Βελιμάχι Αχαΐας

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 37°58′38″N 21°45′38″E / 37.97722°N 21.76056°E / 37.97722; 21.76056

Βελιμάχι
Βελιμάχι is located in Greece
Βελιμάχι
Βελιμάχι
Διοίκηση
ΧώραΕλλάδα
ΠεριφέρειαΔυτικής Ελλάδας
ΔήμοςΕρυμάνθου
Δημοτική ΕνότηταΤριταίας
Γεωγραφία
Γεωγραφικό διαμέρισμαΠελοποννήσου
ΝομόςΑχαΐας
Υψόμετρο593
δεδομένα
Ο Ι.Ν. της Παναγιάς (13ος αι.) σε βράχο στο Βελιμάχι Αχαΐας.
Άποψη της λιμνοδεξαμενής Ντασκά κοντά στο Βελιμάχι Αχαΐας.
Η λιμνοδεξαμενή Ντασκά κοντά στο Βελιμάχι Αχαΐας.

Το Βελιμάχι (ή και Βελημάχι) είναι μικρό χωριό της Αχαΐας, στην περιοχή της Τριταίας, και υπάγεται στο νεοπαγή Δήμο Ερυμάνθου[1]. Βρίσκεται χτισμένο στους πρόποδες του Ερύμανθου σε υψόμετρο περίπου 590 μέτρων. Κατά την απογραφή του 2011 το χωριό βρέθηκε να έχει πληθυσμό 69 μόνιμους κατοίκους.

Γενικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Γειτονιές του χωριού είναι οι: Κορύτα, Λελούδη, Κάτω Ρούγα, Τσιγγαναίικα, Τσιρμαίικα[2]. Οικογενειακά επίθετα που απαντώνται στο χωριό είναι π.χ. Αναστασόπουλος, Ανδρικόπουλος, Διαμαντόπουλος, Κακαφώνης, Καραγιάννης, Καρακάσης, Καρνάρης, Κωνσταντινόπουλος, Ντάβλας, Παπασπυρόπουλος, Τσαουρδάς, Φωτόπουλος κ.λπ. Γνωστό τοπωνύμιο του χωριού είναι η περιοχή Ντασκά, στην οποία κατασκευάστηκε το 2014 το ομώνυμο φράγμα-λιμνοδεξαμενή.

Οι μεγαλύτερες εκτάσεις του χωριού είναι δημόσιοι βοσκότοποι. Οι μόνιμοι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία και τη δασοκομία[3].

Στην πρώην κοινότητα ανήκει και η Μονή των Αγίων Πάντων. Το χωριό έχει άλλους πέντε ναούς[2]: τον κοιμητηριακό Άγιο Γεώργιο[4], τον Άγιο Ανδρέα, τον Άγιο Αθανάσιο, τον Άγιο Νικόλαο και το Γενέθλιον της Θεοτόκου (Παναγίτσα).

Ιστορικά στοιχεία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σχετικά με το όνομα του χωριού υπάρχει μια ερμηνεία ότι ίσως να έχει αλβανική προέλευση και να σημαίνει εύφορη κορυφή[3][5].

Το 1713 προεστός του χωριού ήταν ο Ιω. Τσαλαμιδάς[6]. Ο οικισμός απείχε δύο ώρες και ένα τέταρτο δρόμο στα 1885 από την Προστοβίτσα, την τότε έδρα του Δήμου Τριταίας[7]. Στα 1903 ο Χρήστος Κορύλλος αναφέρει ότι ότι το χωριό απείχε τρεις ώρες δρόμο από την Προστοβίτσα και ότι είχε σχολείο (γραμματείο)[8].

Κατά την περίοδο της δημογραφικής του ακμής αναφέρεται ότι κάτοικοι του χωριού έφυγαν και δημιούργησαν το χωριό Βελιμάχι στη Γορτυνία Αρκαδίας[3].

Διοικητική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Την 20/04/1835 προσαρτάται στον τότε Δήμο Ερυμανθίας[1]. Με το ΦΕΚ 5Α της 08/03/1841 αποσπάται από το Δήμο Ερυμανθίας και προσαρτάται στον τότε Δήμο Τριταίας[1]. Με το ΦΕΚ 256Α της 28/08/1912 αποσπάται από το Δήμο Τριταίας και ορίζεται έδρα της κοινότητας Βελιμαχίου[1][9]. Με το ΦΕΚ 244Α της 04/12/1997, σύμφωνα με τη Διοικητική Μεταρρύθμιση "Καποδίστριας", προσαρτάται στο Δήμο Τριταίας μέχρι το 2010 που εντάχθηκε στο Δήμο Ερυμάνθου (ΦΕΚ 87Α - 07/06/2010) βάσει της Διοικητικής Μεταρρύθμισης "Καλλικράτης"[1].

