Βριλήσσια

Βριλήσσια
Βριλήσσια 38°2′21″N 23°50′16″E
Χώρα	Ελλάδα
Διοικητική υπαγωγή	Δήμος Βριλησσίων
Έκταση	3,856 km²
Υψόμετρο	250 μέτρα
Πληθυσμός	32.417 (2021)
Ταχ. κωδ.	15235
Τηλ. κωδ.	210
Ιστότοπος	Επίσημος ιστότοπος
Σχετικά πολυμέσα

Γυμνάσιο Βριλησσίων

Τα Βριλήσσια είναι αστική περιοχή και δήμος στην Περιφερειακή Ενότητα Βορείου Τομέα Αθηνών της Περιφέρειας Αττικής. Καταλαμβάνουν έκταση 3,8 τ.χμ., έχουν πληθυσμό 32.417 κατοίκους, σύμφωνα με την Απογραφή του 2021, και αναπτύσσονται σε υψόμετρο κέντρου 295 μ.

Τα Βριλήσσια αποτελούσαν στην αρχαιότητα τμήμα της περιφέρειας του Δήμου Φλύας.Η περιοχή είναι άρρηκτα συνδεδεμένη ιστορικά με το Πεντελικό όρος, ενώ η δημιουργία του παραδοσιακού οικισμού ανάγεται στο 1930 στη θέση Πάτημα για την αποκατάσταση ακτημόνων προσφύγων καλλιεργητών, εντασσόμενος στα διοικητικά όρια της τότε Κοινότητος Χαλανδρίου μεταξύ Παλλήνης, Αθήνας και Κηφισιάς.

Πυρήνας του σύγχρονου συνοικισμού είναι ο Ιερός Ναός Αναλήψεως του Κυρίου στην κεντρική πλατεία, ο οποίος καθίσταται προσβάσιμος μέσω του σιδηροδρομικού δικτύου από τους σταθμούς του Μετρό και του Προαστιακού Πεντέλης και Δουκίσσης Πλακεντίας, στους ομώνυμους κόμβους 12 και 13 της Αττικής Οδού.

Με την εφαρμογή της διοικητικής διαίρεσης Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στον δήμο, αν και συχνά αναπόσπαστο κομμάτι θεωρείται η έκταση του γειτονικού οικισμού της Πλακεντίας, μαζί με την παραρεμάτια ζώνη. Δήμαρχος των Βριλησσίων εξελέγη για το 2014-2019 ο Ξένος Μανιατογιάννης, ο οποίος επανεξελέγη το 2019.

Ταυτότητα περιοχής

Τοπογραφικά δεδομένα

Η θέση του διευρυμένου Δήμου Βριλησσίων στο Βόρειο Τομέα

Τα Βριλήσσια εντοπίζονται στην καρδιά της αττικής γης, σε θέση ημιορεινή και υψόμετρο κέντρου 273 μέτρων. Η πόλη αναπτύσσεται στους νοτιοδυτικούς πρόποδες του Πεντελικού Όρους, αγγίζοντας σταδιακά τους πρώτους λοφίσκους σε υψόμετρο που φτάνει τα 386 μ. στο Πάτημα. Φυσικά σύνορα σχηματίζουν τα πεντελικά Ρέματα Πολυδρόσου και Βριλησσού, ενώ από τη βόρεια πλευρά η πόλη περιβάλλεται από το Περιαστικό Δάσος Άνω Βριλησσίων.

Τα Βριλήσσια εκτείνονται σε κατακόρυφη γραμμή, με κλίση προς τα βορειοανατολικά και πρόσοψη στο λεκανοπέδιο των Αθηνών, καλύπτοντας έκταση 3.856 στρεμμάτων. Είναι οικοδομημένα σε απόσταση 10,5 χιλιομέτρων βορειοανατολικά του κέντρου της Αθήνας, 6 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Παλλήνης και 4,5 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Κηφισιάς. Στα δυτικά συνορεύουν με το Αμαρούσιο, βόρεια με την Πεντέλη, ανατολικά με τον Γέρακα Παλλήνης και νότια με την Αγία Παρασκευή.

Οι συντεταγμένες της περιοχής είναι 38°1′53″N 23°49′40″E.

Γεωμορφολογία

Η θέση των Βριλησσίων στο πεντελικό τοπίο

Το κέντρο της πόλης έχει οικοδομηθεί σε λιμναίους σχηματισμούς από ερυθρούς πηλούς με παρεμβολές κροκαλοπαγών, ψαμμίτες και αργιλοαμμώδη υλικά με ενστρώσεις μαργαϊκών ασβεστολίθων μικρού πάχους. Η παραρεμάτια γειτονιά καλύπτεται από αδρομερείς, ποταμολιμναίους, λατυποπαγείς και κροκαλολατυποπαγείς σχηματισμούς, με ενδιάμεση παρεμβολή ερυθρών πηλών και μαργαϊκών υλικών.

Τα Άνω Βριλήσσια και το Άνω Πάτημα κατατάσσονται στην κατηγορία των περιβόητων ανθεκτικών μαρμάρων της βορειοανατολικής Αττικής του Πεντελικού, που αποτελούν σχηματισμούς από υπόλευκα, ανοιχτότεφρα έως σκοτεινότεφρα χονδροκρυσταλλικά μάρμαρα με έντονη πτύχωση. Το περιαστικό δάσος τοποθετείται επάνω σε σχιστολιθικούς σχηματισμούς (μοσχοβίτικοι, χλωριτικοί, αλβιτικοί, χαλαζιακοί και ανθρακικοί) συναντώμενοι στους ορεινούς όγκους του Πεντελικού.

Χλωρίδα - πανίδα

Η περιοχή των Βριλησσίων είναι πευκόφυτη με χαρακτηριστική μεσογειακή χλωρίδα (πιο χαρακτηριστικά είδη τα πεύκα και οι ευκάλυπτοι, καθώς και οπωροφόρα δένδρα, ελαιόδενδρα, πορτοκαλιές, λεμονιές κ.ά.), τα άνω και ανατολικά Βριλήσσια της ζώνης Γ έχουν πιο άνυδρα χαρακτηριστικά (φυλλοβόλος βλάστηση-πολύχρωμες φλαμουριές, θαμνώδη φυτά, ερυθρόχρωμη βλάστηση κ.ά.), η παραρεμάτια ζώνη χαρακτηρίζεται από βιοποικιλία (με χαρακτηριστικούς ευκαλύπτους στη ζώνη Σισμανογλείου), ενώ στον λόφο Πατήματος υπάρχουν δασόφυτες εκτάσεις με χαμηλή βλάστηση στα χαμηλά του λόφου και υψηλά δένδρα στο περιαστικό δάσος Θεοκλήτου. Συστάδες κυπαρισσίων άνω των 50 ετών εντοπίζονται στην Οδό Σπάρτης, καθώς και αιωνόβια πεύκα στις οδούς Δημητρίου Βερνάρδου, Υμηττού κ.α.

Κλιματολογικά δεδομένα

Ο πλησιέστερος ιδιωτικός μετεωρολογικός σταθμός εντοπίζεται στη γειτονική πόλη της Αγίας Παρασκευής. Σύμφωνα με τα δεδομένα του σταθμού για το έτος 2007, ψυχρότερος μήνας ήταν ο Φεβρουάριος με μέση ελάχιστη θερμοκρασία που άγγιξε τους 6,9 βαθμούς Κελσίου, ενώ θερμότερος ήταν ο Ιούλιος με μέση μέγιστη θερμοκρασία τους 33,1 βαθμούς. Στον πιο υγρό μήνα αναδεικνύεται ο Μάιος με επίπεδα υετού που ανέρχονται σε 102.4 mm, ενώ πιο ξηροί εμφανίζονται οι θερινοί μήνες.

