Μορμπιάν

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 47°50′N 2°50′W / 47.833°N 2.833°W / 47.833; -2.833

Μορμπιάν

Σημαία
Έμβλημα

Σφραγίδα

Διοίκηση
Χώρα Γαλλία
ΠεριοχήΒρετάνη
Δημιουργία νομού4  Μαρτίου 1790
ΠρωτεύουσαΒαν
ΥπονομαρχίαΛοριάν
Ποντιβί
Πρόεδρος του Γενικού ΣυμβουλίουΦρανσουά Γκουλάρ (LR)
ΝομάρχηςΡαιμόν Λε Ντεν[1]
Κωδικός νομού56
ISO 3166-2FR-56
Κωδικός NUTSFR524
Δημογραφία
Πληθυσμός768.687 (1  Ιανουαρίου 2021)[2]
Πυκνότητα110 κάτοικοι/km²
Δεδομένα
Έκταση6.823 km²
Ζώνη ώραςUTC+01:00 (επίσημη ώρα)
UTC+02:00 (θερινή ώρα)
Υποδιαιρέσεις
Διαμερίσματα3
Εκλογικές περιφέρειες6
Καντόνια21
Διακοινοτικότητες12
Κοινότητες250
Ιστότοπος
http://www.morbihan.fr
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Σελίδα στο Instagram
δεδομένα

Το Μορμπιάν (γαλλικά: Morbihan, βρετονικά: Mor-Bihan) είναι γαλλικός νομός στην περιοχή της Βρετάνης. Πρωτεύουσα του νομού είναι η Βαν και σημαντικές πόλεις το ναυτικό λιμάνι Λοριάν, το Ποντιβί και η Ωραί.

Ο νομός οφείλει το όνομά του στον κόλπο του Μορμπιάν. Το INSEE και το Ταχυδρομείο του αποδίδουν τον κωδικό 56.

Στο Μορμπιάν υπάρχουν πολλά προϊστορικά μεγαλιθικά μνημεία, όπως τα Μεγαλιθικά μνημεία του Καρνάκ.

Οι κάτοικοι του νομού ονομάζονται Μορμπιαναί και Μορμπιαναίζ.[3]

Ετυμολογία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το όνομα του νομού προέρχεται από το βρετονικό όνομα Mor-Bihan, που σημαίνει Μικρή Θάλασσα (κόλπος του Μορμπιάν). Η μεταφορά στα γαλλικά έχει ως αποτέλεσμα την απόσυρση της παύλας, για να αποτελέσει τελικά μια λέξη.

Από το σύνολο των γαλλικών νομών της μητροπολιτικής Γαλλίας, είναι ο μόνος που έχει όνομα που αποτελείται εξ ολοκλήρου από όρους που δεν προέρχονται από τη γαλλική γλώσσα.

Γεωγραφικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρτης του νομού Μορμπιάν
Θέση του νομού Μορμπιάν στη Βρετάνη

Ο νομός Μορμπιάν είναι ένας από τους τέσσερις νομούς της περιοχής της Βρετάνης. Συνορεύει προς τα δυτικά με το νομό Φινιστέρ, στα βόρεια με το νομό Κοτ-ντ'Αρμόρ, ανατολικά με το νομό Ιλ-ε-Βιλαίν και προς τα νοτιοανατολικά με τον νομό Λουάρ-Ατλαντίκ και βρέχεται από τον Ατλαντικό Ωκεανό σχηματίζοντας την ακτή των Μεγαλίθων (Côte des Megalithes) και τον κόλπο του Μορμπιάν, την κλειστή θάλασσα που είναι το κύριο χαρακτηριστικό της ακτογραμμής.

Η έκταση του νομού είναι 6.823 τετραγωνικά χιλιόμετρα και η ακτογραμμή περίπου 800 χιλιόμετρα.

Εκτείνεται στην οροσειρά της Αρμορικής[4] και καλύπτεται σε μεγάλη έκταση από δάση, σε περισσότερο από το 16% της επικράτειας. Τα μεγαλύτερα δάση βρίσκονται στο βόρειο τμήμα και στο κέντρο του νομού. Μέχρι τον Μεσαίωνα, τα δάση, όπως παντού στη Βρετάνη, ήταν πολύ μεγαλύτερα. Παρ'όλη τη μείωση της δασικής έκτασης, το Μορμπιάν είναι ο νομός με τα περισσότερα δάση στη Βρετάνη (ακολουθείται από τις Κοτ-ντ'Αρμόρ με σχεδόν 12%). Εδώ βρίσκεται το μυθικό δάσος Μπροσελιάντ, συνδεδεμένο με τους θρύλους γύρω από τον βασιλιά Αρθούρο.

