Μετάβαση στο περιεχόμενο

Σούτζι Νακαμούρα

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Σούτζι Νακαμούρα
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
中村修二 (Ιαπωνικά)
Γέννηση22 Μαΐου 1954
Ikata
Χώρα πολιτογράφησηςΙαπωνία (1954–2005)
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής (από 2005)
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΙαπωνικά
ΕκπαίδευσηDoctor in Engineering
ΣπουδέςUniversity of Tokushima
Πανεπιστήμιο Ναγκόγια[1]
d:Q11493625
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταφυσικός
μηχανικός
εφευρέτης
καθηγητής πανεπιστημίου
ΕργοδότηςEhime University
Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Σάντα Μπάρμπαρα (από 1999)
Nichia
Αξιοσημείωτο έργοblue light-emitting diode
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΒραβείο Νόμπελ Φυσικής (2014)[2][3]
Τάγμα του Πολιτισμού (2014)
Βραβείο Πριγκίπισσα της Αστουρίας για την Τεχνική και Επιστημονική Έρευνα (2008)
Μετάλλιο Βενιαμίν Φραγκλίνος (2002)
βραβείο Χάρβεϊ (2009)[4]
Quantum Electronics Award (2002)
Αίθουσα Φήμης των Εθνικών Εφευρετών (2015)[5]
Βραβείο Τσαρλς Σταρκ Ντρέιπερ (2015)
Carl Zeiss Research Award (2000)
Πρόσωπο Πολιτιστικής Αξίας (2014)
βραβείο Asahi (2000)
Βραβείο Τεχνολογίας της Χιλιετίας (2006)[6][7][8]
Μετάλλιο Έντισον
Global Energy Prize (2015)
MRS Medal Award (1997)[9]
Nishina Memorial Prize (1996)
IET Kelvin Lecture (2010)
Clarivate Citation Laureates (2002)[10]
Nick Holonyak Jr. Award (2001)[11]
IEEE Jack A. Morton Award (1998)[12]
NAS Award for the Industrial Application of Science (2020)[13]
βραβείο Βασίλισσα Ελισάβετ για την μηχανική (2021)[14]
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Σούτζι Νακαμούρα (ιαπωνικά: 中村 修二, γενν. 22 Μαΐου 1954) είναι Ιάπωνας και Αμερικανός μηχανικός ηλεκτρονικών και εφευρέτης, με ειδίκευση στην τεχνολογία ημιαγωγών, καθηγητής στο Τμήμα Υλικών του Κολεγίου Μηχανικών του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα (UCSB)[15]. Είναι εφευρέτης της μπλε διόδου εκπομπής φωτός, μιας σημαντικής ανακάλυψης στην τεχνολογία φωτισμού.[16]

Μαζί με τους Ισάμου Ακαζάκι και Χιρόσι Αμάνο, είναι ένας από τους τρεις νικητές του βραβείου Νόμπελ Φυσικής του 2014 «για την εφεύρεση φωτοδιόδων μπλε χρώματος που επιτρέπει την έκλυση λαμπρού φωτός από ενεργειακά οικονομικές πηγές φωτός». Το 2015, η συμβολή του στην εμπορευματοποίηση και ανάπτυξη της τεχνολογίας ενεργειακά αποδοτικού λευκού φωτισμού LED τιμήθηκε με το Παγκόσμιο Βραβείο Ενέργειας. Το 2021, ο Νακαμούρα, μαζί με τους Ακαζάκι, Νικ Χολόνιακ, Τζορτζ Κρέφορντ και Ράσελ Ντουπουί, τιμήθηκαν με το Βραβείο Μηχανικής της Βασίλισσας Ελισάβετ «για τη δημιουργία και την ανάπτυξη του φωτισμού LED, ο οποίος αποτελεί τη βάση όλων των τεχνολογιών φωτισμού στερεάς κατάστασης».[17]

Ο Νακαμούρα έλαβε πτυχίο ηλεκτρονικής μηχανικής από το Πανεπιστήμιο της Τοκουσίμα το 1977, ενώ δύο χρόνια αργότερα πήρε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών στο ίδιο αντικείμενο, και στη συνέχεια εντάχθηκε στην Nichia Corporation, η οποία εδρεύει επίσης στην Τοκουσίμα. Ενώ εργαζόταν για τη Nichia, ο Νακαμούρα επινόησε τη μέθοδο για την παραγωγή του πρώτου εμπορικού LED υψηλής φωτεινότητας από νιτρίδιο γαλλίου (GaN), του οποίου το λαμπρό μπλε φως, που μετατρέπεται εν μέρει σε κίτρινο από ένα στρώμα φωσφόρου, είναι το κλειδί για τον λευκό φωτισμό LED, και το οποίο άρχισε να παράγεται το 1993.