• μετρήσεις του Εθνικού Σταθμού Νέας Φιλαδέλφειας για την περίοδο 1955-1997.

Ετυμολογία

Η ονομασία "Βριληττός" συναντάται σε κείμενα του Θουκυδίδη, του Ηροδότου και του Στράβωνος. Πρόκειται για προελληνικό τοπωνύμιο. Το βουνό χαρακτηριζόταν από λευκά πετρώματα και καλαίσθητα μάρμαρα που εξορύσσονταν από αυτό και που χρησιμοποιήθηκαν στην κλασική εποχή για τα μνημεία της Ακροπόλεως (καθώς και για τα μοντέρνα κτήρια του 19ου αιώνα στην Αθήνα). Από το βουνό πηγάζει μεγάλος χείμαρρος που διατρέχει την πόλη, τον οποίο αποκαλούσαν οι Χαλανδραίοι "Βριλησσό Ποταμό", το σημερινό Ρέμα Χαλανδρίου.

Ιστορική εξέλιξη

Άποψη του Βριληττού

Το Ρέμα Πολυδρόσου, το οποίο παλιοί Βριλησσιώτες αποκαλούσαν Βριλησσό.

Αρχαϊκοί χρόνοι

Η ιστορία των Βριλησσίων είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την ιστορική εξέλιξη του Πεντελικού. Στο σταυροδρόμι μεταξύ της εύκαρπης γης των Φλυέων και του αρχαίου όρους πραγματοποιείτο η διέλευση των υπέρογκων μαρμάρων, έπειτα από εξορύξεις, προς την πρωτεύουσα των Αθηναίων. Τα μάρμαρα φαίνεται να μεταφέρονταν από την προέκταση της Οδού Κέας από την παραρεμάτια ζώνη καθοδικά προς την Οδό Τροίας. Από την ίδια γη διοχετευόταν το υδροδοτικό φορτίο που ενίσχυε το δεύτερο υδραγωγείο στην ιστορία της Αττικής που κατασκευάστηκε από τον Θησέα για την ύδρευση των Αθηνών. Κατά μήκος του ίδιου χειμάρρου διοχετευόταν το νερό που κατέληγε από την Πεντέλη στο Κολωνάκι κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους του Αδριανού.

Φραγκοκρατία-Μεσαίωνας

Κατά την φραγκοκρατία η περιοχή εμφανιζόταν στους χάρτες ως πευκόφυτη έκταση ανάμεσα στον οικισμό της Φραγκοκκλησιάς και τον Κουφό. Κατά τον μεσαίωνα ιδρύθηκε στην Πεντέλη η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου από τον Άγιο Τιμόθεο, ο οποίος στην προσπάθειά του να προσδώσει οικονομική αυτοτέλεια στη μονή αγόραζε εκτάσεις της ευρύτερης περιοχής, εκτοπίζοντας Κορωπιώτες βοσκούς στη μεσογαία, στον οικισμό των Λαμπρικών.

Την περίοδο της τουρκοκρατίας η πεντελική γη άρχισε να κατοικείται από Σαρακατσαναίους γιδοβοσκούς των κοπαδιών της Μονής στην αρχή, νομάδες που μετακινούνταν το χειμώνα κοντά στα ανατολικά παράλια του Πεντελικού.

Οι κάτοικοι διέμεναν σε παραδοσιακές καλύβες, ενώ τα μαντριά τους ήταν οργανωμένα κατά φαμίλιες. Τα βοσκοτόπια τα μίσθωναν μέσω του Συνεταιρισμού των Γεωκτηνοτρόφων που συνεργαζόταν με την Ιερά Μονή Πεντέλης.

Την ίδια περίοδο άρχισε να γνωρίζει ανάπτυξη και το χωριό των Χαλανδραίων στα βορειοανατολικά της Αθήνας, πλούσιο σε βλάστηση και υδάτινο πλούτο, σε τοποθεσία του αρχαίου δήμου των Φλυέων, τόπο καταγωγής του Ευριπίδη και λοιπών επιφανών Ελλήνων. Βορειοανατολικά του παραδοσιακού κέντρου εκτείνονταν απέραντες καλλιεργήσιμες εκτάσεις, οι οποίες χρησιμοποιούνταν από κατοίκους για γεωργία και κτηνοτροφία, στους πιο προσβάσιμους πρόποδες στο "Πάτημα" του βουνού.

Δημιουργία οικισμού

Το 1930 γεωργική εταιρεία απαλλοτρίωσε και παραχώρησε με κλήρο οικόπεδα για την αποκατάσταση ακτημόνων προσφύγων καλλιεργητών σε έκταση εντασσόμενη στα διοικητικά όρια της Κοινότητος Χαλανδρίου. Βάσει του ιπποδαμείου πολεοδομικού συστήματος, το οποίο συνετάχθη από τους Γερμανοπολωνούς πολιτικούς μηχανικούς Κουρλιάνσκη και Ντογλοπούλωφ, η περιοχή διαχωρίστηκε σε δύο τομείς και σε κληροτεμάχια των 450 και 1.800 τετραγωνικών μέτρων. Κάθε κληρούχος έπαιρνε δύο κληροτεμάχια που είχαν τους ίδιους αριθμούς, ένα από κάθε τομέα, το μικρό για κατοικία και το μεγάλο για καλλιέργεια. Το 1935 ο οικισμός στο Πάτημα κάλυπτε έκταση 670 στρεμμάτων και υπαγόταν σε ολοκληρωμένο ρυμοτομικό σχεδιασμό και οι πρώτοι κάτοικοι ήταν Χαλανδραίοι, Πειραιώτες και Αθηναίοι, ενώ στην περιοχή διατηρούσαν εκτάσεις Λιοπεσιώτες.

Μεταπολεμική Ανάπτυξη

Τα πρώτα αγροτόσπιτα στα Βριλήσσια

Το 1948 έγιναν στη περιοχή οι πρώτες προσπάθειες διάτρησης του εδάφους το οποίο απεδείχθη πλούσιο σε ύδατα με συνέπεια την σταδιακή ανάπτυξη της περιοχής η οποία άρχισε να προσελκύει παραθεριστές λόγω και του υγιεινού κλίματος. Με το Β.Δ. 8/6/49, ο συνοικισμός αποσπάστηκε από το Δήμο Χαλανδρίου και οργανώθηκε ως αυτόνομη κοινότητα μόλις 825 κατοίκων, σύμφωνα με απογραφή του 1951. Το 1949 ο συνοικισμός αναγνωρίστηκε ως αυτόνομη "Κοινότης Βριλησσίων" της Ανατολικής Αττικής και Το όνομα που αποφασίστηκε να δοθεί στη νεοϊδρυθείσα κοινότητα ήταν Βριλήσσια, ονομασία η οποία παρέπεμπε στο ιστορικό όνομα του Πεντελικού, Βριληττός.

Οι πρώτες επαύλεις

Με την 8/1955 απόφαση του Διοικητικού Δικαστηρίου Ορίων Δήμων και Κοινοτήτων του Νομού Αττικής και με τη μετέπειτα 33/1960 απόφασή του πραγματοποιήθηκε επέκταση των διοικητικών ορίων από τα 670 στα 3.876 στρέμματα και στα χρόνια που ακολούθησαν έγιναν σταδιακές επεκτάσεις του σχεδίου πόλεως. Αρκετά ήταν εκείνη την εποχή και τα μαρμαράδικα στη βόρεια πλευρά λόγω της γειτνίασής της περιοχής με το δραστήριο σε εξορύξεις Πεντελικό Όρος, τα οποία προσήλκυαν έμπειρους τεχνίτες από τα κυκλαδονήσια, για να παραχωρήσουν στη συνέχεια τη θέση τους σε μόνιμες κατοικίες. Ο πρώτος μαζικός εποικισμός πραγματοποιήθηκε στο 1961, οπότε και τριπλασιάστηκε ο πληθυσμός της περιοχής με μια αύξηση της τάξεως του 185%.

