Μωρίς Ραβέλ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Μωρίς Ραβέλ
Ο Ραβέλ το 1912.
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Maurice Ravel (Γαλλικά)
Γέννηση7 Μαρτίου 1875
Σιμπούρ, Γαλλία
Θάνατος28 Δεκεμβρίου 1937 (62 ετών)
Παρίσι, Γαλλία
Αιτία θανάτουνευρολογική πάθηση
Τόπος ταφήςLevallois-Perret Cemetery
ΕθνικότηταΓάλλος
Χώρα πολιτογράφησηςΓαλλική
Ιδιότηταδιευθυντής ορχήστρας[1], πιανίστας και συνθέτης[2][1]
ΓονείςPierre-Joseph Ravel[3] και Marie Ravel[3]
ΑδέλφιαÉdouard Ravel
Κίνημαimpressionism in music
Όργαναπιάνο και φορτεπιάνο
Είδος τέχνηςμουσικοσυνθέτης
Καλλιτεχνικά ρεύματαμουσικός ιμπρεσιονισμός
Σημαντικά έργαΜπολερό (1928)
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο Μωρίς Ραβέλ, ορθότερα Μορίς Ραβέλ[4][5][6][7][8][9] (πλήρες ονοματεπώνυμο Ζοζέφ Μορίς Ραβέλ, γαλλικά: Joseph Maurice Ravel, 7 Μαρτίου 187528 Δεκεμβρίου 1937),[10] ήταν Γάλλος συνθέτης. Μαζί με τον Κλοντ Ντεμπισί θεωρούνται οι κύριοι εκπρόσωποι του μουσικού ιμπρεσιονισμού.[11] Τα έργα του για πιάνο αποτελούν ιδιαίτερα δημοφιλή κομμάτια του κλασικού ρεπερτορίου.[εκκρεμεί παραπομπή] Πολλά από αυτά όπως τα Jeux d'eau, Miroirs, Le tombeau de Couperin και το Gaspard de la nuit απαιτούν ιδιαίτερη δεξιοτεχνία από τους εκτελεστές τους. Έχει γράψει επίσης σημαντικά έργα για ορχήστρα όπως το Δάφνις και Χλόη.[εκκρεμεί παραπομπή]

Το πιο γνωστό του έργο είναι το Μπολερό (1928),[12] το οποίο ο ίδιος θεωρούσε ασήμαντο και κάποτε το είχε περιγράψει ως «ένα κομμάτι για ορχήστρα χωρίς μουσική».[13]

Σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο πνευματικής ιδιοκτησίας, τα έργα του Ραβέλ είναι κοινό κτήμα από την 1η Ιανουαρίου του 2008 στις περισσότερες χώρες. Στη Γαλλία, λόγω των ανώμαλων επεκτάσεων του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων σχετικά με τους δύο παγκοσμίους πολέμους, δεν θα εισαχθούν στο ίδιο καθεστώς έως το 2015.[εκκρεμεί παραπομπή]

Ο Ραβέλ, αν και ήταν ένας κακός μαθητής, που απέτυχε πολλές φορές στο κονσερβατόριο, όπου φοιτούσε [14][15], οι σπουδές του εκεί ήταν γραφτό να οδηγήσουν τη μουσική του σε μορφολογική τελειότητα και να διαμορφώσει ένα πολύ προσωπικό στιλ που, προσπαθώντας να κρατηθεί όσο πιο πολύ μπορούσε μακριά από ξένες επιδράσεις, ανέβλυζε ελευθερία και πρωτοβουλία και αντανακλούσε την ίδια την προσωπικότητα του συνθέτη.[16]

Γεννημένος ο Μωρίς Ραβέλ το 1875 στο Σιμπούρ, κοντά στα γαλλοϊσπανικά σύνορα, από Ελβετό πατέρα και μητέρα βασκικής καταγωγής, έρχεται από παιδί στο Παρίσι, όπου σε ηλικία 7 ετών, αρχίζει μαθήματα πιάνου φανερώνοντας εξαιρετική κλίση στη μουσική.[17] Από την ηλικία των είκοσι χρονών παρουσιάζει τις πρώτες συνθέσεις του «Παβάνα για μια νεκρή Ινφάντη»[18], «Συντριβάνια», κουαρτέτο «Αντανακλάσεις», σονατίνα «Εισαγωγή και αλέγκρο», έργα που συναντούν ψυχρή υποδοχή.[εκκρεμεί παραπομπή]

Στα 1907, με την πρώτη ακρόαση των «Φυσικών ιστοριών», ο Ραβέλ γίνεται επίκεντρο δριμύτατων σχολίων, αλλά έχει ήδη γίνει διάσημος.[19] Εν τω μεταξύ, αρχίζει να χρησιμοποιεί ισπανικά μουσικά στοιχεία, επηρεασμένος από την ισπανική καταγωγή της μητέρας του, συνθέτοντας αριστουργήματα, όπως η «Ισπανική Ραψωδία» , τα «Βαλς Ευγενικά και Αισθηματικά»[εκκρεμεί παραπομπή] και την όπερα «Ισπανική ώρα»[20][21].

