Βαλματούρα Αχαΐας
Συντεταγμένες: 38°4′28″N 21°47′53″E / 38.07444°N 21.79806°E
| Βαλματούρα | |
|---|---|
  Βαλματούρα | |
| Διοίκηση | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Περιφέρεια | Δυτικής Ελλάδας |
| Δήμος | Ερυμάνθου |
| Δημοτική Ενότητα | Φαρρών |
| Γεωγραφία και στατιστική | |
| Γεωγραφικό διαμέρισμα | Πελοποννήσου |
| Νομός | Αχαΐας |
| Υψόμετρο | 240 μ. |
| Πληθυσμός | 15 (2011) |
| Άλλα | |
| Ταχ. κωδ. | 250 08 |
| Τηλ. κωδ. | 2694 |
Η Βαλματούρα[1] (εκ παραφθοράς και πιο συχνά ως Βαλμαντούρα[2]) είναι μικρός οικισμός της Αχαΐας ο οποίος ανήκει στην Τοπική Κοινότητα Ελληνικού του Δήμου Ερυμάνθου[3][4].
Τοποθεσία - Περιγραφή[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η Βαλματούρα είναι χτισμένη σε ημιορεινή τοποθεσία πλούσιας φυσικής ομορφιάς, σε υψόμετρο περίπου 240 μέτρων[5], και στον πυθμένα μιας μικρής κατάφυτης από πλατάνια κοιλάδας που δημιουργείται από τον ποταμό Πείρο ο οποίος διασχίζει το χωριό ενώ στην εκεί περιοχή εκβάλλει σ' αυτόν παραπόταμός του.
Απέχει οδικώς περίπου: 25 χλμ. από το την πόλη της Πάτρας, 6 χλμ. περίπου από την Χαλανδρίτσα, έδρα του Δήμου Ερυμάνθου, και 3,5 χλμ. από το Ελληνικό, έδρα της ομώνυμης τοπικής κοινότητας στην οποία υπάγεται[6]. Από το ύψος του Πρεβέδου βρίσκεται σε απόσταση περίπου 7 χλμ. από την Ε.Ο. Πατρών-Τριπόλεως ("111").
Πλησίον του οικισμού, προς τα νότια-νοτιοδυτικά (ΝΝΔ) του, σε κατάντη τμήμα μέρους της κοιλάδας του Πείρου βρίσκεται η οικιστική περιοχή Χαμοκέλες στην οποία βρίσκεται το κτίριο του ανενεργού πλέον Δημοτικού Σχολείου Βαλματούρας όπου παλαιότερα φοιτούσαν παιδιά από όλη τη γύρω περιοχή. Στην περιοχή επίσης, λιγότερο από 1 χλμ. νότια του οικισμού, βρίσκεται ο Ι.Ν. της Ζωοδόχου Πηγής.
Η Βαλματούρα φημίζεται για τους παραδοσιακούς χώρους αναψυχής και εστίασης που διαθέτει.
Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Η ονομασία του χωριού κατά πάσα πιθανότητα προέρχεται από τη λέξη «βαλμάς», που σημαίνει αλογοβοσκός, και ίσως να πρόκειται για ανθρωπωνυμικό τοπωνύμιο από την εκεί περιουσία κάποιου Βαλματούρα[7].
Σε ενετικούς χάρτες του 18ου αιώνα αναφέρεται περιοχή με ονομασία «Salmatura» που γειτνιάζει με την Χαλανδρίτσα[7]. Στην ενετική απογραφή του 1689 ωστόσο αναφέρεται με την ονομασία «Salm(at)ira»[7].
Παρότι το χωριό κατοικείται από παλιά, όπως δείχνουν και οι ιστορικές αναφορές, αποτελεί ωστόσο σχετικά πολύ πρόσφατο οικισμό (Ο.Τ.Α.), ο οποίος αναγνωρίστηκε την 09/05/2011, όταν και εντάχθηκε ως οικισμός στο Δήμο Ερυμάνθου[3][8]. Ωστόσο η Βαλματούρα υπήρξε αναγνωρισμένος οικισμός και παλιότερα, με την επίσημη ονομασία «Βαλμανδούρα», με βραχύβια διάρκεια (18/12/1920 έως 16/05/1928)[9], υπαγόμενη στην τότε Κοινότητα Καλάνιστρας[10].
Απογράφηκε το 1920 έχοντας πληθυσμό 12 κατοίκους[11]. Έκτοτε επισήμως απογράφηκε ξανά μόλις το 2011 όπου βρέθηκε να έχει πληθυσμό 15 μόνιμους κατοίκους[12].