Δημογραφική εξέλιξη[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1689 στη βενετική απογραφή Corner ονομάζεται Velimislu και εμφανίζεται να έχει 49 κατοίκους[6]. Αναφέρεται επίσης το 1699 στον κατάλογον χωρίων Πατρών[6]. Στα 1700 αναφέρεται στη βενετική απογραφή Grimani ως Velimagli και έχει πληθυσμό 17 οικογένειες (68 κάτοικοι)[3][6].

Συγκεντρωτικά, η δημογραφική εξέλιξη του οικισμού σύμφωνα με τις εθνικές απογραφές[10][11] είναι η εξής:

1830 1835 1844 1848-1851 1861 1879 1889 1896 1907 1920 1928 1940 1951 1961 1971 1981 1991 2001 2011
13 οικογ.[3][12] 23 οικογ. -
97 κατ.[3] 		126 κατ.[3] 19 οικογ. -
90 κατ.[3][12] 		125 κατ.[3] 133[3] 114[3] 132[3][8] 148[3] 195[3] 150[3] 201[3] 219[3] 136[3] 94[3] 104[3] 111[3] 80[3][13] 69[14]

Πρόεδροι της Κοινότητας Βελιμαχίου[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Κωνσταντίνος Τσαουρδάς[15]: 1978-1986
  • Ιωάννης Γιαννικόπουλος[15]: 1986-1990
  • Διαμαντής Διαμαντόπουλος[15][16]: 1990-1998

Δείτε επίσης[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές και υποσημειώσεις[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Βελιμαχίου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
  2. ↑ 2,0 2,1 Λουλούδης 2010, σελ. 229.
  3. ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 3,19 3,20 3,21 Λουλούδης 2010, σελ. 228.
  4. ↑ Ο Χρήστος Κορύλλος αναφέρει ότι πρόκειται για ονομαστό ιερό ναό με ετήσια θρησκευτική πανήγυρη. Κορύλλου 1903, σελ. 85.
  5. ↑ Θανασουλόπουλος 2007, σελ. 38, 62.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 Τριανταφύλλου 1995, σελ. 305.
  7. ↑ Νουχάκης 1885, σελ. 62.
  8. ↑ 8,0 8,1 Κορύλλου 1903, σελ. 85.
  9. ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές Κοινότητας Βελιμαχίου Αχαΐας, eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 07/11/2017.
  10. ↑ Ψηφιακή βιβλιοθήκη της Ε.Σ.Υ.Ε./ΕΛ.ΣΤΑΤ.. dlib.statistics.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  11. ↑ Ε.Ε.Τ.Α.Α. - Διοικητικές μεταβολές στην Τ.Α. - Δημοσιεύματα απογραφών. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 24/10/2017.
  12. ↑ 12,0 12,1 Τριανταφύλλου 1995, σελ. 304.
  13. ↑ Μόνιμος πληθυσμός: 78 κάτοικοι. Βλ. Ε.Σ.Υ.Ε. - Μόνιμος Πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2001
  14. ↑ ΕΛ.ΣΤΑΤ. - Μόνιμος πληθυσμός της Ελλάδος. Απογραφή 2011
  15. ↑ 15,0 15,1 15,2 Αποτελέσματα εκλογών Κοινότητας Βελιμαχίου Αχαΐας. eetaa.gr. Ανακτήθηκε: 15/6/2021.
  16. ↑ Πετρόπουλος 2017, σελ. 144.

Πηγές[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Βιβλιογραφία[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

  • Κώστας Θανασουλόπουλος, Τα τοπωνύμια της Αχαΐας ως ιστορικές μνήμες του μεσαιωνικού εποικισμού της, Εκδόσεις Περί τεχνών, Πάτρα 2007. ISBN 978-960-6684-27-2.
  • Θεόδωρος Η. Λουλούδης, Αχαΐα. Οικισμοί, οικιστές, αυτοδιοίκηση, Νομαρχιακή Επιχείρηση Πολιτιστικής Ανάπτυξης Ν.Α. Αχαΐας, Πάτρα 2010.
  • Κώστας Ν. Τριανταφύλλου, Ιστορικόν Λεξικόν των Πατρών, Τόμος Α', Τυπογραφείο Πέτρου Χρ. Κούλη, Πάτρα 1995, Τρίτη Έκδοση, λήμμα Βελιμάχι.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

π • σ • ε Δημοτικά Διαμερίσματα του Δήμου Τριταίας
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βελιμάχι_Αχαΐας&oldid=10011022"