Έλληνες της Αυστρίας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Η Εφημερίς της Βιέννης, ήταν η πρώτη εφημερίδα στην ελληνική γλώσσα.

Η παρουσία των Ελλήνων στην Αυστρία ανάγεται στη ρωμαϊκή εποχή και τεκμηριώνεται βάσει των ελληνικών επιγραφών του 1ου-3ου μ.Χ. αι. που βρέθηκαν στο Carnuntum. Ανάμεσα στους λεγεωναρίους ήταν Έλληνες από τη Μακεδονία και την Κάτω Ιταλία. Επί Βυζαντιου ενισχύεται η παρουσία Ελλήνων στην Αυστρία καθώς ο Αυτοκράτορας Μανουήλ Α΄ Κομνηνός έδωσε την ανιψιά του Θεοδώρα Κομνηνή ως σύζυγο του Ερρίκου Β' Μπάμπενμπερκ. Η Θεοδώρα απεβίωσε το 1184. Ο τάφος της βρίσκεται στην Κρύπτη του Schottenstift, μοναστήρι στην καρδιά της Βιέννης,του οποίου υπήρξε κτήτορας του, μαζί με τον σύζυγο της[1][2].

Ήδη πριν από την Α' Σταυροφορία κατοικούσαν Έλληνες στη Βιέννη. Κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας πολλοί Έλληνες εγκαταστάθηκαν ως έμποροι. Στις 17 Ιανουαρίου το 1686 ο Έλληνας Johannes Theodat απέκτησε το προνόμιο να ανοίξει το πρώτο καφέ της Βιέννης.

18ος αιώνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Μαρία Θηρεσία θέλοντας να βελτιώσει την οικονομία της χώρας της και να αναπτύξει το εμπόριο προωθεί τις εμπορικές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία: παραχωρεί αρχικά εμπορικά προνόμια και ατέλειες τελωνειακές σε εμπόρους εξ Ανατολών, έτσι Αρμένιοι, Εβραίοι και Έλληνες φτάνουν στα εδάφη της[3]. Έπειτα, έδωσε την αυστριακή υπηκότητα στους Έλληνες, έχασαν όμως τα προνόμια ως ξένοι πολίτες. Γι' αυτό το λόγο ορισμένοι Έλληνες δήλωναν Οθωμανοί. Οι Γρηγόριος Κωνσταντάς και Δανιήλ Φιλιππίδης στο βιβλίο τους Νεωτερική Γεωγραφία που εκδόθηκε στη Βιέννη το 1791 σημειώνουν Εις την επικράτειαν της Αουστρίας είναι περισσότερες από ταις 80 χιλιάδες φαμιλιαίς Τουρκομερίται[4]

Η Βιέννη είναι τόπος έκδοσης σειράς ελληνικών εντύπων, όπως της «Εφημερίδος», με πρώτη έκδοση στις 31 Δεκεμβρίου 1790, όπως επίσης των βραχύβιων «Ειδήσεις διά τα ανατολικά μέρη», με πρώτη έκδοση τον Ιούλιο του 1811 από τον του Ευφρόνιο Πόποβιτς και «Ελληνικός Τηλέγραφος», με έτος πρώτης έκδοσης το 1813. Το 1811 εκδίδεται το πρώτο ελληνικό φιλολογικό περιοδικό, ο Λόγιος Ερμής[5].

Από το 1790 ο Ρήγας Βελεστινλής κατέφυγε στη Βιέννη, την οποία έκανε έδρα της επαναστατικής δράσης του.[6] Στη Βιέννη ταξίδεψε μαζί με τον Αυστριακό βαρώνο Ελληνικής καταγωγής Χριστόδουλο Λάνγκενφελτ-Κιρλιανό, ο οποίος τον έφερε σε επαφή με άλλους ομογενείς. Στη Βιέννη συνεργάτες του ήταν κυρίως Έλληνες έμποροι ή σπουδαστές. Στη Βιέννη τύπωσε ο Ρήγας τον Θούριο και την Χάρτα που φιλοτεχνήθηκε από τον Αυστριακό λιθογράφο Φρανσουά Μίλλερ, την επαναστατική του προκήρυξη σε χιλιάδες αντίτυπα, προκειμένου να μοιραστούν στους Έλληνες των υπόλοιπων φιλελεύθερων περιοχών των Βαλκανίων, το Σχολείον των ντελικάτων Εραστών, το Φυσικής απάνθισμα, το Ηθικός Τρίπους, Το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας, Τα Δίκαια του ανθρώπου, καθώς και τον 1ο τόμο του Νέου Αναχάρσιδος. Ο Ρήγας απέβλεπε στην απελευθέρωση και ενοποίηση όλων των Βαλκανικών λαών και φυσικά όλου του ελληνικού στοιχείου που ήταν διασκορπισμένο στην Ανατολή και τα ευρωπαϊκά κέντρα.[7][8]

19ος αιώνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής επανάστασης η Βιέννη, και ιδιαίτερα η ελληνική γειτονιά (Griechenviertel), αποτελούν κέντρα της Διασποράς.