Διαμόρφωση δήμου

Στη δεκαετία του 1970, όταν γειτονικές περιοχές άρχισαν να οικοδομούνται με φρενήρεις ρυθμούς τα Βριλήσσια παρέμεναν μια ιδιαιτέρως απομακρυσμένη και αποκομμένη συγκοινωνιακά περιοχή. Στις αρχές της δεκαετίας του 1980 το κέντρο της έως τότε κοινότητος καλυπτόταν κυρίως από εξοχικές κατοικίες και μονοκατοικίες, ενώ το 1986 εντάχθηκαν στο σχέδιο πόλης τα Άνω Βριλήσσια και το 1999 το Πάτημα μεταξύ Ολύμπου και Αναπαύσεως. Οι γεωργικές και κτηνοτροφικές εργασίες άρχισαν να υποχωρούν και πολλοί μικρογαιοκτήμονες αξιοποίησαν τις εκτάσεις τους οι οποίες είχαν αρχίσει να αποκτούν απότομα αξία. Η κοινότητα, μαζί με τις γειτονικές της περιοχές, ενσωματώθηκε στο αθηναϊκό πολεοδομικό συγκρότημα και άρχισε να δέχεται εσωτερική μετανάστευση κατοίκων από την υπόλοιπη Αθήνα.

21ος αιώνας

Το κέντρο των Βριλησσίων

Στις αρχές του 2000 είχε ολοκληρωθεί η οικιστική ανάπτυξη της περιοχής. Το μεγαλύτερο κομμάτι των οικοδομήσιμων εκτάσεων είχε καλυφθεί και οι πιο απόμακρες γειτονιές άρχισαν να ελκύουν πληθυσμό από τα υψηλά εισοδηματικά στρώματα με τη βοήθεια της πιστωτικής επέκτασης της εποχής.

Το 2004 ήταν έτος έτος καθοριστικό για την ανάπτυξη των Βριλησσίων, καθώς με τη διεξαγωγή των Ολυμπιακών Αγώνων, σε συνδυασμό με κάποιες πολιτικές συγκυρίες, ο δήμος ευνοήθηκε με έργα που επιζητούσε για περισσότερα από 15 χρόνια. Συνδέθηκε με το κέντρο της Αθήνας και τα υπόλοιπα προάστια και την υπόλοιπη Αττική μέσω της Αττικής Οδού, του Μετρό και του προαστιακού σιδηροδρόμου, εγκαινίασε δημοτική συγκοινωνία, βελτίωσε τις λεωφορειογραμμές της και θωρακίστηκε με αντιπλημμυρικά έργα.

Μετά την εφαρμογή του Σχεδίου Καλλικράτης το 2010 και την οργάνωση της περιοχής του Βορείου Τομέως τα Βριλήσσια διατηρήθηκαν ως αυτόνομος δήμος συγκεντρώνοντας περισσότερους από 30.000 κατοίκους. Τα τελευταία χρόνια οι δημοτικές αρχές προσανατολίζονται στην ενδυνάμωση του πληθυσμού μέσα από προγράμματα εκπαίδευσης του Ανοιχτού Πανεπιστημίου αλλά και προσέλκυσης επιχειρήσεων του τριτογενούς τομέως. Σε θέματα υποδομών και ορίων. αναπόσπαστο κομμάτι θεωρούν την έκταση έως το ανατολικό σύνορο της Ηρακλείτου όπου αναπτύχθηκε ο οικισμός των Πλακεντίας, όπως επίσης και το υπόλοιπο της παραρεμάτιας ζώνης μέχρι τον κόμβο των Άνω Βριλησσίων για την ολοκλήρωση του δημοτικού ιστού.

Σύγχρονη άποψη Βριλησσίων

Δημογραφικά χαρακτηριστικά

Πληθυσμιακή εξέλιξη

Τα Βριλήσσια άρχισαν να κατοικούνται μαζικά κυρίως στα τέλη της δεκαετίας του '70 και έως τα τέλη του '90 άρχισε ο οικιστικός τους κορεσμός. Στον πίνακα που ακολουθεί διαφαίνεται η πληθυσμιακή εξέλιξη του δήμου Βριλησσίων, βάσει των απογραφών του 1951, 1961, 1981, 1991 και 2001, καθώς και στοιχεία απογραφής του 2011:

Χρονολογία	Πληθυσμός Δήμου	Έκταση Δήμου*	Πυκνότητα	Προστιθείς Πληθυσμός	Νέα Αύξηση	Συνολική Αύξηση
1951	825	3,856	214	825	-	-
1961	2.353	3,856	610	+1.528	+185%	185%
1971	3.841	3,856	996	+1.488	+63,23%	248,23%
1981	7.587	3,856	1.968	+3.746	+97,52%	345,76%
1991	16.571	3,856	4.297	+8.984	+118,4%	464,16%
2001	25.582	3,856	6.634	+9.011	+54,4%	518,56%
2011	30.741	3,856	7.972	+5.159	+20,16%	538,72%

πρωτογενείς πηγές: Δήμος Βριλησσίων *η έκταση του δήμου είναι αναπροσαρμοσμένη στα σημερινά επίσημα διοικητικά όρια

Ηλικιακή διάρθρωση

Διάρθρωση Συνολικού Πληθυσμού

Παρατηρώντας το διάγραμμα της πληθυσμιακής διάρθρωσης των Βριλησσιωτών, εξάγονται τα εξής συμπεράσματα:

• Οι γυναίκες είναι περισσότερες από τους άνδρες.
• Ο γυναικείος πληθυσμός παρουσιάζει περισσότερες μεταβολές, ενώ ο αντρικός κατανέμεται πιο ομοιόμορφα. Στις νεαρές ομάδες ο αντρικός και ο γυναικείος πληθυσμός καταλαμβάνουν παρόμοια ποσοστά, ενώ οι διαφοροποιήσεις ξεκινούν κυρίως στις οικονομικά δραστήριες ηλικίες.
• Ο οικονομικά δυνάμει ενεργός πληθυσμός (30-55 ετών) καταλαμβάνει μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, τόσο του αντρικού, όσο και του γυναικείου, με θετικές επιπτώσεις στην οικονομία της πόλης. Αυτό το τμήμα του γυναικείου πληθυσμού καταλαμβάνει και το μεγαλύτερο ποσοστό των γυναικών. Συγκεκριμένα, ο οικονομικά ενεργός πληθυσμός της πόλης το 2001 ανέρχεται σε 12.256 άτομα, δηλαδή ποσοστό 48% (οι μισοί κάτοικοι).
• Παρατηρείται μια μετατόπιση του πληθυσμιακού όγκου προς τις γηραιότερες πληθυσμιακές ομάδες, δηλαδή μια τάση γήρανσης του πληθυσμού, οπότε επιβάλλεται ο δήμος να λάβει περαιτέρω μέτρα κοινωνικής περίθαλψης των μεγαλυτέρων. Παρά ταύτα παρατηρείται μικρό ποσοστό πολύ γηραιού πληθυσμού.
• Το πρόβλημα της υπογεννητικότητας είναι φανερό και στην πόλη των Βριλησσίων, καθώς ο νεανικός πληθυσμός θα μπορούσε να είναι και μεγαλύτερος.

