Τήλος

Για άλλες χρήσεις, δείτε: Τήλος (αποσαφήνιση).

Τήλος

Αεροφωτογραφία της Τήλου
Γεωγραφία
Αρχιπέλαγος	Αιγαίο Πέλαγος
Νησιωτικό σύμπλεγμα	Δωδεκάνησα
Έκταση	61,487 km²
Υψόμετρο	620 μ
Υψηλότερη κορυφή	Προφήτης Ηλίας
Χώρα
Ελλάδα
Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
Νομός	Δωδεκανήσου
Πρωτεύουσα	Μεγάλο Χωριό
Δημογραφικά
Πληθυσμός	899 (απογραφής 2021)
Πυκνότητα	12,7 /χλμ2
Πρόσθετες πληροφορίες
Ιστοσελίδα	www.tilos.gr
Σχετικά πολυμέσα

Παραλία Αι Σέργη

Η Τήλος είναι ένα από τα Δωδεκάνησα, το έβδομο σε φθίνουσα κατάταξη έκτασης. Βρίσκεται 22 μίλια ΒΔ. της Ρόδου και 222 μίλια από τον Πειραιά. Έχει σχήμα ακανόνιστο και η έκτασή της είναι 61,487 τ.χλμ. ενώ ο πληθυσμός της, σύμφωνα με την απογραφή του 2021 είναι 899 κάτοικοι, ενώ στην απογραφή του 2001, ανήρχετο σε 533 κατοίκους. Γενικά το έδαφός της είναι ορεινό και βραχώδες με μία μικρή πεδιάδα στο κέντρο της που καταλήγει στη παραλία του Ερίστου. Υψηλότερη κορυφή είναι του Προφήτη Ηλία με υψόμετρο 620 περίπου μέτρα. Το συνολικό ανάπτυγμα των ακτών της νήσου φθάνει τα 63 χλμ. Στο νησί υπάρχουν τέσσερις οικισμοί: το Μεγάλο Χωριό με 241 κατοίκους, τα Λιβάδια με 484, ο Άγιος Αντώνιος με 39 και η Έριστος με 16 (απογραφή 2011).

Η Τήλος διαθέτει πολλά αρχαιολογικά μνημεία. Έγινε γνωστή όταν το 1970 ο καθηγητής παλαιοντολογίας Νικόλαος Συμεωνίδης ανακάλυψε στο σπήλαιο Χαρκαδιό, στην περιοχή της Μισαριάς, νεκροταφείο ελεφάντων νάνων οι οποίοι βρέθηκαν απομονωμένοι στο νησί μετά την καταβύθιση της Αιγηίδος, της οποίας οι κορυφές συνθέτουν το σημερινό αρχιπέλαγος του Αιγαίου. Στη νήσο εδρεύει μικρό παλαιοντολογικό μουσείο όπου εκτίθενται κάποια από αυτά τα ευρήματα.

Στην Τήλο υπάρχουν αρκετές αθλητικές εγκαταστάσεις. Το νησί διαθέτει ένα γήπεδο ποδοσφαίρου με πλαστικό χλοοτάπητα, ένα ανοικτό γήπεδο καλαθοσφαίρισης καθώς και δύο γήπεδα πετοσφαίρισης τα οποία βρίσκονται στα προαύλια των σχολικών μονάδων. Κατά τους θερινούς μήνες υπάρχουν και δυο γήπεδα beach volley, ένα στην παραλία της Ερίστου και ένα στην παραλία στα Λιβάδεια.

