Μπέργκεν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 60°22′48″N 5°20′24″E / 60.38000°N 5.34000°E / 60.38000; 5.34000

Μπέργκεν

Σημαία

Έμβλημα
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Μπέργκεν
60°23′33″N 5°19′24″E
ΧώραΝορβηγία Νορβηγία
ΝομόςΧόρνταλαντ
Διοικητική υπαγωγήΔήμος του Μπέργκεν
Ίδρυση1070
Διοίκηση
 • ΔήμαρχοςTrude Drevland
 • Μέλος του/τηςΔίκτυο Δημιουργικών Πόλεων
Έκταση465
Πληθυσμός278.556[1]
Ζώνη ώραςUTC+01:00
Ιστότοποςhttps://www.bergen.kommune.no/
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Η ανάβαση με βαγονέτο στον λόφο Floyen σε αποζημιώνει με τη μαγευτική θέα της χιονισμένης πόλης.
Ο εμπορικός δρόμος Στραντγκάτεν του Μπέργκεν

Το Μπέργκεν, παλαιότερα Μπιέργκβιν (Bjørgvin), είναι πόλη και δήμος της περιφέρειας Χόρνταλαντ στις δυτικές ακτές της Νορβηγίας. Στο τέλος του πρώτου τριμήνου του 2018 ο πληθυσμός του δήμου ήταν 280.216 [2] και η μητροπολιτική περιοχή του Μπέργκεν έχει περίπου 420.000 κατοίκους. Το Μπέργκεν είναι η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Νορβηγίας. Ο δήμος καλύπτει 465 τετραγωνικά χιλιόμετρα και βρίσκεται στην ομώνυμη χερσόνησο (Bergenshalvøyen). Το κέντρο της πόλης και οι βόρειες συνοικίες βρίσκονται στο Μπιφιόρντεν, το «φιόρδ της πόλης», και η πόλη περιβάλλεται από βουνά. Το Μπέργκεν είναι γνωστό ως «πόλη των επτά βουνών». Πολλά από τα εκτός δήμου προάστια βρίσκονται σε νησιά. Το Μπέργκεν είναι το διοικητικό κέντρο της Χόρνταλαντ και αποτελείται από οκτώ συνοικίες: Άρνα, Μπέργκενχους, Φάνα, Φίλινγκσντάλεν, Λάκσεβογκ, Ιτρέμπιγκντα, Όρσταντ και Όσανε.

Το εμπόριο στο Μπέργκεν είχε πιθανόν αρχίσει ήδη από τη δεκαετία του 1020. Σύμφωνα με την παράδοση, η πόλη ιδρύθηκε το 1070 από τον βασιλιά Όλαφ Κύρε και ονομάστηκε Μπγέργκβιν (Bjørgvin), «το πράσινο λιβάδι ανάμεσα στα βουνά». Ήταν πρωτεύουσα της Νορβηγίας τον 13ο αιώνα και από τα τέλη του έγινε εμπορικός σταθμός της Χανσεατικής Ένωσης. Μέχρι το 1789 το Μπέργκεν απολάμβανε αποκλειστικά δικαιώματα ως διαμεσολαβητής του εμπορίου μεταξύ της Βόρειας Νορβηγίας και του εξωτερικού και ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Νορβηγίας μέχρι τη δεκαετία του 1830, όταν την ξεπέρασε η πρωτεύουσα Χριστιανία (γνωστή σήμερα ως Όσλο). Ό,τι απομένει από τις αποβάθρες, το Μπρίγκεν (Bryggen), είναι Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Η πόλη επλήγη από πολυάριθμες πυρκαγιές ανά τους αιώνες. Η Σχολή Μετεωρολογίας Μπέργκεν μετεξελίχθηκε στο Γεωφυσικό Ινστιτούτο το 1917, το 1936 ιδρύθηκε η Νορβηγική Σχολή Οικονομικών και το 1946 το Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν. Από το 1831 έως το 1972 το Μπέργκεν αποτελούσε ξεχωριστή περιφέρεια. Το 1972 ο δήμος απορρόφησε τέσσερις γύρω δήμους και εντάχθηκε στην περιφέρεια Χόρνταλαντ.

Η πόλη είναι διεθνές κέντρο ιχθυοκαλλιέργειας, ναυτιλίας, υπεράκτιας βιομηχανίας πετρελαίου και υποθαλάσσιας τεχνολογίας. Επίσης, εθνικό κέντρο τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, μέσων ενημέρωσης, τουρισμού και οικονομίας. Το λιμάνι της είναι πρώτο στη Νορβηγία σε διακίνηση τόσο φορτίων, όσο και επιβατών, με περισσότερες από 300 επισκέψεις κρουαζιερόπλοιων τον χρόνο, που φέρνουν σχεδόν μισό εκατομμύριο επιβάτες στο Μπέργκεν[3], αριθμός που έχει διπλασιαστεί τα τελευταία 10 χρόνια. Σχεδόν οι μισοί επιβάτες είναι Γερμανοί ή Βρετανοί. Η κυριότερη ποδοσφαιρική ομάδα της πόλης είναι η ΣΚ Μπραν και μοναδική παράδοση της πόλης είναι τα μπούκορπς (buekorps, δηλαδή παρελάσεις νεολαίων). Οι ντόπιοι μιλούν μια ξεχωριστή διάλεκτο, γνωστή ως «Μπέργκενσκ». Η πόλη διαθέτει το Αεροδρόμιο Φλέσλαντ, Τραμ, και είναι το τερματικό της (Σιδηροδρομικής) Γραμμής Μπέργκεν. Τέσσερις μεγάλες γέφυρες συνδέουν το Μπέργκεν με τους προαστιακούς δήμους.

Το Μπέργκεν έχει ήπιο κλίμα τον χειμώνα, αν και με πολλές βροχοπτώσεις. Από τον Δεκέμβριο μέχρι τον Μάρτιο, το Μπέργκεν μπορεί να είναι, σε σπάνιες περιπτώσεις, ως 20 ° C θερμότερο από το Όσλο, παρόλο που και οι δύο πόλεις βρίσκονται σε περίπου 60 ° Βόρειο Γ.Π. Το Ρεύμα του Κόλπου κρατά τη θάλασσα σχετικά ζεστή, λαμβάνοντας υπόψη το γεωγραφικό πλάτος, και τα βουνά προστατεύουν την πόλη από τους ψυχρούς ανέμους από τα βόρεια, τα βορειοανατολικά και τα ανατολικά.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ιστορική εξέλιξη πληθυσμού
Έτος Πληθ.   ±%  
1500 5.500 —    
1769 18.827 +242.3%
1855 37.015 +96.6%
1900 94.485 +155.3%
1910 104.224 +10.3%
1920 118.490 +13.7%
1930 129.118 +9.0%
1940 —    
1950 162.381 —    
1960 185.822 +14.4%
1970 209.066 +12.5%
1980 207.674 −0.7%
1990 212.944 +2.5%
2000 229.496 +7.8%
2010 256.580 +11.8%
2014 271.949 +6.0%
2016 278.121 +2.3%
Άποψη του Μπέργκεν από σχέδιο του 1580

Η πόλη του Μπέργκεν θεωρείτο παραδοσιακά ότι είχε ιδρυθεί από τον βασιλιά Όλαφ Κύρε, γιο του Χάραλντ Γ΄ της Νορβηγίας Χάρντροντε, το 1070 μ.Χ.,[4] τέσσερα χρόνια μετά το τέλος της Εποχής των Βίκινγκ στην Αγγλία με τη Μάχη του Στάμφορντ Μπριτζ. Ωστόσο η σύγχρονη έρευνα έχει ανακαλύψει ότι ένας εμπορικός οικισμός είχε ήδη ιδρυθεί τη δεκαετία του 1020 ή του 1030 [5].

Το Μπέργκεν απέκτησε σταδιακά τον ρόλο της πρωτεύουσας της Νορβηγίας στις αρχές του 13ου αιώνα, ως πρώτη πόλη όπου ιδρύθηκε μια στοιχειώδης κεντρική διοίκηση. Ο καθεδρικός ναός της πόλης ήταν ο τόπος της πρώτης βασιλικής στέψης στη Νορβηγία τη δεκαετία του 1150 και όπου συνέχισαν να γίνονται οι βασιλικές στέψεις καθ 'όλη τη διάρκεια του 13ου αιώνα. Το φρούριο Μπέργκενχους χρονολογείται από τη δεκαετία του 1240 και προστατεύει την είσοδο του λιμανιού της πόλης. Η θέση της πρωτεύουσας μεταφέρθηκε στο Όσλο κατά τη βασιλεία του Βασιλιά Χάακον Ε΄ (1299-1319).

Στα μέσα του 14ου αιώνα Βορειογερμανοί έμποροι, που ήταν ήδη παρόντες σε σημαντικούς αριθμούς από τον 13ο αιώνα, ίδρυσαν ένα από τα τέσσερα Κοντόρε (ξένους εμπορικούς σταθμούς) της Χανσεατικής Ένωσης στο Μπρύγκεν του Μπέργκεν. Η κύρια εξαγωγή που εμπορευόταν το Μπέργκεν ήταν ο αποξηραμένος μπακαλιάρος από τις ακτές της Βόρειας Νορβηγίας [6], που ξεκίνησε γύρω στο 1100. Στην πόλη παραχωρήθηκε το μονοπώλιο για το εμπόριο αυτό από τη Βόρειας Νορβηγία από τον Βασιλιά Χάακον Χάακονσον (1217-1263). Ο ξηρός μπακαλιάρος ήταν ο κύριος λόγος για τον οποίο η πόλη έγινε ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα εμπορίου της Βόρειας Ευρώπης. [7] Στα τέλη του 14ου αιώνα το Μπέργκεν είχε καθιερωθεί ως το κέντρο του εμπορίου στη Νορβηγία [8]. Οι Χανσεατικοί έμποροι ζούσαν στη δική τους ξεχωριστή συνοικία της πόλης, όπου μιλούσαν Γερμανικά, απολαμβάνοντας αποκλειστικά δικαιώματα για το εμπόριο με τους ψαράδες από τον βορρά, που κάθε καλοκαίρι έπλεαν στο Μπέργκεν[9]. Σήμερα η παλιά αποβάθρα του Μπέργκεν, Μπρύγκεν, είναι στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO [10].

Η εντύπωση του Ιερωνύμου Σκολαίου (Hieronymus Scholeus) για το Μπέργκεν. Το σχέδιο έγινε γύρω στο 1580 και δημοσιεύθηκε σε έναν άτλαντα με σχέδια πολλών διαφορετικών πόλεων (Civitaes orbis terrarum).[11]

Το 1349 ο Μαύρος Θάνατος μεταδόθηκε στη Νορβηγία από αγγλικό πλοίο που έφτασε στο Μπέργκεν [12]. Μεταγενέστερες εξάρσεις εμφανίστηκαν το 1618, το 1629 και το 1637, κάθε φορά αφαιρώντας περίπου 3.000 ζωές. [13] Τον 15ο αιώνα η πόλη δέχθηκε επίθεση αρκετές φορές από πειρατές, [14] που το 1429 κατάφεραν να κάψουν το βασιλικό κάστρο και μεγάλο μέρος της πόλης. Το 1665 στο λιμάνι της πόλης έγινε η Ναυμαχία του Βόγκεν, όταν ένας Αγγλικός στολίσκος επιτέθηκε εναντίον ενός Ολλανδικού εμπορικού στόλου, υποστηριζόμενου από τη φρουρά της πόλης. Τυχαίες πυρκαγιές μερικές φορές γίνονταν ανεξέλεγκτες και μια το 1702 κατέκαψε το μεγαλύτερο μέρος της πόλης.

