Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ρίχαρντ Βάγκνερ

Επεξεργασία συνδέσμων
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
(Ανακατεύθυνση από Βάγκνερ)
 Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. Μπορείτε να βοηθήσετε προσθέτοντας την κατάλληλη τεκμηρίωση. Υλικό που είναι ατεκμηρίωτο μπορεί να αμφισβητηθεί και να αφαιρεθεί.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 18/09/2011.
Ρίχαρντ Βάγκνερ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Richard Wagner (Γερμανικά)
Γέννηση22  Μαΐου 1813[1][2][3]
Λειψία[4][5][6]
Θάνατος13  Φεβρουαρίου 1883[1][2][3]
Βενετία[7][5][8]
Αιτία θανάτουέμφραγμα του μυοκαρδίου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςWahnfried
ΨευδώνυμοK. Freigedank[9] και H. Valentino[9]
Χώρα πολιτογράφησηςΒασίλειο της Σαξονίας
ΘρησκείαΛουθηρανισμός
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΓερμανικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΓερμανικά[10][11]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο της Λειψίας
Kreuzschule
Σχολή του Αγίου Θωμά στη Λειψία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυνθέτης[12][6][8]
λιμπρετίστας
διευθυντής ορχήστρας
δοκιμιογράφος
θεατρικός σκηνοθέτης
αυτοβιογράφος
ποιητής
πιανίστας
κριτικός μουσικής
ημερολογιογράφος[13]
συγγραφέας[5][14][6]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο Μουσικής και Παραστατικών Τεχνών της Βιέννης
Αξιοσημείωτο έργοΟ Ιπτάμενος Ολλανδός
Τριστάνος και Ιζόλδη
Τανχόιζερ
Ο Χρυσός του Ρήνου
Λόενγκριν
Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν
Επηρεάστηκε απόΆρτουρ Σοπενχάουερ
Περίοδος ακμής1832
Οικογένεια
ΣύζυγοςΚόσιμα Βάγκνερ[15][6]
Μίνα Πλάνερ[15][6]
ΤέκναΖίγκφριντ Βάγκνερ[16]
Ιζόλδη Βάγκνερ
ΓονείςCarl Friedrich Wagner[17][6] και Johanna Rosina Wagner-Geyer[17][6]
ΑδέλφιαRosalie Wagner[6]
Ottilie Brockhaus[6]
Louise Wagner[6]
Cäcilie Avenarius (ετεροθαλής αδελφή από μητέρα)
Albert Wagner
ΣυγγενείςFranziska Wagner (ανιψιά)
ΟικογένειαWagner family
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΒαυαρικό Μαξιμιλιανό Τάγμα για τις Επιστήμες και Τέχνες (1873)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα
Ο Ρίχαρντ Βάγκνερ

Ο Βίλχελμ Ρίχαρντ Βάγκνερ (γερμανικά Wilhelm Richard Wagner) γεννήθηκε στις 22 Μαΐου 1813 στη Λειψία της Γερμανίας και πέθανε στις 13 Φεβρουαρίου 1883 στη Βενετία της Ιταλίας. Ήταν πρωτοποριακός Γερμανός ρομαντικός συνθέτης, ποιητής και μουσικολόγος του 19ου αιώνα.

