Κάτω Καρυδιά Σερρών

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 41°23′33.36″N 23°24′17.57″E / 41.3926000°N 23.4048806°E / 41.3926000; 23.4048806

Κάτω Καρυδιά
Κάτω Καρυδιά is located in Greece
Κάτω Καρυδιά
Κάτω Καρυδιά
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΚεντρικής Μακεδονίας
Περιφερειακή ΕνότηταΣερρών
ΔήμοςΣιντικής
Δημοτική ΕνότηταΑγκίστρου
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΜακεδονίας
ΝομόςΣερρών
Υψόμετρο140 μέτρα
Πληθυσμός
Πραγματικός98
Έτος απογραφής1940
Πληροφορίες
Παλαιά ονομασίαΒράνκοβον
Βράγκοβον
Βράνκο Τσιφλίκ
Βράγκο Τσιφλίκ

Η Κάτω Καρυδιά, έως το 1927 γνωστή ως Βράνκοβον[1] ή Βράνκο Τσιφλίκ[2][3], είναι εγκαταλελειμμένος οικισμός που βρίσκεται στον σημερινό Δήμο Σιντικής της Περιφερειακής Ενότητας Σερρών της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, σε πολύ μικρή απόσταση από τα Ελληνοβουλγαρικά σύνορα.

Γεωγραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βρισκόταν σε υψόμετρο 140 μέτρων[4] στους δυτικούς πρόποδες του Ορβήλου όρους, σε απόσταση 3,5 χλμ. βορειοδυτικά του χωριού Άγκιστρο Σερρών[5][6][7].

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, ανήκε διοικητικά στον Καζά του Ντεμίρ Ισάρ του Σαντζακίου των Σερρών του Βιλαετίου της Θεσσαλονίκης.

Στη δημογραφική μελέτη «Οι Έλληνες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Στατιστική και Εθνογραφική Μελέτη» του Αλεξάντρ Συνβέ που εκδόθηκε το 1878 στην Κωνσταντινούπολη, εκτιμάται ότι ο οικισμός αποτελούνταν από 100 κατοίκους[8], ενώ στη στατιστική μελέτη του Βούλγαρου Βασίλ Κάντσωφ, «Μακεδονία, Εθνογραφία και Στατιστική», εκτιμάται ότι το 1900 το Βράνκοβον είχε 100 κατοίκους[9]. Σύμφωνα με την «Εθνολογική Στατιστική των Βιλαετίων Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου» του Αθανάσιου Χαλκιόπουλου που εκδόθηκε το 1910 στην Αθήνα, ο οικισμός είχε 100 εξαρχικούς κατοίκους[10].

Μετά το τέλος των Βαλκανικών Πολέμων και τον προσδιορισμό των ελληνοβουλγαρικών συνόρων με τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, ο οικισμός περιήλθε στην ελληνική επικράτεια. Οι κάτοικοί του τον εγκατέλειψαν και εγκαταστάθηκαν 1,5 χλμ. βορειότερα, στον σημερινό οικισμό Νόβο Χότζοβο της Βουλγαρίας.

Ο οικισμός προσαρτήθηκε το 1920 στη νεοσυσταθείσα κοινότητα Τσιγγέλι (Άγκιστρο), μαζί με τα χωριά Χόντζιοβον (Άνω Καρυδιά), Τρίνκα (Δαμάσκηνο) και Λέχοβον (Κρασοχώρι), ενώ το 1927 μετονομάστηκε σε Κάτω Καρυδιά[1]. Σύμφωνα με στοιχεία της Επιτροπής Αποκαταστάσεως Προσφύγων, στην Κάτω Καρυδιά εγκαταστάθηκαν τη δεκαετία του 1920 τουλάχιστον 40 οικογένειες προσφύγων[11].

Με την κήρυξη του ελληνοϊταλικού πολέμου το 1940 ο οικισμός εκκενώθηκε, λόγω των στρατιωτικών επιχειρήσεων και της επικείμενης γερμανικής εισβολής. Τα μεταπολεμικά χρόνια, ο οικισμός παρέμεινε απομονωμένος από τον υπόλοιπο νομό Σερρών, λόγω χαρακτηρισμού της ευρύτερης περιοχής ως στρατιωτικής απαγορευμένης ζώνης έως το τέλος της δεκαετίας του 1980.