Προηγουμένως, ο J. I. Πανκόβε και οι συνάδελφοί του στην RCA είχαν καταβάλει σημαντικές προσπάθειες, αλλά δεν κατόρθωσαν να κατασκευάσουν ένα εμπορεύσιμο LED GaN τη δεκαετία του 1960, καθώς το κύριο πρόβλημα ήταν η δυσκολία κατασκευής υψηλής περιεκτικότητας σε p-τύπου GaN.[18] Ο Νακαμούρα εμπνεύστηκε από το έργο μιας άλλης ιαπωνικής ομάδας με επικεφαλής τον καθηγητή Ισάμου Ακασάκι, ο οποίος δημοσίευσε τη μέθοδό του για την παραγωγή ΓαΝ υψηλού p-τύπου με ακτινοβόληση με δέσμη ηλεκτρονίων του ΓαΝ με ντοπαρισμένο μαγνήσιο- ωστόσο, η μέθοδος δεν ήταν κατάλληλη για μαζική παραγωγή. Ο Νακαμούρα κατάφερε να αναπτύξει μια μέθοδο θερμικής ανόπτησης που ήταν πολύ πιο κατάλληλη για μαζική παραγωγή.[19] Επιπλέον, ο ίδιος και οι συνεργάτες του ασχολήθηκαν με τη φυσική και υπέδειξαν ότι ο ένοχος ήταν το υδρογόνο, το οποίο παθητικοποιούσε τους αποδέκτες στο GaN.[20]

Εκείνη την εποχή, πολλοί θεωρούσαν ότι η δημιουργία ενός LED GaN ήταν πολύ περίπλοκη υπόθεση, οπότε ο Νακαμούρα ήταν τυχερός που ο ιδρυτής της Nichia, ο Νομπούο Ογκάουα [ja] (1912-2002), ήταν πρόθυμος να υποστηρίξει και να χρηματοδοτήσει το έργο του GaN.[21][22] Ωστόσο, ο Νόμπουο Ογκάουα παρέδωσε την προεδρία στον γαμπρό του Εϊτζι Ογκάουα (το 1989), και η εταιρεία που διοικούσε ο Εϊτζι διέταξε τον Νακαμούρα να αναστείλει τις εργασίες του πάνω στο GaN, με τον ισχυρισμό ότι καταλάμβανε πολύ χρόνο και χρήμα.[23] Ο Νακαμούρα συνέχισε να αναπτύσσει μόνος του το μπλε LED και κατόρθωσε να κατασκευάσει τη συσκευή το 1993.[24]

Παρά τις συνθήκες αυτές, μόλις ο Νακαμούρα μπόρεσε να δημιουργήσει ένα εμπορικά βιώσιμο πρωτότυπο, 3 τάξεις μεγέθους (1000 φορές) φωτεινότερο από τις μπλε λυχνίες LED που χρησιμοποιούνταν προηγουμένως, η Nichia συνέχισε να αναπτύσσει το εμπορεύσιμο προϊόν.[21][25] Οι ακαθάριστες πωλήσεις της εταιρείας αυξήθηκαν λίγο πάνω από 20 δισεκατομμύρια γιεν (≈200 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) το 1993 σε 80 δισεκατομμύρια γιεν (≈800 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) το 2001, το 60% των οποίων προήλθε από τις πωλήσεις προϊόντων μπλε LED Το εργατικό δυναμικό της εταιρείας διπλασιάστηκε μεταξύ 1994 και 1999, από 640 σε 1.300 υπαλλήλους.[26]

Ο Νακαμούρα αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο της Τοκουσίμα το 1994. Έφυγε από την Nichia Corporation το 1999 για να γίνει καθηγητής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα.