Κατά τον 15ο και τον 16ο αιώνα το Μπέργκεν παρέμεινε μία από τις μεγαλύτερες πόλεις της Σκανδιναβίας και ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Νορβηγίας μέχρι τη δεκαετία του 1830,[15] όταν η πρωτεύουσα Όσλο έγινε μεγαλύτερη. Από περίπου το 1600 η ​​κυριαρχία των Χανσεατικών στο εμπόριο της πόλης σταδιακά μειώθηκε υπέρ των Νορβηγών εμπόρων (συχνά της Χανσεατικής καταγωγής) και τη δεκαετία του 1750 τα Χανσεατικά Kontore τελικά έκλεισαν. Το Μπέργκεν διατήρησε το μονοπώλιο του εμπορίου με τη βόρεια Νορβηγία μέχρι το 1789. [16] Το Χρηματιστήριο του Μπέργκεν (Bergen børs), ιδρύθηκε το 1813.

Νεότερη ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παλαιά φωτοχρωμία του Μπέργκεν κοντά στα τέλη του 19ου αιώνα. Φαίνονται ο Καθεδρικός ναός (Domkirken) στην κάτω αριστερή γωνία, η Εκκλησία του Τιμίου Σταυρού στο μέσο, ο κόλπος (Vågen) με τα πολλά του σκάφη και το οχυρό Μπέργκενχους στα δεξιά του ανοίγματος του Βώγκεν.

Το Μπέργκεν χωρίστηκε από το Χόρνταλαντ, αποτελώντας ξεχωριστή περιφέρεια, το 1831. [17] Ιδρύθηκε ως δήμος την 1η Ιανουαρίου 1838. Ο αγροτικός δήμος των περιοχών γύρω από το Μπέργκεν (Bergen landdistrikt) συγχωνεύθηκε με το Μπέργκεν την 1η Ιανουαρίου 1877 [18] και ο αγροτικός δήμος Ώρσταντ την 1η Ιουλίου 1915. Το 1916 τμήματα του κέντρου της πόλης καταστράφηκαν από πυρκαγιά.

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου το Μπέργκεν καταλήφθηκε την πρώτη ημέρα της Γερμανικής εισβολής στις 9 Απριλίου 1940, μετά από μια σύντομη μάχη μεταξύ των Γερμανικών πλοίων και του Νορβηγικού παράκτιου πυροβολικού. Οι νορβηγικές αντιστασιακές οργανώσεις στο Μπέργκεν ήταν το Σάμποργκ, το Μίλοργκ, η Ομάδα Θήτα (Theta-gruppen), το Σίβοργκ, η οργάνωση Στάιν (Stein-organisasjonen) και το Κομμουνιστικό Κόμμα.[19] Στις 20 Απριλίου 1944, κατά τη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, το ολλανδικό φορτηγό πλοίο Voorbode αγκυροβόλησε το φρούριο Μπέργκενχους, φορτωμένο με πάνω από 120 τόνους εκρηκτικών και ανατίναξε, σκοτώνοντας τουλάχιστον 150 άτομα και προξενώντας ζημιές σε ιστορικά κτίρια. Η πόλη υπέστη Συμμαχικούς βομβαρδισμούς, που στόχευαν Γερμανικές ναυτικές εγκαταστάσεις στο λιμάνι. Ορισμένοι από αυτούς προκάλεσαν περίπου 100 απώλειες Νορβηγών αμάχων.

Το Μπέργκεν είναι επίσης γνωστό στη Νορβηγία για τη Γυναίκα του Ίσνταλ (Νορβηγικά: Isdalskvinnen), μια άγνωστη γυναίκα, που βρέθηκε νεκρή στο Ίσνταλ ("Κοιλάδα του Πάγου") στις 29 Νοεμβρίου 1970. [20] Η αδιευκρίνιστη υπόθεση ενθάρρυνε παγκοσμίως διάφορες θεωρίες επί χρόνια και παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα μυστήρια της πρόσφατης ιστορίας της Νορβηγίας [21][22].

Οι αγροτικοί δήμοι Άρνα, Φάνα, Λάκσεβωγκ και Ωσάνε συγχωνεύθηκαν με το Μπέργκεν την 1η Ιανουαρίου 1972, οπότε η πόλη έχασε την ιδιότητά της ως ξεχωριστή περιφέρεια [23] και ο Μπέργκεν είναι σήμερα δήμος της περιφέρειας Χόρνταλαντ.

Το 2000 το Μπέργκεν ήταν μια από τις 9 ευρωπαϊκές πόλεις που τιμήθηκαν ως Πολιτιστικές Πρωτεύουσες της Ευρώπης.[24]

Στην πόλη υπάρχει το ομώνυμο Πανεπιστήμιο, στο οποίο ανήκει το Μουσείο του Μπέργκεν, και ένα πανεπιστημιακό κολλέγιο, με συνολικό αριθμό 22.000 φοιτητών και 3.600 εργαζομένων. Το πανεπιστήμιο ιδρύθηκε το 1946 και δραστηριοποιείται στη ναυτιλιακή έρευνα και στη συνεργασία με αναπτυσσόμενες χώρες. Το 2002 βραβεύτηκε σε τρεις τομείς: κλιματική έρευνα, έρευνα για το πετρέλαιο, καθώς και μεσαιωνικές σπουδές.

Το 2017 ιδρύθηκε στην πόλη η ελληνική ενορία του Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης.[25]

Πυρκαγιές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ιστορία της πόλης έχει σημαδευτεί από πολλές μεγάλες πυρκαγιές. Το 1198 η παράταξη των Μπάγκλερ πυρπόλησε την πόλη στο πλαίσιο μιας σύγκρουσης με την παράταξη των Μπιρκεμπάινερ κατά τον εμφύλιο πόλεμο του 1248. Κάηκαν το Χόλμεν και το (κάστρο) Σβέρεσμποργκ και 11 εκκλησίες καταστράφηκαν. Το 1413 μια άλλη πυρκαγιά έπληξε την πόλη και καταστράφηκαν 14 εκκλησίες. Το 1428 η πόλη λεηλατήθηκε από πειρατές και το 1455 οι Χανσεατικοί έμποροι ήταν υπεύθυνοι για τον εμπρησμό του Αββαείου Μούνκελιβ. Το 1476 το Μπρύγκεν κάηκε από μια φωτιά που ξεκίνησε από ένα μεθυσμένο έμπορο. Το 1582 μια άλλη πυρκαγιά έπληξε το κέντρο της πόλης και το Στράντσιντεν. Το 1675 105 κτίρια κάηκαν στο Εβρεγκάτεν. Το 1686 μια άλλη μεγάλη πυρκαγιά έπληξε το Στράντσιντεν, καταστρέφοντας 231 τετράγωνα και 218 λεμβοστάσια. Η μεγαλύτερη πυρκαγιά στην ιστορία έγινε το 1702, όταν κατακάηκε το 90% της πόλης. Το 1751 σημειώθηκε μεγάλη πυρκαγιά στο Βόγκσμπουνεν. Το 1756 μια ακόμη πυρκαγιά έκαψε 1.500 κτίρια στο Στράντσιντεν, που το έπληξαν και άλλες μεγάλες πυρκαγιές το 1771 και το 1901. Το 1916 300 κτίρια κάηκαν στο κέντρο της πόλης και το 1955 κατακάηκαν τμήματα του Μπρύγκεν.

Τοπωνύμιο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι Αρχαιονιρδικοί τύποι του ονόματος ήταν Bergvin και Bjǫrgvin (στην Ισλανδική και τη Φεροϊκή η πόλη ονομάζεται ακόμα Björgvin). Το πρώτο συνθετικό είναι το berg ή bjǫrg, που μεταφράζεται ως "βουνό" και το δεύτερο είναι το vin (f.), που σημαίνει ένα νέο οικισμό όπου υπήρχε βοσκοτόπι ή λιβάδι. Το πλήρες νόημα είναι συνεπώς "το λιβάδι ανάμεσα στα βουνά" [26]. Αυτό είναι ένα κατάλληλο όνομα: το Μπέργκεν ονομάζεται συχνά "η πόλη ανάμεσα στα επτά βουνά". Ήταν ο θεατρικός συγγραφέας Λούντβιχ Χόλμπεργκ που ήταν τόσο επηρεασμένος από τους επτά λόφους της Ρώμης ώστε αποφάσισε ότι η πατρίδα του πρέπει να είναι ευλογημένη με αντίστοιχα επτά βουνά - και οι ντόπιοι εξακολουθούν να διαφωνούν για το ποιά είναι αυτά τα επτά.

Το 1918 έγινε μια καμπάνια για την επανεισαγωγή του Νορδικού τύπου Bjørgvin ως ονόματος της πόλης, που απορρίφθηκε - αλλά ως συμβιβασμός, το όνομα της επισκοπής έγινε Bjørgvin bispedømme[27].

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Άποψη του Μπέργκεν
Μπρύγκεν
Μπέργκεν: Αστικές περιοχές (Noρβηγική Στατιστική)

Το Μπέργκεν καταλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της χερσονήσου Μπεργκενσχαλβέγιεν του νομού Μίντχορντλαντ στο μεσοδυτικό Χόρνταλαντ. Ο δήμος καλύπτει έκταση 465 τετραγωνικών χιλιομέτρων. Το μεγαλύτερο μέρος της αστικής περιοχής βρίσκεται μέσα ή κοντά σε ένα φιόρδ ή κόλπο, αν και η αστική περιοχή έχει αρκετά βουνά. Το κέντρο της πόλης περιβάλλεται από τα Επτά Βουνά, αν και υπάρχει διαφωνία ως προς το ποιά από τα εννέα βουνά τα αποτελούν. Τα Ούλρικεν, Φλέγιεν, Λέβστακεν και Νταμσγκόρντφγελετ συμπεριλαμβάνονται πάντοτε, καθώς και τρία από τα Λίντερχορν, Σαντβίκσφγελετ, Μπλόμανεν, Ρουμτεμάνεν και Κολμπεϊνσβάρντεν.[28]. Το Γκούλφγελετ είναι το ψηλότερο βουνό του Μπέργκεν, στα 987 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. [29]

Το Μπέργκεν προστατεύεται από τη Βόρεια Θάλασσα από τα νησιά Ασκεϊ, Χόλσνεϊ (δήμος Mέλαντ) και Σότρα (δήμοι Φγελ και Σούντ). Συνορεύει με τους δήμους Mέλαντ, Λίντος και Όστερεϊ στα βόρεια, Βάκσνταλ και Σάμνανγκερ στα ανατολικά, Ος και Άουστεβολ προς τα νότια και Σούντ, Φγελ και Άσκεϊ στα δυτικά.

Αποψη του κέντρου της πόλης από το Όρος Φλέγεν

Κλίμα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μπέργκεν μια βροχερή μέρα

Το Μπέργκεν έχει εύκρατο ωκεάνιο κλίμα (Κέππεν: Cfb), με άφθονες βροχοπτώσεις όλες τις εποχές. Ο μέσος ετήσιος υετό είναι 2.250 χιλιοστόμετρα. [30] Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι το Μπέργκεν περιβάλλεται από βουνά που προκαλούν την οριζόντια ανύψωση του υγρού αέρα του Βόρειου Ατλαντικού, αποδίδοντας άφθονες βροχοπτώσεις. Από τις 29 Οκτωβρίου 2006 ως τις 21 Ιανουαρίου 2007 έβρεχε καθημερινά (επί 85 διαδοχικές ημέρες) [31]. Η υψηλότερη θερμοκρασία που καταγράφηκε ποτέ ήταν 33,4 ° C στις 26 Ιουλίου 2019, [32] που κατέρριψε το προηγούμενο ρεκόρ από το 2018 των 32,6 ° C, και η χαμηλότερη -16,3 ° C τον Ιανουάριο του 1987. [33] Το Μπέργκεν θεωρείται η πόλη της Ευρώπης με τις περισσότερες βροχές. [34][35][36]

Ο καιρός του Μπέργκεν είναι θερμότερος από ό, τι θα συνεπαγόταν το γεωγραφικό πλάτος της πόλης (60,4 ° Β), με έξι μήνες μέση θερμοκρασία πάνω από 10 βαθμούς Κελσίου. Θερμοκρασίες κάτω των -10 ° C είναι σπάνιες. Οι καλοκαιρινές θερμοκρασίες ξεπερνούν μερικές φορές τους 20, αλλά θερμοκρασίες άνω των 30 ° C παρατηρούνται μόνο λίγες ημέρες κάθε δεκαετία. Η καλλιεργητική περίοδος στο Μπέργκεν είναι εξαιρετικά μεγάλη για το γεωγραφικό πλάτος της, με περισσότερες από 200 ημέρες.

