Λέγκα του Βορρά

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λέγκα του Βορρά
Lega Nord
Ομοσπονδιακός ΓραμματέαςΜατέο Σαλβίνι [1]
Αναπληρωτές του Ομοσπονδιακού ΓραμματέαΤζιανκάρλο Τζορτζέτι
Λορέντσο Φοντάνα
Αντρέα Κρίπα [2]
Οργανωτικός ΓραμματέαςΡομπέρτο Καλντερόλι
Ομοσπονδιακός ΠρόεδροςΟυμπέρτο Μπόσι
Ίδρυση
  • 4 Δεκεμβρίου 1989 (συμμαχία)
  • 8 Ιανουαρίου 1991 (κόμμα)
Συγχώνευση τωνΠληθώρα αυτονομιστικών κομμάτων[α]
ΈδραΟδός Κάρλο Μπελέριο, 41
20161 Μιλάνο
Εφημερίδαη Παδανία (1997–2014)
Πτέρυγα νεολαίαςΛέγκα Τζοβάνι
Μέλη  (2013)122,000[3]
ΙδεολογίαΛαϊκισμός[4]
Εθνικισμός του Βορρά[5]
Φεντεραλισμός[6]
Εθνικός συντηρητισμός[5]
Ελεύθερη αγορά[7]
Προστατευτισμός[8]
Πολυσυλλεκτισμός[9]
[β]
Αντιμετανάστευση[11]
Ρεζιοναλισμός[12]
Ευρωσκεπτικισμός[13]
Προνοιακός σωβινισμός[14]
Αντιπαγκοσμιοποίηση[15]
Πολιτικό φάσμαΔεξιά[16]
Ακροδεξιά[17]
Συγκρητισμός
Πολυσυλλεκτισμός[18]
Εθνική προσχώρησηΚεντροδεξιός συνασπισμός
(1994 and 2000–σήμερα)
Ευρωπαϊκή προσχώρησηΚόμμα Ταυτότητας και Δημοκρατίας (2014–σήμερα)[19] [γ]
Ομάδα Ευρωπαϊκού ΚοινοβουλίουΚοινοβουλευτική Ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας
(2019–σήμερα)[δ]
Συγγενές κόμμα (στον Νότο)Εμείς με τον Σαλβίνι
Χρώματα     Πράσινο      Μπλε
Βουλή των Αντιπροσώπων
66 / 400
Γερουσία της Δημοκρατίας
30 / 200
Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
23 / 76
Ιστότοπος
leganord.org
Πολιτικό σύστημα της Ιταλίας
Πολιτικά κόμματα
Εκλογές

Η Λέγκα του Βορρά (ιταλικά: Lega Nord) είναι λαϊκιστικό πολιτικό κόμμα στην Ιταλία, με φεντεραλιστικές και τοπικο-εθνικιστικές πολιτικές όσον αφορά τις βόρειες περιφέρειες της χώρας. Ως κόμμα ιδρύθηκε στις 8 Ιανουαρίου 1991, ενώ προϋπήρχε ως συμμαχία από το 1989. Ηγέτης του κόμματος είναι ο Ματέο Σαλβίνι.

Το πλήρες όνομα του είναι Βόρεια Λέγκα για την ανεξαρτησία της Παδανίας. Συντομεύτηκε σε Λέγκα για τις γενικές εκλογές του 2018 (χωρίς όμως να ενημερωθεί το καταστατικό του κόμματος με την αλλαγή).

Η Λέγκα ιδρύθηκε το 1991 ως ομοσπονδία έξι περιφερειακών κομμάτων της βόρειας και βορειοκεντρικής Ιταλίας, τα: Λέγκα Βενέτα, Λέγκα Λομβαρδίας, Αυτονομιστές του Πεδεμόντιου, Ενωμένη Λιγυρία, Λέγκα της Εμίλια-Ρομάνια και Τοσκανική Συμμαχία. Ιδρυτής του κόμματος ήταν ο Ουμπέρτο Μπόσι, ο οποίος ήταν Πρόεδρός του από το 1991 έως το 2012. Μετά από μια εσωτερική κρίση και αγώνα, στη Λήγκα ηγήθηκε για λίγο καιρό ο Ρομπέρτο Μαρόνι, ο οποίος εξελέγη πρόεδρος της Λομβαρδίας το 2013. Στα τέλη του 2013 διεξήχθησαν εκλογές για την ηγεσία του κόμματος στις οποίες ο Ματέο Σαλβίνι κέρδισε τον Μπόσι και έγινε ο νέος Πρόεδρος του κόμματος.

Η Βόρεια Λέγκα υποστηρίζει τη μετατροπή της Ιταλίας σε ομοσπονδιακό κράτος, τον φορολογικό φεντεραλισμό, τον ρεζιοναλισμό και την μεγαλύτερη περιφερειακή αυτονομία, ειδικά για τις βόρειες περιφέρειες. Κατά καιρούς, το κόμμα υποστήριξε την απόσχιση της Βόρειας Ιταλίας, που αναφέρεται ως «Παδανία» από το όνομα του ποταμού Πάδου που την διαρρέει, και κατά συνέπεια τον Παδανιακό εθνικισμό. Το κόμμα είναι αντίθετο με την παράνομη μετανάστευση, ιδίως την εμπλεκόμενη με μη Ευρωπαίους και μουσουλμάνους. Υπό την ηγεσία του Σαλβίνι, το κόμμα αναπροσανατολίστηκε με επίκεντρο το τελευταίο θέμα. Παράλληλα, ασχολήθηκε με τον ευρωσκεπτικισμό και άλλα λαϊκίστικα θέματα. Σε Ευρωπαϊκό επίπεδο η Βόρεια Λέγκα έχει προσχωρήσει στο Κόμμα Ταυτότητας και Δημοκρατίας. Επιπλέον, ο Σαλβίνι ίδρυσε ένα αδελφικό κόμμα στη νότια Ιταλία με το όνομα «Noi con Salvini» που σημαίνει «Εμείς με τον Σαλβίνι».[22][23][24][25][26] Πολλές από τις αλλαγές έχουν επικριθεί αρκετά από τον Μπόσι, ο οποίος όμως βρίσκεται σε μειονεκτική θέση.[27][28] Ωστόσο, με τον Σαλβίνι, η Βόρεια Λέγκα έφτασε στο απώγειο της δημοτικότητάς της, τόσο στο Βορρά όσο και στην υπόλοιπη Ιταλία. Στις βόρειες περιοχές το κόμμα διατηρεί μια ισχυρή αυτονομιστική προοπτική,[29] ιδιαίτερα στο Βένετο όπου ο Βενετσιάνικος εθνικισμός είναι ισχυρότερος από ποτέ. [30] [31] [32]

Στις γενικές εκλογές του 2018, η Λέγκα ήταν το τρίτο κόμμα πίσω από το Κίνημα Πέντε Αστέρων (M5S) και το Δημοκρατικό Κόμμα (PD), ενώ στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2019 κέρδισε την πρώτη θέση. Στις τελευταίες περιφερειακές εκλογές, κέρδισε στις περιφέρειες: Βένετο, Λομβαρδία, Φριούλι-Βενέτσια Τζούλια, Τρεντο, Πεδεμόντιο, Αμπρούτσο και Ούμπρια. Ήρθε δεύτερο στις περιφέρειες: Κοιλάδα της Αόστα, Εμίλια-Ρομάνια, Τοσκάνη. Σαρδηνία και Μπαζιλικάτα, και τρίτο στις Λιγυρία, Μάρκε και Νότιο Τιρόλο.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πρόδρομοι και ίδρυση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις Ιταλικές γενικές εκλογές του 1983, η «Λέγκα Βενέτα» (με έδρα το Βένετο) κέρδισε μία έδρα στη Βουλή και μία στη Γερουσία Στις γενικές εκλογές του 1987 ένα άλλο περιφερειακό κόμμα, η «Λομβαρδική Λέγκα» (με έδρα τη Λομβαρδία), κέρδισε μία θέση στη Γερουσία για τον αρχηγό της, τον Ουμπέρτο Μπόσι. Τα δύο κόμματα, μαζί με άλλα περιφερειακά κόμματα, συμμετείχαν στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του 1989 ως η «Βόρεια Συμμαχία», συγκεντρώνοντας το 1,8% των ψήφων.

Ο Ουμπέρτο Μπόσι στην πρώτη συγκέντρωση στην Ποντίδα το 1990

Η Βόρεια Λέγκα, που ανακοινώθηκε για πρώτη φορά τον Δεκέμβριο του 1989 ως εξέλιξη της Βόρειας Συμμαχίας, μετατράπηκε επίσημα σε κόμμα το Φεβρουάριο του 1991 με τη συγχώνευση διαφόρων περιφερειακών κομμάτων, μεταξύ των οποίων η Λομβαρδική Λέγκα και η Λέγκα Βενέτα. Αυτά συνεχίζουν να υφίστανται ως συστατικά κόμματα του μεγάλου ομοσπονδιακού.[33][34][35]

Η πολιτική ιδεολογία της Λέγκα βασίστηκε στην απέχθεια για τον ρωμαϊκό συγκεντρωτισμό (που συνοψίζεται στο γνωστό σύνθημα «Roma ladrona», που χοντρικά σημαίνει «Ρώμη μεγάλη κλέφτρα») και το φορολογικό σύστημα της ιταλικής κυβέρνησης, που επεβάρυνε τους Βόρειους Ιταλούς.[36] Βασίστηκε, επίσης, σε πολιτιστικές επιρροές από τις Βόρειες γειτονικές χώρες και στην απέχθεια για την παράνομη μετανάστευση. Οι εκλογικές επιτυχίες του κόμματος άρχισαν σε μια περίοδο που οι προσδοκίες του κοινού για τα εδραιωμένα κόμματα διαψεύστηκαν στο μέγιστο. Από το 1992, οι έρευνες για διαφθορά που έγιναν στον Ιταλικό πολιτικό χώρο, και αναφέρονται ως «πόλη της μίζας», οδήγησαν σε έκθεση πολλών πολιτικών και στην εξαφάνιση πολλών κομμάτων.[34][35][37] Ωστόσο, αντίθετα με ότι πρόβλεψαν οι αναλυτές στις αρχές της δεκαετίας του 1990, η Βόρεια Λέγκα έγινε μία σταθερή πολιτική δύναμη.

Στις γενικές εκλογές του 1992 η Βόρεια Λέγκα κατάφερε να συγκεντρώσει το 8,65% των ψήφων, κέρδισε 55 έδρες στη Βουλή και 25 στη Γερουσία[38] και έγινε το τέταρτο μεγαλύτερο κόμμα της χώρας και του Κοινοβουλίου. Το 1993, ο αριστερός πολιτικός της Λέγκα Μάρκο Φορμεντίνι εκλέχτηκε δήμαρχος του Μιλάνου, η Βόρεια Λέγκα κέρδισε το 49,3% στις εκλογές της επαρχίας Βαρέζε[39] και μέχρι το τέλος του έτους - προτού ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι ξεκινήσει το δικό του πολιτικό κόμμα - οι ερωτηθέντες των δημοσκοπήσεων για τις εκλογές έδιναν ένα ποσοστό 16-18% στη Βόρεια Λέγκα (το ήμισυ της υποστήριξης αυτής αργότερα πέρασε στον Μπερλουσκόνι).[40]

Πρώτη συμμαχία με τον Μπερλουσκόνι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η κατανομή ψήφων για τη Βόρεια Λέγκα στις εκλογές του 1994

Στις αρχές του 1994, μερικές ημέρες πριν από την ανακοίνωση της συμφωνίας Μπόσι-Μπερλουσκόνι που οδήγησε στην ίδρυση της πολιτικής συμμαχίας «Πόλος των Ελευθεριών», ο Ρομπέρτο Μαρόνι, η δεύτερη επιλογή του Μπόσι, υπέγραψε συμφωνία με τον κεντρώο Μάριο Σένι για τη «Συμμαχία για την Ιταλία», που όμως τελικά ακυρώθηκε.[41][42] Στις γενικές εκλογές του 1994 η Βόρεια Λέγκα συμμετείχε μαζί με το κόμμα Φόρτσα Ιτάλια του Μπερλουσκόνι ως μέρος της συμμαχίας «Πόλος της Ελευθερίας». Η Λέγκα κέρδισε το 8,4% των ψήφων, αλλά ευνοήθηκε από το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα στις Βόρειες μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες, και η κοινοβουλευτική της εκπροσώπηση σχεδόν διπλασιάστηκε σε 117 βουλευτές και 60 γερουσιαστές.[43] Η Ιρένε Πιβέττι της Λέγκα έγινε Πρόεδρος της Βουλής. Μετά τις εκλογές, τα κόμματα Βόρεια Λέγκα, Φόρτσα Ιτάλια, Εθνική Συμμαχία και Χριστιανοδημοκρατικό Κέντρο συμμετείχαν στην κυβέρνηση συνεργασίας του Μπερλουσκόνι. Στην Α' κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι, που ήταν η 51η Κυβέρνηση της Ιταλίας, η Λέγκα ανέλαβε τα 5 Υπουργεία. Ωστόσο, στα τέλη του 1994 η κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι διαλύθηκε.

Τον Ιανουάριο του 1995, ο Λαμπέρτο Ντίνι διορίστηκε Πρωθυπουργός και σχημάτισε την 52η Κυβέρνηση της Ιταλίας, στην οποία δεν συμμετείχε κανένα κόμμα και αποτελούταν αποκλειστικά από ανεξάρτητους πολιτικούς. Η Βόρεια Λέγκα και άλλα κόμματα στήριξαν την κυβέρνηση του Ντίνι με ψήφο εμπιστοσύνης. Ακολούθησαν όμως πολλές διασπάσεις στο κόμμα, όπως το «Φεντεραλιστικό Κόμμα» του Τζιανφράνκο Μίγκλιο, οι «Φεντεραλιστές και Φιλελεύθεροι Δημοκράτες» των Φράνκο Ροτσέτα, Λούσιο Μαλάν και Φούριο Γκουμπέτι[44][45] και η «Φεντεραλιστική Ιταλική Λέγκα» των Λουίτζι Νέγκρι και Σέρτζιο Καπέλι.[46] Μέχρι το 1996, 40 βουλευτές και 17 γερουσιαστές είχαν εγκαταλείψει τη Λέγκα.[47][48] Την περίοδο 1995 -1998, η Βόρεια Λέγκα συμμετείχε σε κεντροαριστερές τοπικές κυβερνήσεις συνεργασίας, ιδίως από την επαρχία Πάδοβα ως την πόλη Ούντινε.

