Άνω Πορόια Σερρών
| Άνω Πορόια Σερρών | |
|---|---|
 Η ανατολική πλευρά του οικισμού | |
  Άνω Πορόια Σερρών | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Διοικητική υπαγωγή | Δήμος Σιντικής |
| Υψόμετρο | 380 μέτρα |
| Πληθυσμός | 836 (2021) |
| Ταχ. κωδ. | 620 55 |
| Τηλ. κωδ. | 2327 |
 Σχετικά πολυμέσα | |
Τα Άνω Πορόια είναι μεγάλος οικισμός του νομού Σερρών της Μακεδονίας. Είναι κτισμένα στις υπώρειες του Όρους Κερκίνη, βορειοδυτικά της λίμνης Κερκίνης και έχουν 965 κατοίκους σύμφωνα με την Απογραφή του 2011.
Ιστορία
Σύμφωνα με την πρώτη απογραφή των Ελλήνων της Μακεδονίας το 1913 από την ΕΣΥΕ το χωριό είχε 2.684 κατοίκους.
Σχετικά με την ετυμολογία της ονομασίας του χωριού, υπάρχουν αρκετές εκδοχες: πολλαί ροιαί (ροδιές), πόρος (πέρασμα) + ροιαί (ροδιές), πολλή ροή, πόρος (πέρασμα) + ροή. Όποια κι αν είναι η πραγματική ετυμολογία, η ονομασία του χωριού είναι αναμφισβήτητα ελληνικής προέλευσης.[1]
Επί Τουρκοκρατίας αποκαλούνταν "Μικρή Κωνσταντινούπολη" γιατί στα Άνω Πορόια είχαν τα εξοχικά τους οι μπέηδες της περιοχής.[2]
Οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού με ελληνικές καταβολές ήταν απόγονοι Βλάχων. Πιο συγκεκριμένα, η ιστορία αναφέρει ότι ομάδες οικογενειών κατατρεγμένων, από τη Μοσχόπολη, τα Γιάννενα, το Αργυρόκαστρο, τα Τρίκαλα, τα χωριά του Ολύμπου, της Πίνδου και του Γράμμου, όπως το Μέτσοβο, η Σαμαρίνα και η Αβδέλλα, ήταν οι πρώτοι μετανάστες που αποτέλεσαν τους πυρήνες του πληθυσμού του χωριού στις αρχές του 19ου αιώνα. Κατά το Μακεδονικό Αγώνα, οι κάτοικοι συμμετείχαν στις Ελληνικές προσπάθειες με κυριότερο αγωνιστή, τον οπλαρχηγό Εμμανουήλ Βασιλείου. Στη συνέχεια εγκαταστάθηκαν - ξεριζωμένοι από τις πατρογονικές τους εστίες - πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία, οι οποίοι αντιμετωπίσθηκαν με ευνοϊκή μεταχείρηση και ευμενή διάθεση από τους τοπικούς παράγοντες και τους απλούς ανθρώπους. Η προοδευτική δε μίξη των προσφύγων με τους ντόπιους έδωσε νέα τροπή στο χωριό.
Η οικονομική ζωή του χωριού βασιζόταν κυρίως στην άνθηση της κτηνοτροφίας και της γεωργίας, με κύριο βάρος της δεύτερης στην καπνοκαλλιέργεια, αλλά και στην πλούσια αγορά, που την απάρτιζαν φούρνοι, μπακάλικα, τσαγκαράδικα, υφασματάδικα, ραφτάδικα, μαγειρεία, τυράδικα, κρεοπωλεία, καφενεία και κέντρα διασκέδασης. Το 1935 ηλεκτροφωτίστηκε το χωριό από αυτόνομη πετρελαιοκίνητη μονάδα.
Τα Άνω Πορόια έχουν πολυμελή πολυφωνική χορωδία, καθώς και πολυόργανη Φιλαρμονική που ιδρύθηκε το έτος 1934 με πρωτοβουλία του εκπαιδευτικού Σώστη Χρήστου, που ήταν και μουσικοδιδάσκαλος.
Τα Άνω Πορόια λόγω του ξηρού κλίματος και της ομορφιάς του φυσικού περιβάλλοντος αποτελούν πόλο έλξης των ξένων και κέντρο ψυχαγωγίας.