Άγρια ακτή, στη χερσόνησο Κιμπερόν

Η αγροτική καλλιεργήσιμη γη αντιπροσωπεύει το 57% του εδάφους (η Ιλ-ε-Βιλαίν είναι η πρώτη στη Βρετάνη με το 76% της επιφάνειας).

Όπως και αλλού στη Βρετάνη, οι παλίρροιες γεμίζουν και εκκενώνουν τις εκβολές ποταμών - μεγάλων και μικρών -, που παρουσιάζουν πολλές διακλαδώσεις, με μεγάλη διείσδυση, σχηματίζουν δηλαδή ρίες (ρία ντ'Ετέλ, ρία ντε Πενέρφ). Κυριότεροι ποταμοί είναι οι: Μπλαβέ, Σκορφ, Ελέ, Ουστ και Βιλαίν και Λαϊτά, οι δύο τελευταίοι αντιπροσωπεύουν τα φυσικά σύνορα ανατολικά και δυτικά του νομού.

Ο κόλπος Μορμπιάν, που έδωσε το όνομά του στο νομό, περιλαμβάνει περίπου 40 νησιά, τα μεγαλύτερα δύο είναι: το νησί Αρζ και το Ιλ-ω-Μουάν (Île-aux-Moines).

Ακρογιαλιά στο νησί Εντίκ

Έξω από τον κόλπο του Μορμπιάν, στο Μορ Μπρα (Mor Braz =«η μεγάλη θάλασσα»), η οποία αναφέρεται στο Ατλαντικό Ωκεανό, υπάρχουν τέσσερα κατοικημένα νησιά:

  • Ουάτ
  • Εντίκ
  • Μπελ-Ιλ-αν-Μερ (το μεγαλύτερο από τα νησιά της Βρετάνης: 85,63 τετρ. χιλιόμετρα).
  • Γκρουά (14,82 τετρ. χιλιόμετρα).

Το ανάγλυφο του νομού είναι πολύ επίπεδο στην ακτή, σε αντίθεση με την υπόλοιπη Βρετάνη, αλλά αρκετά λοφώδες στη δυτική ενδοχώρα (όρη Λανβώ στο κέντρο, Μαύρο Όρος κοντά στο Γκουρέν). Το υψηλότερο σημείο είναι βορειοανατολικά του Γκουρέν, το όρος Σαιν Ζοζέφ (297 μέτρα) στα Μαύρα Όρη.[5]

Το κλίμα είναι ωκεάνιο με άφθονες βροχοπτώσεις.

Ιστορία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο νομός Μορμπιάν είναι ένας από τους αρχικά 83 νομούς (σήμερα 101), που δημιουργήθηκαν κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης στις 4 Μαρτίου 1790, σύμφωνα με το νόμο της 22ας Δεκεμβρίου 1789.

Σχηματίστηκε από τμήμα της παλιάς επαρχίας της Βρετάνης: τα 4/5 των εδαφών της πρώην επισκοπής της Βαν που ιδρύθηκε τον 5ο αιώνα, από το ανατολικό τμήμα της Κορνουάιγ, το νότιο τμήμα της επισκοπής του Σαιν-Μπριέκ, το νοτιοδυτικό τμήμα της επισκοπής του Σαιν-Μαλό και το βορειοδυτικό της επισκοπής της Νάντης.[6]

Oικονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καλλιέργεια οστρακοειδών στο Ria d'Étel, ο νομός είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός στη Γαλλία.

Για πολύ καιρό, ο νομός Μορμπιάν - όπως και οι περισσότεροι νομοί στα δυτικά της Γαλλίας - είχε κυρίως αγροτικό και ναυτικό χαρακτήρα. Κυρίως, η παρουσία της εκτεταμένης ακτογραμμής έστρεψε τη δραστηριότητα προς την αλιεία από την αρχαιότητα και προς τη θαλάσσια ναυσιπλοΐα από τον Μεσαίωνα. Στα τέλη του 17ου αιώνα, ιδιαίτερα στο Λοριάν, δημιουργήθηκαν ναυπηγεία.

Η βιομηχανική επανάσταση επηρέασε το νομό λιγότερο από το βορειοανατολικό τμήμα της Γαλλίας. Εντούτοις, σημειώθηκε ανάπτυξη της μεταλλουργίας και σύγχρονη ναυπηγική βιομηχανία (περιοχή Λοριάν). Η βιομηχανική αποκέντρωση μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν ιδιαίτερα επωφελής για τη Βαν.

