Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ελληνικό ποδόσφαιρο

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 22/05/2015.

Το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα εμφανίστηκε λίγο πριν τις αρχές του 20ού αιώνα στα λιμάνια του Πειραιά και της Πάτρας. Παράλληλα σε πόλεις εκτός των τότε ελληνικών συνόρων όπου υπήρχαν ελληνικές κοινότητες όπως της Θεσσαλονίκης, της Κέρκυρας αλλά και της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης, ναυλοχούσαν αγγλικά πολεμικά πλοία και έπαιζαν οι ναύτες μεταξύ τους ποδόσφαιρο.

Παράλληλα πολλοί Έλληνες φοιτητές σε αγγλικά πανεπιστήμια αλλά και μετανάστες σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες επέστρεφαν στην Ελλάδα και έφερναν μαζί τους και το ποδόσφαιρο, όπως ο Παναγής Βρυώνης όπου στη Γενεύη που ήταν έπαιζε ποδόσφαιρο στη Σερβέτ Γενεύης, ο Ανδριανόπουλος μετέπειτα ιδρυτής και ποδοσφαιριστής του Ολυμπιακού και ο Μ. Ισαΐας, ο οποίος ήταν ο πρώτος Έλληνας διαιτητής[εκκρεμεί παραπομπή]. Στην Κέρκυρα υπάρχει μαρτυρία για ποδοσφαιρικό αγώνα που διεξήχθη μεταξύ Μεικτής ομάδας Ελλήνων και Εβραίων εναντίον ναυτών που ναυλοχούσε στο λιμάνι, η μεικτή ομάδα ήταν νικήτρια του αγώνα.[1]

Συμβολή των Ολυμπιακών Αγώνων 1896 και Μεσοολυμπιακών 1906

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1ο Διεθνές συνέδριο αντιπροσώπων των αθλητικών οργανώσεων την 23η Ιουνίου 1894 στη Σορβόνη,[2] ενέκρινε την αναβίωση των Αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων, αποδέχθηκε την έμπνευση του λογοτέχνη Δημητρίου Βικέλα για διεξαγωγή των εναρκτήριων της σύγχρονης εποχής το 1896 στην Αθήνα, σύστησε τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) και ψηφίζοντας τον προκαταρκτικό (Α΄) ολυμπιακό κανονισμό,[3] περιέλαβε το ποδόσφαιρο στα 15 τελούμενα αθλήματα ως μία των τριών αθλητικών παιδιών με την έφιππο σφαίριση[σ 1] και το τένις.[σ 2] Ωστόσο, οι δύο πρώτες είχαν αντικατασταθεί από το κρίκετ και την υδατοσφαίριση –που επίσης δεν έλαβαν χώρα– στο πρόγραμμα των Α΄ Αγώνων, όταν αυτό τυπώθηκε σε ελληνικά, γαλλικά, αγγλικά και γερμανικά την άνοιξη του 1895.[5] Η ποδοσφαίρισις εξαιρέθηκε, σύμφωνα με τις αρμοδιότητες που είχε παραχωρήσει το Διεθνές συνέδριο,[7] από την ελληνική διοργανώτρια Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων (ΕΟΑ και πλέον ΕΟΕ) με εισήγηση της ειδικής επιτροπείας της για τις αθλητικές παιδιές,[σ 3]

... διότι αφ' ενός μεν ήτο σχεδόν εντελώς άγνωστος εν Ελλάδι, μόλις κατά το προηγούμενον έτος εισαχθείσα εις το Λύκειον Διοσκουρίδου και τον Εθνικόν Γυμναστικόν Σύλλογον, χωρίς εν τούτοις να κατορθωθή η συγκρότησις ομάδος δυναμένης να παίξη καθ όλους τους κανόνας και επί ολόκληρον τον τεταγμένον χρόνον την παιδιά, εξ άλλου δε διότι η Επιτροπή (διεξαγωγής των Αγώνων) ήτο της γνώμης ότι το αγώνισμα τούτο δεν θα προσήλκυεν.[10]

Τελικά οι ποδοσφαιρικοί κανονισμοί ενσωματώθηκαν στο υλικό των αγώνων το 1895, μετά το ενδιαφέρον για συμμετοχή από τέσσερις αγγλικούς και γαλλικούς συλλόγους, που όμως δεν απέστειλαν ομάδες.[8] [11] Αντί ολυμπιακού τουρνουά πραγματοποιήθηκε αγώνας επίδειξης στο νεόδμητο Ποδηλατοδρόμιο Νέου Φαλήρου (στη θέση του σημερινού σταδίου Καραϊσκάκη) από Άγγλους φοιτητές που βρέθηκαν στην πρωτεύουσα ως θεατές,[12] ενδεχόμενα δε και άλλες αναμετρήσεις όπου τους πλαισίωσαν μέλη πληρωμάτων βρετανικών πολεμικών(;) πλοίων.[13] Αναφορές υπάρχουν ακόμη για τρεις ανάμεσα σε Δανούς, μικτή Σμύρνης (ήττα με 15-0 εντός λιγότερων των 90') και αντίστοιχη της Θεσσαλονίκης σε ανοικτό χώρο κοντά στο σημερινό σταθμό Άνω Πατησιών[σ 4] ή για μόνο μία των δύο τελευταίων.[11] Η τέλεση των συγκεκριμένων αγώνων αμφισβητείται πάντως από την πηγή που τους παραθέτει,[σ 5] συγχεόμενοι πιθανότατα με αντίστοιχους τριών συγκροτημάτων της ίδιας ακριβώς προέλευσης κατά τους Μεσοολυμπιακούς των Αθηνών μία δεκαετία αργότερα.[17]