20ός αιώνας[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα μεγάλο κύμα μεταναστών πήγε στην Αυστρία κατά τη διάρκεια τις δεκαετίας του 1950 - 1970. Πολλοί Έλληνες από τη Μακεδονία και τη Θράκη εργάζονταν σε εργοστάσια και έργα όπως της κατασκευής των σιδηροδρόμων στις ορεινές περιοχές της Αυστρίας. Η πόλη του Γκρατς με το Πανεπιστήμιο του Γκρατς και το Πολυτεχνείο του Γκρατς ήταν προορισμός Ελλήνων φοιτητών. Το 1954 ιδρυσαν τον Σύλλογο Ελλήνων Σπουδαστών κι Επιστημόνων Γκρατς και η πρώτη γενική συνέλευση έλαβε χώρα την Κυριακή 31 Οκτωβρίου 1954. Στο Γκρατς ιδρυθηκε το 1997 και λειτουργει υπο την αιγιδα του Συλλογου Ελληνων Σπουδαστων και Επιστημονων στο Γκρατς διδασκει στα νεα Ελληνοπουλα την Ελληνικη Παιδεια.[9]

21ος αιώνα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένα τελευταίο μεγάλο κύμα μεταναστών πήγε στην Αυστρία μετά την οικονομικη κριση στην Ελλαδα.

Στην πολη του Γκρατς εγκατασταθηκαν πολλες νεες οικογενειες με γονεις επιστημονες που βρηκαν θεση εργασιας στις εταιριας υψηλης τεχνολογιας στην περιοχη της Στυριας.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. Θεοδώρα Κομνηνή Δούκισσα της Αυστρίας
  2. Ἐκδήλωση στὴ μνήμη τῆς Θεοδώρας Κομνηνῆς στὸ Schottenstift - Ιερά Μητρόπολη Αυστρίας
  3. Σάσα Μόσχου-Σακορράφου, «Οι Έλληνες της Βιέννης», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ.71 (Μάιος 1974), σελ.53
  4. Σάσα Μόσχου-Σακορράφου, «Οι Έλληνες της Βιέννης», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ.71 (Μάιος 1974), σελ.54
  5. Σάσα Μόσχου-Σακορράφου, «Οι Έλληνες της Βιέννης», Ιστορία Εικονογραφημένη, τχ.71 (Μάιος 1974), σελ.54,57
  6. Όπως υποστηρίζει ο Μιχαήλ Γούδας (στο σύγγραμμά του «Βίοι Παράλληλοι», Β΄ τόμος, σελ. 117): Ο Ρήγας ανέλαβε επικεφαλής της επαναστατικής οργάνωσής του στα 1794, αλλά δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς είχε ιδρυθεί η τελευταία αλλά και σε ποια πόλη, τη Βιέννη ή το Βουκουρέστι
  7. Αναστάσιος Γούδας, Βίοι παράλληλοι των επί της αναγεννήσεως της Ελλάδος διαπρεψάντων ανδρών, Τόμοι Β΄και Γ΄, Αθήναι, 1870
  8. Γεώργιος Θεοφίλου, Βιογραφία Ρήγα Φεραίου, Αθήναι, 1896
  9. Ελληνικο Σχολειο Γκρατς

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Ενεπεκίδης Πολυχρόνης, «Συμβολαί εις την μυστικήν πνευματικήν και πολιτικήν κίνησιν των ελλήνων της Βιέννης προ της επαναστάσεως : beitrge zur Kulturellen und politischen Geheimttigkeit der Griechen in Wien von dem Griechischen Aufstand», Akademie Verlag 1960
  • Ενεπεκίδης Πολυχρόνης, «Συμβολαί εις την ιστορίαν του ελληνικού τύπου και τυπογραφείων της Βιέννης 1790-1821 : επί τη βάσει των αρχειακών εγγράφων της Βιέννης : Beitrge zur Geschichte der griechischen Presse und Druckereien Wiens 1790-1821 : auf Grund der akten der Wiener Archive», 1965Λουκάτος Σπυρίδων, "Ο πολιτικός βίος των Ελλήνων της Βιέννης κατά την Τουρκοκρατίαν και τα αυτοκρατορικά προς αυτούς προνόμια", Δελτίον της Ιστορικής και Εθνολογικής Εταιρείας της Ελλάδος 15 (1961), σ. 287-350
  • Λυριτζής Γεώργιος, Αι μακεδονικαί κοινότητες της Αυστροουγγαρίας επί Τουρκοκρατίας, Θεσσαλονίκη 1953.
  • Νικολαϊδου Ελευθερία, "Συμβολή στην ιστορία τεσσάρων ελληνικών κοινοτήτων της Αυστροουγγαρίας (Zemun, Novi Sad, Orsova, Temesvar)", Δωδώνη 9 (1980), σ. 323-373.
  • Τσιρπανλής Ζαχαρίας, "Η 'Σοσιετά των Γραικών' στην αυτοκρατορία των Αψβούργων, 1720", Δωδώνη 3 (1974), σ. 153-170.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Οι ελληνικές παροικίες της Αυστρίας: ο Ελληνισμός της Βιέννης [1]