Παδανικός σεπαρατισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βόρεια Λέγκα συμμετείχε στις γενικές εκλογές του 1996, συγκέντρωσε το 10,7% των ψήφων, κέρδισε τις 59 έδρες στη Βουλή και τις 27 στη Γερουσία.[49] Η Βόρεια Λέγκα ανακοίνωσε ότι επιδίωκε την απόσχιση της βόρειας Ιταλίας (που ονομάζεται και Παδανία, από τον ποταμό Πάδο που την διασχίζει) από την υπόλοιπη Ιταλία. Την 13η Σεπτεμβρίου 1996 ο Μπόσι γέμισε ένα μπουκάλι με νερό από τις πηγές του Πάδου, και δύο μέρες αργότερα το έχυσε στη θάλασσα της Βενετίας, ως μια συμβολική πράξη για τη γέννηση του νέου έθνους. Το κόμμα έδωσε στην Παδανία μια ευρύτερη έννοια που σταδιακά κέρδισε αξία, τουλάχιστον μεταξύ των οπαδών του. Το κόμμα οργάνωσε ακόμα και δημοψήφισμα για την ανεξαρτησία και εκλογές για το Παδανικό Κοινοβούλιο.[50][51]

Την περίοδο 1996-1998 η Λέγκα ήταν το μεγαλύτερο κόμμα σε πολλές επαρχίες της βόρειας Ιταλίας και κατάφερε να επικρατήσει στις μονοεδρικές εκλογικές περιφέρειες και στις επαρχιακές εκλογές, έναντι των κεντροδεξιών και των κεντροαριστερών συνασπισμών. Το κόμμα επέκτεινε την εμβέλειά του μέσω των Παδανικών συλλόγων και των μέσων μαζικής ενημέρωσης, με συμπεριλαμβανόμενα την ημερήσια επίσημη εφημερίδα του κόμματος La Padania, την εβδομαδιαία Il Sole delle Alpi («Ο Ήλιος των Άλπεων»), το περιοδικό Lega Nord Flash, το τηλεοπτικό κανάλι TelePadania, τον ραδιοφωνικό σταθμό Radio Padania Libera και τον εκδοτικό οίκο Μπρούνο Σαλβαντορί.

Ωστόσο, μετά τις εκλογές του 1996, αναδύθηκαν οι διαφορές μεταξύ αυτών που υποστήριξαν μια νέα συμμαχία με τον Μπερλουσκόνι και εκείνων που προσχώρησαν στο κόμμα «Ελιά» του Ρομάνο Πρόντι. Συνολικά, 15 βουλευτές και 9 γερουσιαστές εγκατέλειψαν τη Λέγκα για να ενταχθούν στα κεντροδεξιά ή στα κεντροαριστερά κόμματα.[52] Η Πιβέτι έφυγε λίγους μήνες μετά τις εκλογές.[53] Ο Κομεντσίνι έφυγε το 1998 για να ξεκινήσει τη Δημοκρατική Λέγκα του Βένετο [54] με μεσοπρόθεσμο στόχο του να συμμαχήσει με τη Φόρτσα Ιτάλια στο Βένετο.[55] Το 1999 οι Γνούτι και Κομίνο εκδιώχθηκαν από τη Λέγκα επειδή είχαν σχηματίσει τοπικές συμμαχίες με την κεντροδεξιά.[56][57] Tο 1999 ο Φορμεντίνι έφυγε και μπήκε στους Δημοκράτες του Πρόντι.[58][59]

Οίκος των Ελευθεριών[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ουμπέρτο Μπόσι το 2005

Στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο του 1999, η Βόρεια Λέγκα συγκέντρωσε το 4,48% των ψήφων και πήρε τις 4 από τις 87 έδρες. Πρώτο κόμμα ήρθε το Φόρτσα Ιτάλια που κέρδισε 22 έδρες και δεύτερο οι Δημοκράτες της Αριστεράς με 15 έδρες.[60] Κατόπιν αυτής της ήττας, τα μεγαλύτερα μέλη του κόμματος θεώρησαν ότι θα ήταν καλύτερα να προσχωρήσουν σε μία από τις δύο μεγάλες συμμαχίες. Ο Μαρόνι, ο οποίος πάντα ήταν αριστερός στην καρδιά, προτίμησε μία συμμαχία με την κεντροαριστερά, οπότε ο Μπόσι τον παρότρυνε να διαπραγματευτεί μία συμφωνία με τον τότε Πρωθυπουργό Μάσιμο Ντ'Αλέμα, ο οποίος είχε περιγράψει τη Λέγκα ως «ένα πλευρό της αριστεράς».[61][62] Αντί αυτού, ο Μπόσι προσέγγισε τον Μπερλουσκόνι, και τελικά η Βόρεια Λέγκα πήρε μέρος στις εκλογές ως μέρος της κεντροδεξιάς συμμαχίας «Οίκος της Ελευθερίας»,[63] που κέρδισε στις εκλογές αναγκάζοντας τον Ντ'Αλέμα να παραιτηθεί από τη θέση του Πρωθυπουργού, και αφήνοντας τον Μπερλουσκόνι με προβάδισμα για τις επικείμενες γενικές εκλογές του 2001.[64][65]

Ο Ήλιος της Παδανίας το 2006 στο Μιλάνο
Το 2005 η μεγαλύτερη σημαία της Παδανίας μπήκε στα ρεκόρ Γκίνες. Είχε διαστάσεις 170 μ.x170 μ.[66]

Στις Ιταλικές γενικές εκλογές του 2001, η Βόρεια Λέγκα συμμετείχε και πάλι ως μέρος της κεντροδεξιάς συμμαχίας «Οίκος της Ελευθερίας» του Μπερλουσκόνι. Συγκέντρωσε το 3,94% των ψήφων, πήρε τις 30 έδρες στη Βουλή και τις 17 στη Γερουσία.[67] H Βόρεια Λέγκα ανέλαβε 3 Υπουργεία: ο Ρομπέρτο Καστέλι έγινε Υπουργός Δικαιοσύνης (2001-2006), ο Ρομπέρτο Μαρόνι έγινε Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικών υποθέσεων (2001-2006), και ο Ουμπέρτο Μπόσι έγινε Υπουργός Συνταγματικών Μεταρρυθμίσεων και Αποκέντρωσης (τον Ιούνιο του 2004 αντικαταστάθηκε από τον Ρομπέρτο Καλντερόλι).

Στις Ιταλικές γενικές εκλογές του Απριλίου 2006 η Βόρεια Λέγκα σχημάτισε μία συμμαχία με το Κίνημα για την Αυτονομία (MpA) και το Σαρδηνιακό Κόμμα Δράσης (PSd'Az) και συμμετείχε ως μέρος του κεντροδεξιού συνασπισμού «Οίκος της Ελευθερίας», που έχασε από την κεντροαριστερή συμμαχία «Η Ένωση» του Ρομάνο Πρόντι. Συγκέντρωσε το 4,58% των ψήφων και κέρδισε τις 26 έδρες στη Βουλή και τις 14 έδρες στη Γερουσία.[68][69] Την 25η Ιουνίου 2006 πραγματοποιήθηκε ένα δημοψήφισμα σε όλην την επικράτεια, στο οποίο οι ψηφοφόροι ρωτήθηκαν αν εγκρίνουν τις μεταρρυθμίσεις 57 άρθρων του Συντάγματος που είχαν προταθεί από την πρώην κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι. Η προσέλευση στην ψηφοφορία ήταν 52,3% και η πλειοψηφία ψήφισε Όχι (61,3%).[70][71]

Τέταρτη κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η τέταρτη κυβέρνηση του Μπερλουσκόνι

Την 24η Ιανουαρίου του 2008 ο Πρωθυπουργός Ρομάνο Πρόντι έχασε την ψήφο εμπιστοσύνης της Γερουσίας και η κυβέρνησή του κατάρρευσε.[72] Ο Πρόεδρο Τζόρτζιο Ναπολιτάνο συγκάλεσε πρόωρες εκλογές για την 13η-14η Απριλίου. Η Βόρεια Λέγκα συμμετείχε ως μέρος της κεντροδεξιάς συμμαχίας, που κέρδισε, μαζί με το Λαός της Ελευθερίας του Μπερλουσκόνι. Συγκέντρωσε το 8,3% των ψήφων και κέρδισε τις 60 έδρες στη Βουλή και τις 25 στη Γερουσία. Τον Μάιο του 2008 ο Πρωθυπουργός Σίλβιο Μπερλουσκόνι σχημάτισε την 4η κυβέρνησή του, που ήταν η 60η κυβέρνηση της Ιταλίας. Η Βόρεια Λέγκα ανέλαβε 4 θέσεις Υπουργών: ο Ρομπέρτο Μαρόνι το Εσωτερικών, ο Λούκα Ζάια το Γεωργίας, ο Ουμπέρτο Μπόσι το Ομοσπονδιακών Μεταρρυθμίσεων και ο Ρομπέρτο Καλντερόλι το Υπουργείο Απλούστευσης διαδικασιών. Και 5 θέσεις Υφυπουργών: ο Ρομπέρτο Καστέλι των Υποδομών, ο Μισελίνο Νταβίκο των Εσωτερικών, ο Ντανιέλ Μολγκόρα το Οικονομίας και Οικονομικών, η Φρανσέσκα Μαρτίνι το Υγείας και ο Μαουρίτσιο Μπαλότσι το Απλούστευσης διαδικασιών. [73]

Από προεκλογικό αγώνα στην Ποντίδα Λομβαρδίας το 2011

Στις περιφερικές εκλογές του 2010, η Βόρεια Λέγκα συγκέντρωσε το 12,2% των ψήφων και πήρε τις 58 από τις 624 έδρες στα περιφερειακά συμβούλια. Κέρδισε 2 περιφερειακά Προεδρεία: ο Λούκα Ζάια έγινε Πρόεδρος του Βένετο συγκεντρώνοντας το 35,16% των ψήφων[74] και ο Ρομπέρτο Κότα στο Πεδεμόντιο.[75][76][77] Τον Νοέμβριο του 2011, ο Μπερλουσκόνι παραιτήθηκε και αντικαταστάθηκε από τον Μάριο Μόντι.[78][79][80] Την 17-18 Νοεμβρίου η Βόρεια Λέγκα ήταν το μοναδικό κόμμα που δεν έδωσε ψήφο εμπιστοσύνης στην τεχνοκρατική κυβέρνηση του Μόντι.[81]

Ο Μαρόνι στο ομοσπονδιακό συνέδριο της Λέγκα το 2012

Ο Ρομπέρτο Μαρόνι στην ηγεσία του κόμματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιούλιο του 2012 ο Ρομπέρτο Μαρόνι εξελέγη αρχηγός του κόμματος.[82] Στις γενικές εκλογές του 2013 η Βόρεια Λέγκα συμμετείχε ως μέρος της κεντροδεξιάς συμμαχίας, συγκέντρωσε το 4,1% των ψήφων και κέρδισε 18 έδρες στη Βουλή και 18 στη Γερουσία. Πρώτο ήρθε το Δημοκρατικό Κόμμα και μεγάλη άνοδο σημείωσε το Κίνημα Πέντε Αστέρων. Στις Ιταλικές περιφερειακές εκλογές τον Φεβρουάριο του 2013 ο Μαρόνι εξελέγη Πρόεδρος της Λομβαρδίας.[83] Τον Σεπτέμβριο του 2013 ο Μάρονι ανακοίνωσε ότι θα παραιτηθεί από την ηγεσία του κόμματος.[84][85][86]

Ο Σαλβίνι στο συνέδριο της Λέγκα στο Τορίνο, 2013

Ο Ματέο Σαλβίνι στην ηγεσία του κόμματος[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις ενδοκομματικές εκλογές του Δεκεμβρίου ο υποψήφιος αρχηγός Ματέο Σαλβίνι κέρδισε τον Ουμπέρτο Μπόσι συγκεντρώνοντας το 82% των ψήφων.[87][88] Το ομοσπονδιακό συνέδριο του κόμματος, που συγκλήθηκε στην Πάδοβα τον Ιούλιο του 2014, ενέκρινε την πολιτική γραμμή του Σαλβίνι και τη δημιουργία ενός αδελφικού κόμματος στην νότια Ιταλία και τα νησιά.[89][90] Τον Δεκέμβριο ιδρύθηκε το κόμμα «Εμείς με τον Σαλβίνι» (NcS), ως αδελφικό της Λέγκα και με πρόεδρο τον Σαλβίνι.[91]

Στις Ιταλικές περιφερειακές εκλογές του 2015 η Λέγκα συμμετείχε ως μέρος της κεντροδεξιάς συμμαχίας, μαζί με την Φόρτσα Ιτάλια και άλλα κόμματα, και ο υποψήφιός της, ο Λούκα Ζάια, έγινε Πρόεδρος του Βένετο συγκεντρώνοντας το 50,1% των ψήφων.[92] Στις τοπικές εκλογές του 2016 η Λέγκα συμμετείχε ως μέρος της κεντροδεξιάς συμμαχίας μαζί με την Φόρτσα Ιτάλια, τα Αδέλφια της Ιταλίας και άλλα κόμματα.[93][94][95] [96] Τον Μάιο του 2017 ο Σαλβίνι επανεξελέγη αρχηγός του κόμματος, συγκεντρώνοντας το 82,7% των ψήφων.[97] [98][99] [100][101] Ο Σαλβίνι διατήρησε την πολιτική του γραμμή στην κεντροδεξιά και παρουσίασε την ιδέα του να μετονομάσουν το κόμμα σε «Λέγκα» χωρίς αναφορά στον «Βορρά».[102] Την 22η Οκτωβρίου πραγματοποιήθηκαν τα δημοψηφίσματα για την αυτονομία του Βένετο και της Λομβαρδίας, στα οποία το κοινό κλήθηκε να απαντήσει στην ερώτηση: «Θέλετε να αποδοθούν περισσότερες μορφές και συγγραφές ειδικών όρων στην αυτονομία της Περιφέρειας του Βένετο;». Η πλειοψηφία ψήφισε «Ναι», που ευνοεί την ρεζιοναλιστική πολιτική της Λέγκα.[103] [104] [105][106] [107][108] [109]

Κυβέρνηση του Κόντε[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σαλβίνι σε ομιλία της 24ης Φεβρουαρίου του 2018

Στις γενικές εκλογές της 4ης Μαρτίου 2018 η Λέγκα ηγήθηκε στην κεντροδεξιά συμμαχία, που περιλάμβανε τα κόμματα: Φόρτσα Ιτάλια, Αδέλφια της Ιταλίας και Εμείς με την Ιταλία-Ένωση του Κέντρου. Στο εκλογικό σχήμα της Λέγκα περιλήφθηκαν αρκετοί ανεξάρτητοι πολιτικοί, όπως οι Τζιούλια Μποντζιόρνο [110] και Αλμπέρτο Μπανιάι, [111] και πολλά μικρά κόμματα: το Σαρδηνιακό Κόμμα Δράσης, [112] το Ιταλικό Φιλελεύθερο Κόμμα,[113] το Εθνικό Κίνημα για την Κυριαρχία και το Εμείς με τον Σαλβίνι. Το σύνθημα των εκλογών ήταν «Λέγκα – Ο Σαλβίνι για Πρωθυπουργός» και «Οι Ιταλοί πρώτα».[114] Η Λέγκα συγκέντρωσε το 17,35% των ψήφων, και κέρδισε 125 έδρες στη Βουλή και 58 έδρες στη Γερουσία.