Η υψηλή βροχόπτωση χρησιμοποιείται συχνά στη διαφήμιση της πόλης και χαρακτηρίζει σε κάποιο βαθμό τις καρτ-ποστάλ που πωλούνται εκεί. Σε σύγκριση με τις περιοχές πίσω από τα βουνά της Σκανδιναβικής χερσονήσου, το Μπέργκεν είναι πολύ πιο υγρό και έχει μικρότερο θερμοκρασιακό εύρος, με δροσερά καλοκαίρια και ήπιους χειμώνες. Τα στοιχεία για τις ώρες ηλιοφάνειας είναι από τον μετεωρολογικό σταθμό Φλόριντα της πόλης, όπου το ηλιακό φως σκιάζεται από τα βουνά, ιδιαίτερα το Ούλρικεν. [37] Ένα νέο καταγραφικό ηλιοφάνειας εγκαταστάθηκε στο Αεροδρόμιο του Μπέργκεν τον Δεκέμβριο του 2015, που κατέγραψε από 1450 ως 1750 (2018) ώρες ηλιοφάνειας.

Κλιματικά δεδομένα Μπέργκεν, μέσες θερμοκρασίες και κατακρημνίσεις 2005-2014, ηλιοφάνεια 1961-1990
Μήνας Ιαν Φεβ Μάρ Απρ Μάι Ιούν Ιούλ Αύγ Σεπ Οκτ Νοε Δεκ Έτος
Υψηλότερη Μέγιστη °C (°F) 16.9 13.5 17.2 22.5 31.2 29.9 33.4 31.0 27.1 23.8 17.9 13.9 33,4
Μέση Μέγιστη °C (°F) 3.9 4.5 7.0 11.3 14.8 17.8 20.5 19.2 15.8 11.8 7.5 4.4 11,54
Μέση Μηνιαία °C (°F) 2.5 2.8 4.5 8.0 11.1 14.3 17.5 16.2 13.1 10.2 6.1 3.0 9,16
Μέση Ελάχιστη °C (°F) 0.6 0.2 1.3 4.1 7.0 10.0 13.3 12.4 10.1 7.0 3.8 1.0 5,9
Χαμηλότερη Ελάχιστη °C (°F) −16.3 −13.4 −12 −5.5 −0.1 0.8 2.5 2.5 0.0 −5.5 −10 −13 −16,3
Υετός mm (ίντσες) 225,5 169,4 188,8 144,5 110,8 111,6 157 189,7 272,7 257,5 296,1 223,9 2,347,6
υγρασίας 78 76 73 72 72 76 77 78 79 79 78 79 76,4
Μέσες ημέρες βροχόπτωσης (≥ 1 mm) 19.1 16.4 17.3 14.0 12.8 12.7 14.5 15.9 17.0 19.1 18.1 18.5 195,4
Μέσες μηνιαίες ώρες ηλιοφάνειας 19 56 94 147 186 189 167 144 86 60 27 12 1.187
Πηγή #1: Météo Climat [38] NOAA (humidity and sunshine)[39]
Πηγή #2: Voodoo Skies for extremes[40]

Δημογραφικά[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μειονότητες (1ης και 2ης γενιάς) στο Μπέργκεν κατά χώρα προέλευσης, 1 Ιανουαρίου 2013[41]
Καταγωγή Αριθμός
Σύνολο 38,790
Πολωνία 4,990
Ιράκ 1,840
Λιθουανία 1,600
Σομαλία 1,360
Βιετνάμ 1,340
Γερμανία 1,330
Χιλή 1,230
Σρι Λάνκα 1,200
Σουηδία 1,160
Ηνωμένο Βασίλειο 1,110

Στις 31 Μαρτίου του 2018 ο δήμος είχε πληθυσμό 280.216 κατοίκων, με πυκνότητα πληθυσμού 599 άτομα ανά τ.χλμ. Την 1η Ιανουαρίου 2017 η κύρια αστική περιοχή του Μπέργκεν είχε 254.235 κατοίκους και κάλυπτε έκταση 96,71 τετραγωνικών χιλιομέτρων. [42] Άλλες αστικές περιοχές, όπως ορίζονται από τη Νορβηγική Στατιστική, είναι οι Ίντρε Άρνα (6.536 κάτοικοι την 1η Ιανουαρίου 2012), Φαναχάμερεν (3.690), Ύτρε Άρνα (2.626), Χύλκγε (2.277) και Έσπελαντ (2.182)

Οι Νορβηγοί αποτελούν το 84,5% των κατοίκων του Μπέργκεν. Επιπλέον το 8,1% ήταν μετανάστες πρώτης ή δεύτερης γενιάς Δυτικής προέλευσης και το 7,4% ήταν μετανάστες πρώτης ή δεύτερης γενιάς μη Δυτικής προέλευσης. Ο πληθυσμός αυξήθηκε κατά 4.549 άτομα το 2009, σημειώνοντας ρυθμό ανάπτυξης 1,8%. Το 96% του πληθυσμού ζει σε αστικές περιοχές. Από το 2002 το μέσο ακαθάριστο εισόδημα για άνδρες ηλικίας άνω των 17 ετών είναι 426.000 νορβηγικές κορόνες (NOK), ενώ το μέσο ακαθάριστο εισόδημα για γυναίκες ηλικίας άνω των 17 ετών είναι 238.000 NOK, και το συνολικό μέσο ακαθάριστο εισόδημα 330.000 ΝΟΚ.[43] Το 2007 υπήρχαν 104,6 άνδρες για κάθε 100 γυναίκες ηλικίας 20-39 ετών. Το 22,8% του πληθυσμού ήταν κάτω των 17 ετών, ενώ το 4,5% ήταν 80 και άνω.

Ο πληθυσμός μεταναστών (εκείνων που και οι δύο γονείς τους έχουν γεννηθεί στο εξωτερικό) στο Μπέργκεν περιλαμβάνει 42.169 άτομα με προέλευση από περισσότερες από 200 χώρες που αντιπροσωπεύουν το 15,5% του πληθυσμού της πόλης (2014). Από αυτούς το 50,2% προέρχεται από την Ευρώπη, το 28,9% από την Ασία, το 13,1% από την Αφρική, το 5,5% από τη Λατινική Αμερική, το 1,9% από τη Βόρεια Αμερική και το 0,4% από την Ωκεανία. Ο πληθυσμός μεταναστών στο Μπέργκεν κατά την περίοδο 1993-2008 αυξήθηκε κατά 119,7%, ενώ ο νορβηγικός πληθυσμός αυξήθηκε κατά 8,1% κατά την ίδια περίοδο. Ο εθνικός μέσος όρος είναι 138,0% και 4,2% αντίστοιχα. Έτσι ο πληθυσμός των μεταναστών αντιπροσωπεύει το 43,6% της αύξησης του πληθυσμού του Μπέργκεν και το 60,8% της αύξησης του πληθυσμού της Νορβηγίας κατά την περίοδο 1993-2008, έναντι 84,5% στο Όσλο [44].

Ο πληθυσμός των μεταναστών στο Μπέργκεν έχει αλλάξει πολύ από το 1970. Την 1η Ιανουαρίου 1986 στο Μπέργκεν υπήρχαν 2.870 μετανάστες με μη Δυτική προέλευση. Το 2006 ο αριθμός αυτός είχε αυξηθεί σε 14.630, δηλαδή είχε πενταπλασιαστεί. Πρόκειται για μια ελαφρώς βραδύτερη ανάπτυξη από τον εθνικό μέσο όρο, που εξαπλασιάστηκε κατά την ίδια περίοδο. Επίσης σε σχέση με το συνολικό πληθυσμό του Μπέργκεν, το ποσοστό των μη-Δυτικών αυξήθηκε σημαντικά. Το 1986 το ποσοστό του συνολικού πληθυσμού του Δήμου μη Δυτικής προέλευσης ήταν 3,6%. Τον Ιανουάριο του 2006 οι μετανάστες με μη Δυτική προέλευση αντιστοιχούσαν στο 6% του πληθυσμού στο Μπέργκεν. Το μερίδιο των Δυτικών μεταναστών παρέμεινε σταθερό σε περίπου 2% την περίοδο αυτή. Ο αριθμός των Πολωνών στο Μπέργκεν αυξήθηκε από 697 το 2006 σε 3.128 το 2010. [45]

Η Εκκλησία της Αγίας Μαρίας

Η Εκκλησία της Νορβηγίας είναι η μεγαλύτερη στο Μπέργκεν, με 201.006 (79,74%) καταγεγραμμένους πιστούς το 2012. Το Μπέργκεν είναι η έδρα της Επισκοπής Μπιέργκβιν (Bjørgvin) με τον Καθεδρικό ναό του Μπέργκεν ως κέντρο της, ενώ η Εκκλησία του Αγίου Ιωάννη είναι η επιφανέστερη της πόλης. Με τα στοιχεία του 2012 μετά την κρατική εκκλησία ακολουθούν 52.059 άθρησκοι [46] 4.947 μέλη διαφόρων ελεύθερων προτεσταντικών εκκλησιών, 3.873 Καθολικοί [47][48] 2.707 Μουσουλμάνοι, 816 Ινδουιστές, 255 Ρώσοι Ορθόδοξοι και 147 Ανατολικοί Ορθόδοξοι.

Αστικό τοπίο[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Νυχτερινή άποψη του Μπέργκεν από το Όρος Φλέγιεν

Το κέντρο της πόλης του Μπέργκεν βρίσκεται στα δυτικά του δήμου, απέναντι από το φιόρδ Μπυφιόρντεν. Είναι ανάμεσα σε μια ομάδα βουνών γνωστή ως τα επτά βουνά, αν και ο αριθμός είναι θέμα ορισμού. Από εδώ η αστική περιοχή του Μπέργκεν εκτείνεται στα βόρεια, δυτικά και νότια και στα ανατολικά της είναι ένας μεγάλος ορεινός όγκος. Έξω από το κέντρο της πόλης και τις γύρω γειτονιές (π.χ. Ορσταντ, εσωτερικό Λάκσεβογκ και Σάντβικεν) η πλειοψηφία του πληθυσμού ζει σε σχετικά αραιοκατοικημένες περιοχές κατοικίας, που χτίστηκαν μετά το 1950. Ενώ σε μερικές επικρατούν πολυκατοικίες και σύγχρονες συνεχόμενες κατοικίες (π.χ. Φύλινκσντάλεν), σε άλλες επικρατούν οι πανταχόθεν ελεύθερες μονοκατοικίες. [49]

Άποψη του κέντρου της πόλης με την πλατεία Τόργκαλμένινγκεν

Το παλαιότερο τμήμα του Μπέργκεν είναι η περιοχή γύρω από τον κόλπο του Βόγκεν στο κέντρο της πόλης. Αρχικά στο κέντρο της ανατολικής πλευράς του κόλπου, το Μπέργκεν επεκτάθηκε τελικά προς τα δυτικά και τα νότια. Λίγα κτίρια από την παλαιότερη περίοδο παραμένουν, με σημαντικότερο την Εκκλησία της Αγίας Μαρίας του 12ο αιώνα. Για αρκετές εκατοντάδες χρόνια η έκταση της πόλης παρέμεινε σχεδόν σταθερή. Ο πληθυσμός ήταν στάσιμος και τα όρια της πόλης ήταν περιορισμένα. [50] Το 1702 τα επτά όγδοα της πόλης κάηκαν. Τα περισσότερα από τα παλαιά κτίρια του Μπέργκεν, συμπεριλαμβανομένου του Μπρύγκεν (που ξαναχτίστηκε με μεσαιωνικό ρυθμό), χτίστηκαν μετά τη φωτιά. Η πυρκαγιά σηματοδότησε τη μετάβαση από τα σπίτια που καλύπτονταν από πίσσα, καθώς και όσα ξύλινα απέμεναν, σε βαμμένα και ορισμένα ξύλινα κτίρια που καλύπτονταν από τούβλα. [51]