Σήμερα σώζεται μόνο το κτήριο της εκκλησίας του Αγ. Αθανασίου[12], περίπου 100 μέτρα βορειοανατολικά από το σημείο όπου βρισκόταν ο οικισμός. Κάτοψη του οικισμού, πριν καταστραφεί, είναι ορατή σε αεροφωτογραφίες του 1945 από τη Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού[13][14]. Στην περιοχή λειτουργεί από το 2002 ένας υδροηλεκτρικός σταθμός[15].

Πληθυσμός[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Απογραφή Κάτοικοι Αναφ.
Άνδρες Γυναίκες Σύνολο
1913 58 57 115 [16]
1920 47 51 98 [17]
1928 31 30 61 [18]
1940 38 60 98 [19]

Χάρτης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. 1,0 1,1 «Διοικητικές Μεταβολές Οικισμών». ΕΕΤΑΑ. Ανακτήθηκε στις 19 Σεπτεμβρίου 2020. 
  2. Φύλλο χάρτη «41° 41° Θεσσαλονίκη». Αθήνα: Λιθογραφείο Γ. Κοντογόνη. 1910. 
  3. 3rd Military Mapping Survey of Austria-Hungary (στα Ουγγρικά). 1910. σελ. Sheet 41-41. Ανακτήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 2022. 
  4. «Άτλας των δήμων και κοινοτήτων της Ελλάδος - Τόμος Δεύτερος». Ψηφιακή Βιβλιοθήκη ΕΛ.ΣΤΑΤ. Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος. 1950. σελ. 59. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2023. 
  5. «Όρβηλος - Βροντού - Λαϊλιάς - Μενοίκιο 1:50.000 Ψηφιακή Έκδοση». Geopsis. 4 Ιουνίου 2016. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2023. 
  6. Ανατ. Μακεδονία - Χωροταξικός χάρτης 1:200.000 (PDF). Υπουργείον Οικισμού & Ανοικοδομήσεως. 1950 [1943-1946]. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2023. 
  7. Greece 1:100k Topographic Maps - Serrai (στα Αγγλικά). London: Great Britain. War Office. General Staff. Geographical Section. 1944. Ανακτήθηκε στις 18 Ιανουαρίου 2023. 
  8. Les Grecs de l’Empire Ottoman. Étude Statistique et Ethnographique (στα Γαλλικά). Κωνσταντινούπολη: Imprimerie de "l'Orient Illustr'e". 1878. σελ. 48. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023. 
  9. Κάντσωφ, Βασίλ (1900). Македония. Етнография и статистика (στα Βουλγάρικα). Σόφια: Βουλγαρική Ακαδημία Επιστημών. CS1 maint: Μη αναγνωρίσιμη γλώσσα (link)
  10. Χαλκιόπουλος, Αθανάσιος (1910). Εθνολογική Στατιστική των Βιλαετίων Θεσσαλονίκης και Μοναστηρίου. Αθήνα: Τυπογραφείου "Νομικής". σελ. 54. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023. 
  11. Ονομαστικόν Ευρετήριον Αγροτών Προσφύγων - Τόμος 1ος. Αθήνα: Επιτροπή Αποκαταστάσεως Προσφύγων. 1928. σελ. ΧΧΧ. Αύξων αριθ. υπεύθ. δηλώσεων 109501 - 109540: Κάτω Καρυδιά (πρ. Βράγκοβον) 
  12. Phivos Media (7 Οκτωβρίου 2019). «Άγιος Αθανάσιος - Η εκκλησία των σβησμένων από τον πόλεμο χωριών Άνω & Κάτω Καρυδιά». YoyTube. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023. 
  13. «Gov.gr - Θέαση (υπόβαθρο 1945-1960)». gov.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023. 
  14. «Γεω-Ευρετήριο». Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού. 1945. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Ιανουαρίου 2023. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023. 
  15. «Υδροηλεκτρικός Σταθμός Αγκίστρου ΙΙ». ΟΡΙΖΩΝ Α.Τ.Ε. Ανακτήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 2023. 
  16. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1915). Απαρίθμησις των Κατοίκων των Νέων Επαρχιών της Ελλάδος του Έτους 1913 (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 48. 
  17. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1921). Πληθυσμός του Βασιλείου της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 19 Δεκεμβρίου 1920 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 282. 
  18. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Διεύθυνση Στατιστικής (1935). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 15-16 Μαΐου 1928 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 320. 
  19. Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας - Γενική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος (1950). Πληθυσμός της Ελλάδος κατά την Απογραφήν της 16 Οκτωβρίου 1940 - Πραγματικός πληθυσμός (PDF). Αθήνα: Εθνικό Τυπογραφείο. σελ. 351.