Βιογραφικά στοιχεία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παιδικά και νεανικά χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο συνθέτης γεννήθηκε στις 22 Μαΐου 1813 στη Λειψία και ήταν το ένατο παιδί ενός γραφέα της αστυνομίας, του Καρλ Φρίντριχ Βάγκνερ (Carl Friedrich Wagner) και της Γιοχάννα Ροζίνε Βάγκνερ, κόρης αρτοποιού. Έξι μήνες μετά τη γέννησή του, στις 23 Νοεμβρίου 1813, πεθαίνει ο πατέρας του από τύφο. Τον Αύγουστο του 1814 η μητέρα του ξαναπαντρεύεται τον ηθοποιό, ζωγράφο και ποιητή Λούντβιχ Γκάιερ (Ludwig Geyer), που θα νοιαστεί για τα παιδιά και τον οποίο ο Βάγκνερ θα εκτιμήσει πολύ. Εικασίες ότι ο Γκάιερ ήταν και ο πραγματικός πατέρας του Ρίχαρντ Βάγκνερ ούτε επιβεβαιώθηκαν, αλλά ούτε και διαψεύστηκαν. Φήμες ότι ο Γκάιερ ήταν Εβραίος, που ίσως πίστευε και ο ίδιος ο Βάγκνερ, σήμερα έχουν αποδειχτεί καθαρά λανθασμένες. Το 1814 η οικογένεια θα μετακομίσει στη Δρέσδη. Στις 16 Φεβρουαρίου θα γεννηθεί η ετεροθαλής αδερφή του Βάγκνερ Σεσίλια (Cäcilie).

Το 1817 ο Βάγκνερ πηγαίνει σχολείο. Δύο χρόνια αργότερα ο θετός του πατέρας αρρωσταίνει και τελικά πεθαίνει στις 30 Σεπτεμβρίου 1821. Ο θείος του Κάρολος Γκάιερ (Karl Geyer) θα αναλάβει την ανατροφή. Το 1822 ο Βάγκνερ φοιτά στη Σχολή Κρόυτς (Kreuzschule) της Δρέσδης με το όνομα Βίλχελμ Ρίχαρντ Γκάιερ (Wilhelm Richard Geyer). To 1826 η οικογένεια θα μετακομίσει στην Πράγα. Ο Βάγκνερ θα παραμείνει στη Δρέσδη, όμως επισκέφθηκε την οικογένεια, την πρώτη φορά το 1826, το 1827 για δεύτερη φορά. Από τα Χριστούγεννα του 1827 θα μετακομίσει στον τόπο καταγωγής της οικογένειας, τη Λειψία, όπου και θα φοιτήσει υπό το όνομα Βάγκνερ στη Σχολή Νικολάϊ (Nikolaischule) και στη Σχολή Τόμας (Thomasschule) και θα επηρεαστεί από τον θείο του, τον Αδόλφο Βάγκνερ. Πρώτος του μουσικοδιδάσκαλος ήταν ο Γκότλιμπ Μύλλερ και πρώτο του έργο μια εισαγωγή που εκτελέστηκε στο θέατρο της Λειψίας το 1830. Ο Βάγκνερ διάβαζε Σαίξπηρ και τους ρομαντικούς, όπως τον ποιητή Ε. Τ. Α. Χόφμαν (E.T.A. Hoffmann). Στα 16 του θα ακούσει τη σοπράνο Βιλελμίνε Σρέντερ-Ντέβριεντ (Wilhelmine Schröder-Devrient) στον Φιντέλιο του Μπετόβεν. Από εκείνη τη στιγμή ήξερε ότι ήθελε να γίνει μουσικός και συνέθεσε σύντομα τις πρώτες του σονάτες, ένα κουαρτέτο για βιολιά και την ατελή προσπάθεια όπερας Ο Γάμος (Die Hochzeit). Από το 1831 θα σπουδάσει μουσική στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας. Παράλληλα έπαιρνε μαθήματα σύνθεσης από τον διευθυντή της χορωδίας της Λειψίας Κρίστιαν Τέοντορ Βάινλιγκ (Christian Theodor Weinlig), στον οποίο και θα αφιερώσει το πρώτο του έργο (Σονάτα για Πιάνο σε σι ύφεση μείζονα). Το 1832 θα συνθέσει τη «Συμφωνία σε ντο μείζονα» και ταξιδεύει για τρίτη φορά στην Πράγα.

Ήταν μέλος της φοιτητικής ένωσης "Corps Saxonia Leipzig", από την οποία τελικώς θα αποκλειστεί, αφού επανειλημμένα θα καταχραστεί τη σύνταξη της μητέρας του λόγω της δυσχερούς του οικονομικής κατάστασης. Το σχόλιό του για τον αποκλεισμό ήταν «Εγώ είμαι μια μεγαλοφυΐα! Για μένα μετράνε άλλες αξίες!».