Εθνολογική διάρθρωση

Το πρότυπο των οικογενειακών συγκροτημάτων επικράτησε για αρκετά χρόνια στα Βριλήσσια.

Στο Δήμο Βριλησσίων κατοικούσαν κατά την απογραφή του 2001 1.244 αλλοδαποί, καταλαμβάνοντας το 4,68% των κατοίκων της απογραφής εκείνης της περιόδου. Μεγάλο ποσοστό καταλάμβαναν τα άτομα αλβανικής ιθαγένειας (28,3% των αλλοδαπών).

Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΣΥΕ, ο αλλοδαπός πληθυσμός καταλαμβάνει μικρό ποσοστό του βριλησσιώτικου πληθυσμού κατά την απογραφή του 2001, οι αλλοδαπές γυναίκες είναι περισσότερες από τους άνδρες και οι οικονομικά δραστήριες ηλικίες καταλαμβάνουν μεγάλο τμήμα του πληθυσμού, τόσο του αντρικού, όσο και του γυναικείου.

Μορφωτικοί δείκτες

Όσον αφορά την εκπαίδευση των κατοίκων, παρουσιάζονται υψηλοί μορφωτικοί δείκτες σε σύγκριση με τους μέσους όρους της Νομαρχίας Αθηνών. Συγκεκριμένα, το 41,16% του πληθυσμού κατέχει ιδιαίτερα υψηλή μόρφωση σε σχέση με το μέσο όρο του 25,28% του πληθυσμού της Νομαρχίας Αθηνών (ανώτερη και ανώτατη εκπαίδευση), ενώ μεγάλο τμήμα των Βριλησσιωτών έχει μέτριο επίπεδο μόρφωσης. Τα στοιχεία αυτά δείχνουν και τη μετατόπιση του πληθυσμού προς τον τριτογενή τομέα και την αποφυγή χειρωνακτικών εργασιών. Αυτό δικαιολογείται και από το μεγάλο ποσοστό οικιστικής χρήσης της γης σε αντίθεση με το μικρό ποσοστό αγροτικής χρήσης, καθώς και από την έλλειψη βιομηχανικών χώρων και την ανάγκη μετακινήσεων προς τις εταιρίες όμορων περιοχών των Αθηνών (Αττική Οδός, Μετρό, Προαστιακός). Η δράση της δημοτικής αρχής δείχνει να προσανατολίζεται περισσότερο στην ψηφιακή σύγκλιση του πληθυσμού και στη μείωση των ποσοστών του ψηφιακού αναλφαβητισμού.

Οικονομική διάρθρωση

Σύμφωνα με στοιχεία του 2001, από τους 25.582 κατοίκους οι μισοί ήταν οικονομικά ενεργοί, ήτοι 12.256 άτομα. Από αυτούς που ήταν οικονομικά ενεργοί, το 13,81% ήταν εργοδότες, το 10,96% ελεύθεροι επαγγελματίες και το 71,42% μισθωτοί. Όπως διαφαίνεται στον παρακάτω πίνακα, το μεγαλύτερο ποσοστό του πληθυσμού απασχολείται στον τριτογενή τομέα (ποσοστό 85%). Τα μεγαλύτερα ποσοστά αφορούν χρηματοοικονομικές υπηρεσίες και εμπορικές δραστηριότητες. Η διάρθρωση του οικονομικά ενεργού πληθυσμού ανά οικονομικό κλάδο έχει ως εξής:

Στο Δήμο Βριλησσίων υπολογίζονται το 2001 6.000 βασικές θέσεις εργασίας. Συγκαταλέγεται δε μεταξύ των δήμων με τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας, σύμφωνα με τις πρακτικές μέτρησης που ακολουθούνται, με ποσοστά που κυμαίνονται γύρω στο 4,45% σε σύγκριση με το 9,02% στη Νομαρχία Αθηνών και το 9,60% της Περιφέρειας Αττικής.

Το 2001 ο Δήμος Βριλησσίων στέγαζε 8.653 νοικοκυριά που απαρτίζονταν κυρίως από 2, 3 ή 4 μέλη. Φαίνεται πως η συγκεκριμένη περιοχή προσελκύει οικογένειες, καθώς κατά την απογραφή του 2001, στα 100 νοικοκυριά τα 28 απαρτίζονταν από 4 μέλη, σε αντίθεση με τη Νομαρχία Αθηνών όπου στα 100 νοικοκυριά τα 28 απαρτίζονταν από 2 μέλη. Αυτό δικαιολογείται και από την αρχιτεκτονική της πόλεως που συνίσταται σε μεγάλα (οροφο)διαμερίσματα. Μάλιστα τα νοικοκυριά απολαμβάνουν μια άνετη διαβίωση, καθώς το 84,59% αυτών διαμένουν σε κατοικίες με 4 και άνω δωμάτια, όταν το αντίστοιχο ποσοστό για την Νομαρχία Αθηνών ανέρχεται στο 61,78%. Το μεγαλύτερο ποσοστό στα Βριλήσσια καταλαμβάνουν οι κατοικίες με 5 δωμάτια, όταν στη νομαρχία πιο συχνά συναντώμενα είναι τα 4. Χαρακτηριστική είναι και η περίπτωση των κατοικιών με 6 και άνω δωμάτια, όπου το ποσοστό στα Βριλήσσια είναι υπερδιπλάσιο της νομαρχίας.

Κατά τα χρόνια της ύφεσης και τη συρρίκνωση του τριτογενούς τομέως και κλάδων ενασχόλησης των κατοίκων δείχνουν να επλήγησαν κυρίως οι νέοι επιστήμονες λόγω περιορισμού των παραγωγικών χρήσεων στην ευρύτερη περιοχή, καθώς και επαγγέλματα που σχετίζονται με την οικοδομή και το εμπόριο εκτός αμυντικών κλάδων. Άτομα που δείχνουν να δέχθηκαν τις μικρότερες πιέσεις συγκαταλέγονται μεταξύ των παραγωγικών ηλικιών και με μεγάλη επαγγελματική εξειδίκευση.

Κλάδος Οικονομικής Δραστηριότητας	Πληθυσμός	Ποσοστό
1. Γεωργία, Κτηνοτροφία, Θήρα, Δασοκομία, Αλιεία	59	0,48%
2. Ορυχεία, Λατομεία	9	0,07%
3. Μεταποιητικές Βιομηχανίες	1.171	9,55%
4. Παροχή Ηλεκτρικού Ρεύματος, Φυσικού Αερίου & Νερού	100	0,81%
5. Κατασκευές	556	4,53%
6. Χονδρικό & Λιανικό Εμπόριο, Επισκευές Αυτοκινήτων	1.904	15,53%
7. Ξενοδοχεία & Εστιατόρια	331	2,70%
8. Μεταφορές, Αποθήκευση & Επικοινωνίες	846	6,90%
9. Ενδιάμεσοι Χρηματοπιστωτικοί Οργανισμοί, Διαχείριση Ακίνητης Περιουσίας	2.214	18,06%
10. Δημόσια Διοίκηση, Ασφαλιστικοί Οργανισμοί & Άμυνα	1.134	9,25%
11. Εκπαίδευση	1.211	9,88%
12. Υγεία και Κοινωνική Μέριμνα	1.064	8,68%
13. Λοιπές Υπηρεσίες	643	5,25%
14. Μη Συναφή Επαγγέλματα	1.014	8,27%

Πολεοδομικά χαρακτηριστικά

Χρήσεις γης

Χαρακτηριστικά οικόπεδα με οικία και καλλιεργήσιμο κήπο

Δυτικά του δακτυλίου χωροθετείται η Υπηρεσιακή Ζώνη

Τα Βριλήσσια αρχικά αναπτύχθηκαν ως αγροτικός οικισμός, με τους πρώτους κατοίκους να καλλιεργούν στον αγρόκηπο που τους διανεμήθηκε τα αναγκαία αγαθά. Στα δυτικά της Λεωφόρου Πεντέλης εκτεινόταν η παραρεμάτια ζώνη, παρθένος τόπος φυσιολατρικής εξερεύνησης, ενώ βόρεια της οδού Πίνδου και αργότερα με την επέκταση του σχεδίου της Ολύμπου οριοθετήθηκε η βιοτεχνική και παραγωγική ζώνη έως την Αναπαύσεως, όπου συγκεντρώνονταν οι παραγωγικές χρήσεις για τις ανάγκες του αυξανόμενου πληθυσμού. Στη ζώνη αυτή λειτουργούσαν για αρκετά χρόνια μονάδες παραγωγής ποιοτικών επίπλων, ρουχισμού, αλλά και αρκετά μαρμαράδικα λόγω της λαξευτικής δραστηριότητας παραδοσιακά στο Πεντελικό, ενώ βόρεια της Αναπαύσεως συγκεντρώνονταν νταμάρια.