Παρότι το κοινό της πόλης δεν είχε την ευκαιρία να παρακολουθήσει συναντήσεις σε ανταγωνιστικό επίπεδο, οι Ολυμπιακοί του 1896 θεωρείται ότι προσέφεραν βασική ώθηση σε νέους, θεατές και ήδη αθλούμενους για περαιτέρω επαφή τους με το ποδόσφαιρο.[σ 6] Την υλοποίηση της αρχικής και σε συμπτυγμένη μορφή απόδοσης των Κανόνων του παιχνιδιού στην ελληνική γλώσσα για να αποτελέσουν τμήμα του υλικού των αγώνων,[19] ανέλαβε ο Ανδρέας, Α.Θ. ή Γ. Βλαστός, ομογενής του Λονδίνου που αναφέρεται ως "ο πρώτος Έλλην που ασχολήθηκε συστηματικά με το φουτ-μπωλ"[20] εκτός συνόρων. Με δική του δαπάνη προχώρησε επίσης στην κυκλοφορία σχετικού φυλλαδίου,[21] μέσω του οποίου

... εμυήθησαν δια πρώτην φοράν οι φίλαθλοι. Η λεπτομερεστάτη περιγραφή των κυριωτάτων φάσεων της παιδιάς, έδωσεν εις αυτούς (φιλάθλους και παίκτες) τελειοτέραν ιδέαν της όλης διεξαγωγής και διευκόλυνε την συγκρότησιν των πρώτων ελληνικών ομάδων και την τέλεσιν των πρώτων εν τω Νέω Φαλήρω ποδοσφαιρικών συναντήσεων.[22]

Στο μεταξύ αρχίζουν να ιδρύονται και οι πρώτοι σύλλογοι που καλλιεργούν και το ποδόσφαιρο ο Πανελλήνιος Γ.Σ., ο Εθνικός Γ.Σ., ο Π.Ο. Αθηνών, ο Παναχαϊκός Γ.Σ., ο Πειραϊκός Σύνδεσμος, ο Ήφαιστος. Εκτός των ελληνικών συνόρων ιδρύονται ο Πέρα Κλουμπ στην Κωνσταντινούπολη, ο Πανιώνιος Γ.Σ.Σ. και ο Γ.Σ. Απόλλων στη Σμύρνη, στη Θεσσαλονίκη ο Όμιλος Φιλομουσών Θεσσαλονίκης, η Ουνιόν Σπορτίβ, και ο Μακεδονικός Γυμναστικός Σύλλογος. Ο ΣΕΓΑΣ συμπεριλαμβάνει το ποδόσφαιρο στη δύναμή του και προκηρύσσει και το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα το 1906, με νικητή τον Εθνικό ΓΣ, ενώ στη Σμύρνη το πρώτο πρωτάθλημα είχε διοργανωθεί πολύ νωρίτερα, το 1898 με νικητή τον Απόλλωνα. Από το 1907 εισάγεται στα σχολεία και αρχίζουν να γίνονται αγώνες ανάμεσα σε μαθητές γυμνασίων και μεταξύ φοιτητών. Το ποδόσφαιρο παραμένει στον ΣΕΓΑΣ μέχρι το 1919, όταν οι σύλλογοι ιδρύουν την ΕΠΣΕ. Εκείνη την περίοδο ιδρύονται και οι πρώτες ποδοσφαιρικές ενώσεις. Το 1926 ιδρύεται η ΕΠΟ και το ποδόσφαιρο μπαίνει σε πιο οργανωμένες βάσεις. Το 1959 άρχισε το πρωτάθλημα Α΄ Εθνικής Κατηγορίας και το 1979 εισήχθη επίσημα ο επαγγελματισμός.

Ένα πολύ μεγάλο βήμα για την εξέλιξη του ελληνικού ποδοσφαίρου είναι η κατάκτηση του Ευρωπαϊκού Πρωταθλήματος Ποδοσφαίρου του 2004 από την Εθνική Ελλάδος. Αυτή ήταν και η μεγαλύτερη επιτυχία στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Σε επίπεδο συλλόγων το μεγαλύτερο επίτευγμα είναι η κατάκτηση του ΟΥΕΦΑ Γιουρόπα Κόνφερενς Λιγκ το 2024 από τον Ολυμπιακό.[23]

Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία

Η Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία (Ε.Π.Ο.) αποτελεί τον ανώτατο οργανισμό διοίκησης του ποδοσφαίρου στην Ελλάδα. Ιδρύθηκε στις 14 Νοεμβρίου 1926 με κοινή απόφαση των τριών μεγάλων Ενώσεων της χώρας (Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκης). Έναν χρόνο αργότερα, το 1927 γίνεται μέλος της διεθνούς ποδοσφαιρικής συνομοσπονδίας (FIFA), ενώ το 1954 γίνεται μέλος και της ευρωπαϊκής ποδοσφαιρικής συνομοσπονδίας (UEFA).