Ιστορία

Ιστορικά αναφέρεται από τον Όμηρο όπου πρώτοι κάτοικοί της ήταν από τη Ρόδο. Μετά τον Τρωικό Πόλεμο φαίνεται πως κατοικήθηκε από τους Δωριείς. Στην αρχαιότητα η Τήλος φημίζονταν για τα μύρα της και διάφορες αλοιφές και από τον 2ο αιώνα π.Χ. αποτελούσε δήμο των Ροδίων. Στην βυζαντινή περίοδο η Τήλος ανήκε στο στρατιωτικό Θέμα της Σάμου, λεηλατήθηκε τόσο από τους Σαρακηνούς όσο και από τους Ενετούς. Αργότερα η νήσος περιήλθε στους Ιωαννίτες Ιππότες (1309) και όταν καταλήφθηκε η Ρόδος από τον Σουλεϊμάν Α΄ τον Μεγαλοπρεπή, το 1522, ακολούθησε τη τύχη των υπολοίπων νήσων. Τον 16ο αιώνα, την εποχή των Ιωαννιτών, η Τήλος αναφέρεται από περιηγητές ως "Επισκοπή" ή "Επισκοπία", πιθανόν από το ακρωτήριο του νησιού Επισκοπή, ενώ στη Πορτολάνα του Δημητρίου Τάγια αναφέρεται με το αρχαίο ίδιο όνομα. Στο "Οδοιπορικό" του Ιακώβου Μηλοΐτη (1673) φέρεται να κατοικείται από 4.000 κατοίκους, (αριθμός που δεν διασταυρώθηκε από άλλη πηγή). Το 1675 η Τήλος καταστράφηκε από το Γάλλο πειρατή Κρεβελιέ και μέχρι το τέλος του 18ου αιώνα δοκιμάστηκε από επιδρομές Αλγερινών αλλά και Ευρωπαίων πειρατών. Οι ηγούμενοι του μοναδικού μοναστηριού, του Αγ. Παντελεήμονα, διατηρούσαν τα Αρχεία του νησιού και αντιπροσώπευαν τους κατοίκους του σε κάθε δημόσιο θέμα από τον 15ο αιώνα μέχρι το 1948.

Απασχόληση

Η Τήλος διαθέτει άφθονο νερό και καλλιεργούνται εσπεριδοειδή, λαχανικά, αμύγδαλα, σιτηρά. Επίσης εκτρέφονται κατσίκια και βοοειδή. Ανεπτυγμένη είναι και η μελισσοκομία με το γνωστό τηλιακό θυμαρίσιο μέλι, όπως και η αλιεία καθ' όλο το έτος. Γνωστό είναι το πανηγύρι του πολιούχου Αγ. Παντελεήμονος στις 27 Ιουλίου όπου συναθροίζονται πολλοί Τήλιοι από την Αμερική και Αυστραλία στο πανέμορφο μοναστήρι που ευρίσκεται στην ΒΔ πλευρά της νήσου, σε μια εύφορη κοιλάδα με πλατάνια και άφθονο νερό.

Σήμερα η τουριστική υποδομή συγκεντρώνεται στις περιοχές Λιβάδια, Μεγάλο Χωριό (πρωτεύουσα), Έριστο (η ωραιότερη παραλία), Άγιο Αντώνιο και Πλάκα μια επίσης πανέμορφη παραλία στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Το δίκτυο από μονοπάτια είναι εξαιρετικό το οποίο αξιοποιείται από επισκέπτες για να γνωρίσουν τις ομορφιές του νησιού.

Η ακτοπλοϊκή επικοινωνία είναι δυνατή από Ρόδο και από Πειραιά.

• 
  Τα Λιβάδια, μεγαλύτερο χωριό και λιμάνι της Τήλου
• 
  Η Τήλος από ψηλά
• 
  Λιβάδια

Δήμος Τήλου

Δήμος Τήλου
Δήμος
Χώρα	Ελλάδα
Έδρα	Μεγάλο Χωριό
Διοίκηση
• Δήμαρχος	Μαρία Καμμά-Αλιφέρη (2012-σήμερα)
Διοικητική υπαγωγή
• Αποκ. διοίκηση	Αιγαίου
• Περιφέρεια	Νοτίου Αιγαίου
• Περιφ. ενότητα	Ρόδου
Διαμέρισμα	Νησιά Αιγαίου
Νομός	Δωδεκανήσου
Έκταση	64,5 km2
Πληθυσμός	899 (απογραφή 2021)

Ο δήμος Τήλου περιλαμβάνει το νησί της Τήλου, καθώς και τις γύρω νησίδες.