Εντός του σχεδίου του οικισμού ο οποίος αναπτύχθηκε διαχρονικά ως ζώνη αμιγούς κατοικίας στήθηκαν τοπικές αγορές αμφίπλευρα των παραλλήλων οδών για τα χρειώδη των κατοίκων, όπως η κεντρική αγορά στο δυτικό τμήμα της Αναλήψεως και η ανατολική αγορά στα ανατολικά της οδού Κύπρου. Τα τελευταία χρόνια ωστόσο υπάρχει η τάση κατακερματισμού της αγοράς σε συγκεντρωτικές εστίες στα τέσσερα άκρα του δακτυλίου. Η υπαίθρια αγορά στεγάζεται προσωρινά στην οδό Αναλήψεως μια μέρα την εβδομάδα, αν και έχει δύναται με λιγότερες άδειες να μετατοπιστεί γραμμικά στο νότιο άξονα επί του σκεπαστού της Αττικής Οδού.

Οικονομικά στοιχεία

Με τα συγκοινωνιακά έργα το 2004 το πολεοδομικό σχέδιο επεκτάθηκε και ανατολικά της Αγίου Αντωνίου, στην περιοχή της Πλακεντίας, με τις οχλούσες χρήσεις να εκτοπίζονται και να συρρικνώνονται στη γραμμική ζώνη Αναπαύσεως-Ηρακλείτου. Στη ζώνη αυτή αναπτύχθηκαν και μικρής κλίμακας επιχειρησιακά κέντρα λόγω και της βελτίωσης του μορφωτικού επιπέδου των κατοίκων και της στροφής τους στο εμπόριο και τις υπηρεσίες. Η ζώνη εστίασης στο βόρειο τμήμα της Λεωφόρου Πεντέλης αξιοποιήθηκε, με τη συγκέντρωση καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος για τις ανάγκες διασκέδασης κατοίκων και επισκεπτών, ενώ η φυσιολατρική ζώνη της Ρεματιάς αναδείχθηκε με έργα καλλωπισμού σε όλο το μήκος από την Πεντέλη μέχρι και το Χαλάνδρι. Τα νταμάρια στο λόφο μετατράπηκαν σε υπαίθριο θερινό θέατρο φέρνοντας επισκέπτες θεατές παραστάσεων στο δήμο, ενώ περιμετρικά του οδικού δακτυλίου που δημιουργήθηκε και στα άκρα των αξόνων συγκεντρώθηκαν αγορές γνωστών αλυσίδων για τις ανάγκες του ευρύτερου πληθυσμού.

Μετά την οργάνωση του πολεοδομικού συγκροτήματος του Βορείου Τομέως με το Σχέδιο Καλλικράτης και τη βελτίωση των συγκοινωνιακών υποδομών σε αυτό, παράλληλα με την οργανωμένη χωροθέτηση των επιχειρηματικών, εμπορικών, βιοτεχνικών και βιομηχανικών χρήσεων και την εύκολη πρόσβαση σε αυτές, τα Βριλήσσια διατήρησαν τη φυσιογνωμία τους ως είχαν.

Ρυμοτομία

Η Οδός Αναλήψεως θεωρείται ο αρτιότερος δρόμος των Βριλησσίων

Στο ιστορικό κέντρο των Βριλησσίων εφαρμόστηκε το ιπποδάμειο πελεοδομικό σύστημα ρυμοτόμησης, το οποίος απαρτίζεται από φαρδείς οριζοντίους και στενούς κάθετους δρόμους οι οποίοι διακλαδώνονται σε μικρούς τοπικούς κόμβους, παρέχοντας απρόσκοπτη μετακίνηση των κατοίκων στον εσωτερικό ιστό. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελούν οι οριζόντιες οδοί 25ης Μαρτίου, 28ης Οκτωβρίου, Αναλήψεως, Κύπρου και Πάρνηθος και οι κάθετες Φλωρίνης, Δωδεκανήσου, Βερνάρδου και Μαραθώνος. Με τις επεκτάσεις του οικιστικού ιστού πέραν του παραδοσιακού κέντρου σε εκτάσεις διαφορετικών χρήσεων γης έγινε προσπάθεια τήρησης κατά το δυνατόν του γραμμικού σχεδίου, ενώ η ίδια ρυμοτομική φιλοσοφία ακολουθήθηκε κατά την ανάπτυξη του οικισμού της Πλακεντίας αλλά με πιο στενούς δρόμους.

Αρχιτεκτονική

Ανακαινισμένα παραδοσιακά σπίτια

Τα Βριλησσία αναγνωρίστηκαν ως αυτόνομη κοινότητα μόλις το 1949, ενώ το 1950 αριθμούσαν περί του 825 κατοίκους. Σε αυτούς είχαν διανεμηθεί από αγροτικό συνεταιρισμό κληροτεμάχια γης για κατοικία και καλλιέργεια, με αποτέλεσμα τα οικόπεδα του παραδοσιακού οικισμού να είναι ομοιόμορφα, καλύπτοντας συνήθως έκταση ενός ή και δύο στρεμμάτων, με τα κτίσματα να είναι πανταχώθεν ελεύθερα σε αντίθεση με την ανάπτυξη του ιστορικού κέντρου των αστικών οικισμών. Ιδιαίτερο ενδιαφέρουν παρουσιάζουν πρόχειρες ξύλινες κατασκευές και μετέπειτα πέτρινες παραθεριστικές κατοικίες των Αθηναίων, οι οποίοι περνούσαν το καλοκαίρι στην πευκόφυτη περιοχή στους πρόποδες του Πεντελικού.

Σύντομα, με τον κορεσμό περιοχών γύρω από την Αθήνα και την υπερσυγκέντρωση εμπορικών, παραγωγικών και επιχειρηματικών χρήσεων στην πόλη, οι υποτυπώδεις πέτρινες οικίες αντικαταστάθηκαν από πιο άνετες μονοκατοικίες, παραδοσιακά αρχοντικά σε βουνίσιο στυλ δόμησης με χρήση φυσικών υλικών όπως πέτρα, ξύλο, κεραμίδι.

Αρκετά ήταν και τα γραφικά κηπόσπιτα με πηγάδι, ενώ στο κέντρο του οικισμού δέσποζε ο υδατόπυργος απ' όπου και προμηθευόταν η κοινότητα νερό. Δεν άργησαν να εμφανιστούν και οι πρώτες αστικές κατοικίες, όχι απαραίτητα των προνομιούχων τάξεων των Αθηνών, αλλά ανθρώπων απλών που ήθελαν να επενδύσουν τις οικονομίες τους σε μια περιοχή που εκείνη την εποχή δεν είχε ιδιαίτερα υψηλή αξία γης.