Ελληνικό πρωτάθλημα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Πρωτάθλημα Ελλάδας ποδοσφαίρου ανδρών

Το πρώτο πρωτάθλημα στην Ελλάδα διοργανώθηκε το 1906, με συμμετοχή των Εθνικού Αθηνών, Πανελλήνιου και Πειραϊκού. Μέχρι το 1912 διοργανώνεται συνεχώς πρωτάθλημα με συμμετοχές πάντα από την Αττική, αφού η μετακίνηση από την επαρχία στην πρωτεύουσα την εποχή εκείνη ήταν πολύ δύσκολη. Λόγω έλλειψης στοιχείων δεν είναι διευκρινισμένο πλήρως αν διοργάνωσε όλα τα πρωταθλήματα ο ΣΕΓΑΣ ή κάποια από αυτά τα σωματεία. Το τελευταίο πρωτάθλημα του ΣΕΓΑΣ διοργανώθηκε το 1912. Μετά τους Βαλκανικούς πολέμους που επηρέασαν αρνητικά τις ομάδες, έγινε την περίοδο 1922-23 μια νέα προσπάθεια για διοργάνωση πανελλήνιου πρωταθλήματος με τη δημιουργία της Ένωσης Ποδοσφαιρικών Σωματείων Ελλάδος (ΕΠΣΕ). Η νέα ένωση διοργάνωσε πρωτάθλημα για πρώτη φορά με συμμετοχή συλλόγων εκτός Αττικής, καθώς έλαβαν μέρος ομάδες από τη Θεσσαλονίκη. Ο Πειραϊκός Σύνδεσμος νικώντας τον Άρη Θεσσαλονίκης με 3-1 αναδείχτηκε πρωταθλητής Ελλάδος, αλλά η προσπάθεια δεν συνεχίστηκε, αφού η Ένωση διαλύθηκε την ίδια χρονιά.

Μετά την ίδρυση της Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας το 1926 προκηρύχθηκε ένα νέο Πανελλήνιο πρωτάθλημα για την επόμενη χρονιά (περίοδος 1927-28), με τη συμμετοχή των πρωταθλητριών ομάδων των τριών ιδρυτικών ποδοσφαιρικών ενώσεων: Αθηνών, Πειραιώς και Μακεδονίας. Στο πρώτο αυτό πρωτάθλημα όμως δεν συμμετείχαν οι Ολυμπιακός, Παναθηναϊκός και ΑΕΚ λόγω προστριβών με την ΕΠΟ, ιδρύοντας μια ανεπίσημη ένωση που έγινε γνωστή με το όνομα ΠΟΚ. Τον Ιούλιο του 1928 η ΕΠΟ αποφάσισε να δεχτεί και πάλι τα τρία σωματεία στα μητρώα της, αλλά η συνεργασία των τριών μεγάλων συλλόγων συνεχίστηκε σε διάφορους τομείς τουλάχιστον ως τα μέσα περίπου της δεκαετίας του '60.

Οι πρώτες διοργανώσεις γίνονταν με ομάδες της Αθήνας, του Πειραιά και της Θεσσαλονίκης, αποκλείοντας τις επαρχιακές. Αρχικά διεξαγόταν τα τοπικά πρωταθλήματα των πόλεων και στην τελική φάση προκρίνονταν άλλοτε μόνο οι πρώτες, άλλοτε οι δύο ή οι τρεις πρώτες ομάδες. Για πρώτη φορά επαρχιακές ομάδες συμμετείχαν το 1953-54 κι αυτές ήταν η Παναχαϊκή από τη νότια Ελλάδα και η Νίκη Βόλου από την κεντρική και βόρεια Ελλάδα.

Το 1959-60 δημιουργείται μόνιμη κατηγορία, η Α΄ Εθνική με τη μορφή που διατηρεί ως σήμερα, ενώ το 1979-80 το ελληνικό ποδόσφαιρο γίνεται επαγγελματικό με την Ένωση Ποδοσφαιρικών Ανωνύμων Εταιρειών (ΕΠΑΕ) να έχει την ευθύνη της διοργάνωσης του. Με νομοσχέδιο που κατατέθηκε στη βουλή στις 19 Ιανουαρίου 1979 οι σύλλογοι μετατρέπονται σε ανώνυμες εταιρείες. Ταυτόχρονα επιχειρηματίες και εφοπλιστές αναλαμβάνουν τις νέες Ποδοσφαιρικές Ανώνυμες Εταιρείες (ΠΑΕ) αποκτώντας τα πλειοψηφικά πακέτα των μετοχών και πρώτος πρόεδρος της ΕΠΑΕ εκλέγεται ο Μάκης Ιθακήσιος. Την αγωνιστική περίοδο 2006-07 διαλύεται η ΕΠΑΕ και ιδρύεται η Σούπερ Λίγκα (Super League Greece), η οποία αναλαμβάνει και τη διοργάνωση του έως σήμερα.