Οικισμοί και νησίδες

Αναλυτικά οι οικισμοί και οι νησίδες που αποτελούν τον δήμο Τήλου:

Κοινότητα Μεγάλου Χωριού (τ. Τήλου) [ 296 ]

• το Μεγάλο Χωριό (τ. η Τήλος) [ 241 ]
• ο Άγιος Αντώνιος [ 39 ]
• ο Γάιδαρος (νησίδα) [ 0 ]
• η Έριστος [16]

Κοινότητα Λιβαδίων [ 484 ]

• τα Λιβάδια [ 484 ]
• η Αντίτηλος (νησίδα) [ 0 ].

Με την εφαρμογή της νέας διοικητικής διαίρεσης της χώρας κατά το Πρόγραμμα Καλλικράτης το 2011 ουδεμία μεταβολή επήλθε στο Δήμο, σύμφωνα με το άρθρο 1,§ 2.10.Γ. αυτού.

Δήμαρχοι

Δήμαρχοι Τήλου (ως το 1998 αναφέρονται ως Δήμαρχοι Μεγάλου Χωριού) έχουν διατελέσει οι:

Κατάλογος Δημάρχων της Τήλου

Εκλεγμένος ή διορισμένος Δήμαρχος	Διάρκεια	Σημειώσεις
Νικήτας Μαγγαφάς	18 Μαρτ. 1945 - 17 Αυγ. 1951
Ιωάννης Κάτρης	18 Αυγ. 1951 - 11 Μαΐου 1959
Μιχαήλ Νικολής	12 Μαΐου 1959 - 16 Αυγ. 1964
Αντώνιος Καμμάς	17 Αυγ. 1964 - 15 Ιουλ. 1967
Μιχαήλ Καραγεωργίου	16 Ιουλ. 1967 - 7 Νοεμ. 1967
Γεώργιος Χατζημανώλης	8 Νοεμ. 1967 - 30 Απρ. 1972
Μ. Ν. Καραγεωργίου (αναπληρωτής)	1η Μαΐου 1972 - 15 Οκτ. 1972
Παντελής Γιαννουράκης	16 Οκτ. 1972 - 17 Σεπτ. 1974
Κωνσταντίνος Τζελέπης	18 Σεπτ. 1974 - 31 Μαΐ. 1975	Ειρηνοδίκης, διορίστηκε από την κυβέρνηση εθνικής ενότητας.
Γρηγόρης Καμμάς	1η Ιουνίου 1975 - 31 Δεκεμβρίου 1986	Εξελέγη για πρώτη φορά Δήμαρχος Μεγάλου Χωρίου το 1975 με ποσοστό 100%, για να επανεκλεγεί το 1982.
Μιχαήλ Χατζημάρκος	1η Ιανουαρίου 1987 - 31 Δεκεμβρίου 1994	Εξελέγη το 1986 και επανεξελέγη το 1990.
Τάσος Αλιφέρης (1951-2012)	1η Ιανουαρίου 1995 - 4 Μαρτίου 2012	Γιατρός με καταγωγή από τη Λακωνία. Εξελέγη για πρώτη φορά με το ΠΑΣΟΚ το 1994 και επανεξελέγη ως ανεξάρτητος το 1998, το 2002, το 2006 και το 2010. Το 2008 έγινε διάσημος διεθνώς, τελώντας τον πρώτο γάμο μεταξύ ατόμων ιδίου φύλου. Πέθανε εν ενεργεία στις ΗΠΑ.
Μαρία Καμμά-Αλιφέρη	Μάρτιος 2012 - σήμερα	Κόρη του Γρηγορίου Καμμά, Δημάρχου την περίοδο 1975-86. Εξελέγη για να ολοκληρώσει τη θητεία του αποβιώσαντα Τάσου Αλιφέρη το Μάρτιο του 2012. Εξελέγη ως μοναδική υποψήφια με το συνδυασμό «Τήλος 21ος αιώνας -Νέα Πορεία» στις εκλογές του 2014. Επανεξελέγη το 2019 με ποσοστό 55,09%.