Το 1833 θα εντυπωσιαστεί μέσω του συγγραφέα και εκδότη Χάινριχ Λάουμπε (Heinrich Laube) από τις ιδέες μιας επαναστατικής λογοτεχνικής κίνησης, της «Νέας Γερμανίας». Παράλληλα, θα ξεκινήσει τη σύνθεση της όπερας Οι Νεράιδες. Στην εφημερίδα του Λάουμπε θα γράψει ένα άρθρο με τον τίτλο «Η Γερμανική Όπερα» και θα επισκεφθεί για τέταρτη φορά τη Βοημία. Ως μουσικός διευθυντής της θερινής σεζόν στο Μπαντ Λάουχστεντ (Bad Lauchstädt) και του θεάτρου στο Μαγδεβούργο (Magdenburg), θα γνωρίσει την ηθοποιό Μίνα Πλάνερ (Minna Planer).

Τα υπόλοιπα χρόνια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η ταραχώδης ζωή του τον οδήγησε από τη Λειψία στη Ρίγα, στο Παρίσι, στη Δρέσδη, στη Ζυρίχη, στο Μπίμπριχ (κοντά στον ποταμό Μάιντς), στη Βιέννη, στη Λίμνη Στάρνμπεργκ, στο Μόναχο, στη Λουκέρνη, στο Μπαϊρόιτ, παραλείποντας άλλα μέρη βραχυπρόθεσμης παραμονής του. Οι συχνές αυτές μετακινήσεις του οφείλονταν στη δίωξη του από δανειστές του ή από εξοργισμένες κυβερνήσεις. Συχνά επίσης καταχράστηκε χρήματα από τις συζύγους των φίλων του ως αυτονόητο τίμημα που έπρεπε να καταβάλλουν στη μεγαλοφυΐα του.

Ο Βάγκνερ παντρεύτηκε δύο φορές, την πρώτη με τη Μίνα Πλάνερ, και τη δεύτερη με την κόρη τού Λιστ, Κόζιμα, η οποία εγκατέλειψε για τον Βάγκνερ τον πρώτο της σύζυγο, τον διάσημο πιανίστα Χανς φον Μπούλοφ, ο οποίος ήταν παράλληλα και ένας από τους πλέον αφοσιωμένους οπαδούς του Βάγκνερ. Ο Βάγκνερ ήταν αντισημίτης και ξενόφοβος και τα χαοτικά φυλλάδιά του ενθουσίασαν κατά τον 20ό αιώνα τον Αδόλφο Χίτλερ, ο οποίος είχε δηλώσει ότι τα έργα του Βάγκνερ είναι τα πλέον κατάλληλα ακούσματα για τα αυτιά των γνήσιων Γερμανών. Παρ’ όλα αυτά, οι τελευταίες δέκα από τις δεκατρείς όπερές του κατέχουν εξέχουσα θέση στο διεθνές ρεπερτόριο της Όπερας. Πρόκειται για πραγματικά αριστουργήματα, που άλλαξαν τον ρου της ιστορίας της μουσικής.