Το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα υπήρξε μια περίοδος ταχείας επέκτασης και εκσυγχρονισμού. Η πυρκαγιά του 1855 δυτικά της Τόργκαλμένινγκεν οδήγησε στην ανάπτυξη οργανωμένων οικοδομικών τετραγώνων σε αυτή την περιοχή του κέντρου της πόλης. Τα όρια της πόλης επεκτάθηκαν το 1876 και τα Nύγκορντ, Μέχλενπρις και Σάντβικεν αστικοποιήθηκαν με μεγάλης κλίμακας κατασκευές οικοδομικών τετραγώνων, που στέγαζαν τόσο τους φτωχούς όσο και τους πλούσιους [52]. Η αρχιτεκτονική τους είναι επηρεασμένη από μια ποικιλία ρυθμών: ιστορικισμό, κλασικισμό και Αρ Νουβό. [53] Οι πλούσιοι έχτιζαν βίλες ανάμεσα στο Μέχλενπρις και στο Nύγκορντ και στην πλαγιά του Όρους Φλέγιεν. Αυτές οι περιοχές προστέθηκαν επίσης στο Μπέργκεν το 1876. Ταυτόχρονα εκείνη την εποχή υπήρξε μια διαδικασία αστικοποίησης στο Σολχεϊμσβίκεν του Όρσταντ, εκτός του δήμου του Μπέργκεν, επικεντρωμένη στη μεγάλη βιομηχανική δραστηριότητα της περιοχής. [54] Τα σπίτια των εργατών σε αυτή την περιοχή ήταν κακοφτιαγμένα και ελάχιστα παραμένουν μετά τη μεγάλης κλίμακας ανοικοδόμηση των ετών 1960 - 1990.

Αφότου το Όρσταντ έγινε μέρος του Μπέργκεν το 1916, στη νέα περιοχή εφαρμόστηκε ένα αναπτυξιακό σχέδιο. Σχεδιάσθηκαν λίγα αστικά συγκροτήματα όπως αυτά του Nύγκορντ και του Μέχλενπρις. Πολλοί από την εργατική τάξη έχτισαν τα σπίτια τους και χτίστηκαν πολλές ανεξάρτητες πολυκατοικίες. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο το Μπέργκεν έπρεπε πάλι να ανοικοδομηθεί γρήγορα σε περιορισμένη έκταση και, αντίθετα με τα αρχικά σχέδια, πολλές μεγάλες πολυκατοικίες χτίστηκαν στο Λάντος τις δεκαετίες του 1950 και του 1960. Το Μπέργκεν απέκτησε το Φύλινκσντάλεν από τον δήμο Φάνα το 1955. Όπως και άλλες περιοχές του Όσλο (π.χ. Λαμπερτσέτερ), το Φύλινκσντάλεν αναπτύχθηκε σε ένα σύγχρονο προάστιο με μεγάλες πολυκατοικίες και μερικές μονοκατοικίες τις δεκαετίες του 1960 και του 1970. Παρόμοια ανάπτυξη σημειώθηκε πέρα ​​από τα όρια της πόλης του Μπέργκεν, όπως για παράδειγμα στο Λόντεφιορντ. [55]

Άποψη από το Νόρντνες του Μπέργκεν.

Την ίδια στιγμή που η προγραμματισμένη επέκταση της πόλης πραγματοποιείτο μέσα στο Μπέργκεν, τα εξωδημοτικά προάστιά του αναπτύσσονταν εξίσου γρήγορα. Πλούσιοι πολίτες του Μπέργκεν ζούσαν στο Φάνα από τον 19ο αιώνα, αλλά καθώς η πόλη επεκτεινόταν, έγινε πιο βολικό να εγκατασταθούν στον δήμο. Παρόμοιες διεργασίες έλαβαν χώρα στο Ωσάνε και το Λάκσεβογκ. Τα περισσότερα από τα σπίτια σε αυτές τις περιοχές είναι μονοκατοικίες ή μικρές πολυκατοικίες. Μετά τη συγχώνευση των γύρω δήμων με το Μπέργκεν το 1972 η επέκταση συνεχίστηκε κατά τον ίδιο τρόπο, παρόλο που ο δήμος ενθαρρύνει την οικιστική πύκνωση κοντά σε εμπορικά κέντρα, στους μελλοντικού σταθμούς του τραμ και αλλού. [56][57]

Στο πλαίσιο του κύματος εκσυγχρονισμού των δεκαετιών του 1950 και του 1960 και λόγω των ζημιών που προκάλεσε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, η κυβέρνηση της πόλης σχεδίαζε φιλόδοξα την ανάπλαση πολλών περιοχών στο κεντρικό Μπέργκεν. Τα σχέδια περιλάμβαναν την κατεδάφιση αρκετών συνοικιών από ξύλινα σπίτια, ήτοι των Νόρντνες, Μάρκεν και Στέλεν. Κανένα από τα σχέδια δεν πραγματοποιήθηκε στην αρχική του μορφή. Τα σχέδια ανάπλαση των Μάρκεν και Στέλεν απορρίφθηκαν και αυτό του Νόρντνες υλοποιήθηκε μόνο στην περιοχή που είχε πληγεί περισσότερο από τον πόλεμο. Το Δημοτικό Συμβούλιο του Μπέργκεν ψήφισε το 1964 την κατεδάφιση του σύνολου του Μάρκεν, ωστόσο η απόφαση αποδείχθηκε ιδιαίτερα αμφισβητούμενη και ανατράπηκε το 1974. Το Μπρύγκεν απειλείται να καταστραφεί εν όλω ή εν μέρει μετά τη φωτιά του 1955, όταν πολλά από τα κτίριά του κατακάηκαν. Αντί να κατεδαφιστούν, τα υπόλοιπα κτίρια αποκαταστάθηκαν και συνοδεύτηκαν από ανακατασκευές ορισμένων από τα καμένα κτίρια.

Κατεδάφιση παλαιών κτιρίων και περιστασιακά ολόκληρων οικοδομικών τετραγώνων εξακολουθεί να πραγματοποιείται, με πιο πρόσφατο παράδειγμα την κατεδάφιση του Γιονσβολσκβάρταλετ στο Nέστετ το 2007. [58]

Οι διαφημιστικές πινακίδες απαγορεύονται στην πόλη. [59]

Πανόραμα των ανακατασκευασμένων Χανσεατικών κτιρίων του Μπρύγκεν, Μνημείου Παγκόσμιας Κληρονομιάς

Εικόνα του Μπρύγκεν από την απέναντι προβλήτα τη νύχτα. Στην επάνω δεξιά πλευρά (κρυμμένο από την ομίχλη) το Φλέιμπανεν μέχρι το Ορ. Φλέγεν.

Διοίκηση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Από το 2000 η ​​πόλη του Μπέργκεν διοικείται από μια κυβέρνηση της πόλης (byråd) με βάση την αρχή του κοινοβουλευτισμού [60]. Η κυβέρνηση αποτελείται από επτά μέλη, που ονομάζονται επίτροποι και διορίζονται από το δημοτικό συμβούλιο, την ανώτατη αρχή της πόλης. Μετά τις τοπικές εκλογές του 2007 η πόλη διοικήθηκε από ένα δεξιό συνασπισμό του Κόμματος Προόδου, του Χριστιανοδημοκρατικού και του Συντηρητικού Κόμματος, το καθένα με δύο επιτρόπους. [61]

Μετά τις σαρωτικές υπέρ του Εργατικού Κόμματος εκλογές του 2015, η Μάρτε Μγες Πέρσεν (Εργατικό Κόμμα) είναι η νέα δήμαρχος του Μπέργκεν και ο Χάραλντ Σγέλντρουπ (Εργατικό Κόμμα) ο νέος κυβερνήτης-δήμαρχος του Μπέργκεν. Το Εργατικό Κόμμα έχει σχηματίσει μια νέα κεντροαριστερή κυβέρνηση της πόλης, που περιλαμβάνει το Εργατικό, το Φιλελεύθερο και το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα.

Εκλογές 2015[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις εκλογές του 2015 το Εργατικό Κόμμα κέρδισε παίρνοντας το 37,8% των ψήφων, αυξημένο κατά 9% από το 2011, ενώ το Συντηρητικό Κόμμα έχασε 12,8% και κατέληξε μόλις στο 22,1%. Το Εργατικό Κόμμα σχημάτισε μια νέα κεντροαριστερή κυβέρνηση με το Φιλελεύθερο Κόμμα και τους Χριστιανοδημοκράτες. Το Εργατικό Κόμμα κατέχει τώρα τις θέσεις τόσο του δημάρχου όσο και του κυβερνήτη-δημάρχου.

Συνοικίες του Μπέργκεν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Συνοικίες του Μπέργκεν

Το Μπέργκεν χωρίζεται σε οκτώ συνοικίες [62] όπως φαίνεται στον χάρτη δεξιά. Δεξιόστροφα, ξεκινώντας από το βορειότερο, οι συνοικίες είναι Ωσάνε, Άρνα, Φανά, Υτρέμπυγκντα, Φυλλιγγσνταλεν, Λάκσεβογκ, Όρσταντ και Μπέργκενχους. Το κέντρο της πόλης βρίσκεται στο Μπέργκενχους. Τμήμα των Φανά, Υτρέμπυγκντα, Ωσάνε και Άρνα δεν ανήκουν στην αστική περιοχή του Μπέργκεν, γιαυτό ο δήμος έχει περίπου 20.000 περισσότερους κατοίκους από την αστική περιοχή.

Οι τοπικές διοικήσεις των συνοικιών ποικίλουν από την επέκταση του Μπέργκεν το 1972. Από το 1974 κάθε συνοικία διέθετε μια πολιτικά επιλεγμένη διοίκηση. Το 1989 το Μπέργκεν χωρίστηκε σε 12 αυτοδιοικούμενες περιοχές υγείας και κοινωνικής ασφάλισης. Από το 2000 έως το 2004 χρησιμοποιήθηκε πάλι η προηγούμενη οργανωτική μορφή με οκτώ πολιτικά επιλεγμένες τοπικές διοικήσεις και από το 2008 έως το 2010 υπήρξε παρόμοια μορφή όπου οι τοπικές διοικήσεις είχαν λιγότερη εξουσία από ό, τι στο παρελθόν [63]

Συνοικία Πληθυσμός[64] % Εκταση (τ.χλμ.) % Πυκνότητα
(/τ.χλμ.)
Άρνα 12,680 4.9 102.44 22.0 123
Μπέργκενχους1 38,544 14.8 26.58 5.7 4.415
Φανά 38,317 14.8 159.70 34.3 239
Φυλλιγγσνταλεν 28,844 11.1 18.84 4.0 1.530
Λάκσεβογκ 38,391 14.8 32.72 7.0 1.173
Υτρέμπυγκντα 25,710 9.9 39.61 8.5 649
Όρσταντ2 37,614 14.5 14.78 3.2 4.440
Ωσάνε 39,534 15.2 71.01 15.2 556
Μη δηλώσαντες 758
Σύνολο 260,392 100 465.68 100 559

Εκπαίδευση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ανδρική χορωδία του Πανεπιστημίου του Μπέργκεν

Υπάρχουν στο Μπέργκεν 64 δημοτικά σχολεία, [65] 18 γυμνάσια [66] και 20 λύκεια[67], καθώς και 11 συνενωμένα δημοτικά-γυμνάσια. Το Σχολείο (λύκειο) του Καθεδρικού Ναού του Μπέργκεν είναι το παλαιότερο σχολείο στο Μπέργκεν και ιδρύθηκε από τον Πάπα Αδριανό Δ΄ το 1153. [68]

Η "Σχολή Μετεωρολογίας του Μπέργκεν", που μετεξελίχθηκε στο Γεωφυσικό Ινστιτούτο, ιδρύθηκε το 1917, η Νορβηγική Σχολή Οικονομικών το 1936 και το Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν το 1946.