Προσωπικότητες

• Η λυρική ποιήτρια του 4ου π.Χ. αιώνα Ήριννα. Ο ιατρός Γ. Καμμάς, ο οποίος κατά την ιταλική περίοδο διετέλεσε δήμαρχος Νισύρου και έσωσε τον λαό από την πείνα. Ο επίσης ιατρός Παντ. Καμμάς που διετέλεσε επί σειρά ετών διευθυντής της εφημερίδας "Ο Παλμός της Τήλου" αναδεικνύοντας τα προβλήματα του νησιού διεθνώς. Ο Ιερολοχίτης Μιχάλης Παναγιωτάκης που πολέμησε μαζί με τους Άγγλους κατά των Γερμανών κατακτητών του νησιού του και άλλων γειτονικών. Ο δήμαρχος Τάσος Αλιφέρης, ο οποίος μεταμόρφωσε το νησί τουριστικά από έναν άσημο τόπο σε ένα διεθνώς αναγνωρισμένο νησί για τις καινοτόμες εφαρμογές και την ανάδειξή του ως Natura. Ο δρ Αρχαιολογίας και Ιστορικός Χάρης Κουτελάκης που συνέγραψε μετά από 37 χρόνια έρευνας πολλά βιβλία για την Ιστορία του νησιού από την Παλαιολιθική Εποχή μέχρι σήμερα και τιμήθηκε για την συμβολή του με τον τίτλο του "επίτιμου δημότη Τήλου".

