ↑ 43,0 43,1 «The Nobel Prize in Physics 1936». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  44. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1937». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  45. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1938». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  46. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1939». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  47. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1943». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  48. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1944». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  49. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1945». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  50. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1946». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  51. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1947». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  52. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1948». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  53. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1949». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  54. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1950». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  55. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1951». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  56. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1952». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  57. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1953». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  58. ↑ 58,0 58,1 «The Nobel Prize in Physics 1954». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  59. ↑ 59,0 59,1 «The Nobel Prize in Physics 1955». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  60. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1956». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  61. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1957». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  62. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1958». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  63. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1959». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  64. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1960». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  65. ↑ 65,0 65,1 «The Nobel Prize in Physics 1961». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  66. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1962». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  67. ↑ 67,0 67,1 «The Nobel Prize in Physics 1963». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  68. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1964». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  69. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1965». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  70. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1966». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  71. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1967». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  72. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1968». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  73. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1969». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  74. ↑ 74,0 74,1 «The Nobel Prize in Physics 1970». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  75. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1971». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  76. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1972». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  77. ↑ 77,0 77,1 «The Nobel Prize in Physics 1973». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  78. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1974». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  79. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1975». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  80. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1976». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  81. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1977». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  82. ↑ 82,0 82,1 «The Nobel Prize in Physics 1978». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  83. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1979». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  84. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1980». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  85. ↑ 85,0 85,1 «The Nobel Prize in Physics 1981». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  86. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1982». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  87. ↑ 87,0 87,1 «The Nobel Prize in Physics 1983». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  88. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1984». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  89. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1985». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  90. ↑ 90,0 90,1 «The Nobel Prize in Physics 1986». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  91. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1987». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  92. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1988». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  93. ↑ 93,0 93,1 «The Nobel Prize in Physics 1989». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  94. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1990». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  95. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1991». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  96. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1992». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  97. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1993». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  98. ↑ 98,0 98,1 «The Nobel Prize in Physics 1994». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  99. ↑ 99,0 99,1 «The Nobel Prize in Physics 1995». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  100. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1996». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  101. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1997». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  102. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1998». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  103. ↑ «The Nobel Prize in Physics 1999». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  104. ↑ 104,0 104,1 «The Nobel Prize in Physics 2000». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  105. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2001». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  106. ↑ 106,0 106,1 «The Nobel Prize in Physics 2002». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  107. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2003». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  108. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2004». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  109. ↑ 109,0 109,1 «The Nobel Prize in Physics 2005». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  110. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2006». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  111. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2007». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  112. ↑ 112,0 112,1 «The Nobel Prize in Physics 2008». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2008. 
  113. ↑ 113,0 113,1 «The Nobel Prize in Physics 2009». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2009. 
  114. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2010». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2010. 
  115. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2011». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2011. 
  116. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2012». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2012. 
  117. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2013 Press Release» (PDF). Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2013. 
  118. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2014 Press Release». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2014. 
  119. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2015 Press Release». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2015. 
  120. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2016 Press Release». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2016. 
  121. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2017 Press Release». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2017. 
  122. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2018». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2018. 
  123. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2019». Nobel Foundation. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Οκτωβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2019. 
  124. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2020». Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 6 Οκτωβρίου 2020. 
  125. ↑ Θεωρείται Αμερικανός πολίτης από την Επιτροπή των Νόμπελ.
  126. ↑ «The Nobel Prize in Physics 2021» (PDF). Nobel Foundation. Ανακτήθηκε στις 5 Οκτωβρίου 2021. 
  127. ↑ 2022 Nobel Prize in Physics: Press release nobelprize.org. Retrieved 4 Οκτωβρίου 2022
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βραβείο_Νόμπελ_Φυσικής&oldid=9945774"