Α2 Εθνική Κατηγορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Α2 Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών

Η Α2 Εθνική κατηγορία ή απλά Σούπερ Λιγκ 2 είναι από το 2019 η δεύτερη σε τάξη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου μετά το πρωτάθλημα της Σούπερ Λιγκ 1, αντικαθιστώντας το πρωτάθλημα της Β΄ Εθνικής Κατηγορίας. Ιδρύθηκε με την αναδιάρθρωση του 2019 ως “νέα ενδιάμεση κατηγορία” και διοργανώθηκε για πρώτη φορά την αγωνιστική περίοδο 2019–2020 με τη συμμετοχή 12 ομάδων.[24]

Η Ένωση Επαγγελματικού Ποδοσφαίρου Α2 και Β΄ Εθνικής Κατηγορίας ανέλαβε τη διοργάνωση των πρωταθλημάτων της Α2 Εθνικής Κατηγορίας και της Β΄ Εθνικής Κατηγορίας η οποία αποτελούσε πλέον το τρίτο τη τάξει πρωτάθλημα. Με την αναδιάρθρωση του 2021 η Β΄ Εθνική Κατηγορία συγχωνεύτηκε στην Α2 Εθνική Κατηγορία και η διοργανώτρια αρχή μετονομάστηκε σε Ε.Ε.Π. Α2 Εθνικής Κατηγορίας.[25]

Β΄ Εθνική Κατηγορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Β΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών

Η Β΄ Εθνική κατηγορία ήταν μέχρι το 2019 η δεύτερη σε τάξη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου, μετά το πρωτάθλημα της Α΄ εθνικής και μέχρι το 2021 η τρίτη σε τάξη κατηγορία του ελληνικού ποδοσφαίρου. Δημιουργήθηκε προς τα τέλη της αγωνιστικής περιόδου 1959-60, αρκετούς μήνες μετά την καθιέρωση της Α΄ εθνικής, καταργώντας παράλληλα τα τοπικά πρωταθλήματα Αθήνας, Πειραιά, Θεσσαλονίκης και Πανεπαρχιακού και θέτοντας σε νέα βάση τη δομή του ελληνικού ποδοσφαίρου.

Στα πρώτα της βήματα σχεδόν κάθε χρόνο άλλαζε και το σύστημα διεξαγωγής της. Από την περίοδο 1962-63 αποφασίσθηκε η μονιμοποίηση της κατηγορίας, κάτι που περιλάμβανε ως απαραίτητη προϋπόθεση την «απαγκίστρωση» των ομάδων από τα τοπικά τους πρωταθλήματα. Η λεπτομέρεια αυτή έχει οδηγήσει πολλούς από τους καταγραφείς των στοιχείων της Β΄ Εθνικής να αναφέρουν αυτή την περίοδο ως επίσημη αφετηρία του δεύτερου σε τάξη εθνικού πρωταθλήματος.

Γ΄ Εθνική Κατηγορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Γ΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών

Λίγα χρόνια αργότερα, το 1966 ξεκίνησε η Γ΄ εθνική κατηγορία, αρχικά σαν περιφερειακό τουρνουά, μετά τη λήξη των τοπικών διοργανώσεων, το οποίο όμως η ΕΠΟ χαρακτήριζε επίσημα ως «Γ΄ Εθνική». Συνέχισε από το 1977-78 σαν Εθνικό Ερασιτεχνικό Πρωτάθλημα με ομίλους, ενώ την περίοδο 1982-83 διεξήχθη σε έναν «πειραματικό» όμιλο, για να γίνει από το 1983 και εντεύθεν Γ΄ Εθνική και επαγγελματική κατηγορία. Από το 1982-83 οι ομάδες της Γ' εθνικής έχουν το δικαίωμα συμμετοχής στη διοργάνωση του κυπέλλου Ελλάδας.

Δ΄ Εθνική Κατηγορία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Δ΄ Εθνική ποδοσφαίρου ανδρών

Το 1988 το Εθνικό Ερασιτεχνικό Πρωτάθλημα μετονομάστηκε σε Δ΄ Εθνική και το 2001 σε Εθνικό περιφερειακό πρωτάθλημα. Διεξάγεται σε ομίλους οι οποίοι καταρτίζονται με γεωγραφικά κριτήρια. Ο πρωταθλητής κάθε ομίλου ανεβαίνει στην Γ΄ Εθνική (έως και το 1982 ανέβαινε στη Β΄ Εθνική) και σε σπάνια περίπτωση (συνήθως αναδιάρθρωσης) ανεβαίνει και ο δεύτερος. Από κάθε όμιλο υποβιβάζονται κατά κανόνα πολλές ομάδες, συνήθως 4 με 5 και αναπληρώνονται από τις πρωταθλήτριες των τοπικών ενώσεων. Το 2013 καταργήθηκε και συγχωνεύθηκε με τη Γ΄ Εθνική κατηγορία (Football League 2).

Ειδικό Πρωτάθλημα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Ειδικό ερασιτεχνικό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου

Υπάρχει επίσης το ειδικό πρωτάθλημα, στο οποίο συμμετέχουν οι πρωταθλητές και τρεις δευτεραθλήτριες ομάδες των ανώτατων κατηγοριών των τοπικών ενώσεων.