Στα χρόνια από το 1950 έως το 1980, η γεωργία άλλαξε ριζικά. Εκσυγχρονίστηκε, εξειδικεύτηκε (κτηνοτροφία, ειδικά πουλερικά) και τοποθετήθηκε στην πρωτοπορία των γαλλικών νομών.

Η παράκτια αλιεία, η οποία είναι παρούσα σε όλη την ακτή, παρά την κρίση που έχει υποστεί, παραμένει ισχυρός παράγοντας στην τοπική οικονομία, όπως και η βιομηχανική αλιεία στο Λοριάν.

Η καλλιέργεια στρειδιών και μυδιών αναπτύχθηκαν κατά τη δεκαετία του 1960 και του '90. Ο νομός κατατάσσεται ακριβώς πίσω από την Σαράντ-Μαριτίμ σε αυτόν τον τομέα.

Ο τομέας των υπηρεσιών κυριαρχεί στην οικονομία του νομού. Οι μεσαίου μεγέθους πόλεις Λοριάν, η πρωτεύουσα Βαν και οι μικρότερες Ωρέ ή Ποντιβί αποτελούν αξιόλογα εμπορικά κέντρα.

Ο τουρισμός είναι επίσης βασικός άξονας της οικονομικής δραστηριότητας της περιοχής.

Βρετονική γλώσσα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

« IRHA EMA * IN RI » . Η πιο παλιά πινακίδα στα βρετονικά, 6ος αιώνας.
Διακελτικό φεστιβάλ του Λοριάν

Στο νομό, εκτός των γαλλικών που είναι η κύρια γλώσσα των κατοίκων, ομιλούνται τα βρετονικά και τα γκάλο.

Έρευνα της INSEE του 1999 για τη Μελέτη της οικογενειακής ιστορίας έδειξε ότι υπάρχουν περισσότεροι από 48.000 ομιλούντες βρετονικά πάνω από 18 ετών σ'αυτό το νομό.

Επιπλέον, ο αριθμός των δίγλωσσων σχολείων ανέρχονταν στα 3.183 στις αρχές του ακαδημαϊκού έτους 2005. Πολλοί μαθητές παρακολουθούν μαθήματα βρετονικών στα δημοτικά σχολεία (περισσότεροι από 900 το 2002/2003).

Η πιο παλιά πινακίδα στα βρετονικά, 6ος αιώνας, υπάρχει σε εκκλησία της κοινότητας Κρακ, κοντά στην Ωραί.« IRHA EMA * IN RI » (« ici est enterré le roi» δηλαδή «εδώ κείται ο βασιλιάς»).

Στο νομό Μορμπιάν χρησιμοποιούνται δίγλωσσες οδικές πινακίδες, στα γαλλικά και στα βρετονικά.

Διοικητική διαίρεση[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τα διαμερίσματα του νομού Μορμπιάν

Ο νομός Μορμπιάν αποτελείται από 3 διοικητικά διαμερίσματα, 21 καντόνια και 250 κοινότητες.

Διαμέρισμα Καντόνια Κοινότητες Πληθυσμός

Απογραφή 2016

Έκταση

χμ²

Πυκνότητα

Κατ./χμ²

Κωδ.

INSEE

Λοριάν 9 58 312.063 1.461,78 213 561
Ποντιβί 5 93 155.521 2.944,64 53 562
Βαν 9 99 279.964 2.415,82 116 563
Σύνολο νομού 21 250 747.548 6.822,24 110 56

Πόλεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το ιστορικό κέντρο της Βαν

Οι μεγαλύτερες πόλεις του νομού Μορμπιάν είναι:

Πόλη Πληθυσμός

(2016)

Διαμέρισμα
Λοριάν 57.274 Λοριάν
Βαν 53.218 Βαν
Λανεστέρ 22.399 Λοριάν
Πλεμέρ 17.911
Ενμπόν 15.620
Ποντιβί 14.491 Ποντιβί
Ωραί 13.667 Λοριάν
Γκιντέλ 11.388
Σαιντ-Αβέ 11.342 Βαν
Πλερμέλ 9.890

Άλλοι σημαντικές κοινότητες είναι: Καρνάκ, Ερντεβέν, Λοκμαριακέ, Πορ-Λουί, Κιμπερόν και Λα Τρινιτέ-συρ-Μερ.

