Ερεμπρού

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Έρεμπρο)

Συντεταγμένες: 59°16′0.934″N 15°11′47.479″E / 59.26692611°N 15.19652194°E / 59.26692611; 15.19652194

Ερεμπρού
Τοποθεσία στο χάρτη
Τοποθεσία στο χάρτη
Ερεμπρού
59°16′1″N 15°11′47″E
ΧώραΣουηδία
Διοικητική υπαγωγήΔήμος του Έρεμπρο[1]
Ίδρυση1200
Έκταση5.502 εκτάριο[2]
Υψόμετρο34 μέτρα
Πληθυσμός126.604 (31  Δεκεμβρίου 2020)[2]
Ταχ. κωδ.701 XX–703 XX
Τηλ. κωδ.019
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
ΙστότοποςΕπίσημος ιστότοπος
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Το Ερεμπρού (σουηδικά: Örebro - προφέρεται: œrəˈbruː, ερεμπρού) είναι πόλη στη Σουηδία, πρωτεύουσα του δήμου και της κομητείας του Ερεμπρού στη νότια-κεντρική Σουηδία. Το 2013, το Ερεμπρού είχε 140.599 κατοίκους και ήταν η έκτη μεγαλύτερη πόλη στη χώρα και ένας από τους σημαντικότερους κόμβους στην ενδοχώρα. Είναι κτισμένο κοντά στις εκβολές του μικρού ποταμού Σβαρτ στη λίμνη Γέλμαρεν. Απέχει περίπου 200 χιλιόμετρα από τη Στοκχόλμη και περίπου 300 από το Όσλο και το Γκέτεμποργκ[3].

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το Έρεμπρο είναι μια από τις παλαιότερες πόλεις της Σουηδίας. Στο δεύτερο μισό της πρώτης χιλιετίας μ.Χ., στην περιοχή της σημερινής πόλης υπήρχαν αρκετά χωριά, των οποίων τα ονόματα σώζονται μέχρι σήμερα ως ονόματα γειτονιών του Έρεμπρο. Από την περιοχή περνούσαν αρκετοί σημαντικοί δρόμοι, όπως ένας δρόμος προσκυνητών για το Τρόντχαϊμ και ο δρόμος του Έρικ, ο οποίος συνέδεε το Ούπλαντ, το Βέστμανλαντ και το Νέρκε και έφτανε μέχρι τη λίμνη Βέττερν. Επίσης, υπήρχε ακτοπλοϊκή σύνδεση με τη θάλασσα μέσω της Μέλαρεν.[4][5] Το ίδιο το Έρεμπρο αναπτύχθηκε κατά μήκος ενός μονοπατιού το οποίο διέσχιζε με γέφυρα το ποταμό Σβαρτ και καθώς η γέφυρα στεκόταν στα χαλίκια στις όχθες του ποταμού (örarna - έραρνα), ονομάστηκε Έρεμπρουν (Örebron).[5]

Από τον 13ο αιώνα, το Ερεμπρού ήταν σημαντικό εμπορικό κέντρο, ενώ στη σημασία του συνεισέφεραν και τα κοντινά μεταλλεία σιδήρου στο Νέρκε.[6] Πιθανόν η πόλη σχεδιάστηκε από τεχνίτες από το Λύμπεκ της Γερμανίας, γι'αυτό και έχει γερμανικό σχέδιο πόλης. Εκείνη την εποχή κατασκευάστηκε από τους Σουηδούς μονάρχες ένα κάστρο στην περιοχή, πιθανόν από τον Μάγκνους Έρικσον το 1350, στο νησί όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα το κάστρο του Ερεμπρού[7]. Το Ερεμπρού έλαβε το καθεστώς πόλης περί τη δεκαετία του 1260. Η πόλη συνέχισε να αναπτύσσεται ως εμπορικό κέντρο εξαιτίας των εμπορικών εγκαταστάσεών της, με αρκετές διαφορετικές αγορές από τις οποίες μεγαλύτερη ήταν η χειμερινή αγορά Χιντερσμέσσαν (Hindersmässan), και τη θέση της πόλης πάνω σε σημαντικούς εμπορικούς δρόμους. Η πόλη όμως έγινε θύμα συνεχών διαμαχών κατά τη διάρκεια του 14ου και 15ου αιώνα. Το κάστρο της αλώθηκε πολλές φορές και η ανθηρή αγορά μετατράπηκε σε μια φτωχή πόλη, τόσο φτωχή ώστε να της δοθεί το 1464 εξαετής φοροαπαλλαγή.[5] Η πιο γνωστή από τις πολιορκίες του κάστρου ήταν αυτή του Ένγκελμπρεχτ Ενγκέλμπρεχτσον το 1434, ο οποίος το κατέλαβε μαζί με τους οπαδούς του ως τμήμα της σουηδικής αντίστασης στη δανεζική κατοχής της Σουηδίας από τον Ερρίκος της Πομερανίας απελευθερώνοντας το.[8]