Η 1η κυβέρνηση του Κόντε ορκίστηκε στο Παλάτσο ντελ Κουιρινάλε
Η Λέγκα ήρθε πρώτη στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το 2019

Όταν ολοκληρώθηκαν οι εκλογές κανένα κόμμα ή συνασπισμός δεν είχε την απόλυτη πλειοψηφία στο Κοινοβούλιο. Η Κεντροδεξιά συμμαχία της Λέγκα είχε την πλειοψηφία των εδρών, το κόμμα Κίνημα Πέντε Αστέρων είχε συγκεντρώσει τον μεγαλύτερο αριθμό των ψήφων και η κεντροαριστερή συμμαχία του Ματέο Ρέντσι ήρθε τρίτη.[115][116][117] Κατόπιν τριών μηνών διαπραγματεύσεων, την 1η Ιουνίου σχηματίστηκε μία «κυβέρνηση αλλαγής» στην οποία συμμετείχαν η Λέγκα και το Κίνημα Πέντε Αστέρων. Πρωθυπουργός διορίστηκε ο ανεξάρτητος πολιτικός Τζουζέπε Κόντε, ο οποίος σχημάτισε την 1η κυβέρνηση του Κόντε που ήταν η 65η κυβέρνηση της Ιταλίας. Οι αρχηγοί των δύο κομμάτων, ο Ματέο Σαλβίνι και ο Λουίτζι ντι Μάιο έγιναν Αναπληρωτές Πρωθυπουργοί. Στο Υπουργικό Συμβούλιο οι 8 Υπουργοί ήταν του Κινήματος 5 Αστέρων, οι 5 ήταν της Λέγκα και οι 6 ήταν ανεξάρτητοι πολιτικοί. Ο Σαλβίνι ανέλαβε το Υπουργείο Εσωτερικών. Επίσης, 3 αναπληρωτές Υπουργοί και 15 υφυπουργοί ήταν της Λέγκα.[118]

Στις εκλογές για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον Μάιο του 2019 η Λέγκα ήρθε πρώτη, συγκεντρώνοντας το 34,3% των ψήφων[119] και κέρδισε τις 29 από τις 76 έδρες στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.[120][121][122][123] Το σύνθημα του κόμματος ήταν «Η Ιταλία Πρώτα» [124] [125] [126] και εντάχθηκε στην κοινοβουλευτική ομάδα Ταυτότητας και Δημοκρατίας. [127] [128] [129] [130] [131] [132] [133] [134] [135] Την 8η Αυγούστου 2019 ο Σαλβίνι απέσυρε την υποστήριξή του από την κυβέρνηση του Κόντε και ζήτησε πρόωρες εκλογές.[136] Την 20η Αυγούστου ο Κόντε υπέβαλλε την παραίτησή του στον Πρόεδρο Σέρτζιο Ματαρέλα, κατηγορώντας τον Σαλβίνι ότι είναι καιροσκόπος.[137] Τελικά, κατόπιν συνομιλιών και διαπραγματεύσεων, την 5η Σεπτεμβρίου ο Τζουζέπε Κόντε σχημάτισε την 2η κυβέρνησή του, που ήταν η 66η κυβέρνηση της Ιταλίας και στην οποία δεν συμμετείχε η Λέγκα.

Στις περιφερειακές εκλογές της Ούμπρια του 2019 η Λέγκα συμμετείχε ως μέρος της κεντροδεξιάς συμμαχίας, που κέρδισε συγκεντρώνοντας το 57,55% των ψήφων και τις 13 από τις 21 έδρες του Συμβουλίου. Η Ντονατέλα Τεσέι έγινε Πρόεδρος της Ούμπρια.[138][139][140] Στις περιφερειακές εκλογές της Εμίλια-Ρομάνια την 26η Ιανουαρίου 2020, η Λέγκα συμμετείχε ως μέρος της κεντροδεξιάς συμμαχίας, με υποψήφια την Λουτσία Μποργονζόνι, και συγκέντρωσε το 43,7% των ψήφων χάνοντας την προεδρία από την κεντροαριστερή συμμαχία. [141]

Ιδεολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άγαλμα του Αλμπέρτο ντα Τζιουσάνο, του μεσαιωνικού ιππότη που ενέπνευσε τον Ουμπέρτο Μπόσι

Η ιδεολογία του κόμματος είναι ένας συνδυασμός πολιτικού φεντεραλισμού, φορολογικού φεντεραλισμού, ρεζιοναλισμού και διατήρησης των Βορειοϊταλικών παραδόσεων. Ιστορικά, ο στόχος του κόμματος ήταν να μετατρέψει την Ιταλία σε ομοσπονδιακό κράτος, επιτρέποντας στην Παδανία ένα πιο ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς. Αντίθετα με τα άλλα Ευρωπαϊκά ρεζιοναλιστικά κόμματα: Λαϊκό Κόμμα Νότιου Τιρόλο, [142] Βασκικό Εθνικιστικό Κόμμα, Ρεπουμπλικανική Αριστερά της Καταλονίας, Σκωτικό Εθνικό Κόμμα, Φλαμανδικό Συμφέρον, κ.α. που διεκδικούν ειδικά δικαιώματα για τις περιοχές τους, η Λέγκα ενδιαφέρθηκε για ομοσπονδισμό. [143] [144] [145]

Στο αρχικό πρόγραμμα του κόμματος αναγνωρίστηκε ως ιδεολογία ο «φεντεραλιστικός ελευθερισμός».[146] Στην πράξη, οι τόνοι και οι πολιτικές του κόμματος συχνά έχουν μεταβληθεί, και ο αρχικός του ελευθερισμός και κοινωνικός φιλελευθερισμός κινήθηκε προς μια πιο κοινωνικά συντηρητική προσέγγιση, αντιπαραθέτοντας στον αντικληρικαλισμό μια στάση υπέρ της Καθολικής Εκκλησίας, και στον φιλοευρωπαϊσμό έναν σχετικό ευρωσκεπτικισμό,[147] [148] και τελικά εγκαταλείποντας μεγάλο μέρος του αρχικού πασιφισμού και του ανένδοτου περιβαλλοντισμού.[149] Τώρα η Βόρεια Λέγκα συχνά θεωρείται ως δεξιό λαϊκιστικό κόμμα.[150] Οι αρχηγοί του κόμματος γενικά απορρίπτουν τον χαρακτηρισμό του «δεξιού», ίσως όμως όχι του «λαϊκισμού».[151][152][153][154] Το 2008, ο Ουμπέρτο Μπόσι σε μια συνέντευξη διευκρίνισε ότι η Βόρεια Λέγκα είναι «φιλελεύθερη, καθώς και σοσιαλιστική» και ότι η δεξιά ιδεολογία που προτιμά είναι αντικρατισμός με μια «φιλελεύθερη ιδέα για ένα κράτος που δεν βασίζεται στους πολίτες». Στην ερώτηση για τον αγαπημένο του πολιτικό του 20ου αιώνα, απάντησε τον Τζάκομο Ματτεόττι και επικαλέστηκε τις αντιφασιστικές και αριστερές ρίζες του.[155]

Ο πολιτικός πολιτισμός της Λέγκας έχει στοιχεία από την περηφάνια της Βόρειας Ιταλίας, τον Παδανικό εθνικισμό, την Κελτική κληρονομιά. Τη δυσαρέσκεια για τις νότιο ιταλικές συνήθειες και τις Ρωμαϊκές αρχές. Τη δυσπιστία απέναντι στη Δημοκρατία της Ιταλίας και τη σημαία της. Και κάποια υποστήριξη στην ελεύθερη αγορά, τον αντικρατισμό, την αντιπαγκοσμιοποίηση, τον σεπαρατισμό και την απόσχιση. Το κόμμα είναι υπερήφανο για τις ιστορικές αναφορές του στην αντιιμπεριαλιστική Λέγκα της Λομβαρδίας και στον Αλμπέρτο ντα Τζιουσάνο (η φιγούρα που απεικονίζεται στο λογότυπο του κόμματος), τον ήρωα των πολέμων κατά του Φρειδερίκου Α' Βαρβαρόσσα.[156] Αυτές οι ιστορικές αναφορές αποτελούν τη βάση για την αντι-μονοπωλιακή και αντισυγκεντρωτική ιδεολογία του κόμματος.

Η Λέγκα έχει διατηρήσει για πολύ καιρό μία στάση αντίθετη με της νότιας Ιταλίας. Τα μέλη του κόμματος κατά κανόνα αντιτίθεται στη μετανάστευση των νότιων Ιταλών σε πόλεις της Βόρειας Ιταλίας, επειδή τα στερεότυπα για τους νότιους είναι: κακοποιοί, εγκληματίες και επιβλαβείς για τη βόρεια κοινωνία. Επίσης, συχνά αποδίδουν την οικονομική στασιμότητα της Ιταλίας, και την ανομοιογένεια του οικονομικού διαχωρισμού Βορρά-Νότου, στα υποτιθέμενα αρνητικά χαρακτηριστικά των νότιων Ιταλών, όπως: έλλειψη εκπαίδευσης, τεμπελιά, εγκληματικότητα.[157][158][159] Ορισμένα μέλη του κόμματος λέγεται ότι έχουν χρησιμοποιήσει δημοσίως ενοχλητικούς, προσβλητικούς και υποτιμητικούς επιθετικούς προσδιορισμούς αναφερόμενοι στους νότιους Ιταλούς (π.χ. terrone). [160] [161]

Στην κεντρική και τη νότια Ιταλία υπάρχουν κόμματα ομόλογα της Λέγκα. Οι συνομιλίες για συνεργασίες με τα περιφερειακά κόμματα, όπως: το Λαϊκό Κόμμα Νότιου Τιρόλου, η Βαλντοτανιανή Ένωση, το Αυτονομιστικό Κόμμα του Τρεντίνο Τιρόλο, το Κίνημα για τις Αυτονομίες και το Σαρδηνιακό Κόμμα Δράσης συνεχίζονται. Στη Λέγκα υπάρχουν και μέλη από τη νότια Ιταλία, όπως η Άντζελα Μαραβεντάνο, η πρώην αντιδήμαρχος της Λαμπεντούζα. Από το 1996 η Λέγκα δεν είναι πλέον μέλος του ρεζιοναλιστικού ευρωκόμματος Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία. [162]

Πολυσυλλεκτικό κόμμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Βόρεια Λέγκα στοχεύει στην ένωση όλων των Βόρειων Ιταλών που υποστηρίζουν την αυτονομία και τον φεντεραλισμό στη γη τους. Γι' αυτό, ειδικά στο ξεκίνημά της, είχε την τάση να είναι ένα πολυσυλλεκτικό κόμμα με πολλές ιδεολογίες,[163][164] και όπως δήλωσε ο Μπόσι το 1982 στους πρώτους οπαδούς του: «Δεν έχει σημασία η ηλικία σου, το επάγγελμά σου και η πολιτική σου κλίση: σημασία έχει ότι εσύ κι εμείς είμαστε όλοι Λομβαρδοί. [...] Και ως Λομβαρδοί έχουμε έναν θεμελιώδη κοινό στόχο, έναντι του οποίου η διαίρεση μας σε κόμματα πρέπει να υπολείπεται».[165]

Από την αρχή της ιστορίας της, το εκλογικό της σώμα ήταν πολύ ευρύ στην κλίμακα αριστεράς-δεξιάς. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι στις γενικές εκλογές του 1992 το 25,4% των υποστηρικτών του κόμματος ήταν πρώην Χριστιανοδημοκράτες, το 18,5% Κομμουνιστές, το 12,5% Σοσιαλιστές και το 6,6% πρώην ψηφοφόροι του μεταφασιστικού Ιταλικού Κοινωνικού Κινήματος.[166] Σύμφωνα με μία δημοσκόπηση του 1996, από τους ψηφοφόρους της Λέγκα το 28,7% χαρακτηρίστηκαν ως κεντρώοι, το 26,3% ως δεξιοί και το 22,1% αριστεροί.[167]

Η θέση του κόμματος στο αριστερό-δεξί φάσμα προσδιορίζεται με δυσκολία, επειδή σε πολλά θέματα οι θέσεις του διαφέρουν και μπορεί να είναι συντηρητικές, κεντρώες ή αριστερές. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το κόμμα υποστηρίζει εξίσου τις φιλελεύθερες ιδέες, όπως η αποκανονιστικοποίηση, όσο και θέσεις της σοσιαλδημοκρατίας, όπως η προστασία των μισθών και των συντάξεων. Αυτό οφείλεται στο ότι η Βόρεια Λέγκα, ως «λαϊκό κόμμα» που εκπροσωπεί ολόκληρο το Βορρά, περιλαμβάνει εξίσου φιλελεύθερες συντηρητικές και σοσιαλδημοκρατικές παρατάξεις.[168][169]

Σε γενικές γραμμές, το κόμμα υποστηρίζει την κοινωνική οικονομία της αγοράς και άλλα τυπικά ζητήματα των χριστιανοδημοκρατικών κομμάτων, και έχει περιγραφεί ως «νεο-εργατικό κόμμα» από ορισμένους σχολιαστές[170] καθώς και από ορισμένα μέλη του. [171] [172] Η Λέγκα είναι λαϊκό, δηλαδή αντιμονοπωλιακό, αντιελιτιστικό, δημοφιλές και συμμετοχικό κόμμα (είναι ένα από τα λίγα Ιταλικά πολιτικά κόμματα που δεν δέχονται την συμμετοχή ελευθεροτεκτόνων). Αμφισβήτησε τα «έννομα συμφέροντα» που ο Μπόσι κατονόμασε μια φορά ως «οι Ανιέλλι, ο Πάπας και η Μαφία». Το κόμμα είναι επίσης φιλελεύθερο λαϊκό στην προώθηση της μικρής ιδιοκτησίας, των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, της μικρής κυβέρνησης αντί για την κυβερνητική γραφειοκρατία, τη σπατάλη των δημόσιων πόρων και τη διαφθορά.[173] Αυτοί είναι οι κύριοι λόγοι για τους οποίους το κόμμα είναι ισχυρό στο Βορρά παρά το γεγονός ότι ήταν συγκεχυμένο (ειδικά στην αρχή της ιστορίας του) και δεν παρουσιαζόταν ικανοποιητικά από τα εθνικά ΜΜΕ, την τηλεόραση και τις εφημερίδες.[174] Για πολλούς, η Λέγκα είναι ένα παράδειγμα λαϊκιστικού δεξιού, [175] [176] ριζοσπαστικού δεξιού, [177] [178] [179] ή ακροδεξιού κόμματος,[180] ενώ άλλοι βλέπουν σημαντικές διαφορές από τα υπόλοιπα Ευρωπαϊκά ριζοσπαστικά δεξιά λαϊκιστικά κόμματα,[181] ή απορρίπτουν εντελώς κάθε προσχώρηση στον «δεξιό ριζοσπαστισμό» [182]

Για πολλούς, με τον Ματέο Σαλβίνι το κόμμα έχει μετατοπιστεί προς τα δεξιά. Ο Λούκα Ζάια επιμένει ότι το κόμμα δεν είναι «ούτε δεξί ούτε αριστερό», [183] [184] ενώ ο Ρόμπερτο Μαρόνι δήλωσε: «είμαστε ένα μεγάλο πολιτικό κίνημα που έχει στο πρόγραμμά του θέματα και ανθρώπους από δεξιά και αριστερά». [185]

Πολιτικές πλατφόρμες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κόμμα συνήθως τηρεί μια κοινωνικά συντηρητική στάση για τα κοινωνικά θέματα, όπως: η έκτρωση, η ευθανασία, η χρησιμοποίηση εμβρυϊκών βλαστοκυττάρων σε επιστημονικές έρευνες, η τεχνητή γονιμοποίηση, ο γάμος ομοφύλων (υπάρχει όμως ο σύλλογος Los Padania για την ελευθερία του γενετήσιου προσανατολισμού, που ευνοεί τους γάμους ομοφύλων και συνδέεται με τη Λέγκα)[186][187] και τη χρήση ναρκωτικών ουσιών (εντούτοις κάποτε υποστήριξε τη νομιμοποίηση της μαριχουάνας, μαζί με τους Ιταλούς Ριζοσπάστες του Μάρκο Πανέλα). Όμως, το κόμμα έχει αναδείξει και κοινωνικά φιλελεύθερους πολιτικούς, όπως ο Τζιανκάρλο Παλιαρίνι, η Ροσάνα Μπόλντι, η Τζιοβάνα Μπιάνκι Κλερίκι [188] και ως ένα βαθμό ο Ρομπέρτο Καστέλι.