Τοπικές κατηγορίες

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε πιο χαμηλό επίπεδο υπάρχουν τα πρωταθλήματα των διαφόρων τοπικών ενώσεων. Με τη σειρά τους και αυτά μπορούν να έχουν έως και τρεις κατηγορίες (Α΄, Β΄ και Γ΄).

Κύπελλο Ελλάδας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Κύπελλο Ελλάδος ποδοσφαίρου ανδρών

Το κύπελλο Ελλάδος στο ποδόσφαιρο διοργανώνεται από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και είναι η δεύτερη σημαντικότερη διοργάνωση μετά το πρωτάθλημα Α΄ Εθνικής. Συμμετέχουν μόνο ομάδες από τις τρεις εθνικές κατηγορίες, Α΄, Β΄ και Γ΄ Εθνικής.

Ως το 1971 όλες οι ποδοσφαιρικές ομάδες συμμετείχαν στη διοργάνωση του Κυπέλλου Ελλάδος. Όμως, με τη σταδιακή ανάπτυξη του επαγγελματικού ποδοσφαίρου το χάσμα μεταξύ επαγγελματικών και ερασιτεχνικών συλλόγων έγινε πολύ μεγάλο. Έτσι τα ερασιτεχνικά σωματεία δεν είχαν σοβαρές πιθανότητες να διακριθούν. Γι’ αυτό η ΕΠΟ αποφάσισε να καθιερώσει έναν ξεχωριστό θεσμό Κυπέλλου αποκλειστικά για ερασιτεχνικές ομάδες.

Γυναικείο ποδόσφαιρο στην Ελλάδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύρια λήμματα: Πρωτάθλημα Ελλάδας ποδοσφαίρου γυναικών, Β΄ Κατηγορία ποδοσφαίρου γυναικών Ελλάδας, Γ΄ Κατηγορία ποδοσφαίρου γυναικών Ελλάδας και Κύπελλο Ελλάδος ποδοσφαίρου γυναικών

Το Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Ποδοσφαίρου Γυναικών ξεκίνησε το 1987. Μέχρι το 1990 το πρωτάθλημα ήταν ανεπίσημο και το διοργάνωναν τα ίδια τα σωματεία. Το 1990 η ΕΠΟ δημιούργησε Επιτροπή Γυναικείου Ποδοσφαίρου, η οποία ανέλαβε να διοργανώσει το πρώτο πρωτάθλημα. Η πρώτη διοργάνωση της ΕΠΟ, το 1990, ονομάστηκε δοκιμαστική και η Ομοσπονδία δεν την αναγνώρισε ως επίσημη. Το 1993 δημιουργήθηκε και Β΄ Εθνική κατηγορία, γνωστό και ως Περιφερειακό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου γυναικών. Διεξάγεται με το σύστημα των ομίλων, και ο πρωταθλητής κάθε ομίλου ανεβαίνει στην Α΄ Εθνική.

Το Κύπελλο Ελλάδος ποδοσφαίρου γυναικών διοργανώνεται από την Ελληνική Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία και είναι η δεύτερη σημαντικότερη διοργάνωση μετά το πανελλήνιο πρωτάθλημα. Στα προκριματικά συμμετέχουν όλες οι ομάδες της Α΄ Εθνικής και προαιρετικά όσες ομάδες της Β΄ Εθνικής θέλουν. Η διοργάνωση ξεκίνησε το 2000 και διεξήχθη το 2001 και το 2002. Από το 2003 η ΕΠΟ σταμάτησε προσωρινά τη διεξαγωγή του, λόγω του ό,τι τα περισσότερα σωματεία αδυνατούν να αντεπεξέλθουν στα έξοδα μετακινήσεων.

Πρωταθλήματα νέων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύρια λήμματα: Πρωτάθλημα Νέων Α΄ Εθνικής και Πρωτάθλημα Σούπερ Λιγκ 2 Νέων

Στην Ελλάδα υπάρχουν δύο κατηγορίες για ομάδες των νέων. Η Α΄ Εθνική νέων διοργανώνεται από το 2002 από την Ε.Π.Ο. και συμμετέχουν υποχρεωτικά όλες οι ομάδες της Α΄ Εθνικής κατηγορίας. Πρωταθλήτρια ανακηρύσσεται η ομάδα που θα τερματίσει με 6 βαθμούς διαφορά αλλιώς διεξάγονται αγώνες μπαράζ μεταξύ των τεσσάρων πρώτων. Αυτή διεξάφεται σε δύο επίπεδα, κάτω των 21 και κάτω των 18 ετών.

Στο Πρωτάθλημα Σούπερ Λιγκ 2 Νέων (πρώην Φούτμπολ Λιγκ) αρχικά συμμετείχαν όποιες ομάδα Β΄ και Γ΄εθνικής επιθυμούσαν. Το 2006 συμμετείχαν μόνο ομάδες της Β΄Εθνικής, ενώ από το 2006-07 συμμετέχουν, προαιρετικά, και οι ομάδες της Γ΄ Εθνικής. Από το 2013-14 έως σήμερα συμμετέχουν αποκλειστικά ομάδες της δεύτερης τη τάξει εθνικής κατηγορίας.