Στο χωριό αυτό γεννήθηκε ο μαρτυρικά δολοφονηθείς από τους Ναζί λοχίας Δημήτριος Ίτσιος (προτομή του βρίσκεται στην πλατεία του χωριοῦ) και ο ιστορικός
Το χωριό
Το χωριό βρίσκεται στους πρόποδες του Όρους Μπέλλες, αγναντεύοντας την κοιλάδα και τη λίμνη Κερκίνη. Ο οικισμός διατηρεί τα χαρακτηριστικά της Μακεδονίτικης Αρχιτεκτονικής που έφεραν οι βλαχόφωνοι Έλληνες από την Ήπειρο και Δυτική Μακεδονία μαζί με τα ήθη και έθιμά τους, τα οποία «παντρεύτηκαν» άψογα αργότερα με την εγκατάσταση μικρασιατών προσφύγων στα 1922. Αξιοθέατα είναι τα καλντερίμια των "μαχαλάδων", το αισθητικό δάσος με τα πλατάνια και τα αγιογραφημένα ξωκλήσια του Αγίους Γεωργίου και του Αγίου Δημητρίου.
Τουρισμός
Το χωριό ενδείκνυται για τουρισμό καθ' όλη την διάρκεια του έτους. Στην περιοχή, υπάρχουν επιχειρήσεις όπως εστιατόρια, καφετέριες αλλά και ξενοδοχεία. Δραστηριοτητες στις οποίες μπορεί κανείς να επιδοθεί είναι η πεζοπορία, η ιππασία, η ορειβασία και οι διαδρομές με 4Χ4. Υπάρχουν επίσης περιπατητικά μονοπάτια, ενώ η ορειβασία υποστηρίζεται από τον Ορειβατικό Σύλλογο Άνω Ποροΐων.
Προσωπικότητες
- Γεννήθηκαν στα Άνω Πορόια
- Εμμανουήλ Βασιλείου, Έλληνας οπλαρχηγός του Μακεδονικού Αγώνα (Β' τάξεως)
- Στέργιος Γκίνης, Έλληνας πατριώτης, μέλος της τοπικής Εθνικής Επιτροπής κατά τον Μακεδονικό Αγώνα
- Γεώργιος Γκιουζέλης, Έλληνας πράκτορας Μακεδονομάχος (Γ' τάξεως)
- Χρήστος Ζιώγας (; - 1931), Έλληνας "οδηγός" Μακεδονομάχος
- Δημήτριος Ίτσιος, Έλληνας Λοχίας κατά την Γερμανική εισβολή και ηρωική μορφή
- Μουσταφάς Μπεκήρ, Τούρκος φιλέλληνας και οπλίτης Μακεδονομάχος
- Νικόλαος Πάττων, Έλληνας οπλίτης Μακεδονομάχος
- Ηλίας Πένκας (; - 1907), Έλληνας εκκλησιαστικός επίτροπος, έφορος ελληνικού σχολείου Άνω Ποροΐων κατά τον Μακεδονικό Αγώνα
- Αικατερίνη Πέννα, Ελληνίδα Μακεδονομάχος
- Πέτρος Θ. Πέννας, Έλληνας πολιτικός, ιστορικός και συγγραφέας
- Μουσταφάς Σαΐτ, Τούρκος φιλέλληνας και οπλίτης Μακεδονομάχος
- Σαΐν Σινάδ, Τούρκος φιλέλληνας και οπλίτης Μακεδονομάχος
- Σταύρος Σταύρου, Έλληνας Μακεδονομάχος
- Ηλίας Σύρμος, Έλληνας πράκτορας Μακεδονομάχος (Γ' τάξεως) και μέλος της τοπικής Εθνικής Επιτροπής κατά τον Μακεδονικό Αγώνα
- Νικόλαος Σώστης, Έλληνας πατριώτης, μέλος της τοπικής Εθνικής Επιτροπής κατά τον Μακεδονικό Αγώνα
- Χρήστος Τσουτσουλίγκας, Έλληνας πράκτορας Μακεδονομάχος (Γ' τάξεως)
- Κατάγονται από τα Άνω Πορόια
- Κώστας Δούμτσιος, Έλληνας ποδοσφαιριστής
- Ελισάβετ Πεσιρίδου, Ελληνίδα αθλήτρια στίβου
- Φαίη Σκορδά, Ελληνίδα παρουσιάστρια και θεατρολόγος
Παραπομπές
- ↑ ιστοσελίδα Σιδηρόκαστρο, Άνω Πορόια - αρχές 20ού αιώνα[νεκρός σύνδεσμος]
- ↑ τηλεοπτικός σταθμός EUROPE1, Άνω Πορόια, η Μικρή Κωνσταντινούπολη στους πρόποδες του Μπέλες, Τετάρτη 8 Μαιου 2013
- ↑ «Βιογραφίες». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Νοεμβρίου 2009. Ανακτήθηκε στις 28 Νοεμβρίου 2009.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
| ||||||||||||||||||||||||||