Φορτηγάκι της Λέγκα για τις περιφερειακές εκλογές της Τοσκάνης, το 2005 στη Φλωρεντία

Η Λέγκα για πολύ καιρό έχει αντιταχθεί στον κρατισμό[189] και υποστηρίζει ένα σύστημα με χαμηλότερη φορολογία, ειδικά για τις οικογένειες και τους μικρούς επιχειρηματίες,[190] ίσως με τη μορφή ενιαίου φόρου 15% για όλους.[191] [192] Κατά καιρούς, το κόμμα αγωνίστηκε για να σταματήσει η ροή του δημόσιου χρήματος προς αντιμετώπιση των κρίσεων στις μεγάλες επιχειρήσεις, όπως οι FIAT[193] και Alitalia.[194] [195] Στις διάφορες πολιτικές περιλαμβάνονται η νομιμοποίηση, η θέσπιση νόμων και η φορολόγηση της ιεροδουλείας σε οίκους ανοχής,[196] Η άμεση εκλογή εισαγγελέων,[197] η περιφερειακή οργάνωση των δικαστηρίων και το Συνταγματικό δικαστήριο.

Στο πολιτικό του πρόγραμμα, το κόμμα υποστηρίζει την προστασία του περιβάλλοντος, την ίδρυση και συντήρηση δημόσιων χώρων πρασίνου και εθνικών πάρκων, την ανακύκλωση, και απαγόρευση (ή έλεγχος) στην κατασκευή υπόστεγων και κλειστών χώρων στην επαρχία, ιδίως στο Βένετο.[198] [199] Η Λέγκα, που έχει έναν ισχυρό γεωργικό κλάδο, υποστηρίζει την προστασία της παραδοσιακής κουζίνας, έχει αντιταχθεί στην κατανάλωση ΓΤΟ, και έχει αγωνιστεί για την αναθεώρηση του συστήματος ποσοστώσεων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.[193]

Όσον αφορά την εξωτερική πολιτική, η Λέγκα δεν έχει επιδείξει ποτέ στάση Αμερικανισμού, ίσως όμως έχει επηρεαστεί από το Αμερικανικό ομοσπονδιακό πολιτικό σύστημα. Οι βουλευτές του κόμματος αντιτάχθηκαν στον πόλεμο του Κόλπου το 1991, αλλά και στην παρέμβαση του ΝΑΤΟ στο Κοσσυφοπέδιο το 1999, που έγινε στο όνομα του πασιφισμού, ενώ ο Μπόσι συναντήθηκε προσωπικά με τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς περί αυτού.[200] [201] Ωστόσο, μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου και την ανάδυση της Ισλαμικής τρομοκρατίας, η Λέγκα έγινε υποστηρικτής της Αμερικανικής πολιτικής για τον Πόλεμο κατά της Τρομοκρατίας[202] [203] [204] [205], εκφράζοντας όμως αρκετές επιφυλάξεις για τον πόλεμο στο Ιράκ και τον απόηχό του.[206][207] [208] Η Λέγκα είναι, επίσης, ένθερμος υποστηρικτής του Ισραήλ.[209] Το 2011 το κόμμα τάχθηκε εντελώς κατά της Ιταλικής συμμετοχής στον Λιβυκό εμφύλιο πόλεμο.[210] [211] [212] Το 2014 τάχθηκε κατά των κυρώσεων στη Ρωσία, έναν σημαντικό οικονομικό εταίρο για τους Λομβαρδούς και τους Βενετούς επιχειρηματίες, καθώς και έναν πιθανό σύμμαχο στην καταπολέμηση της Ισλαμικής τρομοκρατίας και του Ισλαμικού Κράτους του Ιράκ και του Λεβάντες.[213] [214] Τον Μάρτιο του 2017, η Λέγκα υπέγραψε ένα πρωτόκολλο συνεργασίας με την Ενωμένη Ρωσία, το κυβερνών κόμμα στη Ρωσία.[215]

Μέσω της ΜΚΟ Παδανική Ανθρωπιστική Ένωση, η Λέγκα συμμετέχει σε ανθρωπιστικά προγράμματα, με ενδιαφέρον για τους τοπικούς πολιτισμούς, παραδόσεις και ταυτότητες. Ιδρύθηκε το 1999 και προορισμοί για τις εκστρατείες της είναι χώρες φτωχές ή πληγείσες από πόλεμο ή φυσικές καταστροφές. Έχουν συμμετάσχει σε αποστολές στο Νταρφούρ, το Ιράκ, το Αφγανιστάν, την Ακτή Ελεφαντοστού, κ.α. [216][217]

Σύγκριση: Φεντεραλισμός – σεπαρατισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Ήλιος των Άλπεων, η προτεινόμενη σημαία για την Παδανία από την Λέγκα

Η αποστολή της Λέγκα του Βορρά δεν ήταν σαφής στα πρώτα χρόνια, καθώς οι συκοφάντες την παρουσίαζαν ως ένα κόμμα που θέλει την απόσχιση της Παδανίας από την υπόλοιπη Ιταλία, ενώ κατά καιρούς έπρεπε να διεκδικήσει μόνο αυτονομία για τις βόρειες περιοχές. Η ιδεολογία της στέριωσε στον φεντεραλισμό, που γρήγορα διαδόθηκε ως πιασάρικη και δημοφιλής έννοια στα περισσότερα Ιταλικά πολιτικά κόμματα. [218] [219]

Γύρω στο 1996 το κόμμα κινήθηκε προς ανοιχτό σεπαρατισμό, και ζητούσε την ανεξαρτησία της Παδανίας. Το καταστατικό του διαμορφώθηκε ανάλογα, και ακόμα αναφέρεται στο άρθρο 1 ότι ο βασικός στόχος του είναι «η επίτευξη της ανεξαρτησίας της Παδανίας, μέσω δημοκρατικών μέσων, και η διεθνής αναγνώρισή της ως ανεξάρτητη και κυρίαρχη ομοσπονδιακή δημοκρατία».[220] Έχει ιδρυθεί, επίσης, μία εθελοντική ομάδα, οι «Πράσινοι Εθελοντές», που συχνά αναφέρονται και ως «πράσινες μπλούζες» (επειδή πράσινο είναι το χρώμα της Παδανίας), που έχουν δραστηριοποιηθεί κυρίως στην πολιτική προστασία και στη διαχείριση κρίσεων. Τον Σεπτέμβριο του 1996 στη Βενετία, το κόμμα διακήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία της Παδανίας. Ο Ουμπέρτο Μπόσι ανακοίνωσε την Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας της Παδανίας:

Εμείς οι λαοί της Παδανίας δηλώνουμε επίσημα ότι η Παδανία είναι μία ανεξάρτητη και κυρίαρχη ομοσπονδιακή δημοκρατία. Αμοιβαία υποσχόμαστε ο ένας στον άλλον τις ζωές μας, τις τύχες μας και την ιερή τιμή μας.[221][222]

Η ανανέωση της συμμαχίας με τον Μπερλουσκόνι, το 2001, ανάγκασε το κόμμα να μετριάσει τις τάσεις του για σεπαρατισμό, και το όνομα Παδανία αντιστοιχίστηκε σε μία προτεινόμενη «μακροπεριφέρεια», βασισμένη στις ιδέες του Τζιανφράκνο Μίγλιο: την ίδρυση μίας ιταλικής ομοσπονδιακής δημοκρατίας, χωρισμένης σε τρεις μακροπεριφέρειες («Παδανία», «Ετρουρία» και «Νότος») και μερικές αυτόνομες περιοχές.[223] [189] Εισήχθη επίσης μία νέα λέξη κλειδί: η "αποκέντρωση", αλλά με λιγότερη επιτυχία από τον "φεντεραλισμό". Αυτή η εξέλιξη προκάλεσε κάποιες επικρίσεις εντός των κομματικών τάξεων και οδήγησε στη διάσπαση μερικών μικρών ομάδων.[224] Επιπλέον, η ιδιαιτερότητα της Λέγκα μεταξύ των Ευρωπαϊκών ρεζιοναλιστικών κομμάτων είναι, ότι για πολύ καιρό, κύριος στόχος της ήταν η μετατροπή της Ιταλίας σε ομοσπονδιακό κράτος, και δεν αρκέστηκε στη διεκδίκηση ειδικών δικαιωμάτων και αυτονομίες για τις Βόρειες περιοχές.[225] [226] Όμως, σύμφωνα με το καταστατικό του κόμματος, ως απώτερη αποστολή του παραμένει η ανεξαρτησία της Παδανίας.

Σύγκριση: Ευρωσκεπτικισμός – Ευρωπαϊσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Λέγκα συχνά έχει επικρίνει την Ευρωπαϊκή Ένωση (ήταν το μοναδικό κόμμα στο Ιταλικό Κοινοβούλιο, μαζί με το Κόμμα Κομμουνιστικής Επανίδρυσης, που καταψήφισε τη Συνθήκη για τη θέσπιση του Ευρωπαϊκού Συντάγματος, αλλά ψήφισε υπέρ της Συνθήκης της Λισαβόνας)[227] και έχει αντιταχθεί σε αυτό που αποκαλεί ως το «Ευρωπαϊκό υπερκράτος», ευνοώντας περισσότερο μια «Ευρώπη των Περιφερειών».[228] [229] [230] Ο Ματέο Σαλβίνι και το κόμμα έχουν αποδεχτεί ως εναλλακτική λύση την έξοδο της Ιταλίας από την ευρωζώνη, ενώ μερικά από τα μεγάλα κεφάλια του κόμματος είναι εντελώς αντίθετα με αυτήν την ιδέα, όπως ο Φλάβιο Τόσι[231] [232]

Για τον Ρομπέρτο Μαρόνι, το κόμμα δεν είναι ευρωσκεπτικιστικό και υποστηρίζει έναν "νέο ευρωπαϊσμό". Το 2012, σε μία δημόσια ομιλία του, είπε στους ακτιβιστές του κόμματος: «Καλύτερα να αρχίσουμε να βλέπουμε την Παδανία με μια Βόρεια, Ευρωπαϊκή προοπτική.[...] Το εγχείρημα της Παδανίας δεν είναι αντιευρωπαϊκό, πρόκειται για έναν νέο Ευρωπαϊκό προσανατολισμό που κοιτάζει στο μέλλον: μια Ευρώπη των περιφερειών, μια Ευρώπη των λαών, μια πραγματικά ομοσπονδιακή Ευρώπη».[233] Υπό την ηγεσία του Μαρόνι, παρουσίασε κάποιες προτάσεις στο πρόγραμμά του για μια πιο λαϊκή Ευρώπη, με λιγότερη ευρωγραφειοκρατία και πολιτικές λιτότητας, όπως: εκλογή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με άμεσες γενικές εκλογές, περισσότερες εξουσίες για το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επιτάχυνση των τεσσάρων ενώσεων (πολιτική, οικονομική, τραπεζική και φορολογική), ευρωομολόγα και ομολόγα χρηματοδότησης έργων, η ΕΚΤ στον ρόλο του δανειστή έσχατης προσφυγής, και η «Ιταλική κεντρικότητα στην πολιτική της Ευρώπης».[234]

Παράνομη μετανάστευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από ομιλία του Ματέο Σαλβίνι στο Τορίνο, 2013

Το κόμμα κρατά μια αυστηρή στάση όσον αφορά το έγκλημα, την παράνομη μετανάστευση[235] και την τρομοκρατία. Υποστηρίζει ότι η χώρα προσφέρεται περισσότερο για μετανάστευση από μη Μουσουλμανικές χώρες, προκειμένου να προστατευθεί η «χριστιανική ταυτότητα» της Ιταλίας και της Ευρώπης που, για τους αξιωματούχους του κόμματος, πρέπει να βασίζεται στην «Ιουδαϊκή-χριστιανική κληρονομιά».[236][193] [198] Λόγω αυτού, το κόμμα έχει χαρακτηριστεί ως "ξενοφοβικό" [237] [238] και "αντι-μεταναστευτικό".[239] Το 1992, το Γαλλικό περιοδικό Le Nouvel Observateur σύγκρινε τη Λέγκα με κάποια εθνικά λαϊκίστικα κόμματα της Ευρωπαϊκής ακροδεξιάς, όπως την Εθνική Συσπείρωση της Γαλλίας, το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας και το Φλαμανδικό Μπλοκ του Βελγίου, σημειώνοντας ότι «η Λέγκα απορρίπτει οποιαδήποτε σχέση με τους νεοφασιστές αλλά παίζει σε θέματα ξενοφοβίας ρεζιοναλισμού και κοινού ρατσισμού».[240]

Το 2002, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του Ρατσισμού και της Μισαλλοδοξίας (ECRI), στη δεύτερα αναφορά της για την Ιταλία, κατήγγειλε ότι «οι συντελεστές της Λέγκας του Βορρά [...] συχνά βιάστηκαν πολύ να καταφύγουν σε ρατσιστική και ξενοφοβική προπαγάνδα, αλλά και τα μέλη άλλων κομμάτων έκαναν χρήση ξενοφοβικού ή άλλως μισαλλόδοξου πολιτικού λόγου».[241] Το 2006, η Επιτροπή στην τρίτη αναφορά της, κατήγγειλε ότι «ορισμένα μέλη της Βόρειας Λέγκας έχουν εντείνει τη χρήση ρατσιστικού και ξενοφοβικού λόγου». Με τα λόγια τους γίνονταν στόχοι οι μετανάστες από χώρες εκτός της ΕΕ, αλλά και ορισμένες μειονότητες, όπως οι Ρομά και Σίντι. Αναφέρεται, επίσης, ότι «τον Δεκέμβριο του 2004, το Πρωτοδικείο της Βερόνα βρήκε έξι μέλη της Λέγκας ένοχα για υποκίνηση φυλετικού μίσους, σε συνδυασμό με μία εκστρατεία που οργανώθηκε για να εκδιωχθούν οι Σίντι που κατασκήνωσαν σε έναν τοπικό οικισμό». [242] Οι έξι καταδικάστηκαν σε ποινή 6μηνης φυλάκισης, χρηματικό πρόστιμο € 45.000 και τριετή αποκλεισμό από τη συμμετοχή τους σε εκλογές τοπικού και εθνικού επιπέδου. Τελικά, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο ακύρωσε την ποινή το 2007. [243]