Εθνικές ομάδες ποδοσφαίρου

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Οι εθνικές ομαδες εκπροσωπούν την Ελλάδα στις διεθνείς διοργανώσεις της UEFA και της FIFA.

Εθνική ομάδα ανδρών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Εθνική Ελλάδος (ποδόσφαιρο ανδρών)

Ο πρώτος επίσημος αγώνας της Εθνικής Ελλάδος ανδρών ήταν μια φιλική αναμέτρηση κόντρα στην Εθνική Ιταλίας τον Απρίλιο του 1929 στην Αθήνα (ήττα με 1-4). Η πρώτη σημαντική επιτυχία έρχεται το 1980, με τη συμμετοχή στο πρωτάθλημα Ευρώπης που διοργανώθηκε στην Ιταλία, στο οποίο όμως δεν κατάφερε να διακριθεί. Το 1994 η Εθνική Ελλάδος συμμετείχε στο Παγκόσμιο Κύπελλο στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής. Τα αποτελέσματα ήταν απογοητευτικά και προκάλεσαν άσχημα σχόλια για την τότε ομάδα, η οποία γνώρισε 3 ήττες δεχόμενη συνολικά 10 τέρματα. Και οι δύο προηγούμενες συμμετοχές σε τιλική φάση κάποιου κυπέλλου, έγιναν με προπονητή τον Αλκέτα Παναγούλια. Το 2004, με προπονητή πια τον Ότο Ρεχάγκελ, η Εθνική ανδρών συμμετέχει και κατακτά το Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα στην Πορτογαλία. Η επιτυχία της αυτή χαρακτηρίσθηκε ως μια από τις μεγαλύτερες εκπλήξεις στην ιστορία του ποδοσφαίρου, ενώ της έδωσε τη δυνατότητα να συμμετέχει στο κύπελλο Συνομοσπονδιών του 2005, χωρίς όμως να διακριθεί. Αν και αποκλέιστηκε από το Μουντιάλ της Γερμανίας το 2006, κατάφερε να λάβει μέρος στο Ευρωπαϊκό πρωτάθλημα του 2008, όπου όμως γνώρισε 3 διαδοχικές ήττες. Το 2009 εξασφάλισε τη συμμετοχή της στο Παγκόσμιο κύπελλο του 2010 στη Νότια Αφρική, για δεύτερη φορά στην ιστορία της.

Εθνικές ομάδες Ελπίδων, νέων και παίδων - Ολυμπιακή ομάδα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύρια λήμματα: Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου Ελλάδας κάτω των 21 ετών, Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου Ελλάδας κάτω των 19 ετών, Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου Ελλάδας κάτω των 17 ετών και Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου Ελλάδας κάτω των 23 ετών

Η Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου Ελλάδας κάτω των 21 ετών είναι γνωστή ως Εθνική Ελπίδων αλλά και ως Εθνική U-21 (under 21). Οι μεγαλύτερες επιτυχίες της ομάδας ήταν η συμμετοχή δύο φορές στον τελικό του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος κάτω των 21 ετών το 1988 και το 1998, ενώ το 1994 και το 2002 έφτασε στα προημιτελικά του θεσμού.

Η Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου Ελλάδας κάτω των 19 ετών είναι γνωστή ως Εθνική Νέων αλλά και ως Εθνική U-19 (under 19). Η μεγαλύτερη επιτυχία της μέχρι τώρα ήρθε το 2007, όταν κατόρθωσε να φτάσει στον τελικό του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος κάτω των 19 ετών, όπου έχασε από την Ισπανία.

Η Εθνική ομάδα ποδοσφαίρου Ελλάδας κάτω των 17 ετών είναι γνωστή ως Εθνική Παίδων αλλά και ως Εθνική U-17 (under 17). Κατάφερε να φτάσει στον τελικό του Ευρωπαϊκού πρωταθλήματος κάτω των 17 ετών το 1985, ενώ κατά καιρούς έχει κάνει διάφορες αξιόλογες πορείες.

Η ολυμπιακή ομάδα της Ελλάδας συμμετείχε στις Ολυμπιάδες του 1920 και 1952, ενώ το 2004 συμμετείχε ως διοργανώτρια στους ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας. Είναι γνωστή και ως Εθνική U-23 (under 23) και η συμμετοχή της εξαρτάται από τα αποτελέσματα της εθνικής Ελπίδων η οποία στη συνέχεια μετατρέπεται σε Ολυμπιακή ομάδα με την αύξηση του ορίου ηλικίας (U-23) και την προσθήκη 3 παικτών άνευ ορίου ηλικίας.

Εθνική ομάδα γυναικών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Κύριο λήμμα: Εθνική Ελλάδος ποδοσφαίρου γυναικών

Η Εθνική Ελλάδος του ποδοσφαίρου γυναικών είναι το αντιπροσωπευτικό συγκρότημα της Ελλάδας σε διεθνείς ποδοσφαιρικές διοργανώσεις και μεμονωμένους. Έδωσε τον πρώτο επίσημο αγώνα το 1991 απέναντι στην εθνική Ιταλίας στο Βιτερμπό (ηττήθηκε 0-6), ενώ η σηνμαντικότερη παρουσία της σε διοργάνωση μέχρι τώρα είναι η παρουσία στους Ολυμπιακούς αγώνες της Αθήνας.