Το 2001, ο Νακαμούρα μήνυσε τον πρώην εργοδότη του Nichia για το μπόνους ανακάλυψης σε μια σειρά αγωγών μεταξύ της Nichia και του Νακαμούρα με τον αμερικανικό ανταγωνιστή της Nichia, την Cree Inc.- συμφώνησαν το 2000 να μηνύσουν από κοινού τη Nichia με έξοδα της Cree και ο Νακαμούρα έλαβε δικαιώματα προαίρεσης αγοράς μετοχών από την Cree. Ο Νακαμούρα ισχυρίστηκε ότι έλαβε μόνο 20.000 γιεν (≈180 δολάρια ΗΠΑ) για την ανακάλυψη του διπλώματος ευρεσιτεχνίας '404, ενώ ο πρόεδρος της Nichia, Eiji Ogawa, δήλωσε ότι ήταν εντελώς σοκαρισμένος που το δικαστήριο θα έδινε 20 δισεκατομμύρια γιεν στον Νακαμούρα και υποβάθμισε τη σημασία του διπλώματος ευρεσιτεχνίας '404, θεώρησε ότι η εταιρεία τον είχε αποζημιώσει δεόντως για την καινοτομία του με προαγωγές και μπόνους ύψους 62 εκατομμυρίων γιεν επί 11 χρόνια και ετήσιο μισθό αυξημένο στα 20 εκατομμύρια γιεν μέχρι τη στιγμή που ο Νακαμούρα έφυγε από τη Nichia.[27]

Ο Νακαμούρα άσκησε αγωγή για 2 δισεκατομμύρια γιεν (<20 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ) ως δίκαιο μερίδιο της εφεύρεσης και το περιφερειακό δικαστήριο της επιδίκασε το δεκαπλάσιο ποσό, δηλαδή 20 δισεκατομμύρια γιεν (<200 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ). Ωστόσο, η Nichia άσκησε έφεση κατά της απόφασης και τα μέρη κατέληξαν σε διακανονισμό το 2005 για 840 εκατομμύρια γιεν (≈8,1 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, λιγότερο από το 5% της επιδίκασης), ο οποίος παραμένει η μεγαλύτερη πληρωμή που έχει γίνει ποτέ από ιαπωνική εταιρεία σε εργαζόμενο για μια εφεύρεση[28][29] - το ποσό αυτό ήταν αρκετό μόνο για την κάλυψη των δικαστικών εξόδων του Νακαμούρα.[30]

Ο Νακαμούρα εργάστηκε επίσης πάνω στις πράσινες διόδους εκπομπής φωτός και ήταν υπεύθυνος για τη δημιουργία των λευκών διόδων εκπομπής φωτός και των μπλε διόδων λέιζερ που χρησιμοποιούνται στους δίσκους Blu-ray και στα HD DVD.[31]

Ο Νακαμούρα είναι καθηγητής υλικών στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στη Σάντα Μπάρμπαρα.[32] Το 2008, ο Νακαμούρα, μαζί με τους συναδέλφους του καθηγητές του UCSB Στίβεν Ντενμπάαρς και Τζέιμς Σπεκ, ίδρυσε τη Soraa, μια εταιρεία ανάπτυξης τεχνολογίας φωτισμού στερεάς κατάστασης που βασίζεται σε υποστρώματα καθαρού νιτριδίου του γαλλίου.[33] Ο Νακαμούρα κατέχει 208 διπλώματα ευρεσιτεχνίας χρησιμότητας στις ΗΠΑ από τις 5 Μαΐου 2020.[34]

Τον Νοέμβριο του 2022, ο Νακαμούρα συνιδρύει την Blue Laser Fusion, μια εμπορική εταιρεία σύντηξης, με τον Χιροάκι Ότα, πρώην πρόεδρο της εταιρείας κατασκευής μη επανδρωμένων αεροσκαφών ACSL με έδρα το Τόκιο.[35] Τον Ιούλιο του 2023, η Blue Laser Fusion συγκεντρώνει 25 εκατομμύρια δολάρια από την εταιρεία επιχειρηματικών κεφαλαίων JAFCO Group και το Ταμείο Δημιουργίας Mirai, το οποίο υποστηρίζεται από την Toyota Motor και άλλους επενδυτές και το οποίο διαχειρίζεται η SPARX Group.[35]

