Έλληνες του Καναδά

Εορτασμός της 25ης Μαρτίου από την ομογένεια στο Μοντρεάλ

Οι Ελληνοκαναδοί είναι Καναδοί πολίτες που έχουν πλήρη ή μερική ελληνική κληρονομιά ή άτομα που μετανάστευσαν από την Ελλάδα και διαμένουν στον Καναδά. Σύμφωνα με την απογραφή του 2016, υπήρχαν 571.405 Καναδοί που κατέχουν ελληνική καταγωγή.

Ο πρώτος Έλληνας που πάτησε το πόδι του σε καναδικό έδαφος θρυλείται πως ήταν ο Ιωάννης Φωκάς ή Χουάν ντε Φούκα (Juan de Fuca), ναυτικός από την Κεφαλονιά που το 1592 εξερεύνησε για λογαριασμό του ισπανικού στέμματος τα στενά που φέρουν το όνομα Χουάν ντε Φούκα ανάμεσα στο νησί Βανκούβερ και την Πολιτεία της Ουάσιγκτον. (Ο Φωκάς αναφέρεται επίσης και με το όνομα Απόστολος Βαλεριάνος.)

Η μετανάστευση Ελλήνων προς τον Καναδά άρχισε ουσιαστικά με το τέλος του 19ου αιώνα, έλαβε σημαντικές διαστάσεις μετά τον Εμφύλιο Πόλεμο και κορυφώθηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Από τις αρχές της δεκατίας του 1970 η μετανάστευση Ελλήνων προς τον Καναδά άρχισε να φθίνει και από το τέλος της δεκαετίας του 1980 έχει ουσιαστικά εκλείψει.

Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, στον Καναδά κατοικούν 144.000 άτομα ελληνικής καταγωγής και από τους δύο γονείς και 71.000 άτομα ελληνικής καταγωγής από έναν γονέα μόνον. Το σύνολο των κατοίκων του Καναδά που είναι ελληνικής καταγωγής ανέρχεται σε 215.000 άτομα. Ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει αναγκαστικά όλα τα άτομα των μεταγενέστερων γενεών ούτε τα άτομα ελληνικής καταγωγής που μετανάστευσαν στον Καναδά από χώρες εκτός Ελλάδας (π.χ. από Κωνσταντινούπολη, Αίγυπτο, Βόρεια Ήπειρο, κ.ά.).

Στην απογραφή του 2001, καταγράφηκαν 120.000 ελληνόφωνοι κάτοικοι του Καναδά, που σημαίνει ότι 56% των Καναδών ελληνικής καταγωγής μιλάει τα ελληνικά. Οι περισσότεροι ελληνόφωνοι βρίσκονται στην ευρύτερη περιφέρεια του Τορόντο (65.000 άτομα περίπου), στο Μόντρεαλ (40.000 άτομα) και το Βανκούβερ (5.200 άτομα). Μικρότερες ελληνόφωνες παροικίες υπάρχουν στην Οττάβα (2.300 άτομα), το Κάλγκαρι (1.300 άτομα), το Έντμοντον (1.000 άτομα), το Χάλιφαξ (1.000 άτομα) και σε όλον σχεδόν τον Καναδά.

Το 2005, οι Έλληνες της Βικτώρια (Ελληνική Κοινότητα Βικτωρίας και Νήσου Βανκούβερ) ίδρυσαν τον ερασιτεχνικό ποδοσφαιρικό σύλλογο Ελλάς Βικτωρίας Βανκούβερ (Hellas F.C.). Από το 2008 λειτουργεί ως ανεξάρτητο σωματείο. Ο σύλλογος αγωνίζεται στο τοπικό πρωτάθλημα του νησιού Βανκούβερ (Vancouver Island Soccer League - VISL). To 2010 ανέβηκε από την 4η στην 3η κατηγορία, στην οποία αγωνίζεται έκτοτε (όμιλος 3Α). Εκτός από την καλλιέργεια του ποδοσφαίρου στους στόχους του περιλαμβάνεται και η ανάπτυξη σχέσεων φιλίας και συνεργασίας ανάμεσα στα μέλη της ελληνικής κοινότητας με τους υπόλοιπους κατοίκους της πόλης. Έχει γαλανόλευκα χρώματα και τo έμβλημά της είναι εμπνευσμένο από την ελληνική σημαία και τον αρχαιοελληνικό μαίανδρο.

