Πόρτες Αχαΐας
Συντεταγμένες: 37°56′21″N 21°34′12″E / 37.93917°N 21.57000°E
| Πόρτες | |
|---|---|
 | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Αποκεντρωμένη Διοίκηση | Πελοποννήσου, Δυτικής Ελλάδας και Ιονίου |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Περιφερειακή Ενότητα | Αχαΐας |
| Δήμος | Δυτικής Αχαΐας |
| Δημοτική Ενότητα | Ωλενίας |
| Γεωγραφία | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοπόννησος |
| Νομός | Αχαΐας |
| Υψόμετρο | 365 μέτρα |
| Πληθυσμός | |
| Μόνιμος | 169 |
| Έτος απογραφής | 2021 |
| Πληροφορίες | |
| Παλαιά ονομασία | Πόρται(ς) |
Οι Πόρτες είναι χωριό της Αχαΐας,[1] ευρισκόμενο σε μια ημιορεινή περιοχή στις πλαγιές του όρους Σκόλλις, σε υψόμετρο 365 μέτρα[2] κοντά στα νοτιοδυτικά όρια του νομού. Σύμφωνα με το Πρόγραμμα Καλλικράτης από την 1η Ιανουαρίου του 2011 ανήκει στο νεοπαγή Δήμο Δυτικής Αχαΐας, ενώ την περίοδο 1997-2010, βάσει του Σχεδίου Καποδίστριας, ανήκε στον πρώην Δήμο Ωλενίας[3]. Εγγύς του είναι τα χωριά Σαντομέρι και Βελιτσές από την πλευρά της Αχαΐας και η Βάλμη από την Ηλεία ενώ κοντά στο χωριό βρίσκεται και η τεχνητή λίμνη Πηνειού.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Νότια του οικισμού των Πορτών έχει βρεθεί και ανασκαφτεί μυκηναϊκό νεκροταφείο[4]. Στην περιοχή διασώζονται σήμερα τα ερείπια κάστρου, χτισμένο το 14ο αιώνα από Φράγκους του Πριγκιπάτου της Αχαΐας, που περιλάμβανε οχυρωμένο μεσαιωνικό οικισμό.
Η περιοχή του χωριού εμφανίζεται ως τιμάριο στα 1391[5]. Το χωριό αναφέρεται για πρώτη φορά το 1461 σε κατάστιχο, που βρίσκεται στη βιβλιοθήκη της Σόφιας της Βουλγαρίας, όπου εμφανίζεται να έχει 82 κατοίκους[6]. Εμφανίζεται επίσης στην ενετική απογραφή του 1689 να έχει 112 κάτοικους[6], αλλά και σε κατάσταση χωριών του 1697[5]. Το 1700, σύμφωνα με την ενετική απογραφή του Φραντσέσκο Γκριμάνι, στις Πόρτες ζούσαν 59 οικογένειες[6].
Στα 1885 αναφέρεται ότι ο οικισμός απείχε τότε τεσσερισήμισι ώρες δρόμο από την Κάτω Αχαΐα, την έδρα του τότε Δήμου Δύμης[7].
Με το ΦΕΚ 256Α της 28/08/1912 συστήνεται η κοινότητα Πορτών[8]. Αργότερα, η πρώτη ονομασία του οικισμού Πόρταις διορθώνεται σε Πόρται στις 16/10/1940[3].
Δημογραφική εξέλιξη
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ενδεικτικά, η πρόσφατη δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[9][10] είναι η εξής:
| 1961 | 1971 | 1981 | 1991 | 2001 | 2011 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 746[6] | 618[6] | 476 | 397[11] | 393[11][12] | 256[13] | 169[14] |
Λοιπά στοιχεία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Από το όνομα του χωριού έχει ονομαστεί μια κορυφή του όρους Σκόλλις ως "Πορταϊκό βουνό"[5], ενώ με την ονομασία "Πορτοβούνι" καλείται ολόκληρο το βουνό της Σκόλλιδος -από τους κατοίκους του χωριού κυρίως. Στην περιοχή υπάρχει το αναρριχητικό πεδίο του όρους Σκόλλις. Κύρια δραστηριότητα των κατοίκων του χωριού είναι η κτηνοτροφία και η γεωργία.
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές και υποσημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Εγκυκλοπαίδεια Νέα Δομή. 28. Αθήνα: Τεγόπουλος - Μανιατέας. 1996. σελ. 300.
- ↑ «Πόρτες ΑΧΑΪΑΣ, Δήμος ΔΥΤΙΚΗΣ ΑΧΑΪΑΣ | buk.gr». buk.gr. Ανακτήθηκε στις 17 Απριλίου 2025.
- ↑ 3,0 3,1 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Πορτών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 02/11/2017.
- ↑ Πόρτες και Παυλόκαστρο Αρχειοθετήθηκε 2011-10-07 στο Wayback Machine.. visit-achaia.gr. Ανακτήθηκε: 21/07/2011.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Τριανταφύλλου 1995, τ. Β', σελ. 1699.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Τριανταφύλλου 1995, τ. Β', σελ. 1700.
- ↑ Νουχάκης 1885, σελ. 61.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Πορτών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 02/11/2017.
- ↑ Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
- ↑ 11,0 11,1 Πραγματικός και μόνιμος πληθυσμός της απογραφής 1991 και 2001. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Ανακτήθηκε από το αρχειοθετημένο πρωτότυπο: 22/07/2011.
- ↑ Μόνιμος πληθυσμός: 342 κάτοικοι. Βλ. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
- ↑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
- ↑ «ΦΕΚ αποτελεσμάτων ΜΟΝΙΜΟΥ πληθυσμού απογραφής 2021». σελ. 21830 (σελ. 248 του pdf).
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001, Αθήνα 2004. ISBN 960-86704-8-9.
- Νέος χωρογραφικός πίναξ. Συνταχθείς και εκδοθείς εγκρίσει του Υπουργείου των Στρατιωτικών υπό Ιωάννου Εμ. Νουχάκη ανθυπασπιστού του Πεζικού, Εκ του Τυπογραφείου του Υπουργείου των Στρατιωτικών, Εν Αθήναις 1885.
- Πραγματικός και μόνιμος πληθυσμός της απογραφής 1991 και 2001. Εθνική Στατιστική Υπηρεσία. Ανακτήθηκε από το αρχειοθετημένο πρωτότυπο: 22/07/2011.
Βιβλιογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Λουλούδης, Θεόδωρος Η. (2010). Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση. Πάτρα: Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας.
- Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Β', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Πορτών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 02/11/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Πορτών Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 02/11/2017.
- Πόρτες Αχαΐας. wikimapia.org