Παρόλο που αρκετά μέλη της Λέγκα έχουν εκφράσει αρνητικό λόγο κατά των παράνομων μεταναστών (το 2003 ο Μπόσι πρότεινε να "κανονιοβολήσουν" τις βάρκες που φέρνουν τους λαθρομετανάστες[244])[245] η επίσημη γραμμή του κόμματος είναι πιο μετριασμένη. Το 2010, σε μια συνέντευξη για τα επεισόδια ταραχών στο Μιλάνο, μεταξύ νοτιοαμερικάνων και βορειοαφρικάνων μεταναστών, ο τότε Υπουργός Εσωτερικών Μαρόνι δήλωσε: «το αστυνομοκρατούμενο κράτος δεν είναι η λύση» στα προβλήματα κοινωνικής ενσωμάτωσης, και ότι χρειάζεται ένα «νέο μοντέλο ένταξης» στο οποίο «πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι, εκτός από την άδεια διαμονής, μία δουλειά και ένα σπίτι, υπάρχουν και άλλες προϋποθέσεις που δεν πληρούνται για την επιτυχημένη ένταξη».[246] Ο Μπόσι συμφώνησε και ενέκρινε αυτήν τη θέση.[247]

Η Λέγκα απέρριψε όλες τις κατηγορίες για ξενοφοβία, και μάλιστα απάντησε ότι τα θύματα διακρίσεων και ρατσισμού είναι οι Βόρειοι Ιταλοί.[248] [249] Στην επαρχία του Τρεβίζο, όπου η Λέγκα έχει κυβερνήσει για πάνω από 15 χρόνια, αξιολογήθηκε ότι έχει επιτευχθεί η καλύτερη ενσωμάτωση μεταναστών (1η θέση κατόπιν σύγκρισης 103 επαρχιών). [250] [251] Στην ίδια έρευνα, η πόλη της Βερόνα κατάχθηκε 12η, [252] και ο Λεγκίστας δήμαρχός της, ο Φλάβιο Τόσι, φαίνεται πως εξελίχθηκε από σκληροπυρηνικό μέλος του κόμματος σε έναν από τους πιο δημοφιλείς δημάρχους της Ιταλίας.[253] [254] Επιπλέον, η πρώτη μαύρη Ιταλίδα δήμαρχος ήταν Λεγκίστα: ήταν η Ιταλοαμερικανίδα Σάντι Κέιν[255] που το 2009 εξελέγη δήμαρχος στο Βιγκιού του Βαρέζε. Σε μία συνέντευξή της στη βρετανική διαδικτυακή εφημερίδα The Independent, η Κέιν δήλωσε ότι δεν γνώρισε κανέναν ρατσιστή ή ξενόφοβο στη Λέγκα.[256] Όμως, το 2014 εγκατέλειψε το κόμμα.[257] Πιο πρόσφατα, η Χατζέρ Φεζάνι, μία Τυνησία Μουσουλμάνα, διορίστηκε τοπική συντονίστρια της Λέγκα στο Μαλνάτε του Βαρέζε.[258] Η Σουάντ Σμπάι, η πρόεδρος της ένωσης "Μαροκινές γυναίκες στην Ιταλία" και πρώην μέλος του Λαού της Ελευθερίας, προσχώρησε στη Λέγκα. [259] Και ο Νιγηριανός Τόνι Ιβόμπι έγινε επικεφαλής στο τμήμα του κόμματος για τη μετανάστευση («ο Τόνι θα καταφέρει περισσότερα για τους νόμιμους μετανάστες σε ένα μήνα από ό,τι έχει κάνει η Κιέντζε σε ολόκληρη τη ζωή της», δήλωσε ο Σαλβίνι σε μία συνέντευξη τύπου), [260] και μάλιστα έγινε ο πρώτος έγχρωμος γερουσιαστής της Ιταλίας μετά τις γενικές εκλογές του 2018. [261]

Εκλογικές επιδόσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιταλικό Κοινοβούλιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βουλή των Αντιπροσώπων
Έτος Ψήφοι % Έδρες +/− Αρχηγός
1992 3,395,384 (4ο) 8.6
55 / 630
-
Ουμπέρτο Μπόσι
1994 3,235,248 (5o) 8.4
117 / 630
Αύξηση 62
Ουμπέρτο Μπόσι
1996 3,776,354 (4o) 10.8
59 / 630
Μείωση 58
Ουμπέρτο Μπόσι
2001 1,464,301 (6o) 3.9
30 / 630
Μείωση 28
Ουμπέρτο Μπόσι
2006 1,749,632 (6o) 4.6
28 / 630
Μείωση 2
Ουμπέρτο Μπόσι
2008 3,024,758 (3o) 8.3
60 / 630
Αύξηση 32
Ουμπέρτο Μπόσι
2013 1,390,156 (5oh) 4.1
20 / 630
Μείωση 42
Ρομπέρτο Μαρόνι
2018 5,698,687 (3ο) 17.4
124 / 630
Αύξηση 104
Γερουσία της Δημοκρατίας
Έτος Ψήφοι % Έδρες +/− Αρχηγός
1992 2,732,461 (4ο) 8.2
25 / 315
Ουμπέρτο Μπόσι
1994 με τον Πόλο της Ελευθερίας
60 / 315
Αύξηση 35
Ουμπέρτο Μπόσι
1996 3,394,733 (4ο) 10.4
27 / 315
Μείωση 33
Ουμπέρτο Μπόσι
2001 με τον Πόλο της Ελευθερίας
17 / 315
Μείωση 10
Ουμπέρτο Μπόσι
2006 1,530,667 (6ο) 4.5
13 / 315
Μείωση 4
Ουμπέρτο Μπόσι
2008 2,644,248 (3ο) 7.9
26 / 315
Αύξηση 13
Ουμπέρτο Μπόσι
2013 1,328,555 (5ο) 4.3
18 / 315
Μείωση 8
Ρομπέρτο Μαρόνι
2018 5,321,537 (3ο) 17.6
58 / 315
Αύξηση 40

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο
Έτος Ψήφοι % Έδρες +/− Αρχηγός
1989 636,242 (9ο) 1.8
2 / 81
Ουμπέρτο Μπόσι
1994 2,162,586 (5ο) 6.5
6 / 87
Αύξηση 4
Ουμπέρτο Μπόσι
1999 1,395,547 (6ο) 4.5
4 / 87
Μείωση 2
Ουμπέρτο Μπόσι
2004 1,613,506 (7ο) 5.0
4 / 78
Ουμπέρτο Μπόσι
2009 3,126,915 (3ο) 10.2
9 / 72
Αύξηση 5
Ουμπέρτο Μπόσι
2014 1,688,197 (4ο) 6.2
5 / 73
Μείωση 4
Ματέο Σαλβίνι
2019 9,175,208 (1ο) 34.3
29 / 76
Αύξηση 24
Ματέο Σαλβίνι

Περιφερειακά Συμβούλια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Περιφέρεια Έτος Ψήφοι % Έδρες +/−
Κοιλάδα της Αόστα 2018 10,872 (2ο) 17.1
7 / 35
Αύξηση 7
Πεδεμόντιο 2019 712,703 (1ο) 37.1
23 / 51
Αύξηση 21
Λομβαρδία 2018 1,553,798 (1ο) 29.4
29 / 80
Αύξηση 14
Νότιο Τιρόλο 2018 31,510 (3ο) 11.1
4 / 35
Αύξηση 4
Τρέντο 2018 69,116 (1ο) 27.1
14 / 35
Αύξηση 13
Βένετο 2015 329,966 (2ο) 17.8[ε]
11 / 51
Μείωση 9
Φρίουλι-Βενέτσια Τζούλια 2018 147,340 (1ο) 34.9
18 / 49
Αύξηση 15
Εμίλια-Ρομάνια 2020 690,864 (2ο) 32.0
14 / 48
Αύξηση 5
Λιγυρία 2015 109,203 (3ο) 20.3
7 / 30
Αύξηση 4
Τοσκάνη 2015 214.430 (2ο) 16.2
6 / 41
Αύξηση 3
Μάρκε 2015 62,065 (3ο) 13.0
3 / 31
Αύξηση 1
Ούμπρια 2019 154,413 (1ο) 37.0
10 / 21
Αύξηση 8
Λάτιο 2018 252,772 (4ο) 10.0
4 / 50
Αμπρούτσο 2019 165,008 (1ο) 27.5
10 / 31
Μολίζε 2018 11,956 (5ο) 8.2
2 / 21
Απουλία 2015 - -
0 / 49
Μπαζιλικάτα 2019 55,393 (2ο) 19.2
6 / 21
Καλαβρία 2020 95,400 (3ο) 12.3
4 / 29
Σαρδηνία 2019 80,068 (2ο) 11.36
8 / 60
    • Λέγκα Βενέτα
    • Λέγκα Λομβαρδίας
    • Αυτονομιστές του Πεδεμόντιου
    • Ενωμένη Λιγυρία
    • Λέγκα της Εμιλία-Ρομάνια
    • Τοσκανική Συμμαχία
  1. μια μειοψηφούσα τάση του κόμματος, με ιστορικές όμως ρίζες στο κόμμα, είναι Φιλελεύθερη. Ιστορικές ρίζες έχει και ο Αντικληρικαλισμός, ο οποίος συναντάται επίσης ακόμη στο κίνημα[10]
  2. Παλαιότερα:
    • Ουράνιο Τόξο (1989–1994)
    • ΦΔΜΕ (1994–1999)
    • ΤΟΑ (1999–2001)
    • Ανεξαρτησία/Δημοκρατία (2004–2007)
    • EEE (2007–2009)
    • ΕΕΔ (2009–2014)
    • Μη εγγεγραμμένοι (2014–2015)
    • ΕΕΕ (2015–2019)
  3. Η Λέγκα και το κόμμα "Λούκα Ζάια για Πρόεδρος" μαζί συγκέντρωσαν το 40.9%.

Διατελέσαντες γραμματείς/πρόεδροι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ομοσπονδιακός Γραμματέας: Ουμπέρτο Μπόσι (1989–2012), Ρομπέρτο Μαρόνι (2012–2013), Ματέο Σαλβίνι (2013–σήμερα)
  • Ομοσπονδιακός Πρόεδρος: Μαριλένα Μάριν (1989–1991), Φράνκο Ροτσέτα (1991–1994), Στέφανο Στεφάνι (1995–2002), Λουτσιάνο Γκασπερίνι (2002–2005), Άντζελο Αλεσάντρι (2005–2012), Ουμπέρτο Μπόσι (2012–σήμερα)