Οι έλληνες μετανάστες της πρώτης γενιάς ασχολήθηκαν κυρίως ως εργάτες σε βιομηχανίες, καθαριστές κτιρίων κ.λπ. ή σε οικογενειακές επιχειρήσεις όπως εστιατόρια, αρτοποιεία και παντοπωλεία. Οι νεότερες γενιές εντάχθηκαν στην ευρύτερη καναδική κοινωνία και προόδευσαν στο εμπόριο, τις επιστήμες και τα γράμματα. Ειδικά στο Μόντρεαλ και στο Τορόντο, οι έλληνες μετανάστες εξακολουθούν να κατοικούν σε συμπαγείς ελληνικές γειτονιές (στο Παρκ-Εξτενσιόν (Parc-Extension) και το Σομεντέ (Chomedey) στην ευρύτερη περιοχή του Μόντρεαλ, και περί της λεωφόρου Ντάνφορθ (Danforth) στο Τορόντο), είναι οργανωμένοι σε αστικές ή θρησκευτικές (ελληνορθόδοξες) κοινότητες και διαθέτουν ιδιωτικά ή ημιιδιωτικά ελληνικά σχολεία. Έλληνες ομογενείς της πρώτης και της δεύτερης γενιάς μετέχουν στην πολιτική ζωή του Καναδά, είτε ως βουλευτές στο Κοινοβούλιο της χώρας, είτε ως επαρχιακοί βουλευτές, είτε ως δημοτικοί σύμβουλοι. Στον Καναδά κυκλοφορούν αρκετές ελληνικές εφημερίδες (συνήθως εβδομαδιαίες) και υπάρχουν πολλά ραδιοφωνικά και τηλεοπτικά προγράμματα στα ελληνικά.

Ανάμεσα στους πλέον γνωστούς ελληνοκαναδούς συγκαταλέγονται ο συγγραφέας Νίκος Καχτίτσης, ο ζωγράφος Πωλ (Παλαιολόγος) Σουλικιάς, οι ηθοποιοί Ηλίας Κοτέας και Νία Βαρντάλος, κ.ά. Στο Πανεπιστήμιο Γιορκ του Τορόντο δίδαξε ο μετέπειτα πρωθυπουργός της Ελλάδας, Ανδρέας Παπανδρέου.

Επιπλέον υλικό

• Στα Ελληνικά:
  • Γενική Γραμματεία Αποδήμου Ελληνισμού, «Έρευνες για τον Ελληνισμό: Καναδάς» — Μέρος έρευνας του Πανεπιστημίου Αιγαίου με θέμα «Μελέτη αποδήμου Ελληνισμού Αυστραλίας, ΗΠΑ, Καναδά, Νέας Ζηλανδίας» υπό την διεύθυνση του Σωκράτη Κάτσικα, Αθήνα 1993.
  • Ζακ Καρτιέ, Ταξίδια στον Καναδά, μτφ. Χρ. Παπαϊωάννου, Εκδόσεις Αίολος, Αθήνα 1994. ISBN 960-7267-41-9.
  • Στέφανος Κωνσταντινίδης και Θεόδωρος Πελαγίδης (επιμ.), Ο Ελληνισμός στο 21ο αιώνα, Εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2000. ISBN 960-02-1421-2. Περιέχει μερικές συνεδριακές ανακοινώσεις με στοιχεία για την ελληνική ομογένεια του Καναδά.
  • Στέφανος Κωνσταντινίδης (επιμ.), Η ελληνόφωνη εκπαίδευση στον Καναδά, Ε.ΔΙΑ.Μ.ΜΕ., Ρέθυμνο 2001. Συλλογικός τόμος με μελέτες για την εκπαίδευση των ελλήνων μεταναστών στον Καναδά. Περιέχει και ορισμένα ιστορικά και δημογραφικά στοιχεία για τους Καναδούς ελληνικής καταγωγής.
  • Άγγελος Στεργίου, Η κοινωνική προστασία στον Καναδά, Εκδόσεις Σάκκουλα, Αθήνα 2003. ISBN 960-301-705-1. Μελέτη του καναδικού συστήματος κοινωνικής πρόνοιας και υγείας.
  • Πίτερ Δ. Τσίμπος (Peter D. Chimbos), «Οι Έλληνες στον Καναδά: ιστορική και κοινωνιολογική ανασκόπηση». Στον τόμο: Richard Clogg (επιμ.), Η ελληνική διασπορά στον 20ό αιώνα, μτφ. Μαρίνα Φράγκου. Εκδ. «Ελληνικά Γράμματα», Αθήνα 2004 (ISBN 960-406-774-5), σσ. 171–194.
• Στα Αγγλικά ή/και στα Γαλλικά
  • Stephanos Constantinides, Les Grecs du Québec, Éditions Ο Metoikos—Le Métèque, Montréal 1983. ISBN 2-920615-00-9. Ιστορική και κοινωνική ανάλυση των ελλήνων μεταναστών στην επαρχία του Κεμπέκ.
  • Sophia Florakas-Petsalis, To build the dream: The story of early Greek immigrants in Montreal, Sophia Publications, Montreal 2000. ISBN 0-9687471-0-8. Η ιστορία των Ελλήνων που μετανάστευσαν στον Καναδά πριν από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• [1] Ελληνορθόδοξη Μητρόπολη Τορόντο
• [2] Το Ελληνοκαναδικό Βήμα, εβδομαδιαία ελληνική εφημερίδα του Μόντρεαλ
• [3] Τα Ελληνοκαναδικά Νέα, δεκαπενθήμερη ελληνική εφημεριδα του Μόντρεαλ
• [4] Ελληνικός Τύπος, δεκαπενθήμερη ελληνική εφημερίδα του Τορόντο
• [5] Αρχειοθετήθηκε 2022-05-23 στο Wayback Machine. Ελληνική Κοινότητα του Μόντρεαλ