Το Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν έχει 16.000 σπουδαστές και 3.000 προσωπικό, καθιστώντας το το τρίτο μεγαλύτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα στη Νορβηγία.[69]. Η έρευνα στο Μπέργκεν χρονολογείται από το 1825 στο Μουσείο Μπέργκεν, παρόλο που το πανεπιστήμιο δεν ιδρύθηκε παρά το 1946. Το πανεπιστήμιο διαθέτει ένα ευρύ φάσμα μαθημάτων και έρευνας σε ακαδημαϊκούς τομείς και τρία εθνικά κέντρα αριστείας, στην κλιματική έρευνα, την έρευνα πετρελαίου και τις μεσαιωνικό μελέτες. [70] Η κύρια πανεπιστημιούπολη βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Το πανεπιστήμιο συνεργάζεται με το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Χάουκελαντ στο πλαίσιο της ιατρικής έρευνας. Το Ινστιτούτο Κρ. Μίκελσεν είναι ένα ανεξάρτητο ερευνητικό ίδρυμα, που ιδρύθηκε το 1930 και επικεντρώνεται στα θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανάπτυξης. [71]

Το Δυτικό Νορβηγικό Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών, που έχει την κύρια πανεπιστημιούπολη του στο Κρόνσταντ, έχει 16.000 φοιτητές και 1800 υπαλλήλους. [72] Επικεντρώνεται στην επαγγελματική εκπαίδευση, όπως η παιδαγωγική, η υγειονομική περίθαλψη και η μηχανική. Το κολλέγιο δημιουργήθηκε μέσω συγχώνευσης το 1994. Οι πανεπιστημιουπόλεις είναι διασκορπισμένες γύρω από την πόλη αλλά θα συστεγαστούν στο Κρόνσταντ. Η Νορβηγική Σχολή Οικονομικών Επιστημών βρίσκεται στο εξωτερικό Σαντβίκεν και είναι η κορυφαία αντίστοιχη σχολή στη Νορβηγία [73], έχοντας παραγάγει τρεις βραβευθέντες με Βραβείο Νόμπελ Οικονομικών Επιστημών [74]. Η σχολή έχει περισσότερους από 3.000 φοιτητές και περίπου 400 άτομα προσωπικό. [75] Άλλα ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης περιλαμβάνουν τη Σχολή Αρχιτεκτονικής του Μπέργκεν, την Εθνική Ακαδημία Τεχνών του Μπέργκεν, που βρίσκεται στο κέντρο της πόλης με 300 σπουδαστές [76] και τη Νορβηγική Ναυτική Ακαδημία που βρίσκεται στο Λάκσεβογκ. Το Νορβηγικό Ινστιτούτο Θαλάσσιων Ερευνών βρίσκεται στο Μπέργκεν από το 1900. Παρέχει έρευνα και συμβουλές σχετικά με τα οικοσυστήματα και τις υδατοκαλλιέργειες. Έχει προσωπικό 700 ατόμων. [77]

Οικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Στραντγκάτεν είναι εμπορικός δρόμος του Μπέργκεν.
Το χρηματιστήριο, Μπέργκεν Μπερς (1813), ανέγειρε το 1861-1862 το νέο του κτίριο, που πωλήθηκε το 1967.

Τον Αύγουστο του 2004 το περιοδικό Time ονόμασε την πόλη ως μία από τις 14 "μυστικές πρωτεύουσες" της Ευρώπης [78], όπου ο χαρακτηρισμός ως πρωτεύουσας του Μπέργκεν αναγνωρίζεται στις ναυτιλιακές επιχειρήσεις και σε δραστηριότητες όπως η υδατοκαλλιέργεια και η θαλάσσια έρευνα, με το Ινστιτούτο Θαλάσσιας Έρευνας (το δεύτερο μεγαλύτερο ερευνητικό κέντρο ωκεανογραφίας στην Ευρώπη) ως το κορυφαίο ίδρυμα. Το Μπέργκεν είναι η κύρια βάση του Βασιλικό Νορβηγικού Πολεμικού Ναυτικού (στο Χαακόνσβερν) και στο διεθνές του αεροδρόμιο Φλέσλαντ είναι το κύριο ελικοδρόμιο για τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου της Νορβηγικής Βόρειας Θάλασσας, από όπου χιλιάδες εργαζόμενοι στην ανοικτή θάλασσα μετακινούνται στους χώρους εργασίας τους στις εγκαταστάσεις και πλατφόρμες πετρελαίου και φυσικού αερίου. [79]

Ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά κέντρα της Νορβηγίας, το Λάγκουνεν Στορσέντερ, βρίσκεται στο Φάνα του Μπέργκεν, με κύκλο εργασιών 2,540 δισεκατομμυρίων νορβηγικών κορώνων και 5,2 εκατομμύρια επισκέπτες τον χρόνο.

Ο τουρισμός αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος για την πόλη. Τα ξενοδοχεία της πόλης είναι κατά καιρούς πλήρη, [80][81] λόγω του αυξανόμενου αριθμού τουριστών και συνεδρίων. Πριν από τη συναυλία των Rolling Stones τον Σεπτέμβριο του 2006, πολλά ξενοδοχεία ήταν ήδη κλεισμένα πλήρως αρκετούς μήνες νωρίτερα. [82] Το Μπέργκεν αναγνωρίζεται ως η ανεπίσημη πρωτεύουσα της περιοχής που είναι γνωστή ως Δυτική Νορβηγία και αναγνωρίζεται και διαφημίζεται ως πόλη-πύλη για τα παγκοσμίου φήμης φιόρδ της Νορβηγίας και για τον λόγο αυτό έχει γίνει το μεγαλύτερο λιμάνι-σταθμός κρουαζιέρας της Νορβηγίας - και ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης. [83]

Κτίρια γραφείων στο Μπέργκεν.

Μεταφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χουρτιγκρούτεν

Το αεροδρόμιο Φλέσλαντ του Μπέργκεν βρίσκεται 18 χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης, στο Φλέσλαντ.[84] Το 2013 το αεροδρόμιο που διαχειρίζεται η Avinor εξυπηρετούσε 6 εκατομμύρια επιβάτες. Το αεροδρόμιο λειτουργεί ως κόμβος για τη Scandinavian Airlines, τη Norwegian Air Shuttle και τη Widerøe. Υπάρχουν απευθείας πτήσεις προς 20 εσωτερικούς και 53 διεθνείς προορισμούς. [85] Το Λιμάνι του Μπέργκεν είναι το μεγαλύτερο της Νορβηγίας. [86] Το 2011 από το λιμάνι διακινήθηκαν 264 κρουαζιέρες με 350.248 επισκέπτες. [87] Το 2009 διακινήθηκαν 56 εκατομμύρια τόνοι φορτίου, καθιστώντας το το ένατο σε κίνηση λιμάνι φορτίου στην Ευρώπη. [88] Υπάρχουν σχέδια να μεταφερθεί το λιμάνι από το κέντρο της πόλης, αλλά δεν έχει επιλεγεί τοποθεσία [89]. Η Fjord Line εκτελεί δρομολόγια προς το Χίρτσχαλς της Δανίας. Το Μπέργκεν είναι το νότιο τέρμα του Χουρτιγκρούτεν, της Παράκτιας Ταχυπλοίας, που εκτελεί δρομολόγια κατά μήκος της ακτής προς το Κίρκενες. Επιβατηγά καταμαράν κινούνται από το Μπέργκεν νότια προς το Χάουγκεσουντ και το Σταβάνγκερ [90] και βόρεια προς το Σόγκνεφιορντ και το Νόρντφιορντ. [91]

Το κέντρο της πόλης περιβάλλεται από ένα δακτύλιο με ηλεκτρονικά διόδια. [92] Οι κύριοι αυτοκινητόδρομοι είναι ο E39, που διατρέχει τον δήμο από βορρά προς νότο, ο E16, που το διατρέχει προς τα ανατολικά, και η Εθνική Οδός 555, που το διατρέχει προς τα δυτικά. Υπάρχουν τέσσερις μεγάλες γέφυρες που συνδέουν το Μπέργκεν με τους γειτονικούς δήμους: η Γέφυρα Νόρντορντλαντ,[93] η Γέφυρα Ασκεϊ, [94]η Γέφυρα Σότρα [95] και η Γέφυρα Οστερεϊ. Το Μπέργκεν συνδέεται με το νησί Μπγιόρεϊ μέσω της ομώνυμης υποθαλάσσιας σήραγγας. [96]

Σιδηροδρομικός Σταθμός του Μπέργκεν

Ο Σταθμός του Μπέργκεν είναι ο τερματικός σταθμός της ομώνυμης γραμμής, μήκους 496 χιλιομέτρων μέχρι το Όσλο. [97] Οι Νορβηγικοί Κρατικοί Σιδηρόδρομοι εκτελούν δρομολόγια εξπρές για το Όσλο και ο Προαστιακός του Μπέργκεν για το Βος. Μεταξύ του Μπέργκεν και του Σταθμού του Αρνα, το τρένο περνά περίπου κάθε 30 λεπτά μέσω της Σήραγγας Ούλρικεν. Δεν υπάρχει αντίστοιχη οδική σήραγγα, αναγκάζοντας τα αυτοκίνητα να ταξιδεύουν μέσω του Οσανε ή του Nέστουν [98].

Το Μπέργκεν είναι μία από τις μικρότερες πόλεις της Ευρώπης, που διαθέτουν ταυτόχρονα ηλεκτρικά συστήματα αστικών μεταφορών με τραμ και τρόλεϊ. Οι δημόσιες συγκοινωνίες στη Χόρνταλαντ εκτελούνται από τη Skyss με εκτεταμένο δίκτυο αστικών λεωφορείων στο Μπέργκεν και σε πολλούς γειτονικούς δήμους [99], συμπεριλαμβανομένης μίας διαδρομής που λειτουργεί ως τρόλεϊ. Το δίκτυο τρόλεϊ στο Μπέργκεν είναι το μόνο που εξακολουθεί να λειτουργεί στη Νορβηγία και ένα από τα δύο στη Σκανδιναβία [100]

Το Φλέιμπάνεν είναι οδοντωτός που ανεβαίνει στο Όρος Φλέγεν

.

Το σύγχρονο τραμ (Bybanen) λειτούργησε μεταξύ του κέντρου της πόλης και του Nέστουν το 2010, [101] επεκτάθηκε στο Ρόνταλ (Λάγκουνεν Στορσέντερ) το 2013 και στο αεροδρόμιο Φλέσλαντ του Μπέργκεν το 2017. [102] Οι επεκτάσεις σε άλλους δήμους ενδέχεται να γίνουν αργότερα. [103] Το Φλέιμπάνεν είναι ένας οδοντωτός που ανεβαίνει από το κέντρο της πόλης στο Όρος Φλέγεν και το Ούλρικσμπάνεν είναι ένα εναέριο τελεφερίκ που καταλήγει στο Όρος Ούλρικεν.

Πολιτισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το κάστρο Γκαμλεχάουγκεν, η κατοικία της Νορβηγικής Βασιλικής Οικογένειας στο Μπέργκεν
Buekorps (Παρέλαση Νεολαίων) στο Μπρύγκεν
Vestlandske Kunstindustrimuseum (Μουσείο Διακοσμητικών Τεχνών της Δυτικής Νορβηγίας), οδός Nordahl Bruns, Μπέργκεν

Οι Bergens Tidende (BT) και Bergensavisen (BA) είναι οι μεγαλύτερες εφημερίδες, με κυκλοφορίες 87.076 και 30.719 το 2006,[104]. Η BT είναι μια περιφερειακή εφημερίδα που καλύπτει όλη τη (περιφέρεια) Χόρνταλαντ και τη Σόγκν ογκ Φγόρντανε, ενώ η BA επικεντρώνεται στο μητροπολιτικό Μπέργκεν. Άλλες εφημερίδες που εκδίδονται στο Μπέργκεν είναι η Χριστιανική εθνική Dagen, με κυκλοφορία 8.936, και η TradeWinds, μια διεθνή ναυτιλιακή εφημερίδα. Τοπικές εφημερίδες είναι η Fanaposten για το Φανά, η Sydvesten για το Λάκσεβογκ και το Φύλλινκγσντάλεν και η Bygdanytt για την Αρνα και τον γειτονικό δήμο Οστερέι. Το ΤV 2, το μεγαλύτερο ιδιωτικό τηλεοπτικό κανάλι της Νορβηγίας, εδρεύει στο Μπέργκεν.

Η αίθουσα Grieghallen με χωρητικότητα 1.500 θέσεων είναι ο κύριος χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων της πόλης [105] και στέγη της Φιλαρμονικής Ορχήστρας του Μπέργκεν, που ιδρύθηκε το 1765, [106] και του Κουιντέτου Ξύλινων Πνευστών του Μπέργκεν. Η πόλη διαθέτει επίσης την Carte Blanche, τη Νορβηγική εθνική εταιρεία σύγχρονου χορού. Το ετήσιο Διεθνές Φεστιβάλ του Μπέργκεν είναι το κύριο πολιτιστικό φεστιβάλ, που συμπληρώνεται από το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Μπέργκεν. Δύο διεθνώς αναγνωρισμένοι συνθέτες από το Μπέργκεν είναι οι Έντβαρντ Γκρηγκ και Ολε Μπουλ. Το σπίτι του Γκρηγκ, Troldhaugen, έχει μετατραπεί σε μουσείο. Τη δεκαετία του 1990 και στις αρχές εκείνης του 2000 το Μπέργκεν παρήγαγε μια σειρά επιτυχημένων καλλιτεχνών ποπ, ροκ και black metal [107], συλλογικά γνωστών ως Κύμα του Μπέργκεν [108][109]

Το κύριο θέατρο του Μπέργκεν είναι η Εθνική Σκηνή (Den Nationale Scene). Ιδρύθηκε το 1850 και είχε το Χένρικ Ίψεν ως έναν από τους πρώτους συγγραφείς και σκηνοθέτες του. Η σύγχρονη καλλιτεχνική σκηνή του Μπέργκεν έχει το επίκεντρό της στο BIT Teatergarasjen, το Bergen Kunsthall, στο πρώην Εργοστάσιο Σαρδελών (USF) και το Κέντρο Ηλεκτρονικών Τεχνών του Μπέργκεν (BEK). Το Μπέργκεν ήταν Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 2000. [110] Το Buekorps είναι ένα μοναδικό χαρακτηριστικό του πολιτισμού του Μπέργκεν, παρέλαση από αγόρια ηλικίας από 7 ως 21 ετών με ψεύτικα όπλα και ταμπούρα. [111][112] Η Χανσεατική κληρονομιά της πόλης τεκμηριώνεται στο Χανσεατικό Μουσείο που βρίσκεται στο Μπρύγκεν. [113]

Η Bergensk είναι η τοπική διάλεκτος του Μπέργκεν, παραλλαγή της Δυτικονορβηγικής. Έχει επηρεαστεί έντονα από τους γερμανόφωνους εμπόρους από τα μέσα του 14ου ως τα μέσα του 18ου αιώνα. Κατά τη Δαννοορβηγική περόδο από το 1536 έως το 1814, το Bergen επηρεάστηκε περισσότερο από τα Δανικά παρά από άλλες περιοχές της Νορβηγίας. Η επιρροή των Δανικών εξάλειψε το θηλυκό γραμματικό γένος τον 16ο αιώνα, καθιστώντας την Bergensk μια από τις ελάχιστες νορβηγικές διαλέκτους με μόνο δύο αντί τριών γραμματικά γένη. Το R προφέρεται όπως στα γαλλικά, πράγμα που διαδόθηκε στο Μπέργκεν κάποια στιγμή τον 18ο αιώνα και επικράτησε μετά από δύο ως τρεις γενιές. Λόγω του υψηλού ποσοστού αλφαβητισμού η Bergensk επηρεάστηκε από την μποκμάλ τον 19ο και τον 20ό αιώνα. Αυτό οδήγησε σε εξαφάνιση μεγάλου μέρους του προερχόμενου από τη γερμανική λεξιλογίου και ελαφρά μετατόπιση της προφοράς προς την Ανατολικονορβηγική [114].

Η εκδήλωση του 1986 του Διαγωνισμού Τραγουδιού της Eurovision πραγματοποιήθηκε στο Μπέργκεν. Το Μπέργκεν διοργάνωσε επίσης το 2017 το Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ποδηλασίας. Η πόλη είναι επίσης μέλος του Δικτύου Δημιουργικών Πόλεων της UNESCO στην κατηγορία της γαστρονομίας από το 2015. [115]

Μουσική[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Μπέργκεν είναι η έδρα διάφορων αξιόλογων εναλλακτικών συγκροτημάτων, που συλλογικά ονομάζονται Κύμα του Μπέργκεν. Αυτά τα συγκροτήματα περιλαμβάνουν τα Röyksopp καιKings of Convenience στη μικρή δισκογραφική εταιρεία Telle Records με έδρα το Μπέργκεν, καθώς παρόμοια, όπως το The Whitest Boy Alive και το Kommode, σε ανεξάρτητες εταιρείες. Άλλοι διεθνώς αναγνωρισμένοι καλλιτέχνες που προέρχονται επίσης από το Μπέργκεν είναι οι Sondre Lerche, Magnet, Kygo, Boy Pablo και Άλαν Γουόκερ.

Τέχνες του δρόμου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο "Τσε" του Ντολκ ζωγραφισμένο σε ένα κτίριο στη Strandkaien του Μπέργκεν

Το Μπέργκεν θεωρείται η πρωτεύουσα των τεχνών του δρόμου της Νορβηγίας.[116] Ο γνωστός καλλιτέχνης Banksy επισκέφθηκε την πόλη το 2000 [117] και ενέπνευσε πολλούς να αρχίσουν να δημιουργούν τέχνη του δρόμου. Σύντομα η πόλη ανέδειξε τον πιο διάσημο καλλιτέχνη του δρόμου της Νορβηγίας, το Ντολκ. [118][119] Η τέχνη του είναι ακόμη ορατή σε πολλά μέρη της πόλης και το 2009 το δημοτικό συμβούλιο επέλεξε να προστατεύσει το έργο του "Spray" με προστατευτικό γυαλί. [120] Το 2011 το συμβούλιο του Μπέργκεν ξεκίνησε ένα σχέδιο δράσης για την τέχνη του δρόμου στην πόλη από το 2011 έως το 2015 για να εξασφαλίσει ότι «ο Μπέργκεν θα ηγηθεί τη μόδα της τέχνης του δρόμου ως έκφρασης τόσο στη Νορβηγία όσο και στη Σκανδιναβία[121]. Το μνημείο της Μαντάμ Φέλ (1831-1908) στο Σάντβικεν, είναι προς τιμή μιας Νορβηγίδας γερμανικής καταγωγής, πο στα μέσα του 19ου αιώνα κατόρθωσε, παρά την αντίθετη βούληση του συμβουλίου, να διατηρήσει έναν πάγκο, όπου πουλούσε μπύρα. Ενα πασίγνωστο εστιατόριο με το ίδιο όνομα βρίσκεται σήμερα σε άλλο σημείο του Μπέργκεν. Το μνημείο δημιουργήθηκε το 1990 από τον γλύπτη Κάρι Ρόλφσεν, με χορηγία ανώνυμου δωρητή.Η Μαντάμ Φέλ, κανονικό όνομα Ολινε Φελ, μνημονεύθηκε μετά τον θάνατό της σε ένα δημοφιλές τραγούδι, ίσως αρχικά παραδοσιακό, [122] το "Kjenner Dokker Madam Felle" των Λόθαρ Λίντνερ Lothar και Ρολφ Μπέρντζεν σε ένα άλμπουμ το 1977.

Αθλητισμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ΣΚ Μπραν είναι η κορυφαία ποδοσφαιρική ομάδα του Μπέργκεν. Ιδρύθηκε το 1908 και έχει αγωνιστεί στο Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου της Νορβηγίας από το 1963 όλα τα χρόνια εκτός από επτά και από το 1987 συνεχώς, εκτός από μια σεζόν που υποβιβάστηκε το 2014. Ηταν πρωταθλήτρια το 1961-1962, 1963 και 2007 [123] και έφτασε στα προημιτελικά του Κύπελλου Κυπελλούχων ΟΥΕΦΑ το 1996-1997. Η Μπραν αγωνίζεται στο ομώνυμο στάδιο χωρητικότητας 17.824 θεατών. [124] Η FK Fyllingsdalen είναι η δεύτερη καλύτερη ομάδα της πόλης, που παίζει στη δεύτερη κατηγορία στο Varden Amfi. Η προκάτοχός της Fyllingen έπαιξε στο Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου της Νορβηγίας το 1990, 1991 και 1993. Οι ομάδες Arna-Bjørnar και Sandviken παίζουν στο Πρωτάθλημα ποδοσφαίρου Γυναικών.

Η Bergen IK είναι η κορυφαία ομάδα χόκεϊ επί πάγου που παίζει στην 1η Κατηγορία στο Bergenshallen. Η Tertnes παίζει στο Πρωτάθλημα Χάντμπολ Γυναικών και η Fyllingen στο Πρωτάθλημα Χάντμπολ Ανδρών. Στον στίβο κυριαρχούν οι IL Norna-Salhus, IL Gular και FIK BFG Fana, πρώην Norrøna IL και TIF Viking

Διεθνείς σχέσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κάθε χρόνο το Μπέργκεν πουλάει το χριστουγεννιάτικο δέντρο που στήνεται στο Haymarket του Νιούκασλ ως ένδειξη της συνεχιζόμενης φιλίας μεταξύ των δύο αδελφών πόλεων. [125]Οι αδελφοποιημένες με το Μπέργκεν πόλεις των Βόρειων Χωρών, Γκέτεμποργκ, Τούρκου και Ώρχους οργανώνουν διεθνικές κατασκηνώσεις των χωρών τους κάθε χρόνο, εγγράφοντας σχολικές τάξεις της 10ης βαθμίδας σε σχολικές κατασκηνώσεις η μία της άλλης. Το Μπέργκεν έλαβε μια στήλη τοτέμ ως δώρο φιλίας από την πόλη του Σιάτλ για την 900η επέτειο ίδρυσης της πόλης το 1970. Βρίσκεται τώρα στο Πάρκο Nόρντνες και ατενίζει πάνω από τη θάλασσα προς τη φιλική πόλη πέρα προς τη δύση.