Χαρακτηριστικό της περιοχής είναι τα οικογενειακά συγκροτήματα, αλλά και η ποιότητα των κατασκευών που ξεχωρίζει, με σεβασμό σε μεγάλο βαθμό του ύφους του οικισμού και του πολεοδομικού του σχεδίου, στεγάζοντας ολοένα και περισσότερα μέλη της μεσαίας και ανώτερης αστικής τάξης της πρωτεύουσας και της ελληνικής επικράτειας. Λόγω δε της παράδοσης του Χαλανδρίου ως συνοικισμού εμπόρων, τα Βριλήσσια αναπτύχθηκαν ως "μικροπροάστιο" του γειτονικού δήμου, καθώς η Λεωφόρος Πεντέλης εξυπηρετούσε τη μετάβαση στις υπηρεσίες και την αγορά και την εύκολη επιστροφή, όπως επίσης και την εκδρομή στα εξοχικά κέντρα της Πεντέλης και των Άνω Βριλησσίων.

Συγκοινωνιακές υποδομές

Λεωφόρος Πεντέλης

Τα Βριλήσσια τυγχάνουν μιας σύγχρονης και ολοκληρωμένης συγκοινωνιακής υποδομής συνδεόμενα με το σιδηροδρομικό αλλά και το οδικό δίκτυο της Αττικής. Στη δυτική είσοδο καθίστανται προσβάσιμα από το Σταθμό Πεντέλης του Προαστιακού Σιδηροδρόμου και στην ανατολική από το μεγάλο κόμβο Προαστικού-Μετρό Δουκίσσης Πλακεντίας, στις εξόδους 12 και 13 αντίστοιχα της Αττικής Οδού. Το συγκοινωνιακό δίκτυο επιτρέπει την άμεση σύνδεση του συνοικισμού με το συγκρότημα του Βορείου Τομέως στα δυτικά, αλλά και την πρόσβαση στην Παλλήνη στα ανατολικά. Από μελλοντικές επεκτάσεις του Μετρό και του Προαστιακού αναμένεται η περιοχή να ευνοηθεί ακόμα περισσότερο, συνδεόμενη με Ραφήνα και Πειραιά.

Ο εξωτερικός οδικός δακτύλιος των Βριλησσίων σχηματίζεται από τις Λεωφόρους Πεντέλης-Αναπαύσεως-Ηρακλείτου-Αττικής, ενώ στον εσωτερικό ιστό ολοκληρώνεται ο ποδηλατικός δακτύλιος 25ης Μαρτίου-Εθνικής Αντιστάσεως-Μπακογιάννη-Μακεδονίας. Η περιοχή εξυπηρετείται από τις διερχόμενες λεωφορειογραμμές Χαλανδρίου-Πεντέλης του ΟΑΣΑ, αλλά και από το αμαξοστάσιο της Πλακεντίας με γραμμές προς Μεσόγεια και Ανατολική Αττική. Σημαντικοί οδικοί άξονες θεωρούνται επίσης η αναβαθμισμένη Λεωφόρος Σισμανογλείου η οποία παρέχει πρόσβαση στο Σισμανόγλειο Νοσοκομείο, ενώ η Αγίου Αντωνίου αποχαρακτηρίστηκε από δρόμος ταχείας κυκλοφορίας σε τοπική οδό μετά την επέκταση του οικιστικού ιστού των Βριλησσίων στην περιοχή της Πλακεντίας. Με τη διάνοιξη της Λεωφόρου Φραγκοκκλησιάς στον κόμβο της Πεντέλης αναμένεται η εκτροπή της κυκλοφορίας από τη Λεωφόρο Πεντέλης προς την Κηφισίας, αποσυμφορίζοντας το Χαλάνδρι.

Επισκέψιμοι χώροι

Πέραν του παραδοσιακού πολεοδομικού κέντρου, λοιπούς επισκέψιμους χώρους συνιστούν η Πλατεία Μίκη Θεοδωράκη η Πλατεία Βριλησσού, η Πλατεία Κωνσταντίνου Τσάτσου του Ακαδημαϊκού, το Κέντρο Νεότητος Μάνου Χατζηδάκι, η Πλατεία Κύπρου, Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, Σεφέρη, Καλλιανίου, Ανδρόνικου και πολλοί άλλοι μικροί χώροι πρασίνου. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και η παραρεμάτια ζώνη των Αμαζόνων επί της ανατολικής ρεματιάς.

Το Άλσος Βριλησσίων Μ. Κάλλας φημίζεται για το ιδιαίτερο φυσικό κάλλος της περιοχής, ενώ το Αττικό Πάρκο Βριλησσίων-Χαλανδρίου και το παρκο της Ρεματιάς αποτελούν τακτικό τόπο συνάντησης και αθλοπαιδιών.

Άλσος Βριλησσίων Μ. Κάλλας

Μνημεία & αξιοθέατα

Στα αξιοθέατα της περιοχής συγκαταλέγονται το Υδραγωγείο των Βριλησσίων (έναν από τους δύο υδατοπύργους που υπήρχαν) στην Πλατεία Αγίας Λαύρας και ο Βράχος του Βριλησσού στην Πλατεία Ελευθερίας. Επίσης, η προτομή του Ελευθερίου Βενιζέλου και το Μνημείο Πεσόντων στην Πλατεία Ηρώων, καθώς και η προτομή του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη στην Πλατεία Ελευθερίας. Αξιόλογο αρχιτεκτονικό κτίσμα αποτελεί και η πέτρινη κατοικία του αειμνύστου προέδρου Δημητρίου Βερνάρδου, την οποία δώρισε ως κοινοτικό κατάστημα και τιμής ένεκεν δόθηκε το όνομά του στο δρόμο που διέρχεται μπροστά.

Εκπαιδευτικά ιδρύματα

Αρχείο:3o NHPIAGOGEIO.png

Στο Δήμο Βριλησσίων λειτουργούν 7 Δημοτικά Νηπιαγωγεία, 6 Δημοτικά Σχολεία, 3 Γυμνάσια και 2 Λύκεια. Στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης δραστηριοποιούνται 1 Ελληνογερμανικό Δημοτικό Σχολείο, το Δημοτικό σχολείο του Ιερού Ναού Μεταμόρφωσεως του Σωτηρος καθώς και τα Εκπαιδευτήρια Καντά σε επίπεδο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Επιπλέον υπάρχει 1 παιδική χαρά ανά κεντρικό δρόμο, καθώς και πολλά κέντρα νεότητος γύρω από τα σχολεία.

Λατρευτικοί-Κοινωνικοί χώροι

Ο κεντρικός Ιερός Ναός των Βριλησσίων είναι ο Ναός Αναλήψεως του Κυρίου, επί της κεντρικής πλατείας Αναλήψεως που οικοδομήθηκε στη δεκαετία του '70 με δωρεές των λιγοστών κατοίκων της τότε κοινότητος. Το δεύτερο ναΰδριο οικοδομήθηκε στο όνομα του Αγίου Αντωνίου στο γειτονικό Πάτημα Χαλανδρίου (όταν τα σύνορα στην ανατολική ζώνη ήταν συγκεχυμένα) ο οποίος αδυνατεί να ανταποκριθεί στις αυξημένες λατρευτικές ανάγκες και πρόκειται να μετεγκατασταθεί σε διπλανό οικόπεδο μετά την ολοκλήρωση των αντιπλυμμηρικών έργων επί της Αγίου Αντωνίου. Ο τρίτος , Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, βρίσκεται στο Λόφο Βριλησσίων και οι εργασίες ανάπλασής του ολοκληρώνονται το 2008 και ο τελευταίος που οικοδομείται πρόσφατα είναι των Δώδεκα Αποστόλων στα Άνω Βριλήσσια, του οποίου τα εγκαίνια έγιναν πρωτοστατουντος του Αρχιεπισκοπου Χριστόδουλου.