Έμβλημα-σημαία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Το έμβλημα του νομού Μορμπιάν
    Το έμβλημα του νομού Μορμπιάν
  • Η σημαία του νομού Μορμπιάν
    Η σημαία του νομού Μορμπιάν

Γαστρονομία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βρετονική κρέπα από αλεύρι μαυροσίταρου

Η γαστρονομία στο νομό Μορμπιάν καταλαμβάνει ένα πολύ σημαντικό μέρος. Έχει πολλές συνταγές αλμυρές ή γλυκές. Η κατ'εξοχήν βρετονική σπεσιαλιτέ είναι οι βρετονικές τηγανίτες και κρέπες.

Η εισαγωγή του κύριου συστατικού της βρετονικής κρέπας ανάγεται στην εποχή των Σταυροφοριών. Στον 12ο αιώνα στην Ασία, οι Σταυροφόροι για πρώτη φορά είδαν ροζ λουλούδια που εκτείνονταν σε μεγάλες εκτάσεις. Αυτά τα λουλούδια περιείχαν το μυστικό του μαυροσίταρου. Έτσι, οι Σταυροφόροι έφεραν το φυτό στην Ευρώπη, αλλά σύντομα κατάλαβαν ότι η καλλιέργειά του δεν ήταν εύκολη. Κατά συνέπεια, η παραγωγή ήταν αδύνατη μέχρι να βρεθεί μια πιο ευνοϊκή θέση, δηλαδή στη Βρετάνη. Το κέικ του Breton είναι μια επιτυχία χάρη στις πολλές δυνατότητες του φλοιού.

Αξιοθέατα[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μεγαλιθικό μνημείο στο νησί Γκαβρινίς
  • Το Καρνάκ. Είναι γνωστό για τα Μεγαλιθικά μνημεία του Καρνάκ - μία από τις πιο εκτεταμένες συλλογές νεολιθικών μενίρ και ντολμέν στον κόσμο - καθώς και τις παραλίες του, που είναι δημοφιλείς στους τουρίστες.
  • Το νησί Γκαβρινίς. Είναι ένα μικρό νησί, που βρίσκεται στον κόλπο του Μορμπιάν. Εκεί βρίσκεται προϊστορικός τύμβος, ένα μεγαλιθικό μνημείο της Νεολιθικής εποχής.[7]
  • Οι μεσαιωνικές πόλεις Βαν και Ωραί.
  • Το κάστρο Ζοσλέν, στα βόρεια του νομού, 15ος αιώνας.
  • Το Λοκμαριακέ. Βρίσκεται στην είσοδο του κόλπου του Μορμπιάν και έχει πολλές παραλίες. Τα μεγαλιθικά μνημεία του Λοκμαριακέ είναι από τα σημαντικότερα προϊστορικά μνημεία στην Ευρώπη, μεταξύ αυτών το Μεγάλο σπασμένο μενίρ του Er Grah, το μεγαλύτερο γνωστό ενιαίο τεμάχιο πέτρας που μεταφέρθηκε και ανεγέρθηκε από τον νεολιθικό άνθρωπο. [8]Εδώ βρίσκεται επίσης η Τράπεζα των Εμπόρων (Table des Marchands), ένα διάσημο ντολμέν με αξιόλογα γλυπτά.
  • Το Διακελτικό φεστιβάλ του Λοριάν πραγματοποιείται κάθε χρόνο και συγκεντρώνει δεκάδες ομάδες χωρών και περιφερειών κελτικής προέλευσης για δέκα ημέρες στις αρχές Αυγούστου.

Παραπομπές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ (Γαλλικά) «Raymond Le Deun, nouveau préfet du Morbihan». ouest-france.fr. 20 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 21 Απριλίου 2016. 
  2. ↑ «Populations légales 2021» Εθνικό Ινστιτούτο Στατιστικής και Οικονομικών Μελετών. 28  Δεκεμβρίου 2023.
  3. ↑ . «habitants.fr». 
  4. ↑ Gérard Le Bouëdec,Le Morbihan : de la préhistoire à nos jours , Editions Bordessoules, 1994, p. 12.
  5. ↑ . «infoterre.brgm.fr» (PDF). 
  6. ↑ Jean-Pierre Leguay, Histoire de Vannes et de sa région, Privat, 1988, p. 183.
  7. ↑ . «knowth.com/gavrinis». 
  8. ↑ "The Seventy Wonders of the Ancient World" edited by Chris scarre 1999

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθιερωμένοι όροι
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Μορμπιάν&oldid=9237601"