Αδελφοποιημένες πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Διάσημοι άνθρωποι από το Μπέργκεν[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καλλιτέχνες, μουσικοί και ηθοποιοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Λούντβιχ Χόλμπεργκ (1684–1754), θατρικός συγγραφέας
  • Γιόχαν Κρίστιαν Νταλ (1788–1857), ζωγράφος
  • Ολε Μπουλ (1810–1880), βιολονίστας, συνθέτης
  • Έντβαρντ Γκρηγκ (1843–1907), συνθέτης, πιανίστας
  • Χάραλντ Σέβερουντ (1897–1992), συνθέτης
  • Χέλγκε Γιόρνταλ, ηθοποιός (1946–)
  • Γιαν Εγκουμ, τραγουδοποιός (1951–)
  • Τρουλς Μερκ, τσελίστας (1961–)
  • Σίσελ Κίρκγεμπο, τραγουδίστρια (1969–)
  • Μάγκνετ, μουσικός (1970–)
  • Ρόγκερ Τιγκς, μουσικός του συγκροτήματος Gorgoroth (1972–)
  • Όλβε Έικεμο, μουσικός του συγκροτήματος Immortal (1973–)
  • Βαργκ Βίκερνες, μουσικός (1973–)
  • Τομ Κάτο Βίσνες, μουσικός των συγκροτημάτων God Seed και Gorgoroth (1974–)
  • Κρίστιαν Εσπενταλ, μουσικός των συγκροτημάτων God Seed και Gorgoroth (1975–)
  • Ερλεντ Εγιε, μουσικός (1975–)
  • Ειρικ Γκλάμπεκ Μπέε, μουσικός (1975–)
  • Κουρτ Νίλσεν, μουσικός (1978–)
  • Ανε Λίλια Μπέργκε Στραντ,μουσικός (1978–)
  • Βέγκαρντ Υλβισόκερ, κωμικός, μουσικός, παρουσιαστής τοκ σόου (1979–)
  • Μπορντ Υλβισόκερ, κωμικός, μουσικός, παρουσιαστής τοκ σόου (1982–)
  • Σόντρε Λέρκε, μουσικός (1982–)
  • Λαρς Βάουλαρ, ράπερ (1984–)
  • Κριστίνε Γκούλντμπραντσεν, τραγουδίστρια (1985–)
  • Kygo, Κύρε Γκέρβελ-Νταλ, ντι τζέι, παραγωγός δίσκων (1991–)
  • Αουρόρα Ακσνες, τραγουδοποιός (1996–)
  • Άλαν Γουόκερ (μουσικός παραγωγός), παραγωγός (1997–)
  • Ειναρ Σέλβικ, μουσικός των συγκροτημάτων God Seed και Gorgoroth και Wardruna (1979-)
  • KREAM, παραγωγοί
  • Καρολίνε Λαρμ, τραγουδοποιός (1994–)
  • MYRA, ράπερ (1994–)
  • Σίγκριντ, τραγουδοποιός (1996–)
  • boy pablo, τραγουδιστής συγκροτήματος
  • Ντάνιελ Σίμονσεν, κωμικός

Συγγραφείς[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ντόροθε Ενγκελμπρέτσντοτερ, συγγραφέας (1634–1713)
  • Γιόχαν Σεμπάστιαν Βελχάβεν, συγγραφέας, ποιητής (1807–1873)
  • Αμάλιε Σκραμ, συγγραφέας (1846–1905)
  • Αρνουλφ Εβερλαντ, συγγραφέας (1889–1968)
  • Μπάμπις Φρίις-Μπάασταντ, συγγραφέας παιδικών βιβλίων (1921-1970)
  • Νόρνταλ Γκρηγκ, ποιητής, συγγραφέας (1902–1943)
  • Τόρμποργκ Νέντρεας, συγγραφέας, βραβευμένος με το Βραβείο Λογτοχνίας Νορβηγών Κριτικών (1906–1987)
  • Γκούναρ Στάαλσεν, συγγραφέας (1947–)

Επιστήμονες[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Πολιτικοί[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τροντ Τόρλειβσον Μπένκεστοκ, ευγενής (1490–1558)
  • Κρίστιαν Μίκελσεν, πλοιοκτήτης, πρωθυπουργός (1857–1925)
  • Ινγκβαλντ Μ. Ααασε, συνδικαλιστής και πολιτικός του Εργατικού και του Κομμουνιστικού Κόμματος (1882–1948)
  • Ρόμπερτ Χάγκελιν, πολιτικός του Συντηρητικού Κόμματος (1884-1960)
  • Καρλ Γιόακιμ Χάμπρο, πολιτικός, Πρόεδρος του Κοινοβουλίου (1885–1964)
  • Έρνα Σόλμπεργκ, 28ος Πρωθυπουργός της Νορβηγίας (1961- )

Αλλοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Τρύγκβε Γκραν, αεροπόρος (1889–1980)
  • Λέιφ Αντρεας Λάρσεν, αξιωματικός του ναυτικού (1906–1990)
  • Μαξ Μάνους, παρασημοφορημένος αντιστασιακός (1914–1981)
  • Ρόαλντ Γένσεν, ποδοσφαιριστής (1943–1987)
  • Τέριε Ρεντ-Λάρσεν, διπλωμάτης, κοινωνιολόγος (1947–)
  • Τέριε Χάουγκε, διαιτητής ποδοσφαίρου (1965–)
  • Πέτερ Σούντε, επιχειρηματίας, συνιδρυτής του The Pirate Bay (1978–)
  • Σεσίλια Μπρέκχους, πυγμάχος και πρώην κικ μπόξερ (1981–)
  • Αλεξάντερ Ντάλε Ολεν,κολυμβητής (1985–2012)
  • Ελ Ρούμπιους, Ρούμπεν Γκούντερσεν, σήμερα ο 7ος δημοφιλέστερος YouTubeερ (1990–)