Πολιτιστικά δρώμενα

Ο Δήμος Βριλησσίων διαθέτει τρία βασικά πολιτιστικά καταστήματα. Το πρώτο βρίσκεται επί της οδού Κισάβου στα Άνω Βριλήσσια, το δεύτερο οικοδομήθηκε με δωρεά του Ιδρύματος Νιάρχου στην κεντρική Πλατεία Αναλήψεως και το τρίτο και πιο πρόσφατο εγκαταστάθηκε στο πάρκο "Μίκης Θεοδωράκης", παράλληλα με την ανάπλασή του. Πρόκειται για τελευταίας αρχιτεκτονικής κτίρια με πλήρεις υποδομές καθώς οικοδομήθηκαν πρόσφατα. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει πληθώρα καλλιτεχνικών μαθημάτων και εκδηλώσεων με ελεύθερη συμμετοχή όπως θεατρικές παραστάσεις, ζωγραφική, γλυπτική, χορωδία, κουκλοθέατρο κ.α.

Φεστιβάλ Βριλησσίων

Πνευματικό Κέντρο Αναλήψεως

Επιπλέον στο δημοτικό θέατρο Νταμάρι Βριλησσίων "Αλίκη Βουγιουκλάκη" στο πάτημα Βριλησσίων φιλοξενούνται θεατρικές παραστάσεις ερασιτεχνικές αλλά και από επαγγελματίες ηθοποιούς οι οποίοι κατά τις θερινές περιοδείες τους επισκέπτονται και δήμους της Αττικής, μεταξύ των οποίων και τον εν λόγω δήμο τα τελευταία από το 1990.

Πανηγύρι Αναλήψεως του Κυρίου

Στις αρχές του Ιουνίου κάθε έτους, με αφορμή τον εορτασμό της Ανάληψης του Κυρίου στήνεται λαϊκό πανηγύρι επί της οδού Εθνικής Αντιστάσεως που καταλήγει στον Ιερό Ναό της Αναλήψεως, με πληθώρα πλανόδιων πωλητών και κινητές εγκαταστάσεις που διαμορφώνουν μια εικόνα θεματικού πάρκου. Τα τελευταία χρόνια καταβάλλονται προσπάθειες από τη δημοτική αρχή ώστε το πανηγύρι να αναβιώσει τις παλιές του δόξες, όταν τα Βριλήσσια ήταν μια μικρή και στενά δεμένη κοινότητα.

Αθλητισμός & φυσιολατρική κίνηση

Τα Βριλήσσια μέχρι και τη δεκαετία του '90 δε διέθεταν δημοτικό γήπεδο, καθώς το γήπεδο Χαλανδρίου είχε εγκατασταθεί σε ελεύθερο χώρο στα σύνορα των δύο δήμων, καλύπτοντας τις ανάγκες αμφότερων. Μικροί διάσπαρτοι χώροι δημιουργούνται σταδιακά σε διάφορες γειτονιές, όπως το γήπεδο χειροσφαίρισης επί της οδού Αναλήψεως και το γήπεδο αντισφαίρισης επί της Ολύμπου. Παράλληλα το 1999, εγκαινιάζεται το δημοτικό γήπεδο Βριλησσίων στο τέρμα της οδού Κισάβου με πολλές ελλείψεις σε θέματα υποδομής και επισκεψιμότητας, προς εξυπηρέτηση των κατοίκων στα Άνω Βριλήσσια. Μέσα στο 2007 ολοκληρώνεται η κατασκευή του ιδιωτικού Family Club Βριλησσίων, μετά από πολλές αγωγές των περιοίκων καθότι εγκατεστημένο εντός οικιστικής ζώνης (διασταύρωση οδών Μητροπούλου και Κισάβου). Τελικά, από τον Οκτώβριο του 2016 ο συγκεκριμένος χώρος θα περιέλθει και πάλι στην πλήρη κυριότητα του Δήμου Βριλησσίων, για να καλύψει τις τοπικές ανάγκες, σύμφωνα με τα συμφέροντα των δημοτών.

Αθλητικοί-Φυσιολατρικοί Όμιλοι

Περκίζειο Διαδημοτικό Γήπεδο

Ο Α.Ο. Απόλλων Βριλησσίων ιδρύθηκε στο τέλος του 2005 από μια ομάδα Βριλησσιώτων. Το όνομά του προέρχεται από τον επίκουρο Απόλλωνα, ο ναός του οποίου δεσπόζει 12 χιλιόμετρα από την Ανδρίτσαινα στην Πελοπόννησο. Η επιτυχημένη ανοδική πορεία του σωματείου είχε ως αποτέλεσμα να ενταχθεί το 2008 και το ολυμπιακό άθλημα της ξιφασκίας. Ο Α.Σ. Θησέας Βριλησσίων TAE KWON DO ιδρύθηκε το 1993 με σκοπό την ανάπτυξη και την διάδοση του ολυμπιακού αθλήματος TAEKWONDO W.T.F.

Η ιστορικότερη ίσως ομάδα που δραστηριοποιείται στην περιοχή είναι ο Φ.Ο. Βριλησσίων, στο άθλημα της γυναικείας πετοσφαίρισης. Με έτος επίσημης ίδρυσης το 1985, τη δεκαετία του 1990 και μέχρι τα μέσα του 2000 αποτέλεσε ένα σύλλογο κόσμημα για την πόλη και για το ελληνικό βόλεϊ, ενώ κατέκτησε 5 πρωταθλήματα Ελλάδος, 4 κύπελλα Ελλάδος, ενώ κατέκτησε και την 3η θέση στο F4 του Κυπέλλου Κυπελλούχων στην Προύσα το 1999.

Το έτερο ομαδικό άθλημα με σημαντικές διακρίσεις είναι η αντρική χειροσφαίριση (HANDBALL). Η ομάδα της περιοχής με όνομα «ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΝΕΩΝ ΒΡΙΛΗΣΣΙΩΝ» (Ε.Σ.Ν. Βριλησσίων) ιδρύθηκε το 1978 έχοντας έκτοτε αποκλειστικά αθλητική δραστηριότητα και συμμετέχοντας επί σειρά ετών στην Α1 Εθνική κατηγορία του πρωταθλήματος χειροσφαίρισης (HANDBALL). Τα τελευταία 5 χρόνια αγωνίζεται και πρωταγωνιστεί στην Α2 κατηγορία, πάντα προσβλέποντας την επάνοδο στην Α1. Έχοντας κατά το παρελθόν πρωταγωνιστικό ρόλο με αποκορύφωμα την κατάκτηση του πρωταθλήματος Α1 και του Κυπέλλου Ελλάδος (νταμπλ) το αγωνιστικό έτος 1995- 1996, συμμετέχοντας παράλληλα και για πολλά έτη στις ευρωπαϊκές διοργανώσεις λόγω κατάκτησης της 2ης και 3ης θέσης στο Εθνικό Πρωτάθλημα. Τη χρονιά 2010-2011 συμμετέχει στο Ευρωπαϊκό Κύπελλο Challenge Cup, ενώ την ίδια χρονιά κατακτά το Κύπελλο Ελλάδος νικώντας στο τελικό που διεξήχθη στα Χανιά την ΑΕΚ. Είναι από τα αρχαιότερα αθλητικά σωματεία στον χώρο της χειροσφαίρισης ενώ συγχρόνως αποτελεί παράδειγμα εύρυθμης διοικητικής οργάνωσης με συμμετοχή σε πληθώρα αθλητικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Ο Π.Α.Ο. Βριλησσίων Κένταυρος είναι ποδοσφαιρικό σωματείο που ιδρύθηκε το 2003. Τα χρώματά του είναι το κίτρινο και το μπλε, έχει έμβλημα έναν κένταυρο ,και αγωνίζεται στην Ε.Π.Σ. Αθηνών.