Λόγω της θέσης της και το καθεστώς ως επαρχιακή πρωτεύουσα, στο Ερεμπρού λάμβαναν χώρα πολλά συμβούλια και συναντήσεις, όπως θρησκευτικές σύνοδοι το 1529 οι οποίες οδήγησαν τελικά στην αποδοχή της Μεταρρύθμισης. Στο Ερεμπρού γεννήθηκαν οι Όλαους Πέτρι και Λαυρέντιος Αντρέε, θρησκευτικοί μεταρρυθμιστές του 16ου αιώνα.[9] Μια άλλη σημαντική συνάντηση που έλαβε χώρα στο Ερεμπρού ήταν η δίαιτα του 1810, στην οποία ο Ζαν Μπατίστ Ζυλ Μπερναντότ, στρατάρχης του Ναπολέοντα, εξελέγη βασιλιάς Κάρολος ΙΔ΄ Ιωάννης της Σουηδίας.[9] Το 1812 υπογράφηκε στην πόλη η Συνθήκη του Ερεμπρού ανάμεσα σε Μεγάλη Βρετανία και Ρωσία.[8]

Το 1854 η πόλη καταστράφηκε από μεγάλη πυρκαγιά και στη συνέχεια ξαναχτίστηκε.[9] Η φωτιά ξεκίνησε από το Φένιξχουσεν και έκαψε σχεδόν όλα τα κτίρια μέχρι το Βωγκουστόργκετ (Våghustorget). Η καινούργια πόλη σχεδιάστηκε από τον Φρίντολφ Βιινμπλαντχ (Fridolf Wijnbladh). Μετά τη φωτιά η πόλη γνώρισε έντονη ανάπτυξη της βιομηχανίας, με την κατασκευή πολλών εργοστασίων και βιομηχανιών, ανάμεσα στις οποίες βρίσκεται και η Ekström. Στην πόλη ιδρύθηκε η πρώτη βιομηχανία μπισκότων στη χώρα. Επιπλέον ώθηση στην πόλη έδωσε η άφιξη του σιδηροδρόμου. Η πόλη παράλληλα γνώρισε και δημογραφική έκρηξη, με δεκαπλασιασμό του πληθυσμού από το 1850 μέχρι το 1950, όταν είχε 50.000 κατοίκους. Σήμερα, εξαιτίας του ανταγωνισμού από το εξωτερικό, πολλές βιομηχανίες της πόλης, συμπεριλαμβανομένης μιας γνωστής υποδηματοποιίας της πόλης, έκλεισαν ή μετακινήθηκαν και η οικονομία της πόλης βασίζεται στην παροχή υπηρεσιών και στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις και βιοτεχνίες.[8]

Μεταφορές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο κεντρικός σταθμός του Ερεμπρού

Το Ερεμπρού καταλαμβάνει κεντρική θέση στις μετακινήσεις της χώρας.

Από την πόλη διέρχονται δύο ευρωπαϊκοί αυτοκινητόδρομοι, ο Ε18 (Όσλο-Στοκχόλμη) και ο Ε20 (Γκέτεμποργκ-Στοκχόλμη). Επίσης, συνδέεται με το Νόρκεπινγκ μέσω των εθνικών οδών 51 και 52. Επιπλέον, η εθνική οδός 50 (Γιένκεπινγκ-Φάλουν), διέρχεται από την πόλη και προσφέρει άξονα μετακίνησης σε κατεύθυνση βορρά-νότου.[10]