Ο Βάγκνερ μεταμόρφωσε την όπερα σε «μουσικό δράμα» (Musikdrama): σε ένα ιδανικό μείγμα μουσικής, ποίησης, χορού και οπτικής απόλαυσης. Ο Βάγκνερ διαφωνούσε έντονα με το χαρακτηρισμό των έργων του ως «μουσικών δραμάτων», διότι πίστευε πως ο χαρακτηρισμός αυτός δεν απέδιδε την ουσία του συνθετικού του έργου. Για αυτόν «η μουσική είναι μία τέχνη ομιλούσα και δρώσα, ενώ η μουσική μορφή είναι μια μορφή έκφρασης, μια διατύπωση. Μια διατύπωση, όμως, είναι ολοκληρωμένη όταν είναι σε τέτοιο βαθμό προσφυής ως προς το περιεχόμενο που εκφράζει, ώστε η ίδια να παραμένει απαρατήρητη. Η μουσική μορφή είναι ένα μέσο που αφομοιώνεται στη λειτουργία την οποία εκτελεί χωρίς να αποκτά αυτόνομη ύπαρξη και σημασία.»[18] Σημαντική θέση στην επαναστατική σύλληψη ενός τέτοιου συνδυασμού μουσικής και δραματουργίας κατέχει η συστηματική χρήση αυτού που αποκαλούμε καθοδηγητικό μοτίβο, ή αλλιώς "leit motiv". Η χρήση του καθοδηγητικού μοτίβου (που έφθασε στο απόγειό της στον κύκλο Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν) συνίσταται στην αξιοποίηση ενός μοτίβου ή μουσικού θέματος ως «εκπρόσωπου» για κάθε ήρωα, αντικείμενο ή βασική ιδέα του έργου (ή πολλών έργων στην περίπτωση του Δαχτυλιδιού). Το μοτίβο αυτό εμφανίζεται δεκτικό αλλοιώσεων, επεξεργασίας ή και συνδυασμού με άλλα μοτίβα, ανάλογα με τις δραματουργικές ανάγκες του έργου. Ο Βάγκνερ διεύρυνε τους ορίζοντες του αρμονικού συμβάντος της εποχής του και τα τελευταία χρόνια της ζωής του χαρακτηρίζονται από μουσικό πλούτο και περιπλοκότητα, ενώ προετοίμασαν το έδαφος για πολλές από τις μουσικές εξελίξεις του επόμενου αιώνα. Άλλη σημαντική προσφορά του Βάγκνερ ήταν η πρωτοβουλία του (και η καθοριστική συμβολή του στη χρηματοδότηση) για την ανέγερση ενός εκπληκτικού θεάτρου, του Festpielhaus στο Μπαϊρόιτ (Βαυαρία) όπου τα έργα του θα μπορούσαν να παρουσιάζονται σε ιδεώδεις για την εποχή συνθήκες.

Πέθανε το 1883 έχοντας ήδη αναγνωριστεί πανευρωπαϊκά ως μουσική μορφή.

Έργα του

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Μνημείο του Βάγκνερ στο Βερολίνο

Μελοδραματικά έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Οι Νεράιδες (1834)
  2. Η Απαγόρευση της Αγάπης (1834–1836)
  3. Ριέντσι (1837–1840)

Τα εξής έργα του διάλεξε να παίζονται συστηματικά στην όπερα του Μπαϊρόιτ:

  1. Ο Ιπτάμενος Ολλανδός (1840–1841)
  2. Ο Τάνχόϊζερ και ο Διαγωνισμός των Τραγουδιστών του Βάρτμπουργκ (1842–1845)
  3. Λόενγκριν (1845–1848)
  4. Το Δαχτυλίδι των Νιμπελούνγκεν
    1. Ο Χρυσός του Ρήνου (1851–1854)
    2. Βαλκυρία (1851–1856)
    3. Ζίγκφριντ (1851–1871)
    4. Το Λυκόφως των Θεών (1848–1874)
  5. Τριστάνος και Ιζόλδη (1856–1859)
  6. Οι Αρχιτραγουδιστές της Νυρεμβέργης (1845–1867)
  7. Πάρσιφαλ (1865–1882)
Μνημείο του Βάγκνερ στην Πίρνα