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Στατιστική Υπηρεσία Νορβηγίας 2017
  2. «Population and quarterly population changes. The whole country, counties and municipalities». Statistics Norway. Ανακτήθηκε στις 19 Ιουλίου 2018. 
  3. Heggemsnes, Nils (26 Σεπτεμβρίου 2012). «Bergen Havn». Store norske leksikon (στα Norwegian). Ανακτήθηκε στις 8 Ιανουαρίου 2016. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  4. Elisabeth Farstad (2007). «Om kommunen» (στα Norwegian). Bergen kommune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  5. NRK, "Bergens historie må skrives om"
  6. Marguerite Ragnow (2007). «Cod». Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2007. 
  7. Tom R. Hjertholm (2013-12-16). «- Tørrfisken vender hjem». Bergensavisen. 
  8. Alf Ragnar Nielssen (1 January 1950). «Indigenous and Early Fisheries in North-Norway» (PDF). The Sea in European History. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 March 2009. https://web.archive.org/web/20090327043202/http://www.stm.unipi.it/Clioh/tabs/libri/1/12-Nielssen%286%29.pdf. Ανακτήθηκε στις 22 July 2009. 
  9. Anette Skogseth Clausen. «7. oktober 1754 - fra et hanseatisk kontor til et norsk kontor med hanseater» (στα Norwegian). Arkivverket. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  10. UNESCO (2007). «World Heritage List». Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2007. 
  11. Brekke, Nils Georg (1993). Kulturhistorisk vegbok Hordaland (στα Norwegian). Bergen: Hordaland Fylkeskommune. ISBN 82-7326-026-7. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  12. Carl Hecker, Justus Friedrich (1833). The Black Death in the Fourteenth Century. 
  13. The National Cyclopaedia of Useful Knowledge, Vol III, (1847) Charles Knight, London, p.211.
  14. Downing Kendrick, Thomas (2004). A History of the Vikings. σελ. 142. ISBN 978-0-486-43396-7. 
  15. «Innvandring 1600-2000, Arkivenes dag 2002» (στα Norwegian). Arkivverket. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Δεκεμβρίου 2002. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  16. Ivan Kristoffersen (2003). «Historien om Norge i nord» (στα Norwegian). Norwegian Ministry of Foreign Affairs. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  17. «Distriktsinndeling og navn» (στα Norwegian). Fornyings- og administrasjonsdepartementet. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  18. Statistics Norway (1999). «Historisk oversikt over endringer i kommune- og fylkesinndelingen» (PDF) (στα Norwegian). Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  19. Jenny Heggsvik; Lars Borgersrud; August Rathke; Egil Christophersen; Ole-Jacob Abraham. «Prosjektbeskrivelse for det historiske forskningsprosjektet SABORG I BERGEN». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 March 2017. https://web.archive.org/web/20170313131238/http://www.fagforbundet.no/file.php?id=11179. Ανακτήθηκε στις 30 November 2018. 
  20. NRK (21 Νοεμβρίου 2017). «The Isdalen Mystery». NRK (στα Νορβηγικά Μποκμάλ). Ανακτήθηκε στις 25 Ιουνίου 2019. 
  21. McCarthy, Marit Higraff and Neil (2019-06-25). «Death in Ice Valley: New clues in a Norwegian mystery» (στα αγγλικά). https://www.bbc.com/news/stories-48736937. Ανακτήθηκε στις 2019-06-25. 
  22. Tønder, Finn Bjørn (26 November 2002). «Viktig nyhet om Isdalskvinnen» (στα Norwegian). Bergens Tidende. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2013-11-10. https://web.archive.org/web/20131110140937/http://www.bt.no/nyheter/lokalt/Viktig-nyhet-om-Isdalskvinnen-2405382.html. Ανακτήθηκε στις 21 October 2012. 
  23. Bergen Kommune (2007). «Styringssystemet i Bergen kommune» (PDF) (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 27 Φεβρουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  24. «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2008. 
  25. Ίδρυση ενορίας Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης στο Μπέργκεν Νορβηγίας
  26. Brekke, Nils Georg (1993). Kulturhistorisk vegbok Hordaland (στα Norwegian). Bergen: Hordaland Fylkeskommune. σελ. 252. ISBN 82-7326-026-7. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  27. «Bjørgvin bispedøme» (στα Norwegian). Scandion.no. 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  28. Gunhild Agdesteen (2007). «I den syvende himmel». Bergens Tidende (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 30 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  29. «Norwegian Mountains: Gullfjellstoppen». Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2007. 
  30. Meterologisk Institutt (2007). «met.no: Normaler for Bergen» (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  31. ANB-NTB (2007). «Stopp for nedbørsrekord» (στα Norwegian). siste.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  32. «Nå er 33,4 den nye varmerekorden i Bergen» (στα Norwegian). Bergens Tidende. 26 July 2019. https://www.bt.no/nyheter/lokalt/i/QoE3rA/Na-er-33_4-den-nye-varmerekorden-i-Bergen. Ανακτήθηκε στις 26 July 2019. 
  33. Bjørbæk, G. 2003. Norsk vær i 110 år. N.W. DAMM & Sønn. (ISBN 82-04-08695-4); page 260
  34. Meze-Hausken, Elisabeth (October 2007). «Seasons in the sun--weather and climate front-page news stories in Europe's rainiest city, Bergen, Norway». International Journal of Biometeorology 52 (1): 17–31. doi:10.1007/s00484-006-0064-5. ISSN 1432-1254. PMID 17245564. Bibcode2007IJBm...52...17M. 
  35. «The rainiest city in Europe. Allegedly». eugene.kaspersky.com. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2019. 
  36. «Europe and the United Kingdom Average Yearly Annual Precipitation». www.eldoradoweather.com. Ανακτήθηκε στις 12 Μαρτίου 2019. 
  37. «Over 1600 soltimer i Bergen i fjor trass i elendig vær i skoleferien». 10 Φεβρουαρίου 2017. 
  38. «Météo climat stats - Bergen». Météo Climat. Ανακτήθηκε στις 20 Μαρτίου 2017. 
  39. «BERGEN - FLORIDA Climate Normals: 1961-1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Ανακτήθηκε στις 16 Μαρτίου 2014. 
  40. «Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Νοεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Σεπτεμβρίου 2015. 
  41. «Innvandrere og norskfødte med innvandrerforeldre i 13 kommuner, page 476» (στα Norwegian). ssb.no. Ανακτήθηκε στις 13 Ιουνίου 2014. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link) [νεκρός σύνδεσμος]
  42. «Urban settlements. Population and area, by municipality. 1 January 2012». Statistics Norway. 2012. Ανακτήθηκε στις 31 Ιανουαρίου 2014. 
  43. «SSB: Tall om Bergen kommune» (στα Norwegian). Statistics Norway. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  44. «Statistics Norway». Stat Bank. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2012. 
  45. Immigrant population in Bergen[νεκρός σύνδεσμος]
  46. «'''County Mayor of Hordaland''' - '''Norwegian'''». Fylkesmannen.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Φεβρουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2012. 
  47. http://www.katolsk.no/organisasjon/norge/kommun03
  48. «'''Bergens Tidende''' - ''Norwegian''». Bt.no. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2012. 
  49. Hagen Hartvedt, Gunnar (1994). «Bergen». Bergen Byleksikon (1st έκδοση). Oslo: Kunnskapsforlaget, σσ. 27. ISBN 82-573-0485-9. 
  50. Hagen Hartvedt, Gunnar (1994). «Bergen». Bergen Byleksikon (1st έκδοση). Oslo: Kunnskapsforlaget, σσ. 23. ISBN 82-573-0485-9. 
  51. Hagen Hartvedt, Gunnar (1994). «Bergen». Bergen Byleksikon (1st έκδοση). Oslo: Kunnskapsforlaget, σσ. 25. ISBN 82-573-0485-9. 
  52. Østerbø, Kjell (23 September 2007). «Da rike og fattige fikk sine strøk» (στα Norwegian). Bergens Tidende. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 June 2008. https://web.archive.org/web/20080625091158/http://www.bt.no/lokalt/bergen/article413890.ece. Ανακτήθηκε στις 18 December 2008. 
  53. Hagen Hartvedt, Gunnar (1994). «Bergen». Bergen Byleksikon (1st έκδοση). Oslo: Kunnskapsforlaget, σσ. 25–26. ISBN 82-573-0485-9. 
  54. Hagen Hartvedt, Gunnar (1994). «Bergen». Bergen Byleksikon (1st έκδοση). Oslo: Kunnskapsforlaget, σσ. 26–27. ISBN 82-573-0485-9. 
  55. Hagen Hartvedt, Gunnar (1994). «Bergen». Bergen Byleksikon (1st έκδοση). Oslo: Kunnskapsforlaget, σσ. 9–61. ISBN 82-573-0485-9. 
  56. Mæland, Pål Andreas (16 May 2008). «Nå kommer slangen til Paradis» (στα Norwegian). Bergens Tidende. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 January 2013. https://archive.today/20130112052521/http://www.bt.no/lokalt/bergen/article564560.ece. Ανακτήθηκε στις 18 December 2008. 
  57. Røyrane, Eva (9 May 2007). «Bergen bygges tettere» (στα Norwegian). Bergens Tidende. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 August 2011. https://web.archive.org/web/20110807100820/http://www.bt.no/forbruker/husoghjem/article361530.ece. Ανακτήθηκε στις 18 December 2008. 
  58. Okkenhaug, Liv Solli (21 April 2007). «Rev de siste husene» (στα Norwegian). Bergens Tidende. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 April 2007. https://web.archive.org/web/20070427074218/http://www.bt.no/lokalt/bergen/article357421.ece. Ανακτήθηκε στις 18 December 2008. 
  59. São Paulo: The City With No Outdoor Advertisements
  60. «Styringssystem» (στα Norwegian). Bergen kommune. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  61. Christian Lura (2007). «- Fantastisk å bli spurt» (στα Norwegian). Bergens Tidende. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Νοεμβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  62. Statistics Norway (2004). «Bydeler i Oslo, Bergen, Stavanger og Trondheim» (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  63. «Lokaldemokratiets utvikling 1814 - 2014». Bergen kommune (στα Norwegian bokmål). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Αυγούστου 2016. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2016. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  64. «Statistics Norway - Population, by sex and age. Bergen. Urban district». Ssb.no. 1 Ιανουαρίου 2011. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιανουαρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 4 Ιανουαρίου 2012. 
  65. «Oversikt over barneskoler» (στα Norwegian). Bergen kommune. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  66. «Oversikt over ungdomsskoler» (στα Norwegian). Bergen kommune. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  67. «Skoleportalen» (στα Norwegian). Hordaland fylkeskommune. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  68. Hartvedt, Gunnar Hagen (1994). Bergen Byleksikon. Kunnskapsforlaget. ISBN 82-573-0485-9. 
  69. «Om Universitetet i Bergen» (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Σεπτεμβρίου 2006. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  70. Mia Kolbjørnsen and Hilde Kvalvaag (2002). «UiB får tre SFF» (στα Norwegian). på høyden. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  71. «About CMI» (στα Norwegian). Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  72. «Høgskolen på Vestlandet» (στα Norwegian). 2018. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 11 Δεκεμβρίου 2018. Ανακτήθηκε στις 12 Δεκεμβρίου 2018. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  73. «FT.com / Business Education / Masters in management». Financial Times (στα Norwegian). 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 29 Σεπτεμβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  74. «The Sveriges Riksbank Prize in Economic Sciences in Memory of Alfred Nobel 2004». 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007. 
  75. «Om NHH» (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2 Φεβρουαρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 23 Ιανουαρίου 2014. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  76. «Om Kunsthøgskolen i Bergen» (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Δεκεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  77. «About imr» (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 16 Ιανουαρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  78. «Europe's Secret Capitals». TIME Magazine. 30 August 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2004-08-23. https://web.archive.org/web/20040823170931/http://www.time.com/time/europe/secret/opener.html. Ανακτήθηκε στις 14 August 2007. 
  79. «Film Location:Bergen». West Norway Film Commission. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 9 Οκτωβρίου 2007. 
  80. Lars Kvamme and Ingvild Bruaset. «Russerne kommer» (στα Norwegian). bt.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  81. Frode Buanes and Lars Kvamme (2006). «Sender bergensturister vekk» (στα Norwegian). bt.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  82. Arild Berg Karlsen and Erik Fossen (2006). «Fulle hoteller møter Stones-fansen» (στα Norwegian). bt.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  83. Bergen Havn. «Velkommen til Bergen havn - "Inngangen til Fjordene"» (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Ιουλίου 2007. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  84. «Transport to Bergen». Innovation Norway. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 31 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2012. 
  85. «Flight Timetables». Avinor. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Σεπτεμβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 9 Απριλίου 2012. 
  86. Eliassen, Jan I. (24 June 2006). «Bergen havn holder koken» (στα Norwegian). Bergens Tidende. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 August 2013. https://web.archive.org/web/20130810111303/http://www.bt.no/na24/Bergen-havn-holder-koken-1807073.html. Ανακτήθηκε στις 2 May 2012. 
  87. «Cruise ships». Bergen Port Authority. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Αυγούστου 2013. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2012. 
  88. «World Port Rankings 2009». American Association of Port Authorities. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 14 Φεβρουαρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2012. 
  89. Haga, Anders (24 June 2006). «- Vi har alle vært feige» (στα Norwegian). Bergens Tidende. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 August 2013. https://web.archive.org/web/20130810111303/http://www.bt.no/na24/Bergen-havn-holder-koken-1807073.html. Ανακτήθηκε στις 2 May 2012. 
  90. «Hurtigbåt- og lokalbåtruter» (στα Norwegian). Tide ASA. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  91. «Fjord1 - Ekspressbåter» (στα Norwegian). Fjord1. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Αυγούστου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  92. Gunnar Hagen Hartvedt (1994). «bompengering». Bergen Byleksikon: 119–120. 
  93. Norwegian Public Roads Administration (1994). «The Nordhordland Bridge» (PDF). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 9 Φεβρουαρίου 2006. 
  94. «Askøy Bridge» (PDF). Aas-Jakobsen. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 3 Σεπτεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 2 Οκτωβρίου 2011. 
  95. Fjell, Ragnvald (1989). Sotrabrua (στα Norwegian). Fjell: A/S Sotrabrua. σελ. 5. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  96. Jahnsen, Jack (2006). Fastlandssamband for Bjorøy og Tyssøy (στα Norwegian). Straume: Fastlandssambandet Tyssøy - Bjorøy. ISBN 82-303-0642-7. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  97. Jernbaneverket (2007). Jernbanestatistikk 2006 (PDF). Oslo: Jernbaneverket. σελ. 13. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 17 Δεκεμβρίου 2007. 
  98. Aagesen, Ragnhild (21 Σεπτεμβρίου 2010). «Bergen-Arna» (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Νοεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 20 Σεπτεμβρίου 2011. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  99. «About Skyss». Skyss. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2012. Ανακτήθηκε στις 2 Μαΐου 2012. 
  100. Aspenberg, Nils Carl (1996). Trolleybussene i Norge. Oslo: Baneforlaget. σελ. 96. 
  101. «Signingsferden» (στα Norwegian). 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιουνίου 2010. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2010. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  102. Melhus, Ståle (11 Σεπτεμβρίου 2009). «Vil ha bybane til Flesland i 2015». Fanaposten (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 7 Νοεμβρίου 2009. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  103. Rykka, Ann Kristin and Solfrid Torvund (13 Δεκεμβρίου 2006). «Usamde om bybaneutvidinga». Norwegian Broadcasting Corporation (στα Norwegian). CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  104. «Avisenes leser- og opplagstall for 2006» (στα Norwegian). Mediebedriftenes Landsforening. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  105. «Grieghallen: Floor space and capacity». Grieg Hall. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 8 Σεπτεμβρίου 2007. 
  106. «Bergen Filharmoniske Orkester» (στα Norwegian). 2006. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  107. Ann Kristin Frøystad (2003). «Telle: - Angrer ingenting» (στα Norwegian). ba.no. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  108. Lars Ursin (2005). «Bløffmakerens guide til Bergensbølgen». Bergens Tidende (στα Norwegian). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  109. Lars Ursin (2005). «Bergensbølgen tørrlagt på Alarm» (στα Norwegian). Bergens Tidende. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Σεπτεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  110. «European Capitals of Culture 2000-2005». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Ιανουαρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 16 Αυγούστου 2007. 
  111. «What is a buekorps?». Buekorpsene.com. 2006. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2007. 
  112. «Studenter hestes av buekorps på nettet» (στα Norwegian). Studvest.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Αυγούστου 2006. Ανακτήθηκε στις 10 Νοεμβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  113. Conrad Fredrik von der Lippe (Store norske leksikon)
  114. Nesse, Agnete (2003). Slik ble vi bergensere - Hanseatene og bergensdialekten. Sigma Forlag. ISBN 82-7916-028-0. 
  115. «Bergen, City of Gastronomy - Havbyen Bergen». marin.bergen-chamber.no (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 3 Οκτωβρίου 2018. 
  116. «Gatekunstens hovedstad» (στα Norwegian). Ba.no. Ανακτήθηκε στις 24 Μαρτίου 2010. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  117. «Fikk Banksy-bilder som takk for overnatting» (στα Norwegian). Dagbladet.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαρτίου 2017. Ανακτήθηκε στις 10 Μαρτίου 2008. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  118. «Derfor valgte ikke DOLK Bergen» (στα Norwegian). Ba.no. Ανακτήθηκε στις 18 Σεπτεμβρίου 2011. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  119. «Populær Dolk selger så det suser» (στα Norwegian). Bt.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Δεκεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 8 Απριλίου 2011. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  120. «Forsvarer verning av graffiti» (στα Norwegian). Ba.no. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2009. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  121. «Bergenkommune.no - Graffiti og gatekunst i kulturbyen Bergen - Utredning og handlingsplan for perioden 2011-2015» (PDF) (στα Norwegian). Bergen.kommune.no. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 21 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2011. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  122. Davidsen, Knut B. (7 December 2002). «Var madam Felle Jonnemann sin mor?» (στα Norwegian Bokmål). Bergens Tidende (Bergen, Norway: Media Norge, Schibsted). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2014-01-01. https://web.archive.org/web/20140101214925/http://www.bt.no/nyheter/lokalt/Var-madam-Felle-Jonnemann-sin-mor-2406325.html#.UsJnmbmA2uo. Ανακτήθηκε στις 31 December 2013. 
  123. Ole Ivar Store (2007). «- Gratulerer, Brann!» (στα Norwegian). Norges Fotballforbund. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 22 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  124. «Stadionfakta» (στα Norwegian). Brann.no. 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Οκτωβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 1 Οκτωβρίου 2007. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  125. «Æresborger av Newcastle». kongehuset.no. 14 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 8 Φεβρουαρίου 2010. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]