Η πόλη συνδέθηκε για πρώτη φορά με το σιδηροδρομικό δίκτυο το 1856, με τη γραμμή Κέπινγκ-Χουλτς Γιούνβουγκ. Το 1875 το Ερεμπρού συνδέθηκε σιδηροδρομικώς και με τη Στοκχόλμη.[11] Από το Ερεμπρού διέρχεται και η γραμμή που συνδέει το Μέλμπι με το Στόρβικ, στο δήμο Σάντβικεν.[12] Επιπλέον, σχεδιάζεται να κατασκευαστεί μέσα στην πόλη τραμ.[13]

Το Ερεμπρού συνδέεται ακτοπλοϊκά με τη λίμνη Γέλμαρεν και από εκεί με τη θάλασσα. Όμως, το μικρό μέγεθος του Σβαρτ δεν επέτρεπε στα πλοία να φτάσουν μέχρι το κέντρο της πόλης και έτσι το λιμάνι ήταν πιο κατάντη. Το 1888, μετά την πτώση των νερών της λίμνης, κατασκευάστηκε στην πόλη του Ερεμπρού κανάλι, επιτρέποντας στα πλοία να φτάνουν μέχρι το κέντρο της πόλης, όπου κατασκευάστηκε το καινούργιο λιμάνι.[14]

Στην πόλη λειτουργεί από το 1979 το αεροδρόμιο του Ερεμπρού, το οποίο απέχει από αυτή 12 χιλιόμετρα. Το 2009 το αεροδρόμιο χρησιμοποίησαν 62.514 επιβάτες[15], αλλά είναι κυρίως ένα αεροδρόμιο για εμπορικές πτήσεις.[16]

Η πόλη διαθέτει υπηρεσία λεωφορείων με 14 γραμμές και 180 χιλιόμετρα ποδηλατοδρόμων. Οι μετακινήσεις με ποδήλατο αποτελούν το 30% των συνολικών μετακινήσεων στην πόλη.[17]

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το πιο γνωστό κτίριο στην πόλη είναι το κάστρο του Ερεμπρού. Βρίσκεται πάνω σε μία νησίδα στο ποταμό Σβαρτ. Η πρώτη γραπτή αναφορά του κάστρου γίνεται σε ένα γράμμα του Αλβέρτου της Σουηδίας, αλλά είναι πιθανόν να έχει κατασκευαστεί μέσα στο 13ο αιώνα. Είχε κυρίως αμυντικό σκοπό. Το κάστρο ανακαινίστηκε σε αναγεννησιακό ρυθμό από τον Κάρολο Θ΄ της Σουηδίας. Η ανακαίνιση διήρκεσε μέχρι το 1627, αλλά ο βασιλιάς είχε πεθάνει πριν να έχουν προχωρήσει πολύ οι εργασίες. Ανακαινίστηκε άλλη μία φορά το 1762, με την προσθήκη μπαρόκ στοιχείων, και μία ακόμη ανακαίνιση έλαβε χώρα από το 1897 μέχρι το 1900.[18] Σήμερα το κάστρο είναι το κύριο τουριστικό αξιοθέατο της πόλης και διαθέτει αίθουσα συνεδριάσεων και εστιατόριο.[19]

Η κύρια εκκλησία της πόλης είναι η εκκλησία του Αγίου Νικολάου (Sankt Nicolai kyrka ή Nikolaikyrkan) και κατασκευάστηκε περίπου την ίδια περίοδο με το κάστρο, ανάμεσα στο δεύτερο μισό του 13ου και τις αρχές του 14ου αιώνα. Ο πύργος κατασκευάστηκε στα μέσα του 15ου αιώνα και τροποποιήθηκε σημαντικά κατά τη διάρκεια σημαντικής ανακαίνισης στο τέλος του 19ου αιώνα. Το κάτω τμήμα αποτελείται από γρανίτη και το πάνω από τούβλα.[20]

Το κέντρο της πόλης στο μεγαλύτερο μέρος καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1854, με ελάχιστα παλαιά κτίρια να διασώζονται. Από τότε τα κτίρια κατασκευάστηκαν από τούβλα και όχι ξύλο. Από εκείνη την περίοδο σώζονται τα κτίρια Γκάμλα Σπαρμπανκσουσέτ, το οποίο κατασκευάστηκε το 1891.[21] Της ίδιας περιόδου είναι και το νεογοτθικού ρυθμού δημαρχείο, το οποίο κατασκευάστηκε το 1863.[22]

Μουσεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παλαιά κτίρια στο μουσείο Βάντκεπινγκ

Κοντά στο Σβαρτ, ανατολικά του κέντρου βρίσκεται το μουσείο ανοικτού χώρου του Βάντκεπινγκ, το όποιο πήρε το όνομά του από μια φανταστική πόλη του συγγραφέα Γιάλμαρ Μπέργκμαν. Ιδρύθηκε το 1965 και προσομοιάζει με τα κτίρια και τους κήπους που βρίσκονταν στο αρχικό κέντρο.[23]

Λίγο έξω από την πόλη βρίσκεται η έπαυλη Κάρλσλουντ και οι κήποι της. Ο χώρος χρονολογείται από τον 16ο αιώνα, περίοδο κατά την οποία είχε κυρίως αγροτικό χαρακτήρα. Η έπαυλη κατασκευάστηκε αργότερα, το 1890. Ο χώρος διαθέτει πολλά μικρά μουσεία, τα οποία βρίσκονται μέσα σε διαφορετικά κτίρια.[24]

Υπάρχει επίσης και το μουσείο της κομητείας του Ερεμπρού, το όποιο έχει συλλογές με αντικείμενα που παρουσιάζουν τη ζωή στην πόλη στο πέρασμα του χρόνου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. «Tätorter 2015 som delas av kommungräns». d:Q27643113. Statistics Sweden. 25  Οκτωβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 30  Οκτωβρίου 2016.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Statistiska tätorter 2020, befolkning, landareal, befolkningstäthet per tätort». Statistical localities 2020. Statistics Sweden. 24  Νοεμβρίου 2021.
  3. Welcome to Örebro Αρχειοθετήθηκε 2014-07-02 στο Wayback Machine. Δήμος του Έρεμπρο
  4. Jonasson σ. 23-24
  5. 5,0 5,1 5,2 Björn Fransson (3 Απριλίου 2013) Örebros historia Αρχειοθετήθηκε 2014-03-10 στο Wayback Machine. Δήμος του Έρεμπρο (Σουηδικά)
  6. Έρεμπρου, από εγκυκλοπαίδεια ΔΟΜΗ
  7. Hedberg σ. 2
  8. 8,0 8,1 8,2 Örebros historia www.orebro.com (Σουηδικά)
  9. 9,0 9,1 9,2 Örebro Encyclopædia Britannica
  10. (Σουηδικά) «Örebro - Strategic location». Örebro kommun. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011. 
  11. (Σουηδικά) «(Stockholm-) Karlberg-Enköping-Västerås-Arboga-Hovsta (-Örebro)». Järnväg. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011. 
  12. (Σουηδικά) «Godsstråket genom Bergslagen». Trafikverket. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 13 Μαΐου 2011. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011. 
  13. (Σουηδικά) «Spårvagnar kan bli verklighet». Nerikes Allehanda. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011. 
  14. (Σουηδικά) «Gårdagens sjöfart i Örebro, snabbhistoria». Örebro hamn. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011. 
  15. (Σουηδικά) «Passagerarfrekvens 2009» (PDF). Transportstyrelsen. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 6 Οκτωβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 1 Μαρτίου 2011. 
  16. (Σουηδικά) «En kort presentation». Örebro airport. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 23 Απριλίου 2015. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011. 
  17. (Σουηδικά) «Cykel». Örebro kommun. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Αυγούστου 2014. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011. 
  18. (Σουηδικά) «Örebro slott». Slottsguiden. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιουλίου 2013. Ανακτήθηκε στις 3 Μαρτίου 2011. 
  19. (Σουηδικά) «Örebro slott». Örebro town. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011. [νεκρός σύνδεσμος]
  20. (Σουηδικά) «S:t Nicolai kyrka». Svenska Kyrkan i Örebro. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 Αυγούστου 2010. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011. 
  21. (Σουηδικά) «Centrala Örebro». Passagen. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 19 Μαρτίου 2008. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011. 
  22. (Σουηδικά) «Rådhuset i Örebro». Örebro kommun. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011. 
  23. (Σουηδικά) «Wadköping open-air museum». Örebro kommun. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011. 
  24. (Σουηδικά) «Karlslund Manor House and gardens». δήμος του Έρεμπρο. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 7 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 4 Μαρτίου 2011. 

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]