Μουσικά έργα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. Symphonie C-Dur
  2. Symphonie E-Dur (ημιτελής)
  3. Ο Δείπνος των Αποστόλων για χορωδία και ορχήστρα (1843)
  4. Φαντασία για πιάνο (1831)
  5. Τρεις Σονάτες για πιάνο
    1. Σονάτα για πιάνο B-Dur (1831)
    2. Σονάτα για πιάνο A-Dur (1832)
    3. Σονάτα για πιάνο As-Dur (1853)
  6. Το Βαλς της Ζυρίχης για πιάνο (1854)
  7. Ο Κύκλος Τραγουδιών Βέζεντονγκ
  8. Το ειδύλλιο του Ζίγκφριντ για μικρή ορχήστρα (1870)
  9. Το Πρελούδιο του Βασιλιά Έντσιο (1832)
  10. Το Πρελούδιο του Κολόμβου (1835)
  11. Πολωνία, C-Dur (1836)
  12. Rule Britannica, D-Dur (1837)
  13. Ένα Πρελούδιο του Φάουστ, d-moll (1844)
  14. Ankunft bei den schwarzen Schwänen - Albumblatt in As-Dur für Klavier in As-Dur (1861)
  15. Huldigungsmarsch für Ludwig II. von Bayern, Es-Dur (1864)
  16. Αυτοκρατορικό Εμβατήριο, B-Dur (1871)
  17. Μέγα Εορταστικό Εμβατήριο, G-Dur (1876)

Σύμφωνα με τον κατάλογο εγγραφής τα έργα του Βάγκνερ ανέρχονται σε 113.

Συγγράμματα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Βάγκνερ εκτός από τα μουσικά έργα έγραψε πολλά δοκίμια θεωρίας μουσικής, φιλοσοφίας, πολιτικής, διηγήματα κ.ά., μεταξύ των οποίων και τα ακόλουθα:

  • Τέχνη και Επανάσταση (1849)
  • Όπερα και Δράμα (1851)
  • Το εβραϊκό στοιχείο στη Μουσική (1850)
  • Η Τέχνη στο Μέλλον (1850)
  • Beethoven: Μία συμβολή στη φιλοσοφία της μουσικής (σε ελλην. έκδοση: μετάφραση Ιωάννης Φούλιας, εισαγωγή-επιμ. Μ. Τσέτσος, εκδ. «Νεφέλη», Αθήνα 2013)
  • Η Ζωή μου - Αυτοβιογραφία σε 16 τόμους


Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 14029873q. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6f769wx. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 10  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Ιστορικό Αρχείο Ρικόρντι. 301. Ανακτήθηκε στις 3  Δεκεμβρίου 2020.
  6. ↑ 6,00 6,01 6,02 6,03 6,04 6,05 6,06 6,07 6,08 6,09 6,10 6,11 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 118594117. Ανακτήθηκε στις 20  Ιουλίου 2024.
  7. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. 118594117. Ανακτήθηκε στις 13  Αυγούστου 2015.
  8. ↑ 8,0 8,1 Nicolai Soloviev: «Вагнер, Рихард» (Ρωσικά)
  9. ↑ 9,0 9,1 Τσεχική Εθνική Βάση Δεδομένων Καθιερωμένων Όρων. jn19981002383. Ανακτήθηκε στις 30  Αυγούστου 2020.
  10. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb14029873q. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  11. ↑ CONOR.SI. 8641635.
  12. ↑ The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/63579. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  13. ↑ Ανακτήθηκε στις 24  Ιουνίου 2019.
  14. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  15. ↑ 15,0 15,1 «Kindred Britain»
  16. ↑ «Вагнер, Зигфрид» (Ρωσικά) 1905.
  17. ↑ 17,0 17,1 17,2 17,3 Leo van de Pas: (Αγγλικά) Genealogics. 2003.
  18. ↑ Wilhelm Richard Wagner, Gesammelte Schriften und Dichtungen, τόμος 5ος, σελ. 187-188

Βιβλιογραφία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Ντισπό, Λωράν: «Βάγκνερ και πάλι Βάγκνερ [Η σχέση του προς τον Φρ. Νίτσε]». Μετάφρ. Πέτρος Παπαδόπουλος. Διαβάζω 91 (1984), 34-37.


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ρίχαρντ_Βάγκνερ&oldid=10792700"