  • 2001 - Βραβείο Asahi από την ιαπωνική εφημερίδα Asahi Shimbun
  • 2002 - Μετάλλιο Βενιαμίν Φραγκλίνου στη Φυσική από το Ινστιτούτο Φραγκλίνου
  • 2006 - Βραβείο Τεχνολογίας της Χιλιετίας της Φινλανδίας για τις συνεχείς προσπάθειές του να κατασκευάσει φθηνότερες και αποδοτικότερες πηγές φωτός[36][37]
  • 2007 - υποψήφιος για το βραβείο του Ευρωπαίου Εφευρέτη που απονέμεται από το Ευρωπαϊκό Γραφείο Διπλωμάτων Ευρεσιτεχνίας[38]
  • 2008 - Βραβείο Πρίγκιπα της Αστούριας για την τεχνική και επιστημονική έρευνα[39]
  • 2008 - Επίτιμο πτυχίο Διδάκτορα Μηχανικού από το Πανεπιστήμιο Επιστήμης και Τεχνολογίας του Χονγκ Κονγκ.
  • 2008 - Βραβείο διάλεξης στη μνήμη του Χολστ Philips Research, Κάτω Χώρες.
  • 2009 - Βραβείο Harvey[40] από το Technion του Ισραήλ.
  • 2012 - Σύλλογος Δικαίου Πνευματικής Ιδιοκτησίας της Silicon Valley (SVIPLA), εφευρέτης της χρονιάς[41]
  • 2014 - Βραβείο Νόμπελ Φυσικής μαζί με τους καθηγητές Isamu Akasaki και Χιρόσι Αμάνο για την εφεύρεση των διόδων εκπομπής μπλε φωτός[42]
  • 2015 - Παγκόσμιο Βραβείο Ενέργειας για την εφεύρεση, την εμπορική διάθεση και την ανάπτυξη της ενεργειακά αποδοτικής τεχνολογίας φωτισμού με λευκές λυχνίες LED[43]
  • 2015 - Asia Game Changer Award[44]
  • 2016 - Εξαιρετικό επίτευγμα στην επιστήμη και την τεχνολογία στα Ασιατικά Βραβεία[45]
  • 2017 - Μετάλλιο Μαουντμπάτεν[46]
  • 2018 - Βραβείο Zayed για την ενέργεια του μέλλοντος[47]
  • 2021 - Βραβείο μηχανικής της βασίλισσας Ελισάβετ[48]
  • 2022 - Βραβείο Χρυσής Πλάκας της Αμερικανικής Ακαδημίας Επιτευγμάτων[49]
  • Shuji Nakamura, Gerhard Fasol, Stephen J. Pearton, The Blue Laser Diode : The Complete Story, Springer; 2nd edition, October 2, 2000, ((ISBN 3-540-66505-6))
  1. Ανακτήθηκε στις 10  Ιουλίου 2019.
  2. www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2014/.
  3. www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/.
  4. harveypz.net.technion.ac.il/harvey-prize-laureates/.
  5. Αίθουσα Φήμης των Εθνικών Εφευρετών. shuji-nakamura.
  6. taf.fi/millennium-technology-prize/winner-2006/.
  7. newatlas.com/go/5754/.
  8. www.nytimes.com/2014/10/08/science/isamu-akasaki-hiroshi-amano-and-shuji-nakamura-awarded-the-nobel-prize-in-physics.html.
  9. www.mrs.org/medal.
  10. clarivate.com/citation-laureates. Ανακτήθηκε στις 23  Σεπτεμβρίου 2023.
  11. www.optica.org/get_involved/awards_and_honors/awards/award_descriptions/nickholonyak/. Ανακτήθηκε στις 26  Σεπτεμβρίου 2023.
  12. www.ieee.org/content/dam/ieee-org/ieee/web/org/about/awards/recipients/grove-rl.pdf.
  13. www.nasonline.org/programs/awards/industrial-application-of-science.html.
  14. qeprize.org/winners/led-lighting.
  15. «Shuji Nakamura». Santa Barbara: University of California. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2010. Ανακτήθηκε στις 31 Ιουλίου 2008. 
  16. «Nobel laureate fought the odds to make history». Pacific Coast Business Times. 10 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2014. 
  17. «LED Lighting | Queen Elizabeth Prize for Engineering». 
  18. Johnstone 2007, σελίδες 90–93.
  19. Johnstone 2007, σελ. 114.
  20. Johnstone 2007, σελίδες 114, 116.
  21. 21,0 21,1 Normile, Dennis (21 March 1997). «Staying Off Beaten Track Puts LED Researcher a Step Ahead». Science. New Series 275 (5307): 1734–1735. doi:10.1126/science.275.5307.1734. https://archive.org/details/sim_science_1997-03-21_275_5307/page/1734. 
  22. Johnstone 2007, σελ. 68.
  23. Johnstone 2007, σελίδες 103–104.
  24. Johnstone 2007, σελίδες 112–120.