Αυτοδιοίκητο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η FIFA δεν επιτρέπει κρατικές παρεμβάσεις σε θέματα που αφορούν το ποδόσφαιρο. Ως εκ τούτου, το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα είναι «αυτοδιοίκητο», εν αντιθέσει με τα υπόλοιπα αθλήματα.[26]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σημειώσεις

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ το καλούμενο polo
  2. ↑ τα υπόλοιπα 12: αθλητικά ασκήματα (στίβος), γυμναστική (όπου εντασσόταν και η άρση βαρών τότε), κολύμβηση, παγοδρομία, ποδηλασία, πυγμαχία, πάλη, οπλομαχητική σπαθασκία (ξιφασκία), κωπηλασία, ιστιοδρομία, σκοποβολή και ιππευτική.[4] Από τους αγώνες της Αθήνας αφαιρέθηκαν οι παγοδρομία και πυγμαχία,[5] ενώ αργότερα η ιππασία εξαιτίας αφενός έλλειψης κατάλληλων αλόγων στη χώρα, αφετέρου πόρων και χρόνου για την κατασκευή ιπποδρόμου.[6]
  3. ↑ πρόεδρος Φ. Σερπιέρης, γραμματέας Ιάκ. Νεγρεπόντης, μέλη Αλ. Ραγκαβής, Π. Καλλιγάς, Αλ. Μερκάτης, Λ. Μελάς, Κ. Μάνος, Κ. Μέρλιν και Π. Καραπάνος.[7] Μεταγενέστερα, χαρακτηρίζεται ως μάλλον η πλέον επιτυχημένου έργου από τις 6 υποεπιτροπές επί οργανωτικών αγωνιστικών θεμάτων,[8] καθώς τα στελέχη της είχαν ή σύντομα έλαβαν γνώση για τα δεδομένα αθλήματα (όντες οι περισσότεροι εκπαίδευσης στην Αγγλία και παίκτες του αθηναϊκού Λόον-Τένις Κλαμπ).[9]
  4. ↑ κατά τον Ανδρέα Μπόμη, βάσει ποδοσφαιρικών αλμανάκ (αγγλικό Rothmans Football Yearbook, ιταλικό Annario del Calcio Mondiale) και μαρτυριών[13]
  5. ↑ αντιπαραβάλλοντας τα λίγα μέλη της δανικής ολυμπιακής αποστολής (3,[14] ίσως ένα τέταρτο δεν αγωνίστηκε)[15] και τη μη εκπροσώπηση της Σμύρνης.[13] Αθλητικός χώρος στην αθηναϊκή εξοχική περιοχή του μακρινού τότε Ποδονίφτη δεν υπήρξε άλλωστε πριν το 1902 και τη δημιουργία από τη Φίλιππο Κοινωνία ιπποδρόμου-σταδίου (διοργανώθηκαν για τα εγκαίνια αγώνες ιππασίας, στίβου και ποδηλασίας).[16]
  6. ↑ "Η προσθήκη του ποδοσφαίρου στο πρόγραμμα των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων του 1896 ήταν νομίζουμε μια απ' τις κύριες αφορμές που παρεκίνησαν τη μεν νεολαία να στραφή προς το «ανδροπρεπές» αυτό άθλημα, τη δε κοινωνία να ενδιαφερθή για το συναρπαστικό αυτό ομαδικό παιχνίδι. Η μύησις των ποδοσφαιριστών στους κανονισμούς έγινε από τον Α. Βλαστό, που μετέφρασε περιληπτικά τους Αγγλικούς Κανονισμούς το 1895..."[18]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Εφημερίδα "Αλήθεια" 4 Φεβρουαρίου 1886, δημοσιευμένη η είδηση από τον Πολίτη, αναδημοσιευμένη από την Αθλητική Ηχώ, 27 Μαΐου 2001 και τον Πέτρο Λινάρδο.
  2. ↑ συλλογικό έργο, Η ιστορία των Ολυμπιακών αγώνων, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1976, σελ. 294
  3. ↑ Παύλος Μανιτάκης, 100 χρόνια νεοελληνικού αθλητισμού • 1830-1930, ιδιωτική έκδοση, Αθήνα 1962, σελ. 31-37
  4. ↑ Μανιτάκης, ό.π, σελ. 36
  5. ↑ 5,0 5,1 Μανιτάκης, ό.π, σελ. 41-42
  6. ↑ Ελευθέριος Σκιαδάς, 100 χρόνια νεώτερη ελληνική ολυμπιακή ιστορία • Επιτροπή Ολυμπιακών Αγώνων 1896-1996, έκδοση εφημ. ΤΑ ΝΕΑ, Αθήνα 1996, σελ. 71-72
  7. ↑ 7,0 7,1 Σκιαδάς (1996), ό.π, σελ. 72
  8. ↑ 8,0 8,1 Σκιαδάς (1996), ό.π, σελ. 74