Τεχνικά έργα και υποδομές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Στα πλαίσια της κατασκευής του Φράγματος Πείρου - Παραπείρου δημιουργήθηκε στην περιοχή της Βαλματούρας χαμηλό φράγμα υδροληψίας, έργο ήδη ολοκληρωμένο από τον Οκτώβριο του 2013[13] και κατασκευασμένο από σκυρόδεμα, από το οποίο χαλύβδινος αγωγός μεταφοράς υδάτων κατευθύνει τη συλλεγόμενη ποσότητα νερού στο μεγάλο ταμιευτήρα (χωμάτινο φράγμα) στην περιοχή του Αστερίου[14].
Περίπου 2½ χιλιόμετρα βορειοδυτικά του χωριού, εντός των ορίων της Τοπικής Κοινότητας Χαλανδρίτσας, βρίσκεται ο χώρος του λεγόμενου Αυτοκινητοδρομίου Πατρών που προβλέπεται, εφόσον αδειοδοτηθεί, ξεκινήσει να κατασκευάζεται και ολοκληρωθεί, να δώσει ιδιαίτερη ώθηση στην ανάπτυξη όλης της γύρω και ευρύτερης περιοχής.
Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Φρουμαέλα (Φορμαέλα), τυρί της Πελοποννήσου για το οποίο φημίζεται η περιοχή της Βαλματούρας.
Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- ↑ Βλ. λ.χ. «Τουριστικός - Γεωφυσικός χάρτης του Νομού Αχαΐας», στο Νομός Αχαΐας... για όλες τις εποχές! Γεωγραφικός χάρτης Νομού Αχαΐας & Ένθετο τουριστικών πληροφοριών, Εκδόσεις Αναστάσιος Πετρόπουλος, Αίγιο-Αθήνα 2000.
- ↑ Βλ. σχετικά στη συζήτηση του λήμματος.
- ↑ 3,0 3,1 Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας σύμφωνα με την Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης - Πρόγραμμα «Καλλικράτης» (Νόμος 3852/2010) που τέθηκε σε ισχύ από την 01/01/2011.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Ερυμάνθου. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 13/06/2018.
- ↑ Αναζήτηση υψόμετρου από διεύθυνση στον χάρτη. advancedconverter.com. Ανακτήθηκε: 16/11/2017.
- ↑ Οδηγικές χιλιομετρικές αποστάσεις και οδηγίες κατεύθυνσης. apostaseis.gr. Ανακτήθηκε: 16/11/2017.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 Τριανταφύλλου 1995, λήμμα Βαλματούρα.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Βαλματούρας Αχαΐας (2011 κ.εξ.). eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Βαλμανδούρας Αχαιοήλιδος (1920-1928). eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
- ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Καλάνιστρας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
- ↑ Λουλούδης 2010, σελ. 261.
- ↑ «ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011» (PDF). Αρχειοθετήθηκε (PDF) από το πρωτότυπο στις 17 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2016.
- ↑ Φράγμα Πείρου: Δαπανήθηκαν 240 εκατ. ευρώ και κανείς δεν θέλει να το πάρει. pelop.gr. 22/02/2017. Ανακτήθηκε: 16/11/2017.
- ↑ Βλ. Δίγκα 2012.
Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Αποτελέσματα της Απογραφής Πληθυσμού-Κατοικιών 2011 που αφορούν στο Μόνιμο Πληθυσμό της Χώρας, Εφημερίδα της Κυβερνήσεως της Ελληνικής Δημοκρατίας, τχ. 2ο, φ. 3465 (28 Δεκεμβρίου 2012).
- Αικατερίνη Δίγκα, Αξιολόγηση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων για την κατασκευή του φράγματος των ποταμών Πείρου-Παραπείρου στο Νομό Αχαΐας και εκτίμηση της εφαρμογής των περιβαλλοντικών όρων από τη μελέτη των επιπτώσεων του έργου στο περιβάλλον, Μεταπτυχιακή Διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών-Τμήμα Βιολογίας-Τομέας Βιολογίας Φυτών, Πάτρα 2012. Ανακτήθηκε: 16/11/2017. (αρχείο pdf)
Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
- Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Α', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Βαλματούρα.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Βαλματούρας Αχαΐας (2011 κ.εξ.). eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Βαλμανδούρας Αχαιοήλιδος (1920-1928). eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Δήμου Ερυμάνθου. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 13/06/2018.
- Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Καλάνιστρας Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/11/2017.
- Δήμος Ερυμάνθου - «Διαδρομή: Χαλανδρίτσα-Αυτοκινητοδρόμιο-Κούμανι-Καλούσι». visit-erymanthos.gr. Ανακτήθηκε: 16/05/2019.