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Ο Ομοσπονδιακός γραμματέας είναι ο Πρόεδρος του κόμματος
  2. Είναι οι αντιπρόεδροι του κόμματος
  3. G. Passarelli – D. Tuorto, Lega & Padania. Storie e luoghi delle camicie verdi, il Mulino.
  4. 5,0 5,1 http://gazzettadimantova.gelocal.it/mantova/cronaca/2017/05/21/news/a-parma-nasce-la-lega-nazionalista-1.15371490.  Unknown parameter |titolo= ignored (|title= suggested) (βοήθεια); Unknown parameter |accesso= ignored (|access-date= suggested) (βοήθεια); Unknown parameter |editore= ignored (βοήθεια); Missing or empty |title= (βοήθεια).
  5. [1]
  6. [2]
  7. Chaintera-Stutte, Patricia (2005). «Leadership, Ideology and Anti-European Politics in the Italian Lega Nord». Στο: Daniele Caramani· Yves Mény. Challenges to Consensual Politics: Democracy, Identity, and Populist Protest in the Alpine Region. Peter Lang. σελ. 127. ISBN 978-90-5201-250-6. 
  8. Verney, Susannah (March 2011). «Euroscepticism in Southern Europe: A Diachronic Perspective». South European Society and Politics 16 (1): 1–29. doi:10.1080/13608746.2010.570124. 
  9. Decker, Frank (2004). Der neue Rechtspopulismus (2., überarbeitete Aufl έκδοση). Opladen: Leske + Budrich. ISBN 3-8100-3936-5. 53848239. 
  10. Zaslove, Andrej (July 2008). «Exclusion, community, and a populist political economy: the radical right as an anti-globalization movement». Comparative European Politics 6 (2): 169–189. doi:10.1057/palgrave.cep.6110126. 
  11. "Italy's Lega Nord: Changing Poses in a Shifting National and European landscape"
  12. «National delegations». MENL. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Ιουλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2015. 
  13. «Lega Nord formerly switches to new Le Pen/Wilders Alliance». 29 Μαΐου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2015. 
  14. «Eaf: Il Manifesto di Marine Le Pen». polisblog.it (στα Ιταλικά). 5 Μαρτίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Σεπτεμβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Αυγούστου 2015. 
  15. «Italy's League leaves northern bastions, bangs anti-migrant drum». Reuters. Reuters. 9 February 2018. https://www.reuters.com/article/us-italy-election-league/italys-league-leaves-northern-bastions-bangs-anti-migrant-drum-idUSKBN1FT1Q9. Ανακτήθηκε στις 2 March 2018. 
  16. «Italy's Northern League Is Suddenly in Love With the South». Bloomberg L.P. 20 Φεβρουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  17. «Rivoluzione nella Lega: cambiano nome e simbolo». 24 Ιουλίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  18. «Lega, nuovo simbolo senza "nord". Salvini: "Sarà valido per tutta Italia"». 27 Οκτωβρίου 2017. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  19. Cremonesi, Marco (27 Οκτωβρίου 2017). «La Lega cambia il simbolo: via la parola Nord. Bossi a Salvini: "Fascista"». Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  20. «Primarie Lega, vince Matteo Salvini con l'82%. Umberto Bossi si ferma al 18%». 7 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  21. Pontida, Marco Cremonesi, dal nostro inviato a (17 Σεπτεμβρίου 2017). «La solitudine di Bossi: "Non è più Pontida, ormai devo andar via"». Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  22. «Veneto, Lega pigliatutto anche in Trentino fra sovranismo e autonomismo». 23 Οκτωβρίου 2018. 
  23. «Perché il Veneto non si sente Italia». 8 Αυγούστου 2017. 
  24. «"Veneto Texas d'Italia": l'Analista politico Giovanni Collot di Conegliano in redazione». 17 Σεπτεμβρίου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου 2020. 
  25. «La questione Veneta». 23 Οκτωβρίου 2017. 
  26. Ignazi, Pietro (2008). Partiti politici in Italia. Bologna: Il Mulino. σελ. 88. 
  27. 34,0 34,1 Ginsborg, Paul (1996). L'Italia del tempo presente. Turin: Einaudi. σελίδες 336–337, 534–535. 
  28. 35,0 35,1 Galli, Giorgio (2001). I partiti politici italiani. Milan: BUR. σελίδες 379–380, 384. 
  29. Rumiz, Paolo (2001). La secessione leggera. Dove nasce la rabbia del profondo Nord. Milan: Feltrinelli. σελίδες 10–13. 
  30. «la Repubblica: storia d'Italia dal '45 ad oggi, tangentopoli (1992-1993)». web.archive.org. 8 Δεκεμβρίου 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Δεκεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  31. Parenzo, David· Romano, Davide (2009). Romanzo padano. Da Bossi a Bossi. Storia della Lega. Milan: Sperling & Kupfer. σελίδες 263–266. 
  32. Ignazi, Pietro (2008). Partiti politici in Italia. Bologna: Il Mulino. σελ. 90. 
  33. Diamanti, Ilvo (2003). Bianco, rosso, verde... e azzurro. Bologna: Il Mulino. σελ. 67. 
  34. Galli, Giorgio (2001). I partiti politici italiani. Milan: BUR. σελίδες 394–395. 
  35. Signore, Adalberto· Trocino, Alessandro (2008). Razza padana. Milan: BUR. σελίδες 79–82. 
  36. Parenzo, David· Romano, Davide (2009). Romanzo padano. Da Bossi a Bossi. Storia della Lega. Milan: Sperling & Kupfer. σελίδες 267–273. 
  37. «CAMERA: NASCE GRUPPO 'FEDERALISTI E LIBERALDEMOCRATICI'». www1.adnkronos.com. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2020. 
  38. «CAMERA, NASCE GRUPPO LIBERISTA E FEDERALISTA - la Repubblica.it». Archivio - la Repubblica.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2020. 
  39. «FEDERALISTI: QUELLI DI NEGRI ADERISCONO ALL'UNIONE DI MIGLIO». www1.adnkronos.com. Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2020. 
  40. «Bossi riaccoglie Maroni e torna alle origini». 
  41. Signore, Adalberto· Trocino, Alessandro (2008). Razza padana. Milan: BUR. σελίδες 94–999. 
  42. Parenzo, David· Romano, Davide (2009). Romanzo padano. Da Bossi a Bossi. Storia della Lega. Milan: Sperling & Kupfer. σελίδες 273–276. 
  43. Lega, al via il Parlamento padano, https://www.youtube.com/watch?v=x1MK8wrVlAE, ανακτήθηκε στις 2020-02-07 
  44. Online, Redazione. «La Lega riapre il «parlamento padano» Civati: «E Formigoni governa con loro?»». Corriere della Sera (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 7 Φεβρουαρίου 2020. 
  45. Signore, Adalberto· Trocino, Alessandro (2008). Razza padana. Milan: BUR. σελίδες 120–121. 
  46. «Pivetti: sono disgustata. Ci riprovo da sola». 14 Σεπτεμβρίου 1996. 
  47. Fumagalli, Marisa (5 October 1998). «Rinasce la 'Liga Veneta Repubblica'». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/1998/ottobre/05/Rinasce_Liga_Veneta_Repubblica__co_0_9810052496.shtml. 
  48. Caiano, Enrico (4 August 1999). «Patto Liga – Forza Italia: "Sovranita' ai veneti"». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/1999/agosto/04/Patto_Liga_Forza_Italia_Sovranita_co_0_9908042271.shtml. 
  49. «un-nuovo-Carroccio-che-punti-al-federalismo». 28 Ιουλίου 1999. 
  50. «Lega, la "polveriera"». 18 Ιουλίου 1999. 
  51. «Formentini: Umberto ha sbagliato». 26 Ιουλίου 1999. 
  52. «Formentini: Bossi sbaglia, Lega addio». 25 Σεπτεμβρίου 1999. 
  53. «The Week : 20-07-99(s)». www.europarl.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2020. 
  54. «Polo, lo sgarbo di Bossi - la Repubblica.it». Archivio - la Repubblica.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. 
  55. «D' Alema dà le dimissioni Il mio compito è finito - la Repubblica.it». Archivio - la Repubblica.it (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 9 Φεβρουαρίου 2020. 
  56. Albertazzi, Daniele· McDonnell, Duncan (11 Φεβρουαρίου 2015). Populists in Power. Routledge. ISBN 978-1-317-53502-7. 
  57. Galli, Giorgio (2001). I partiti politici italiani. Milan: BUR. σελίδες 432–433. 
  58. Signore, Adalberto· Trocino, Alessandro (2008). Razza padana. Milan: BUR. σελίδες 122–127, 307–312. 
  59. «Bandierone dei record per Bossi». lucio.brignoli@padania (στα Ιταλικά). 17 Ιανουαρίου 2005. Ανακτήθηκε στις 20 Φεβρουαρίου 2020. 
  60. «Repubblica.it/Speciale Elezioni 2001». www.repubblica.it. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. 
  61. «::: Ministero dell'Interno ::: Risultati Elezioni Politiche». web.archive.org. 10 Μαΐου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  62. «::: Ministero dell'Interno ::: Risultati Elezioni Politiche». web.archive.org. 10 Μαΐου 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Μαΐου 2006. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  63. «Dipartimento per gli Affari Interni e Territoriali». 
  64. «Italy votes in reform referendum» (στα αγγλικά). 2006-06-25. http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/5110326.stm. Ανακτήθηκε στις 2020-02-10. 
  65. «Prodi resigns after losing vote» (στα αγγλικά). 2008-01-24. http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7208000.stm. Ανακτήθηκε στις 2020-02-10. 
  66. «Governo Berlusconi IV». www.governo.it (στα Ιταλικά). 11 Νοεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. 
  67. «Dipartimento per gli Affari Interni e Territoriali». elezionistorico.interno.gov.it. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. 
  68. Fuccaro, Lorenzo (17 December 2009). «Il Pdl a Pd e Udc: basta tensioni Regionali, il Veneto alla Lega». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2009/dicembre/17/Pdl_Udc_basta_tensioni_Regionali_co_8_091217033.shtml. 
  69. Muschella, Elsa (20 December 2009). «Veneto, sì a Zaia. E Zingaretti al Pd: corro nel Lazio». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2009/dicembre/20/Veneto_Zaia_Zingaretti_corro_nel_co_9_091220001.shtml. 
  70. Cazzullo, Aldo (19 December 2009). «Cota, "lotta" a Cavour e ai Savoia "I meridionali di qui voteranno me"». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2009/dicembre/19/Cota_lotta_Cavour_Savoia_meridionali_co_9_091219024.shtml. 
  71. «Silvio Berlusconi Resigns After Italian Parliament Approves Austerity Measures». web.archive.org. 12 Οκτωβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  72. «Incarico a Monti: "Occorre crescita ed equità" Napolitano: "Serve fiducia, basta faziosità" - Repubblica.it». web.archive.org. 27 Δεκεμβρίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  73. «Facing Crisis, Technocrats Take Charge in Italy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Ιανουαρίου 2012. CS1 maint: Unfit url (link)
  74. «New Italy PM wins confidence vote on tough reform plans» (στα αγγλικά). Reuters. 2011-11-17. https://www.reuters.com/article/us-italy-idUSTRE7AA2GC20111117. Ανακτήθηκε στις 2020-02-10. 
  75. «Maroni leader della Lega: Via da Roma». 2 Ιουλίου 2012. 
  76. «Dipartimento per gli Affari Interni e Territoriali». elezionistorico.interno.gov.it. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. 
  77. Gandolfi, Anna (2 September 2013). «L'annuncio di Maroni: lascio la segreteria entro Natale». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2013/settembre/02/annuncio_Maroni_lascio_segreteria_entro_co_0_20130902_7b471db2-1393-11e3-b851-d970976d2918.shtml. 
  78. Albertino (3 September 2013). «Maroni abdica. Tosi va verso la Balena Verde. La Lega non-si sa». L'intraprendente (Milan). http://www.lintraprendente.it/2013/09/maroni-abdica-tosi-va-verso-la-balena-verde-la-lega-non-si-sa/. 
  79. Zapperi, Cesare (12 November 2013). «Stucchi scende in campo per il fronte anti-Salvini». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2013/novembre/12/Stucchi_scende_campo_per_fronte_co_0_20131112_3bd7a334-4b62-11e3-94e1-503ecbe82dc7.shtml. 
  80. «Segreteria Lega, in corsa Salvini e Bossi». La Stampa (Turin). 28 November 2013. http://www.lastampa.it/2013/11/28/italia/politica/segreteria-lega-in-corsa-salvini-e-bossi-YwZ8k8e7ft4OQE3wLMHSTO/pagina.html. 
  81. «Adnkronos». www1.adnkronos.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 10 Φεβρουαρίου 2020. 
  82. «Salvini avverte: la nuova Lega corre da sola». Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2015. 
  83. «La Lega doppia Forza Italia L?urlo di Salvini: "È storico"». Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2015. 
  84. «Northern League presents 'Us with Salvini' symbol for South - English». ANSA.it (στα Αγγλικά). 19 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  85. «Dipartimento per gli Affari Interni e Territoriali». elezionistorico.interno.gov.it. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  86. «Il fallimento di Salvini leader del centrodestra». 20 Ιουνίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Σεπτεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  87. Michele, Pietro Di (20 Ιουνίου 2016). «Ecco come i ballottaggi ridimensionano Matteo Salvini». Formiche.net. 
  88. Bonet, Marco (7 Ιουνίου 2016). «La Lega miete consensi nei Comuni Il Pd soffre, i grillini non-sfondano». 
  89. S.p.A., Società Editrice Athesis. «La Lega di Zaia vince su quella di Salvini». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  90. «Salvini: "Io candidato premier? Se chiedono ci sono. Col no si va a votare" – Referendum». 11 Νοεμβρίου 2016. 
  91. Grandi, Annalisa (11 Δεκεμβρίου 2016). «Matteo Salvini a Firenze: "Pronto a candidarmi come premier"». 
  92. Cremonesi, Marco (24 Οκτωβρίου 2016). «Lega, un congresso per togliere la parola Nord». 
  93. Francese, Ivan (25 Οκτωβρίου 2016). «Salvini vuole togliere il "Nord" al nome della Lega». ilGiornale.it. 
  94. «Clamoroso Salvini, addio Lega Nord. Mossa-terremoto, caos nel partito». www.liberoquotidiano.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Ιουνίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  95. Zapperi, Cesare (14 Μαΐου 2017). «Salvini stravince le primarie Bossi: "La Lega è finita, io valuterò"». 
  96. Povoledo, Elisabetta (22 October 2017). «Italian Regions of Lombardy and Veneto Vote for More Autonomy». The New York Times. https://www.nytimes.com/2017/10/22/world/europe/lombardy-veneto-referendums.html. 
  97. «Subscribe to read». Financial Times. 
  98. «Northern Italy votes for more autonomy». The Economist. 26 October 2017. https://www.economist.com/news/europe/21730602-unlike-catalonia-no-one-asking-independence-yet-northern-italy-votes-more-autonomy. 
  99. Cremonesi, Marco (27 Οκτωβρίου 2017). «La Lega cambia il simbolo: via la parola Nord. Bossi a Salvini: "Fascista"». 
  100. «Lega, nuovo simbolo senza "nord". Salvini: "Sarà valido per tutta Italia"». 27 Οκτωβρίου 2017. 
  101. Napolitano, Pasquale (14 Ιουνίου 2017). «Lega e M5s ammainano la bandiera anti euro». ilGiornale.it. 
  102. Editorial, Reuters (3 September 2017). «Salvini: Lega non-proporrà referendum su euro, "non-si può fare"». Reuters. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-11-10. https://web.archive.org/web/20171110171759/https://it.reuters.com/article/topNews/idITKCN1BE0K5-OITTP. Ανακτήθηκε στις 2020-02-11. 