Σημειώσεις

Λεπτομερείς ναυτιλιακές πληροφορίες για την νήσο Τήλο παρέχει ο Ελληνικός Πλοηγός 4ος τόμος και ιδιαίτερα ο χάρτης ελληνικής έκδοσης: ΧΕΕ-4513, που καλύπτει και την νήσο Νίσυρο.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Δήμος Τήλου
• Πάρκο Τήλου
• «Elephas tiliensis. Νάνος και τρισδιάστατος» – H ξεχωριστή έκθεση του Μουσείου Γεωλογίας και Παλαιοντολογίας
• Η νήσος Τήλος από τον ιστότοπο http://www.visitgreece.gr
• Τήλος - Δες, ανακάλυψε, μοιράσου!
• Βιβλία για την Τήλο του συγγραφέα Χάρη Κουτελάκη:
• 1. Ιστορικό Αρχείο Τήλου, Αθήνα 1979,1-244. Έκδοση Στέγης Γραμμάτων και Τεχνών Δωδεκανήσου αρ. 9 (Πανδωδεκανησιακό Βραβείο). 2. «Αναδρομή στη σωματειακή δράση των Τηλίων: Αγαθοεργές Αδελφότητες «Ναζλί» και «Ομόνοια», Δωδ.Χρον. τ..Ζ΄ (1979) 257-296. 3. Συμβολή στο τοπωνυμικό της Τήλου, Αθήνα 1982, 1-207. Έκδοση Σ.Τ. Γ.Δ. αρ. 13. 4. Άγιος Παντελεήμονας Τήλου. Ένα μοναστήρι-μνημείο για τη νίκη των χριστιανών στην πολιορκία της Ρόδου το 1480 (Ιστορική και Αρχιτεκτονική διερεύνηση), Αθήνα 1984, β΄ έκδοση 1985 και γ΄ έκδοση από το Δήμο Τήλου 1996, 1-200 + πίνακες και σχέδια Στέλιου Μουζάκη. 5. «Μια επίσκεψη στο νησί Τήλος (παρουσίαση του οδοιπορικού του Γερμανού καθηγητή Fr. Von Vincenz)», Δωδ Χρον. τ. Θ΄ (1983) 75-91. 6. «Un modo singolare di relazioni commerciali a Tilo nel 19 secolo», Actes du II^e colloque international d’ Histoire, Athènes 1985, 334-345. Και στα ελληνικά, στο περιοδικό Δωδ.Χρον. Ι΄(1984) 325-337. 7. «Βιβλιοθήκες Τήλου και Αστυπάλαιας», Τετράδια εργασίας αρ. 8 (1987) 75-91. Έκδοση Κ.Ν.Ε. του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών. 8. «Οι Τηλιακές οικογένειες στα 1838», εφημ. Ο Παλμός της Τήλου, φύλλα 47, 55, 59, 60 (1982-83). 9. «Τεσκερές από την Τήλο», εφημ. Ο Παλμός της Τήλου, φ. 87 (Φεβρ. 1986) 2, και φ. 99 (Φεβρ. 1987) 3. 10. TILOS, Αθήνα 1988 και β΄ έκδοση 2003, 1- 64 (πολύχρωμος οδηγός στα αγγλικά και ελληνικά. Πανδωδεκανησιακό βραβείο «Βασίλη Μοσκόβη»). 11. «Παρουσία Τηλίων στη Μ. Ασία», Δελτίο Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών 6 (1989) 269-285. 12. «Ένα χειρόγραφο του Καμπανίας Θεοφίλου στην Τήλο», τόμος Αφιέρωμα εις τον μητροπολίτη Ρόδου Σπυρίδωνα», Αθήναι 1988, 255-259. 13. «Αλαδιώτες-Κουντουριώτες: Αμοιβαίοι υποτιμητικοί χαρακτηρισμοί των κατοίκων της Τήλου», Ονόματα 12 (1988) 256-279. 14. «Το Μικρό Χωριό Τήλου και ο ναός της Τιμίας Ζώνης», Λεύκωμα για την 85th Anniversary της Progress Society of Tilos (4 February), New York 1995 και αναδημοσίευση στο Δωδ.Αρχείον Ζ΄ (1996) 147-163. 15. «Πισκοπή ή Τήλος; Χαρτογραφικό λάθος ή σκοπιμότητα;» Πρακτικά Ζ΄ Διεθνούς συμποσίου της ΙΜCOS (6-8 Οκτ. 1989), Αθήνα 1994, 104-116. 16. «Σχέσεις Κάσου και Τήλου κατά τον 19^ο αιώνα», Κασιώτικος Παλμός, τεύχ 75 ( Νοέμβρ. 1995)115-116. 17. Χαρ. Κουτελάκης, Αμάντα Φωσκόλου, «Ο Κώδικας της Τήλου του 1869», ΔωδΧρον Κ΄ (2005), 159-172. 18. «Τήλος-Τυλληρία Κύπρου», εφ. Ο Παλμός της Τήλου φ. 10 (Απρ.1979) 3 και φ.12 (Ιούνιος 1979) 3. 19. «Τα κτήματα της μονής του Άγ. Παντελεήμονα 1864, 1903», εφ. Ο Παλμός της Τήλου, φ. 14 (Αύγ. 1979) 4. 20. «Μουσείο στην Τήλο επειγόντως», εφ. Ο Παλμός της Τήλου, φ. 290 (Δεκ. 2005) 2. 21. «Ομόνοια Τήλου (1908-1935). Κυψέλη πολιτισμού και Αντίστασης», ΚαλΧρον. 16 (2005) 199-225. 22. Μικρό Χωριό Τήλου, Αθήνα 2006 (επετειακή έκδοση για τα 30 χρόνια ενασχόλησης με την Τήλο). 23. «Δύο μαρμάρινα spolia από την Τήλο», ΒυζΔόμος 15 (2008) 25-36. 24. Τήλος νήσος, άρωμα αμαράκινο. Η Ιστορία του νησιού και των ανθρώπων του. Εξιστόριση δια παραθεμάτων και τεκμηρίων, τόμοι Α΄ (σελ. 867) και Β΄ (σελ. 867), Αθήνα 2008, έκδοση Ο.Π.Α.Δ. της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Δωδεκανήσου. 25. «Δυτικές καλλιτεχνικές επιδράσεις σε ναούς και μοναστήρια της Τήλου και της Σύμης», ΔωδΧρον. ΚΕ΄ (2010) 642-665.