Ζαρός
Συντεταγμένες: 35°8′N 24°54′E / 35.133°N 24.900°E
| Ζαρός | |
|---|---|
  Ζαρός | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Κρήτης |
| Περιφερειακή Ενότητα | Ηρακλείου |
| Δήμος | Φαιστού |
| Κοινότητα | Ζαρού |
| Γεωγραφία και στατιστική | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Κρήτη |
| Νομός | Ηρακλείου |
| Υψόμετρο | 340 |
| Πληθυσμός | 2.106 (2011) |
| Άλλα | |
| Ταχ. κωδ. | 70002 |
| Τηλ. κωδ. | 28940-31 |
Ο Ζαρός είναι κωμόπολη και έδρα ομώνυμης κοινότητος του Δήμου Φαιστού στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην επαρχία Καινούργιου του νομού Ηρακλείου.
Ο Ζαρός βρίσκεται στις νότιες υπώρειες του όρους Σαμάρι, που αποτελεί παρακλάδι του Ψηλορείτη. Απέχει 43 χιλιόμετρα από το κέντρο του Ηρακλείου και 12 χιλιόμετρα από τις Μοίρες. Το χωριό είναι ευρύτερα γνωστό από το ομώνυμο εμφιαλωμένο νερό (φυσικό ή ανθρακούχο) που διατίθεται στην αγορά την τελευταία εικοσαετία[1].
Ο Ζαρός παράγει ελαιόλαδο, σταφίδα, εσπεριδοειδή, κηπευτικά, χαρούπια και κτηνοτροφικά φυτά. Η ονομασία του χωριού προέρχεται μάλλων από το πληθυντικό μόριο Ζα και το ρήμα ρέω, ρους και σημαίνει πολλά νερά.
Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο εσωτερικό του χωριού υπάρχουν τρεις εκκλησίες. Στα βόρεια βρίσκεται ο παλιός ναός του Αγίου Νικολάου με τοιχογραφίες. Σήμερα είναι μοναστήρι Παλαιοημερολογιτών.
Στην έξοδο βόρεια του χωριού υπάρχει φαράγγι. Εκεί βρίσκεται η πηγή Βότομος, μια περιοχή κατάφυτη με πλατάνια, εκτροφείο πέστροφας και με μία τεχνητή λίμνη. Από τις πηγές της περιοχής κυκλοφορούν στο εμπόριο και ένα σήμα εμφιαλωμένου νερού: "Ζαρός", με τις εγκαταστάσεις εμφιάλωσης στις αντίστοιχες περιοχές.
Ανάμεσα στα άλλα, στον Ζαρό υπάρχουν περιφερειακό ιατρείο, ΚΕΠ, νηπιαγωγείο, δημοτικό σχολείο, γυμνάσιο, ξενώνες και τράπεζες. Η ομώνυμη ποδοσφαιρική ομάδα αγωνίζεται στην α΄ ερασιτεχνική κατηγορία του τοπικού πρωταθλήματος της Ε.Π.Σ. Ηρακλείου.
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Το δίκτυο ύδρευσης στην περιοχή ήταν ανεπτυγμένο από τα αρχαία χρόνια. Από την πηγή Στέρνα, στα βόρεια του Ζαρού, υδρευόταν η αρχαία Γόρτυνα. Σώζονται ερείπια του ρωμαϊκού υδραγωγείου.
Στο Ζαρό γίνεται γραπτή μνεία το 1583 στον Καστροφύλακα (Κ 103, με την ονομασία Saro) με 266 κατοίκους και στην ίδια απογραφή αναγράφεται ο οικισμός Κούρτες (Curtes) με 172 κατοίκους (Κ 103). Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι Κούρτες αποκλειστικά κατοικούνταν από τους Τούρκους. Υπήρχαν 20 τουρκικές οικογένειες το 1834 και 150 το 1881. Τον εικοστό αιώνα στο χωριό δούλευαν νερόμυλοι και νεροτριβές για τα μάλλινα εγχώρια υφάσματα.
Αθλητισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στο Ζαρό εδρεύει ο «Αθλητικός Όμιλος Ζαρού» ο οποίος ιδρύθηκε το 1969. Ανήκει στη δύναμη της Ε.Π.Σ. Ηρακλείου και αγωνίζεται επίσημα στα πρωταθλήματά της από τη σεζόν 1983-84, ενώ 10 χρόνια αργότερα, τη σεζόν 1993-94 αγωνίστηκε για πρώτη φορά στην Α΄ Κατηγορία.[2] Τη χρονιά 2010-11 κατέκτησε για πρώτη φορά το πρωτάθλημα Α1 Κατηγορίας και κέρδισε την άνοδο στην Δ΄ Εθνική, στην οποία σημείωσε τη μοναδική του παρουσία τη σεζόν 2011-12. Τις χρονιές 2012-13 και 2013-14 κατέκτησε εκ νέου το πρωτάθλημα Α1 ΕΠΣΗ και διεκδίκησε αμφότερα την άνοδο στην Γ΄ Εθνική μέσω του ειδικού πρωταθλήματος του 2013 και 2014 αντίστοιχα, χωρίς όμως επιτυχία. Το 2014 κατέκτησε το Σούπερ Καπ Ε.Π.Σ. Ηρακλείου, νικώντας τον Αλμυρό Γαζίου.
Διοικητικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κοινότητα Ζαρού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Εκτός από την έδρα της, η Κοινότητα Ζαρού περιλαμβάνει και τους οικισμούς Κούρτες και Στέρνα, καθώς και τις Μονές Αγίου Νικολάου και Αγίου Αντωνίου Βροντησίου. Η απογραφή του 2011 αναφέρει:[3]
- Ζαρός, ο (2.106)
- Ιερά Μονή Αγίου Νικολάου, η (9)
- Κούρτες, οι (4)
- Μονή Αγίου Αντωνίου Βροντησίου, η (0)
- Στέρνα, η (3)
Συνολικά η κοινότητα έχει 2.122 κατοίκους.
Η Κοινότητα εκπροσωπείται από πενταμελές Συμβούλιο με επικεφαλής τον Πρόεδρο κ. Γεώργιο Σαμιωτάκη.
Κοινοτάρχες Ζαρού[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Οι κάτωθι εκλέχθηκαν και υπηρέτησαν (ή υπηρετούν) ως Πρόεδροι της Κοινότητος Ζαρού.
| περίοδος | όνομα |
|---|---|
| 1978–1982 | Πετράκης Μιχαήλ |
| 1982–1990 | Νικολαντωνάκης Γεώργιος |
| 1990–1994 | Ζαχαριουδάκης Ιωάννης |
| 1994–1998 | Καλαϊτζάκης Ζαχαρίας |
| 2010–2019 | |
| 2019– | Σαμιωτάκης Γεώργιος |
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Το Ηράκλειον και ο Νομός του, έκδοση Νομαρχίας Ηρακλείου, 1971.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ταξίδι στο Ζαρό[νεκρός σύνδεσμος]
- Φωτογραφίες από Ζαρό Αρχειοθετήθηκε 2007-10-15 στο Wayback Machine.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Ταξίδι στο Ζαρό Αρχειοθετήθηκε 2021-11-12 στο Wayback Machine.,εκπομπή Μένουμε Ελλάδα (ΕΡΤ)
- ↑ Α.Ο.Ζαρού: Από τις αλάνες και τα λιβάδια του χωριού στα σαλόνια του τοπικού! apopsilive.gr
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού», σελ. 10868 (σελ. 394 του pdf)
| |||||