  103. Martirano, Dino (18 Ιανουαρίου 2018). «Bongiorno va con la Lega: "Salvini è concreto, come Andreotti"». Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  104. Bozza, Claudio (23 Ιανουαρίου 2018). «Lega, Borghi e Bagnai candidati: la sfida dei due economisti anti euro». Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  105. «Lega-Psd'Az, arriva l'accordo: Salvini a Cagliari – Politica – L'Unione Sarda.it». 24 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  106. «lega * elezioni: "raggiunto l'accordo con il partito liberale italiano" – Agenzia giornalistica Opinione». 31 Ιανουαρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  107. «Candidati del movimento nazionale per la sovranita». Movimento-nazionale.it. 30 Ιανουαρίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Μαρτίου 2019. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  108. «Elezioni politiche: vincono M5s e Lega. Crollo del Partito democratico. Centrodestra prima coalizione. Il Carroccio sorpassa Forza Italia». la Repubblica (στα Ιταλικά). 4 Μαρτίου 2018. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  109. Sala, Alessandro (3 Απριλίου 2018). «Elezioni 2018: M5S primo partito, nel centrodestra la Lega supera FI». Corriere della Sera (στα Ιταλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  110. Welle (www.dw.com), Deutsche. «Italy election to result in hung parliament | DW | 05.03.2018». DW.COM (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  111. «Italy: Conte to lead 'government of change' - Europe». ANSAMed (στα Αγγλικά). 1 Ιουνίου 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Φεβρουαρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  112. «Dipartimento per gli Affari Interni e Territoriali». elezionistorico.interno.gov.it. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  113. Amaro, Silvia (27 Μαΐου 2019). «Italy's anti-immigration Lega party enjoys EU election triumph». CNBC. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2019. 
  114. Castelfranco, Sabina (27 Μαΐου 2019). «In Italy, Anti-Migrant Populist Wins Big». Voice of America. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2019. 
  115. Balmer, Crispian; Amante, Angelo (26 May 2019). «Italy's ruling League triumphs in EU vote as 5-Star slumps». Reuters. https://uk.reuters.com/article/uk-eu-election-italy/italys-ruling-league-triumphs-in-eu-vote-as-5-star-slumps-idUKKCN1SW0WZ. Ανακτήθηκε στις 28 May 2019. 
  116. Follain, John· Totaro, Lorenzo (26 Μαΐου 2019). «Salvini Pulls Rank After Trouncing Five Star in EU Vote». Bloomberg News. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2019. 
  117. Ritter, Karl· Barry, Colleen (27 Μαΐου 2019). «European victory gives Salvini more leverage in Italy». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2019. 
  118. Sciorilli Borrelli, Silvia· Barigazzi, Jacopo (27 Μαΐου 2019). «Salvini wins big — but only in Italy». Politico. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2019. 
  119. Galofaro, Antonino (27 May 2019). «La double victoire de Matteo Salvini» (στα γαλλικά). Le Temps. https://www.letemps.ch/monde/double-victoire-matteo-salvini. Ανακτήθηκε στις 29 May 2019. 
  120. Parodi, Emilio (8 April 2019). «Nationalist EU parties plan to join forces after May elections». Reuters. https://www.reuters.com/article/us-eu-election-italy/nationalist-eu-parties-plan-to-join-forces-after-may-elections-idUSKCN1RK10F. Ανακτήθηκε στις 28 May 2019. 
  121. Barry, Colleen (3 Μαΐου 2019). «Italy emerges as ground zero for European extremist populism». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2019. 
  122. Barry, Colleen (19 Μαΐου 2019). «Italy's Salvini stakes out post as Europe's populist leader». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2019. 
  123. «Salvini seeks European nationalist unity at Milan rally». France 24. 18 Μαΐου 2019. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2019. 
  124. Giuffrida, Angela (18 May 2019). «Europe's far-right leaders unite with a vow to 'change history'». The Guardian. https://www.theguardian.com/politics/2019/may/18/europe-far-right-leaders-unite-milan-vow-to-change-history. Ανακτήθηκε στις 28 May 2019. 
  125. Guarascio, Francesco (27 May 2019). «Europe's rising far-right tries to bury differences to wield clout». Reuters. https://www.reuters.com/article/us-eu-election-right/europes-rising-far-right-tries-to-bury-differences-to-wield-clout-idUSKCN1SX1EP. Ανακτήθηκε στις 28 May 2019. 
  126. Hinnant, Lori (27 Μαΐου 2019). «Macron vs. Salvini: Two leaders face off over EU's future». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2019. 
  127. Squires, Nick (28 May 2019). «How a triumphant Matteo Salvini plans to build a new coalition of eurosceptics with Nigel Farage and Marine Le Pen». The Daily Telegraph. https://www.telegraph.co.uk/news/2019/05/27/matteo-salvini-triumphs-european-elections-taking-nearly-35/. Ανακτήθηκε στις 28 May 2019. 
  128. Barry, Colleen (28 Μαΐου 2019). «Salvini vows to unite EU populists yet lacks partners». Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2019. 
  129. «Italy's Matteo Salvini calls for fresh elections as coalition fractures». 9 August 2019. https://www.theguardian.com/world/2019/aug/09/italys-matteo-salvini-calls-for-fresh-elections-as-coalition-fractures. Ανακτήθηκε στις 9 August 2019. 
  130. Giuffrida, Angela (2019-08-20). «Italian PM resigns with attack on 'opportunist' Salvini» (στα αγγλικά). The Guardian. ISSN 0261-3077. https://www.theguardian.com/world/2019/aug/20/italian-pm-expected-resign-giuseppe-conte. Ανακτήθηκε στις 2020-02-11. 
  131. «Salvini a Tesei, ecco presidente Umbria - Umbria». Agenzia ANSA (στα Ιταλικά). 17 Απριλίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  132. «Insediata nuova presidente Umbria Tesei - Umbria». Agenzia ANSA (στα Ιταλικά). 11 Νοεμβρίου 2019. Ανακτήθηκε στις 11 Φεβρουαρίου 2020. 
  133. Giuffrida, Angela (28 October 2019). «Salvini's coalition sweeps to power in Umbria elections». The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2019/oct/28/matteo-salvinis-coalition-sweeps-to-power-in-umbria-elections. Ανακτήθηκε στις 28 October 2019. 
  134. Jones, Gavin (27 January 2020). «Italy's Salvini loses 'aura of invincibility' in Emilia setback» (στα αγγλικά). Reuters. https://www.reuters.com/article/us-italy-politics-salvini/italys-salvini-loses-aura-of-invincibility-in-emilia-setback-idUSKBN1ZQ1RX. Ανακτήθηκε στις 28 January 2020. 
  135. Rumiz, Paolo (2001). La secessione leggera. Dove nasce la rabbia del profondo Nord. Milan: Feltrinelli. σελ. 171. 
  136. Bossi, Umberto· Vimercati, Daniele (1992). Vento dal Nord. La mia Lega, la mia vita. Milan: Sperling & Kupfer. σελίδες 25–35, 194–205. 
  137. Miglio, Gianfranco (1992). Come cambiare. Le mie riforme. Milan: Mondadori. σελίδες 31–40. 
  138. Bonifazi, Elio· Pellegrino, Alberto (1996). Educazione civica e costituzionale. Florence: Bulgarini. σελίδες 79, 128–129. 
  139. Jori, Francesco (2009). Dalla Łiga alla Lega. Storia, movimenti, protagonisti. Venice: Marsilio. σελ. 77. 
  140. Parenzo, David· Romano, Davide (2009). Romanzo padano. Da Bossi a Bossi. Storia della Lega. Milan: Sperling & Kupfer. σελίδες 49–52. 
  141. Ignazi, Pietro (2008). Partiti politici in Italia. Bologna: Il Mulino. σελ. 87. 
  142. «Il "romanzo padano" della Lega secondo Francesco Speroni». VareseNews (στα Ιταλικά). 29 Απριλίου 2009. Ανακτήθηκε στις 12 Φεβρουαρίου 2020. 
  143. «Continent of Fear: The Rise of Europe's Right-Wing Populists». Der Spiegel. 28 September 2010. http://www.spiegel.de/international/europe/0,1518,719842,00.html. Ανακτήθηκε στις 3 January 2015. 
  144. «Così la Lega conquista nuovi elettori (non-solo al nord)». Il Foglio. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2015. 
  145. «Lega Nord: Maroni ne' destra ne' sinistra, alleanze dopo congresso». asca.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2015. 
  146. «INTERVISTA Matteo Salvini (Lega): "Renzi? Peggio di Monti, vergognoso con la Merkel». termometropolitico.it. 20 Μαρτίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2015. 
  147. «Lega Nord». leganord.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουνίου 2019. Ανακτήθηκε στις 3 Ιανουαρίου 2015. 
  148. Bossi, Umberto (30 Σεπτεμβρίου 2008). «Ecco l'intervista integrale della Iena Enrico Lucci a Umberto Bossi». Affaritaliani. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2020. 
  149. Parenzo, David· Romano, Davide (2009). Romanzo padano. Da Bossi a Bossi. Storia della Lega. Milan: Sperling & Kupfer. σελίδες 23–24. 
  150. Tambini, Damian (6 Δεκεμβρίου 2012). Nationalism in Italian Politics: The Stories of the Northern League, 1980–2000. Routledge. ISBN 9781134540013. 
  151. Willey, David (14 April 2012). «The rise and fall of Northern League founder Umberto Bossi». BBC News. https://www.bbc.com/news/magazine-17703460. Ανακτήθηκε στις 28 October 2015. 
  152. Pullella, Philip (8 March 2011). «Italy unity anniversary divides more than unites». Reuters. http://mobile.reuters.com/article/idUSLNE72706B20110308. Ανακτήθηκε στις 28 October 2015. 
  153. Russo Bullaro, Grace (2010). From Terrone to Extracomunitario: New Manifestations of Racism in Contemporary Italian Cinema : Shifting Demographics and Changing Images in a Multi-cultural Globalized Society. Troubador Publishing Ltd. σελίδες 179–81. ISBN 9781848761766. 
  154. Garau, Eva (17 Δεκεμβρίου 2014). Politics of National Identity in Italy: Immigration and 'Italianità'. Routledge. σελίδες 110–11. ISBN 9781317557661. Ανακτήθηκε στις 28 Οκτωβρίου 2015. 
  155. Cremonesi, Marco (2 December 2009). «Bossi, show su Padania e Cavaliere: lo controlliamo, senza Lega va a casa». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Padania-e-Cavaliere-lo-controlliamo-senza-Lega-va-a-casa/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYAClPlBAJZQAEcbAwlAG5QAbZnFxxEbAdjYBjbBFK5sAobGxE2AZzgQAXuwAycAObt+bdtKgaoYAL4BdIA. 
  156. Leonardi, Robert; Kovacs, Monique (1993), «The Lega Nord: the rise of a new Italian catch-all party», Italian Politics: A Review 8 
  157. «Lega Nord – The Democratic Society». Europe.demsoc.org. 22 Απριλίου 2014. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 2 Απριλίου 2016. 
  158. Parenzo, David· Romano, Davide (2009). Romanzo padano. Da Bossi a Bossi. Storia della Lega. Milan: Sperling & Kupfer. σελ. 19. 
  159. Ignazi, Pietro (2008). Partiti politici in Italia. Bologna: Il Mulino. σελίδες 87–88. 
  160. «La Lega Nord e la transizione italiana» (PDF). web.archive.org. 8 Αυγούστου 2017. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Αυγούστου 2017. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2020. CS1 maint: Unfit url (link)
  161. Duff, Mark (20 June 2011). «Italy's Northern League reviews support for Berlusconi». BBC News (London). https://www.bbc.co.uk/news/world-europe-13845525. 
  162. Biorcio, Roberto (2003). «The Lega Nord and the Italian media system». Στο: Gianpietro Mazzoleni. The Media and Neo-populism: A Contemporary Comparative Analysis. Greenwood Publishing Group. σελίδες 72–73. ISBN 978-0-275-97492-3. 
  163. Di Vico, Dario (10 June 2009). «Fabbriche e Gazebo: la Lega modello Pci». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Fabbriche-e-Gazebo-la-Lega-modello-Pci/10-06-2009/10-06-2009/NobwRAdghgtgpmAXGAJlALlMAaMAzAJwHsYkwBGABgHpKA2agJksoE4cx0iyraHm2YAL7Zw0eGQDWcAJ4B3IgRQd0cAB7oyAMSgAjXQQCWAYwAWcAASWA4lABecXUUQWANlAsAZOAHMPMIhQ4V1ciCwAFY0NhAF0gA. 
  164. Jori, Francesco (2009). Dalla Łiga alla Lega. Storia, movimenti, protagonisti. Venice: Marsilio. σελ. 18. 
  165. Zaia, Luca (16 June 2009). «Siamo i nuovi laburisti, sfonderemo al Centro e al Sud e vogliamo una poltrona Ue». Milan: Quotidiano Nazionale. http://rassegna.governo.it/testo.asp?d=38010215. 
  166. Ignazi, Pietro (2008). Partiti politici in Italia. Bologna: Il Mulino. σελίδες 86–87, 96. 
  167. Bonomi, Aldo (2009). Prefazione – Romanzo padano. Da Bossi a Bossi. Storia della Lega. Milan: Sperling & Kupfer. σελ. X. 
  168. Abedi, Amir (2004), Anti-Political Establishment Parties: A comparative analysis, Routledge, σελ. 13, ISBN 978-0-415-31961-4, https://books.google.com/?id=y_27NbOL0l8C&pg=PA13&dq=lega+nord+right-wing+populist#v=onepage&q=lega%20nord%20right-wing%20populist&f=false 
  169. Betz, Hans-Georg (2005), «Mobilising Resentment in the Alps: The Swiss SVP, the Italian Lega Nord and the Austrian FPÖ», Challenges to Consensual Politics (P.I.E.–Peter Lang), ISBN 9789052012506, https://books.google.com/?id=Rwofe0Zg8MQC&dq=lega+nord+right-wing+populist&q=lega+nord+right-wing+populist#v=snippet&q=lega%20nord%20right-wing%20populist&f=false 
  170. Zaslove, Andrej (2008), One Foot in One Foot Out: can radical right populist parties govern?, Political Studies Association, http://www.psa.ac.uk/2008/pps/Zaslove.pdf [νεκρός σύνδεσμος]
  171. Ivaldi, Gilles (2011), «The Populist Radical Right in European Elections 1979–2009», The Extreme Right in Europe (Vandenhoeck & Ruprecht): 18, ISBN 978-3-525-36922-7, https://books.google.com/?id=RBnmachN8vkC&pg=PA22&dq=Lega+Nord+radical+right#v=onepage&q=Lega%20Nord%20radical%20right&f=false 
  172. Zulianello, Mattia (2019). «Varieties of Populist Parties and Party Systems in Europe: From State-of-the-Art to the Application of a Novel Classification Scheme to 66 Parties in 33 Countries». Government and Opposition: 5. doi:10.1017/gov.2019.21. https://www.cambridge.org/core/journals/government-and-opposition/article/varieties-of-populist-parties-and-party-systems-in-europe-from-stateoftheart-to-the-application-of-a-novel-classification-scheme-to-66-parties-in-33-countries/7CB95AE2CA7274D5F4716EC11708ACD8/core-reader#. 
  173. Huysseune, Michael (2001–2002), «Federalism and the Extreme Right in Italy», Fédéralisme Régionalisme 2, http://popups.ulg.ac.be/federalisme/document.php?id=250#tocto2, ανακτήθηκε στις 13 November 2012 
  174. Betz, Hans-Georg (1994), Radical right-wing populism in Western Europe, Palgrave Macmillan, σελ. 64, ISBN 978-0-312-08390-8, https://books.google.com/?id=LwTTwbtNyxUC&pg=PA64&dq=lega+nord+right-wing+populist#v=onepage&q=lega%20nord%20right-wing%20populist&f=false 
  175. McDonnell, Duncan (April 2006), «A Weekend in Padania: Regionalist Populism and the Lega Nord», Politics 26 (2): 126–132, doi:10.1111/j.1467-9256.2006.00259.x 
  176. «Salvini (per ora) va avanti da solo "Mancano squadra e schema"». Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2015. 
  177. Adnkronos. «Lega: Zaia, non è di destra nè di sinistra». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Οκτωβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2015. 
  178. «Ecco chi non-gioisce troppo nella Lega per il successo di Matteo Salvini». Formiche. 25 Νοεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2015. 
  179. «Il Carroccio: matrimoni gay nella Repubblica Padana». Corriere della Sera (Milan). 5 April 1998. http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Il-Carroccio-matrimoni-gay-nella-Repubblica-Padana/05-04-1998/05-04-1998/NobwRAdghgtgpmAXGAJlALlMAaMAzAJwHsYkwAGAVgHpyAWagRgE5mAOHMdIsq2hluzABfbOGjwyAazgBPAO5ECKTujgAPdGQCSAGwAEAYSgFiAYzMBLIon0wMBSzCIRL+gOZRZ+iHF26ofQAlOAAHAFcAI0jdSzNAgAUoNGgRAF0gA. 
  180. «ΙΑΤΕ: Διακρίσεις λόγω γενετήσιου προσανατολισμού». 
  181. De Bac, Margherita; Piccolillo, Virginia (1 May 2005). «Fecondazione un fronte del sì tra le donne della Cdl». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2005/maggio/01/Fecondazione_fronte_del_tra_donne_co_8_050501066.shtml. 
  182. 189,0 189,1 Bonifazi, Elio· Pellegrino, Alberto (1996). Educazione civica e costituzionale. Florence: Bulgarini. σελίδες 79, 128–129. 