Λίγο πριν τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο (1912) ανεβαίνει η εξαίσια χορογραφική του σουίτα «Δάφνις και Χλόη», με πρωταγωνιστές τους Νιζίνσκι και Καρσάβινα.[22] Την ίδια χρονιά ενορχηστρώνεται και το αριστούργημά του «Η μάνα μου η χήνα», που έχει πρωτογραφτεί το 1908, για πιάνο σε 4 χέρια.[23]

Μετά τον πόλεμο ανοίγεται για αυτόν μια νέα εποχή που τη σημαδεύουν τα καινούρια του έργα «Βαλς», σονατίνα για βιολί, «Τσιγγάνα», δυο κοντσέρτα για πιάνο, «Το Παιδί και τα Μάγια», «Μπολερό».[εκκρεμεί παραπομπή] Πυροδοτεί πάλι την κοινή γνώμη με το να αρνηθεί τον τίτλο της Λεγεώνας της Τιμής (1920).[24] Ταξιδεύει στις ΗΠΑ και τον Καναδά (1928),[25] έπειτα στην Αγγλία[12] και κατόπιν από το 1932 γυρίζει σχεδόν όλες τις ευρωπαϊκές χώρες για να παρουσιάσει το δημοφιλές κοντσέρτο του σε σολ.[26]

Από το 1933 αρχίζει να έχει προβλήματα με την υγεία του, η οποία συνεχώς επιδεινώνεται, ύστερα από ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα που είχε το προηγούμενο έτος.[27][28] Πεθαίνοντας, τέσσερα χρόνια αργότερα, αφήνει ένα θησαυρό από έργα γραμμένα σε ξεχωριστά καλοδουλεμένη αρμονική και μελωδική γλώσσα, με θαυμάσια ενορχήστρωση, μια από τις καλύτερες όλων των εποχών, που φέρνει τη γνήσια σφραγίδα της εξαιρετικά γόνιμης και ευαίσθητης ιδιοφυίας του.[εκκρεμεί παραπομπή]

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/34157. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  2. «Ravel, Maurice»
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 birth certificate. earchives.le64.fr/archives-en-ligne/ark:/81221/r20328zwkx417k/f32?context=ead%3A%3AFRAD064003_IR0002_e0055076.
  4. «Μορίς Ραβέλ: Ο συνθέτης του «Μπολερό»». Σαν Σήμερα .gr. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2024. 
  5. «Ζοζέφ Μορίς Ραβέλ». Το Βήμα. 24 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2024. 
  6. «Μορίς Ραβέλ». Ριζοσπάστης. 3 Σεπτεμβρίου 2000. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2024. 
  7. Σαράτση, Έλση. «Ο Ραβέλ, στην ψυχή του». Χάρτης - Μηνιαίο περιοδικό Λόγου και Τέχνης. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2024. 
  8. «ΧΟΡΟΣ ΣΤΟ ΜΕΓΑΡΟMAURICE RAVEL/ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΡΗΓΟΣ: ΔΑΦΝΙΣ ΚΑΙ ΧΛΟΗ». Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2024. 
  9. «Η Σεχραζάτ χορεύει στην Πλάκα – Με τη μουσική του Μορίς Ραβέλ. Μόνο το Σάββατο, με ελεύθερη είσοδο [εικόνες]». iefimerida.gr. 29 Φεβρουαρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 6 Μαρτίου 2024. 
  10. Mawer, Deborah (2011). The Cambridge Companion to Ravel. Cambridge University Press. σελ. xi,xiv. ISBN 9781139002264. 
  11. «How Does Ravel's Music Differ From Debussy's?». CMUSE (στα Αγγλικά). 7 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2023. 
  12. 12,0 12,1 Orenstein, Arbie (1991). Ravel: Man and Musician. Courier Corporation. σελ. 99. ISBN 9780486266336. 
  13. «Μωρίς Ραβέλ, ένας εγκέφαλος προορισμένος για τη μουσική | LiFO». www.lifo.gr. 7 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2023. 
  14. Ivry, Benjamin (2000). Maurice Ravel: A Life. Welcome Rain Publishers. σελ. 11. ISBN 9781566491525. 
  15. Orenstein, Arbie (1991). Ravel: Man and Musician. Courier Corporation. σελ. 12. ISBN 9780486266336. 
  16. Orenstein, Arbie (1991). Ravel: Man and Musician. Courier Corporation. σελίδες 118–119. ISBN 9780486266336. 
  17. Ivry, Benjamin (2000). Maurice Ravel: A Life. Welcome Rain Publishers. σελ. 9. ISBN 9781566491525. 
  18. Orenstein, Arbie (1991). Ravel: Man and Musician. Courier Corporation. σελίδες 17–18. ISBN 9780486266336. 
  19. Ivry, Benjamin (2000). Maurice Ravel: A Life. Welcome Rain Publishers. σελ. 48. ISBN 9781566491525. 
  20. Ivry, Benjamin (2000). «1». Maurice Ravel: A Life. Welcome Rain Publishers. σελ. 5. ISBN 9781566491525. 
  21. Mawer, Deborah. The Cambridge Companion to Ravel. Cambridge University Press. σελ. 29,30. ISBN 9781139002264. 
  22. Orenstein, Arbie (1991). Ravel: Man and Musician. Courier Corporation. σελ. 60. ISBN 9780486266336. 
  23. Ivry, Benjamin (2000). Maurice Ravel: A Life. Welcome Rain Publishers. σελ. 64. ISBN 9781566491525. 
  24. Orenstein, Arbie (1991). Ravel: Man and Musician. Courier Corporation. σελ. 80. ISBN 9780486266336. 
  25. Orenstein, Arbie (1991). Ravel: Man and Musician. Courier Corporation. σελίδες 94–97. ISBN 9780486266336. 
  26. Orenstein, Arbie (1991). Ravel: Man and Musician. Courier Corporation. σελίδες 103–107. ISBN 9780486266336. 
  27. Riding, Alan (2000-12-03). «The Secret Pan» (στα αγγλικά). The New York Times. ISSN 0362-4331. https://www.nytimes.com/2000/12/03/books/the-secret-pan.html. Ανακτήθηκε στις 2023-09-14. 
  28. Orenstein, Arbie (1991). Ravel: Man and Musician. Courier Corporation. σελίδες 104–105. ISBN 9780486266336.