  9. ↑ Ελευθέριος Σκιαδάς, 100 χρόνια Όμιλος Αντισφαιρίσεως Αθηνών, έκδοση ΕΑΜΕ "Ο Μικρός Ρωμηός", Αθήνα 1995, σελ. 30-31
  10. ↑ Ιωάννης Χρυσάφης, Οι Σύγχρονοι Διεθνείς Ολυμπιακοί Αγώνες, έκδοση Βιβλιοθήκης της Επιτροπής Ολυμπιακών Αγώνων (ΕΟΑ), Αθήνα 1930 [όπως το παραδίδει ο Τ. Κατσιμάρδος στο άρθρο Η ποδοσφαιρική... εισβολή στην Ελλάδα (εφημ. ΕΘΝΟΣ, 07.06.2008)]
  11. ↑ 11,0 11,1 Η ποδοσφαιρική... εισβολή στην Ελλάδα, Τ. Κατσιμάρδος, εφημ. ΕΘΝΟΣ, 07.06.2008
  12. ↑ συλλογικό έργο, Ελληνικός αθλητισμός • Ιστορική αναδρομή 1896-1996 / Στατιστικά όλων των αθλημάτων, έκδοση Γενικής Γραμματείας Αθλητισμού (ΓΓΑ), Υφυπουργείο Αθλητισμού, Αθήνα 1997, τμ. Α΄, σελ. 29
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 Ανδρέας Μπόμης, Αυτή είναι η ιστορία της Εθνικής Ελλάδας (και πώς φτάσαμε στην Αφρική), Εκδόσεις Ερεχθηίδας, Αθήνα 2009, ISBN 960-9912-50-8, σελ. 35
  14. ↑ Olympics > Countries > Denmark > 1896 Athina Summer Games, βάση δεδομένων sports-reference.com (Αγγλικά)
  15. ↑ Η ιστορία των Ολυμπιακών αγώνων, ό.π, σελ. 299
  16. ↑ Μανιτάκης, ό.π, σελ. 122 και 124
  17. ↑ Intermediate Games of the IV. Olympiad • Football Tournament, Soren Elbech - Karel Stokkermans, Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation (RSSSF) (Αγγλικά)
  18. ↑ Τάκης Γ. Σακελλαρίου, Το ελληνικό και παγκόσμιο ποδόσφαιρο • Μελέτη ιστορική και θεωρητική εκλαϊκευμένη, έκδοση Επιτροπής Τύπου και Διαφωτίσεως Ελληνικής Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας (ΕΠΟ), Αθήνα 1947, σελ. 52 [έως και την 56 μεταφέρονται από τον Μπόμη στο μεταγενέστερο Αυτή είναι η ιστορία της Εθνικής Ελλάδας (και πώς φτάσαμε στην Αφρική), Εκδόσεις Ερεχθηίδας, Αθήνα 2009, ISBN 960-9912-50-8, σελ. 29-30]
  19. ↑ Γιώργος Γάσιας, "Η περίπτωση των ποδοσφαιρικών σωματείων στην ελληνική κοινωνία του Μεσοπολέμου 1922-1936", Μεταπτυχιακή διπλωματική διατριβή, Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Κρήτης/Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Ρέθυμνο 2004, σελ. 2005.
  20. ↑ λήμμα "Το ποδόσφαιρο στην Ελλάδα", Οδυσσέας Τσούτσος, Μεγάλη εγκυκλοπαίδεια του αθλητισμού, Εκδόσεις Τ. Δρακόπουλος, Αθήνα 1961, σελ. 542 [όπως παραδίδεται από τον Μπόμη, ό.π, σελ. 30]
  21. ↑ συλλογικό έργο (επιμ. Γιώργος Μπέρτσος), Οδηγός των σπορ, Εκδόσεις Πάπυρος Πρεςς, Αθήνα 1970, τόμ. Β, σελ. 76 [με την 77 μεταφέρονται από τον Μπόμη, ό.π, σελ. 33]
  22. ↑ απόσπασμα βιβλίου ή άρθρου στον τύπο του Ιωάννη Χρυσάφη [όπως το παραδίδει ο Τ. Κατσιμάρδος, ό.π, Η ποδοσφαιρική... εισβολή στην Ελλάδα
  23. ↑ https://www.sportime.gr/podosfairo/olimpiakos-afta-ta-lefta-pire-me-tin-kataktisi-tou-conference-league/
  24. ↑ «Η Τροπολογία για την αναδιάρθρωση των επαγγελματικών πρωταθλημάτων ποδοσφαίρου για την περίοδο 2019-2020» (PDF). hellenicparliament.gr. 
  25. ↑ «Νόμος 4809/2021 - ΦΕΚ 102/Α/19-6-2021 (Κωδικοποιημένος), Μέρος Γ, άρθρο 21». e-nomothesia.gr | Τράπεζα Πληροφοριών Νομοθεσίας. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 14 Αυγούστου 2021. Ανακτήθηκε στις 14 Αυγούστου 2021. 
  26. ↑ Οι θέσεις της ΕΠΟ για το αυτοδιοίκητο sport-fm.gr

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ελληνικό_ποδόσφαιρο&oldid=10803825"