Στο Δήμο δραστηριοποιείται από το 1960 το 4ο Σύστημα Προσκόπων με περισσότερα από 100 ενεργά μέλη και επίσης λειτουργεί το Τοπικό Τμήμα Βριλησσίων του Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού. Η λέσχη των προσκόπων στεγάζεται σε ειδικό χώρο εντός της Ναυτικής Βάσης Βριλησσίων και επιμελείται κάθε χρόνο της πρωτοχρονιάτικης διακόσμησης με το παραδοσιακό ελληνικό καραβάκι. Ορισμένοι από τους Εξωραϊστικούς Συλλόγους της περιοχής είναι οι "Ωρύθεια" και "Εξωραϊστικός Σύλλογος Άνω Βριλησσίων", ενώ στην πόλη δραστηριοποιούνται οι τοπικοί σύλλογοι "Ένωση Κρητών Βριλησσίων" και "Σύλλογος Αρκάδων".

Έντυπος και ηλεκτρονικός τύπος

Στα Βριλήσσια κατά καιρούς έχουν κυκλοφορήσει η δημοτική εφημερίδα Βριλήσσια, η πόλη μας, η εφημερίδα της Ένωσης Εμπόρων Βριλήσσια, η αγορά μας, τα Βριλησσιώτικα Νέα, ο Περιηγητής, Εν τύποις, Μάχημο Βήμα και πολλά έντυπα δημοτικών συνδυασμών και συλλόγων, όπως η εφημερίδα της Δράσης, το έντυπο του Αθλητικού Οργανισμού κ.α.

Στον τομέα της ηλεκτρονικής πληροφόρησης δραστηριοποιούνται τα Βριλησσιώτικα Νέα, η Βριλησσιακή, ποικίλα ιστολόγια και ηλεκτρονικά ραδιόφωνα, όπως το Ράδιο Βριλήσσια και το Ραδιόφωνο Άνω Βριλησσίων. Την 1η Νοεμβρίου του 2010 συντελεστές από τα Βριλησσιώτικα Νέα, τη Βριλησσιακή και το Ραδιόφωνο Άνω Βριλησσίων διοργάνωσαν και συντόνισαν το πάνελ του 1ου Debate των Βριλησσίων παρουσία δημοτών στην αίθουσα του Πνευματικού Κέντρου.

Δήμος Βριλησσίων

Δήμος Βριλησσίων
Δήμος
Official logo of {{{official_name}}} Έμβλημα
Χώρα	Ελλάδα
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Ιωάννης Πισιμίσης (2024-)
Διοικητική υπαγωγή
• Περιφέρεια	Αττικής
• Περιφ. ενότητα	Βορείου Τομέα Αθηνών
Διαμέρισμα	Στερεά Ελλάδα
Έκταση	3,856 km2
Ιστότοπος	vrilissia.gr

Ο δήμος Βριλησσίων βρίσκεται στην Περιφερειακή ενότητα Βορείου Τομέα Αθηνών της Περιφέρειας Αττικής.

Δημοτικοί συνδυασμοί

Οι δημοτικές παρατάξεις που δραστηριοποιούνται στην περιοχή είναι τα Βριλήσσια Δήμος Δημιουργίας με τον Ξένο Μανιατογιάννη, η Νέα Πνοή για τα Βριλήσσια με τον Κώστα Ιωαννίδη, η Δράση για μια Άλλη Πόλη με το Γιάννη Τσούτσια, η Λαϊκή Συσπείρωση με το Βασίλη Βήττο, η Ανατροπή με τον Κώστα Παπασπηλίου και η Ανοιχτή Πόλη με την Ελένη Σακισλή. Στις εκλογές του 2019 επανεξελέγη ο Ξένος Μανιατογιάννης

Δημοτικές Παρατάξεις

Περίοδος	Παράταξη'	Εκπρόσωπος
1990-1998	-	Νίκος Παπαδόπουλος
1999-2002	Ανθρώπινη Πολιτεία	Σταμάτης Λώλας
2003-2006	Νέα Πνοή	Αργύρης Ντινόπουλος
2007-2010	Νέα Πνοή	Κώστας Ιωαννίδης
2011-2014	Νέα Πνοή	Κώστας Ιωαννίδης
2015-2019	Δήμος Δημιουργίας	Ξένος Μανιατογιάννης

Διατελέσαντες δήμαρχοι

Πρόεδροι της Κοινότητας

Θητεία	Πρόεδρος Κοινότητας (γέννηση-θάνατος)	Σημειώσεις
1949-1950	Παναγιώτης Νίτης
1951-1953	Δημήτριος Βερνάρδος
1954-1961	Ηλίας Μαντούβαλος
1961-1974	Ιωάννης Κολεβέντης
1967-1974	Μάριος Δεσποτίδης (19??-1985)	Διορισμένος από το καθεστώς της επταετίας.
1975-1978	Ιωάννης Κολεβέντης	Πρώτος αιρετός κοινοτάρχης Βριλησσίων μεταδικτατορικά.
1979-1980	Σπήλιος Παπασπηλίου (19??-1980)	Απεβίωσε εν ενεργεία τον Σεπτέμβριο του 1980.
1980-1982	Γεώργιος Χορτάτος
1983-1986	Αντώνης Ράμφος
1987-1990	Νίκος Παπαδόπουλος

Δήμαρχοι

Θητεία	Δήμαρχος (γέννηση-θάνατος)	Σημειώσεις
1991-1998	Νίκος Παπαδόπουλος
1999-2002	Σταμάτης Λώλας
2003-2006	Αργύρης Ντινόπουλος (1956-)	Βουλευτής (2007-15) και υπουργός Εσωτερικών (2014-15).
2007-2014	Κώστας Ιωαννίδης
2014-2023	Ξενοφών Μανιατογιάννης
2024-σήμερα	Ιωάννης Πισιμίσης	Πολιτικός επιστήμονας και κοινωνιολόγος από τον Άγιο Ιωάννη Γορτυνίας. Εκλεγείς το 2023 με 54,76%.

Πηγές

• Βιβλιογραφία
  • "50 Χρόνια στα Βριλήσσια", Ευτύχιος Νόταρης, Δήμος Βριλησσίων 1999
• Αρθρογραφία
  • Εφημερίς "Αμαρυσία", τεύχη 2004-2006
  • Εφημερίς "Βριλήσσια η Πόλη μας", τεύχη 2007-2008, Πελοποννήσου 52, Βριλήσσια, Αθήνα.
  • Εφημερίς "Δράση για μια Άλλη Πόλη", τεύχη 2005-2008
• Δελτία Τύπου
  • Κείμενο Διαβούλευσης για το Πρώτο Επιχειρησιακό Σχέδιο του Δήμου Βριλησσίων, Ανάρτηση Μάϊος 2008
  • Τροποποίηση Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Δήμου Βριλησσίων-Φάση Α', Ανάρτηση Αύγουστος 2008
• Ηλεκτρονικές Σελίδες
  • ΤΕΙ Πειραιά: Παρουσίαση του Δήμου Βριλησσίων, ανάκτηση 31 Αυγούστου 2008
• Δήμαρχοι Βριλησσίων, Βριλησσιακή Εγκυκλοπαίδεια, ανακτήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2019.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Διαδικτυακός Τόπος Δήμου Βριλησσίων