Μορόνι Ηρακλείου

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 35°6′N 24°55′E / 35.100°N 24.917°E / 35.100; 24.917

Μορόνι
Τοποθεσία στον χάρτη
Τοποθεσία στον χάρτη
Μορόνι
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα[1]
ΠεριφέρειαΚρήτης
Περιφερειακή ΕνότηταΗρακλείου
ΔήμοςΦαιστού
ΚοινότηταΜορονίου
Γεωγραφία και στατιστική
Γεωγραφικό διαμέρισμαΚρήτη
ΝομόςΗρακλείου
Υψόμετρο410
Πληθυσμός198 (2011)
Άλλα
Παλαιά ονομασίαΜορόνιον

Το Μορόνι (επίσημο: Μορόνιον) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης Κοινότητος του Δήμου Φαιστού στην Περιφερειακή Ενότητα Ηρακλείου της Κρήτης. Ανήκε στην επαρχία Καινούργιου του νομού Ηρακλείου. Η απόστασή του από την πόλη του Ηρακλείου είναι 53 χιλιόμετρα.

Η κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η ελαιοκομία και η καλλιέργεια αμπελιών. Παράγεται κυρίως λάδι. Στο χωριό υπάρχουν οι ιεροί ναοί της Αγίας Αικατερίνης και του Αγίου Γεωργίου. Στα βόρεια του χωριού σε απόσταση 1,5 χλμ. σε τοπίο κατάφυτο από ελαιώνες και βελανιδιές, σώζονται τα ερείπια του οικισμού Παλιάμα, του οποίου η εκκλησία Άγιος Χαράλαμπος διατηρείται σε καλή κατάσταση με τοιχογραφίες. Λειτουργούν νηπιαγωγείο και Δημοτικό Σχολείο.

Ο Ναός Παναγιάς των Αγγέλων στο Φραδιό, καθολικό παλιάς μονής των Φραγκισκανών.

Κοινότητα Μορονίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εκτός από την έδρα της, η Κοινότητα Μορονίου περιλαμβάνει και τους οικισμούς Μάκρες, Παναγία και Φαρίον. Η απογραφή του 2011 αναφέρει:

  • Μάκραι, αι (127)
  • Μορόνιον, το (198)
  • Παναγία, η (15)
  • Φαρίον, το (0)

Συνολικά η κοινότητα έχει 340 κατοίκους.

Η Κοινότητα εκπροσωπείται από πενταμελές Συμβούλιο με επικεφαλής τον Πρόεδρο κ. Ματθαίο Μαραγκάκη.

Κοινοτάρχες Μορονίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι κάτωθι εκλέχθηκαν και υπηρέτησαν (ή υπηρετούν) ως Πρόεδροι της Κοινότητος Μορονίου.

Πρόεδροι Κοινότητος Μορονίου
περίοδος όνομα
1978–1982 Ταμπακάκης Νικόλαος
1982–1994 Σηφάκης Ορέστης
1994–1998 Αλεξάκης Εμμανουήλ
2010–2019
2019– Μαραγκάκης Ματθαίος

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μορόνι έλαβε την ονομασία του από το βυζαντινό επώνυμο Μορόνης[2] Αναφέρεται σε συμβόλαιο του 1382[3].

Το 1583 αναφέρεται[4]με την ονομασία ‘’Moroni Catto’’ με 120 κατοίκους και ‘’Moroni Apano’’με 49 κατοίκους.

Την περίοδο της Τουρκοκρατίας κατοικούνταν αποκλειστικά από Τούρκους, το 1834 από 30 οικογένειες και το 1881 από 287 Τούρκους.

Οικισμοί που δεν υφίστανται πια[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο οικισμός Παλιάμα αναφέρεται το 1583 Pagliama με 6 κατοίκους (Καστροφύλακας, Κ 103) και ε όλες τις άλλες απογραφές ως το 1928 με 37 κατοίκους.

Στα νοτιοδυτικά του χωριού Μορόνι σε απόσταση 1 χλμ. σώζονται τα ερείπια του οικισμού Φραδιό. Ο οικισμός δεν αναφέρεται σε παλαιές απογραφές, ούτε το 1881 αλλά στο δήμο Αμπελούζου το 1900 με 330 κατοίκους (Νουχάκη, Χωρογραφία, 126). Φαίνεται ότι το Φραδιό εγκαταλείφθηκε πριν από μερικές δεκαετίες.

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το Ηράκλειον και ο Νομός του, Έκδοση Νομαρχίας Ηρακλείου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. (Ελληνικά) Βάση δεδομένων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής.
  2. Ξανθουδίδη, Επαρχίαι και πόλεις ΕΕΒΣ Γ΄, 41.
  3. «Εγώ Ιωάννης Λίμπου…κατ (οικούμενος) εις το Μορόνι» (Μ. Μανούσακα, Ελλην. Νοταριακά έγγραφα, «Θησαυρίσματα», 3, 88
  4. Καστροφύλακας, Κ103