  183. Panebianco, Angelo (15 June 1993). «I confini della Lega». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!I-confini-della-Lega/15-06-1993/15-06-1993/NobwRAdghgtgpmAXGAJlALlMAaMAzAJwHsYkwBGAVgHoAGANmvIE5mBmHMdIsquxluzABfbOGjwyAazgBPAO5ECKTujgAPdGQCSAAgDGRCHgCWEE7pRwANtai6AMnADmWYQF0gA. 
  184. «Salvini: ecco il mio Centrodestra. Choc sulle tasse, aliquota unica». Affaritaliani.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουνίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2015. 
  185. Henley, Jon (4 March 2018). «Italy's Election: everything you need to know». The Guardian. https://www.theguardian.com/world/2018/feb/07/italys-election-everything-you-need-to-know. 
  186. 193,0 193,1 193,2 «9/01519/013 : CAMERA – ITER ATTO». Chamber of Deputies. 31 Ιουλίου 2008. 
  187. Stucchi, Giacomo (23 Φεβρουαρίου 2004). «Stucchi (Lega Nord): "Su Alitalia staremo in guardia più dell'Ue"». Intervistestucchi.blogspot.com. 
  188. Castoro, Marco (20 September 2008). «Al diavolo Alitalia, che fallisca! La Lega boccia l'assistenzialismo». Rome: Italia Oggi. http://www.marcocastoro.it/?p=2080#more-2080. 
  189. «Prostituzione: Lega presenta legge per regolamentazione – Lega Salvini Premier». leganord.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 2 Μαρτίου 2018. 
  190. Calabrò, Maria Antonietta (26 August 2008). «La Lega: pm eletti dal popolo Pdl diviso, no dai democratici». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2008/agosto/26/Lega_eletti_dal_popolo_Pdl_co_9_080826096.shtml. 
  191. 198,0 198,1 «Movimento politico Lega Nord per l'indipendenza della Padania: programmi ed iniziative del partito». Lega Nord. 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Μαρτίου 2008. 
  192. Stella, Gian Antonio (18 September 2004). «"Basta capannoni, sono inutili" Il Veneto e i 200 km di cemento». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2004/settembre/18/Basta_capannoni_sono_inutili_Veneto_co_9_040918030.shtml. 
  193. Nava, Massimo (24 April 1999). «Bossi: La Serbia inviterà Annan». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Bossi-Serbia-Annan/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYAQtgM4MCWABAMpy4BGzUrAQQjQIYAL4BdIA. 
  194. Rumiz, Paolo (11 April 1999). «L'Europa profonda che odia l'America». La Repubblica (Rome). http://www.repubblica.it/online/dossier/rumi/rumi/rumi.html. 
  195. «Bossi con l'amico Milosevic nella Belgrado delle bombe». Globalist (στα Ιταλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2020. 
  196. Gorodisky, Daria (8 November 2001). «I Poli trovano l'intesa, sì all'intervento militare». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Poli-trovano-intesa-all-intervento-/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYACtgDYCWABKbtgG5QTYtMRyAZygsoDBv0FxcnOIL5gAvgF0gA. 
  197. Zuccolini, Roberto (4 October 2002). «Sì a maggioranza, via alla "missione Afghanistan"». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!maggioranza-via-alla-%22missione-Afghanistan%22/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYMUA5vQJZ5QQBeURABAG5NRuUADbDBAHVpMAztJYQ43AIIAzegAs2M0m0lgAvgF0gA. 
  198. «Calderoli: Bush regali l'atomica ad Ahmadinejad». Corriere della Sera (Milan). 7 September 2006. http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Calderoli-Bush-regali-atomica-Ahmadinejad/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYAwlADb5y7YMCWABAEICuAzgAtOuOAHNGXKKWwx2AYyicAgoJhR87CHABWGsAF8AukA. 
  199. Guerzoni, Monica (22 April 2004). «Lo strappo della Lega sulla missione italiana». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Lo-strappo-della-Lega-sulla-missione-italiana/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYAMtgAQDOpuUADu4-nADa9QGtOAHNBTAK79BMAJZMms7BDgNZpKL1lRoYAL4BdIA. 
  200. Massimo, Franco (22 April 2004). «La Lega tende a smarcarsi. Inviti alla cautela sugli ostaggi». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!La-Lega-tende-a-smarcarsi-Inviti-alla-cautela-sugli-ostaggi/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYAMlAAS1wDmj5E+cDjAzjFFwBjQbwCWAOgYBJCADcxpMTwA2KxiICu5dQ16aWK5dl6koLFmLABfALpA. 
  201. Michilli, Livia (9 July 2005). «Calderoli: andiamocene. Il Polo lo frena Rifinanziamento, il centrosinistra diviso». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Calderoli-andiamocene-Il-Polo-lo-frena-Rifinanziamento-il-centrosinistra-diviso/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYAwlADb5y7YMCWiABFBPu7GwBjOBDgA6LgEkGXAAptsXBkoBmuUVC4AldqvbQIALwHwIpbES7tZI86wDOB9g9K4t-AG4vsYAL4AukA. 
  202. Di Vico, Dario (17 June 2011). «Attraverso Maroni e Israele La Lega "scopre" la Politica Estera». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Attraverso-Maroni-e-Israele-La-Lega-%22scopre%22-la-Politica-Estera/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYAgqablAG5y4DO2ABALJS7YIASy5wuASXZM4AGzEAZKF3lwA5koA6YdgGNsAB1xwtXGUoAK2GUNJCdSgKLtyTMAF8AukA. 
  203. Piccolillo, Virginia (26 April 2011). «Calderoli e il no della Lega "Il mio voto non-lo avranno"». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2011/aprile/26/Calderoli_della_Lega_mio_voto_co_8_110426025.shtml. 
  204. Maritano, Dino (27 April 2011). «Raid in Libia, no di Bossi. Il Pd: si rivoti». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2011/aprile/27/Raid_Libia_Bossi_rivoti_co_8_110427027.shtml. 
  205. Cremonesi, Marco (20 June 2011). «Pontida, la sfida di Bossi "Berlusconi leader? Vedremo"». Corriere della Sera (Milan). http://archiviostorico.corriere.it/2011/giugno/20/Pontida_sfida_Bossi_Berlusconi_leader_co_8_110620016.shtml. 
  206. «ESISTE». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2014. 
  207. Cordua, Davide. «Lega Nord». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Φεβρουαρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2015. 
  208. Seddon, Max; Politi, James (6 March 2017). «Putin's party signs deal with Italy's far-right Lega Nord». Financial Times. https://www.ft.com/content/0d33d22c-0280-11e7-ace0-1ce02ef0def9. 
  209. «Umanitaria Padana». Umanitaria Padana. 
  210. «Umanitaria Padana Onlus». www.facebook.com. Ανακτήθηκε στις 13 Φεβρουαρίου 2020. 
  211. Diamanti, Ilvo (2003). Bianco, rosso, verde... e azzurro. Bologna: Il Mulino. σελίδες 68–71. 
  212. Ridolfi, Maurizio (2008). Storia dei partiti politici. L'Italia dal Risorgimento alla Repubblica. Milan: Bruno Mondadori. σελίδες 219–220. 
  213. «STATUTO DELLA LEGA NORD PER L'INDIPENDENZA DELLA PADANIA» (PDF). 
  214. alkhan (1 Ιουλίου 2006). «Umberto Bossi – Dichiarazione di indipendenza della Padania1». Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2011 – μέσω YouTube. 
  215. alkhan. «Umberto Bossi – Dichiarazione di indipendenza della Padania2». Ανακτήθηκε στις 28 Ιουνίου 2011 – μέσω YouTube. 
  216. Miglio, Gianfranco (1992). Come cambiare. Le mie riforme. Milan: Mondadori. σελίδες 31–40. 
  217. Ignazi, Pietro (2008). Partiti politici in Italia. Bologna: Il Mulino. σελίδες 97–98. 
  218. Rumiz, Paolo (2001). La secessione leggera. Dove nasce la rabbia del profondo Nord. Milan: Feltrinelli. σελ. 171. 
  219. Bossi, Umberto· Vimercati, Daniele (1992). Vento dal Nord. La mia Lega, la mia vita. Milan: Sperling & Kupfer. σελίδες 25–35, 194–205. 
  220. Caprara, Maurizio (24 July 2008). «Passa all'unanimità il Trattato europeo». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Passa-Trattato-europeo/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYAClAM4NQAEAKrlKaV9i3AFdc2AA5xsYAL4BdIA. 
  221. Bossi, Umberto· Vimercati, Daniele (1992). Vento dal Nord. La mia Lega, la mia vita. Milan: Sperling & Kupfer. σελίδες 194–205. 
  222. «Sintesi posizioni Lega Nord sull'Unione Europea» (PDF). Lega Nord. 10 Μαρτίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Ιουλίου 2011. 
  223. Pagliarini, Giancarlo (1 February 2005). «Sì all'Europa, ma che sia quella delle Regioni». Milan: La Padania. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 July 2010. https://web.archive.org/web/20100707005508/http://www.giovanipadani.leganord.org/articoli.asp?ID=2846. 
  224. vambrosi. «L'Arena.it – Il giornale di Verona – Notizie, Cronaca, Sport, Cultura su Verona e Provincia». L'Arena.it. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2015. 
  225. Gianni Di Capua. «E nella Lega litigano Salvini e Tosi». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουνίου 2015. 
  226. «Per una Lega unita e per una Padania libera e indipendente». Radio Radicale. 18 Ιανουαρίου 2012. 
  227. «Lega Nord Como Progamma Lega Nord Elezioni Politiche 2013» (PDF). Lega Nord. 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 15 Φεβρουαρίου 2020. 
  228. Pop, Valentina (14 April 2011). «Barroso warns of extremism in immigration debate». EU Observer. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 January 2014. https://web.archive.org/web/20140110163739/http://euobserver.com/justice/32181. Ανακτήθηκε στις 10 January 2014. 
  229. «ImmigrationProf Blog: Anti-Immigration Rally of Northern League Draws Thousands in Rome». lawprofessors.typepad.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 15 Φεβρουαρίου 2020. 
  230. Lewis, Aidan (17 April 2008). «Italy's Northern League resurgent». BBC News (London). http://news.bbc.co.uk/2/hi/europe/7350691.stm. 
  231. Rogers, Iain (15 April 2008). «League allies may hinder Italy's Berlusconi: reports». The Washington Post (Washington, DC). https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2008/04/15/AR2008041500577_pf.html. 
  232. Rosenthal, Elisabeth (15 May 2008). «Italy Arrests Hundreds of Immigrants». The New York Times (New York). https://www.nytimes.com/2008/05/16/world/europe/16italy.html?scp=9&sq=northern%20league%20anti-immigrant&st=cse. 
  233. Fregonara, Gianna (19 April 1992). «Un giornale francese lo mette nella casa europea dei Le Pen». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Un-giornale-francese-lo-mette-nella-casa-europea-dei-Le-Pen/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYAqhAAQDmAlntADZwMBmuUEAMZwAztw7YG8UuQYQ4HDlAaCoI5XACuubAAc4y-HBYMAMtwAKcCGAC+AXSA. 
  234. «European Commission against Racism and Intolerance – Second Report on Italy». coe.int. Strasbourg: European Commission against Racism and Intolerance. 23 Απριλίου 2002. σελ. 24. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2019. 
  235. «European Commission against Racism and Intolerance – Third Report on Italy». coe.int. Strasbourg: European Commission against Racism and Intolerance. 16 Μαΐου 2006. σελίδες 22–23. Ανακτήθηκε στις 3 Ιουλίου 2019. 
  236. «Cassazione, se i nomadi sono ladri è legittima la discriminazione». La Repubblica (Rome). 29 June 2008. http://www.repubblica.it/2008/06/sezioni/cronaca/sicurezza-politica-10/cassazione-tosi/cassazione-tosi.html. 
  237. Pajetta, Giovanna (17 June 2003). «Bossi prende il cannone». il manifesto (Rome). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 February 2006. https://web.archive.org/web/20060218090812/http://it.geocities.com/ilgruppodellatanadelgiaguaro/forum_libero/messaggi/58.htm. 
  238. Marrese, Emilio (13 December 2002). «Ramadan, sindaco nega lo spazio Benetton concede il palazzetto». La Repubblica (Rome). http://www.repubblica.it/online/cronaca/immitreviso/ramadan/ramadan.html. 
  239. Schiavi, Giangiacomo (15 February 2010). «Maroni: niente rastrellamenti serve una nuova integrazione». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Maroni-niente-rastrellamenti-serve-una-nuova-integrazione/NobwRAdghgtgpmAXGA1nAngdwPYCcAmYANGAC5wAepSYAslLthAJaIAELcE5buUAzqVxwANiNhdSzNvzi4AbnDYBXaB2XZ5UNs25wA5nwBezJggC+AXSA. 
  240. Focarete, Michele (16 February 2010). «Bossi: "Immigrati, no ai rastrellamenti"». Corriere della Sera (Milan). http://archivio.corriere.it/Archivio/interface/slider.html#!Bossi-%22Immigrati-no-ai-rastrellamenti%22/16-02-2010/16-02-2010/NobwRAdghgtgpmAXGAJlALlMAaMAzAJwHsYkwBGANgHoAGAJmvtvNpzHSLKrsedbABfbOGjwyAazgBPAO5ECKdujgAPdGQBCRAM46AlogAEAHTABJGDH0BzAhn3YjEIkaj6j9negJwANn6wcBDo+mZCALpAA. 
  241. Bossi, Umberto· Vimercati, Daniele (1992). Vento dal Nord. La mia Lega, la mia vita. Milan: Sperling & Kupfer. σελίδες 141–150. 
  242. Passalacqua, Guido (22 November 2000). «Bossi si infuria: siete voi i razzisti». La Repubblica (Rome). http://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/2000/11/22/bossi-si-infuria-siete-voi-razzisti.html. 
  243. Cavallo, Tiziana (23 March 2006). «Rapporto / Integrazione immigrati». Verona: Nigrizia. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 January 2012. https://web.archive.org/web/20120128164935/http://www.giovaniemissione.it/index.php?option=content&task=view&id=780. 
  244. «Immigrati, ben integrati in Veneto ok anche Marche ed Emilia Romagna». La Repubblica (Rome). 22 March 2006. http://www.repubblica.it/2006/c/sezioni/cronaca/caritas/caritas/caritas.html?ref=search. 
  245. Colonna, Duilio (13 July 2010). «Integrazione, la città è ospitale con gli stranieri». Verona: Verona Sera. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 March 2012. https://web.archive.org/web/20120305101037/http://www.veronasera.it/News/CRONACA/13-07-2010_14.17/Integrazione_la_citt%C3%A0_%C3%A8_ospitale_con_gli_stranieri_01738.htm. 
  246. Biondani, Paolo (6 October 2011). «Mi manda Maroni» (στα it). L'Espresso (Milan): σελ. 59. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 April 2012. https://web.archive.org/web/20120425132507/http://rassegna.camera.it/chiosco_new/pagweb/immagineFrame.asp?comeFrom=search&currentArticle=14WLUI. 
  247. «Sindaci più amati, Piero Fassino scalza Tosi dal primo posto». Corriere del Veneto (Padua). 13 October 2011. http://corrieredelveneto.corriere.it/veneto/notizie/politica/2011/13-ottobre-2011/sindaci-piu-amati-piero-fassino-scalza-tosi-primo-posto-1901810186747.shtml. 
  248. Squires, Nick (11 June 2009). «Unlikely champion of Italy's anti-immigration party is black and half-American». The Daily Telegraph (London). https://www.telegraph.co.uk/news/worldnews/europe/italy/5496550/Unlikely-champion-of-Italys-anti-immigration-party-is-black-and-half-American.html. 
  249. Day, Michael (10 June 2009). «Anti-immigration party member becomes Italy's first black mayor». The Independent (London). https://www.independent.co.uk/news/world/europe/antiimmigration-party-member-becomes-italys-first-black-mayor-1701893.html. 
  250. «Lascio la Lega e vi spiego perche'». Varese News. 2014. http://www.varesenews.it/2014/10/sandy-cane-do-l-addio-alla-lega-e-vi-spiego-il-perche/341677/. 
  251. Guidotti, Tommaso (10 March 2011). «Un tunisina alla guida della Lega Nord: "Il mio sogno è incontrare Bossi"». Varese: Varese Laghi. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-10-16. https://web.archive.org/web/20141016065239/http://www3.varesenews.it/varese/articolo.php?id=198159. Ανακτήθηκε στις 2020-02-15. 
  252. «ESISTE». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 11 Οκτωβρίου 2014. 
  253. «Immigrati: Salvini, Iwobi farà di più della Kyenge». 
  254. Nigeriano, immigrato, titolare d'azienda: eletto dalla Lega il primo senatore di colore Milano.repubblica.it. Retrieved 6 March 2018