  25. Johnstone (2007), σελίδες 120–121.
  26. Johnstone (2007), σελ. 122.
  27. «Nichia kagaku kōgyō no Ogawa Eiji shi: soshō sōdō no shinjitsu wo ima koso akiraka ni suru» 日亜化学工業社長の小川英治氏 訴訟騒動の真実を今こそ明らかにする [Nichia president Eiji Ogawa [says] I am now going to clarify the truth behind the lawsuit] (στα Ιαπωνικά). Nikkei Tech-on. Απριλίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2014. 
  28. Zaun, Todd (January 12, 2005). «Japanese Company to Pay Ex-Employee $8.1 Million for Invention». The New York Times. https://www.nytimes.com/2005/01/12/business/worldbusiness/12light.html. Ανακτήθηκε στις October 7, 2014. 
  29. Johnstone (2007), σελίδες 233–237.
  30. Robert Matthews. (3 Απριλίου 2007). «Book Review: The man who had the world's brightest idea». Financial Times. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2021. 
  31. Richard Harris (June 15, 2006). «Work in Colored Lights Nets Millennium Prize». All Things Considered. https://www.npr.org/templates/story/story.php?storyId=5488821. 
  32. «Shuji Nakamura». Solid State Lighting & Energy Center. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2012. 
  33. «About». Soraa Inc. Ανακτήθηκε στις 19 Οκτωβρίου 2012. 
  34. «Patents of Shuji Nakamura». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Απριλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Νοεμβρίου 2023. 
  35. 35,0 35,1 «Nuclear fusion race draws in Nobel-winning LED pioneer». NIKKEI Asia. 23 Ιουλίου 2023. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2023. 
  36. «Winner 2006 - Shuji Nakamura, Blue and white LEDs». Technology Academy Finland. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2021. 
  37. «Top prize for 'light' inventor». BBC News. 8 Σεπτεμβρίου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Μαρτίου 2007. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2006. 
  38. Office, European Patent. «Shuji Nakamura (Japan)». www.epo.org. 
  39. Prince of Asturias Awards for Technical and Scientific Research.
  40. «Harvey Prize». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιουλίου 2011. 
  41. «SVIPLA Presents Inventor of the Year - Shuji Nakamura, Ph.D.». Silicon Valley Intellectual Property Law Association. Ανακτήθηκε στις 5 Μαρτίου 2013. 
  42. «The 2014 Nobel Prize in Physics - Press Release». Nobelprize.org. Nobel Media AB 2014. Ανακτήθηκε στις 7 Οκτωβρίου 2014. 
  43. «Laureates». globalenergyprize.org. 
  44. «Chanda Kochhar among three Indians get Asia Game Changer awards». The Economic Times. September 16, 2015. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις September 21, 2015. https://web.archive.org/web/20150921083939/https://economictimes.indiatimes.com/news/company/corporate-trends/chanda-kochhar-among-three-indians-get-asia-game-changer-awards/articleshow/48991265.cms. Ανακτήθηκε στις October 28, 2020. 
  45. «The Winners at The Asian Awards 2016». Asian Wealth Magazine. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2016. 
  46. «Mountbatten Medal – 2017 Winner». Institution of Engineering and Technology. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 25 Σεπτεμβρίου 2017. 
  47. Sankar, Anjana. «Top Zayed Energy prize awarded to LED light inventor». www.khaleejtimes.com. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2018. 
  48. «LED Lighting Queen Elizabeth Prize for Engineering». Queen Elizabeth Prize. 13 Δεκεμβρίου 2021. 
  49. «Golden Plate Awardees of the American Academy of Achievement». www.achievement.org. American Academy of Achievement.